May Bukol o Kulani: Alamin Kung Kanser o Hindi. by Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist) Panoorin ang Video: https://youtu.be/NE8uxIDlAfs

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Okay. Maganda po tips natin.

Sa katawan lang, sa pag-check lang, maraming tayong malalaman

kung healthy o hindi, maagapan ng sakit.

Isang part na maganda i-check lagi po, yung leeg natin.

Kasi sa leeg, kung may problema, pwede makapa-malambit.

Hindi katulad sa utak. Kung may bukol sa utak, paano makakapain?

O sa dibdib. Kahit sa tiyan, mahirap.

Pero sa leeg, malalaman kung may bukol, kung may kulani.

Kung may tonsillitis, may kanser.

Pwedeng malaman kasi malambot dito sa leeg.

Tingnan natin yung nine possibilities kung may bukol sa leeg.

Isang very common ay goiter, lalo na sa babae.

Pag dito sa harap, tumingin kayo sa salamin, medyo malaki.

Tsaka pag lumulunok, parang may nararamdamang laman.

Common sa goiter, pwedeng hyperthyroid.

Pwedeng hypothyroid.

Pwede rin naman lumalaki lang dahil kulang sa iodine nung bata pa.

Baka kulang sa seafoods at ibang bagay.

Minsan lumalaki.

So yan ay isang possibility kung diffusely enlarged.

Symptoms na overactive thyroid.

Pag hyperthyroid, nanginginig, pinapawisan, irritable.

Pangalawa, pwedeng nodule.

Minsan makikita niyo sa salamin, parang may bilog dito.

Pag dito sa harap po, thyroid nodule yan.

Ang thyroid nodule naman, kadalasan benign.

Hindi siya masama.

Pero binabantayan pa rin kung lumalaki yung bukol.

Kung lumalaki yung nodule, in the ultrasound.

Siyempre binabantayan pa rin.

Baka maging cancerous, pero rarely yun.

Kadalasan ay hindi naman ginagalaw.

Pangatlo.

Ito naman, meron namang throat cancer.

Meron iba talaga. May bukol na.

Minsan nasa loob ng bukol.

Pwedeng nasa thyroid gland.

Pag bukol po, malaki na talaga yun. Iba na itsura.

Hindi lang siya isang bilog.

Cancer, abnormal cells, ito kailangan pacheck agad sa doktor.

Marami na liligtas yung buhay.

Dahil lang nakakapaan nila.

Ano nangyari? Ba't may bukol?

Pinacheck nila agad.

Kasi pag hindi mo aagapan,

Delikado.

Pero pag naagapan ang throat cancer or thyroid cancer,

depende kung nasaan lugar e.

Kung nasa labas, thyroid cancer.

Kung nasa loob, iba patawag doon.

Pag naagapan ito, magiging normal ang buhay.

Pwede rin minsan may kulani-kulani dito sa taas.

Dito sa ilalim ng jaw.

Tapos pag tinignan mo yung lalamunan, may nana o tonsillitis.

Common ang tonsillitis sa mga bata.

Teenagers, mas common sa matanda, may tonsillitis din.

Sumasakit din. Minsan may bukol din dito.

Bakit nagkakakulani dito? May lymph nodes sa back of the throat.

So bakit nagkakakulani?

Kasi nga pag may bacterial infection, viral infection,

ang mga lymph nodes natin, kulani siya yung sundalo.

Sundalo na nagbabantay sa infection kaya lumalaki siya.

Tonsillitis, pwedeng virus, pwedeng bakterya.

Ang kulani, minsan dito naman sa baba.

Pag dito sa taas, ang kulani, dito ang infection.

Pag sa kilikili, sa breast ang infection.

Pag sa singit, sa paa, may infection.

Ngayon, pag dito naman sa may side, sa may baba.

Kumisan, banda dito, sa may clavicle.

Pwede yan may infection sa ulo, sa likod,

or pwedeng tuberculosis.

Very common sa Pilipinas ang TB.

Ito yung tinatawag na primary complex sa bata.

TB rin po yun.

Nangihina, nilalagnat sa hapon.

Tingnan nyo, TB sa bata. Gawa ito ng kaibigan natin.

Si Dr. Lads.

Ang sakit na primary complex o TB sa bata, may kulani sa leeg.

Ang tuberculosis, nakakahawa.

Napakarami sa Pilipinas may active TB.

Pwede makakahawa.

Isang symptoms dito. May makakapaan nyo dito.

Minsan naman, may kulani.

Kung dati kang may lumang TB, magpapa-xray.

Makikita ko may spot.

Yan po yung tinatawag, may spot sa baga.

Number six, mayroon ding kulani na mas malaki.

Mas malaki, mas matigas, ganito malaki.

Lymphoma.

Ito naman, hindi lang siya basta kulani na lumaki.

Kung hindi po, cancer ng kulani.

Cancer ng lymphatic system.

Lymphoma.

Ito po, abnormal cells, cancer cells ng lymphocytes.

Pag dumami yan, mababawasan yung mga sundalo natin sa katawan.

Kasi hindi siya normal na sundalo.

Masasapawan niya yung white blood cell natin.

Anong sintomas ng lymphoma?

Nilalagnat. Pinapawisan niya.

Lump in neck.

Kulani sa leeg, sa kili-kili. Ito kulani sa buong katawan.

Cancer kasi ng kulani.

Pinapawisan, nilalagnat, nahihirapan humingan,

nanghihina na mamayit lymphoma.

Dalawang klaseng lymphoma bay

Hodgkin's lymphoma, non-Hodgkin's lymphoma.

Pareho siyang cancer ng white blood cells.

Yung mga lymphocytes.

Ito po, mayroon ding mga ganitong kaso.

Dalawang klase, ang doktor nyo nalang mag-explain.

Pero usually, mas maganda ang prognosis

pag Hodgkin's disease o Hodgkin's lymphoma.

Mas okay. Mas bata yung edad.

Dito sa non-Hodgkin's lymphoma, mas matanda nang kakaroon

at mas hindi nagagamot.

Mas mahirap gamutin.

Number eight, pwedeng beke.

Alam nyo naman, beke, mumps, bata, nagkaka-beke, isang virus yan.

Binabantayan sa beke yung mga lalake, baka mabaog.

So, ginagamot ang beke.

Swelling, laway po yan, parotid glands.

Ako nagka-beke na.

Mumps, symptoms, masakit ang joints, headaches, swollen parotid glands,

yung gumagawa ng laway.

Number nine, mayroong lipoma lang, taba lang.

Lipoma, hindi cancer, benign, pero bilog na taba.

Pwede sa leeg, pwede sa likod, pwede sa kahit anong parte ng katawan.

Pag-usapan lang natin, ano ba yung mga symptoms naman ng neck mass?

Ano mga sintomas?

Unang sintomas babantayan, isang kasi nasa loob,

hindi makakapa ako na sa loob.

Boses nagbabago.

So, pag-boses, sa larynx yan, sa voice box.

Pag-voice box, pwede yung laryngeal cancer.

Yung naninigarilyo, umiinom ng alak lagi,

pwede magkakanser sa larynx.

Pwede rin naman na mamaos dahil kanta ng kanta,

sermo ng sermo, sigaw ng sigaw.

Okay lang yun.

Pero kung laging paos, papacheck sa ENT.

Baka laryngeal cancer.

Mahirap lumunok.

So, pag nahihirapan ka lumunok, baka may malaking goiter ka dito, may bukol.

Baka may nagbablak.

May nag-iipit sa esophagus.

Kailangan macheck.

Number three, kung may bukol at nahihirapan makarinig sa isang tenga.

May bukol dito, tapos hindi makarinig dito.

Baka may nasopharyngeal cancer. May kalat siya dito sa may tenga.

Nag-i-spread kasi yung cancer sa lymph nodes at sa leeg.

Kaya namamaga.

Masakit ang throat.

Tulad ng sinabi ko, pag masakit ang lalamunan, parang sore throat,

Pwedeng tonsillitis, strep throat, mayroon pang infectious mononucleosis,

o sipon o trangkaso.

Biglang namamayat.

Pag biglang namamayat, bad sign yan.

Ayaw natin. Pwedeng cancer.

Pwede rin hyperthyroid.

Pacheck nyo rin thyroid nyo, baka thyroid.

Number six, barado yung ilong.

Ako nga, mas gusto ko barado dalawang ilong.

Kasi pag isang ilong lang ang barado,

laging barado, at matagal na barado,

pacheck tayo sa ENT.

Yung ENT may pangsilip siya.

Parang swab test, pero bakal.

Parang masilip lang, baka may nagtatagong bukol, nasal or paranasal tumor.

Lalo na yung mga Asian, mas common dito.

Tapos syempre, kapain na rin yung leg kung may kulani.

Number seven, hirap huminga.

Mayroon taong, basta may problema dito,

naiipit yung windpipe, nahihirapan din huminga.

Minsan naman, nervyus lang.

Pero kung nahihirapan huminga, maraming parts na pwedeng maging dahilan.

Pwedeng neck problem lang.

Number eight, pagdurugo.

Pagdurugo na abnormal sa bibig.

Pagdurugo sa ilong.

Pag nagdudugo minsan yung ilong natin,

minsan dry lang, masyadong malamig, very dry.

Turo nga ng ENT doktor ko.

Nagno-nose bleed kasi ako dati.

Sabi niya, Dok, pag dry ang lips ninyo,

magandang tip to.

Pag dry ang lips, dry din yung nose.

Yung nasal mucosa. Tuyo din siya.

So, pag parehong tuyo,

tuyo dun sa loob ng ilong, pwede magdugo.

So, meron ako nasal spray para magbasa yung sa ilong.

Binabasa din yung sa lips.

Pero pag laging nagdudugo,

laging nagdurugo yung ilong mo, e di naman dry,

isang sign yun.

Baka may bukol, may cancer sa nose, nasal, or sa sinuses.

Nasopharyngeal cancer.

Papacheck sa ENT.

Siyempre, pag ubu na dugo, ayaw na natin yan.

Umubo na dugo, baka sabaga,

or oral and pharyngeal cancer dito sa throat.

Last na lang ang tinitingnan sa neck.

Di talaga bukol, pero mole, nunal.

Ito po yung pangit na nunal.

Dok Lisa, focus mo.

Hindi maganda itsura. Flat.

Maitim-itim.

Pwedeng melanoma.

Maitim-itim. Melanoma.

Hindi magandang skin cancer.

Malignan tumor.

Ang melanoma, maitim siya.

Lumalaki. Mabilis kumalat. Nakamamatay.

At ang melanoma, Dok Lisa, 20%.

Dito pala nakikita sa neck.

Siguro na-expose sa araw.

Possible.

So, yan ang mga tips natin.

Warning signs sa mga thyroid problem.

I-check natin ang ating neck.

I-check ang neck.

Wala naman masama.

Kung meron nakakapa,

mag-check tayo sa inyong doktor.

Thank you for watching!