BOSES NG OFWs: ANG KALUSUGAN NG BANSA AT KALAGAYAN NG MGA NURSES #Bunyog #EnzoRecto #AttyRPT

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

... Okay sige. Simulan na tayong mga kaibigan. Alam ko katingkating na rin ako na italakayan ang isang kwento ng mga Pilipinong malapit sa puso ko rin. Sige Art, ano ba ang ating pinakapamunahing paksak?

Ang may sakit na kalagayan ng mga narses sa Pilipinas. Nako may sakit po. Imbis na malakas, masigla, may sakit.

At Art, para naman maganda, alam ko yung iba nakaka-relate talaga rito pero para maganda yung talakayan natin, para yung description dahan-dahanin natin batay na rin sa ating karanasan, ano ang unang tanong na dapat sagutin?

Ang unang tanong, ano ang kalagayan ng mga narses na nagtatrabaho sa Pilipinas?

Ayun po. Alam naman po natin yan. Napunta tayo sa clinic, napunta tayo sa facility, napunta tayo sa ospital, kung nakikita lang naman natin sa calle, mapipinlaman natin kung narses yan.

In general po, medical worker. Mararamdaman po natin yan. Sige Art, ano ang ikalawang tanong?

Ikalawang tanong naman ay, ilalawan ang diaspora ng mga narses mula sa Pilipinas patungo sa ibang bansa?

Ayun po. Mabigat. Mabigat yung salitang diaspora po. Pero ang hira po isalin. Pag sinabi ko naglakbay, baka naman isipin ng DOH turismo. Kaya hindi ko na sinalin. Diaspora. Pero mamaya ipapaliwaran po natin yan. Ano bang klaseng paglakbay?

Good morning din sir Roddy. Sir G. Geramento, good evening. Halos magagabi na po dyan pero salamat po sa pagsusubayba at satyagak.

Okay. Sige po mga kaibigan, handa na ba kayo? Para po tahakan na ito, ang talakayan po natin, ito ang pinaka-topic. Ipapakita po natin, dapat mabilis po tayo kasi yung video mabilis lang. Hindi ko naman i-give credit sa mga stasyon na nakukuna natin yan. I think may ANC, may 24 oras.

At least makuha po natin yung balita in 30 seconds lang para may sense tayo. Maganda po ito. Sige po, ang unang video natin. Ano ba yung dinidemand? Ano ba yung hinaing at hiningi po ng mga ibang nurses regarding sa kanilang kalagayan? Pakinggan po natin mga kaibigan.

... Pangunahing issue pa rin na kanilang kinakaharap ang kawalan na siguridad sa trabaho, hindi sapat na sweldo at red tagging. Sabi ni Eleanor Nolasco na Filipino Nurses United, problema pa rin ang understaffing kaya napipilitan ang ibang nurse na mag-duty ng 12-16 oras."

Ibang kaibigan, 8 hours lang ako nag-work, pagod na ako. Just imagine kung sumuyod kayo ng umaga, akala mo makakapahinga ka na, extend pa yun. Ito po. At least para snapshot lang, makaramdaman po natin. Understaffing, underpaid yung itura ng kalagayan.

Ito naman po yung ikalawang video, bakit umaalis ng bansa. Pakinggan natin. 30 seconds lang ito.

... ayon sa datos ng POEA o Philippine Overseas Employment Administration."

Kailangan natin harapin bilang bansa. Kahit malayo kami riyan, kasama ko rito 8 hours, mga nurses, mga doctors. Yung balita at kwento ng pinanggalingan, nararamdaman po namin yan every day.

Ito naman po yung ikatlong video. Again, magbilis lang po ito pero ipapakita nito ano yung pangangailangan. Umaalis nila pero ano yung pangangailangan. Okay, pasok po!

Ito lang pa rin ang ating supply ng nurses.

I-aliation po ako. Clinical educator. Iniikot ko yan. Nakikita ka po sila.

... pati na rin ang cases ng abductions, EJK ng mga workers. Pero for today, kasi malawak ito, baka pag-usapan pala tayo ito sa susunod na araw, mag-focus lang tayo sa kalusugan kung ano nangyayari sa specific yung mga nurses natin.

Nakapula, puti, kasi nakikita nyo naman. Anong kalagayan po? Overworked, underpaid. Ito pamilya na po ito at bahay ng COVID. Nakita nyo naman even yung nagkaroon ng COVID sa Italy, New York, centro yan, Manila, Milan, New York centro ng epidemic.

Remember po, hindi naman ganoon kadamihan ng nurses sa Pilipino pero sa America, one-third ng casualties mga Pinoy. Anong ibig sabihin po noon? Yung mga Pinoy o mga Pinay, nasa front line yan. Grabe po ang sacrifice nila.

Sa America na po yan. Just imagine po yung sacrifice sa Pilipinas. Ano ba yung sinabi kanina? Sinabi po sa video. Normally naman magtatrabaho tayo ng 8 hours. Yung ano naman kaya ng katawan po?

Ano ba yung sabihin ng nurse? Mental, psychological, physical. Kung nakikita nyo naman sa hospital mga kaibigan, grabe yung mula sa ER, emergency, mula sa ICU, pupunta sa med surge, telemetry, even discharge.

Yung ganoon rupa lang po mga kaibigan. Kung pumunta kayo by accident, nasilid nyo lang ER kahit napapanood nyo sa TV. Grabe ang tension dyan. By the second po talagang inaasikasan nila ang pasyente ang decision making. By the second din, titingnan nila.

Pagdating sa ICU, ganoon din po. Monitor lahat. Tapos pagdating sa ICU, medyo okay na sa telemetry na ibababa. But even then, yung vitals po, blood pressure, sugar and everything, titingnan po yan kasi hindi pa ganoon kastable minsan.

It will take days and nights hanggang i-discharge po. Ang problema kung mag-discharge kung walang pambayan. Alam nyo ba mga ganoon? Dito sa America hirap na pero sa Pilipinas hindi ko malaman kung ganoon kahirap po pag tinitingnan ko yung mga kwento.

Pinukwento nga ng iba. Una yung at the height of COVID. Infected na sila. Nangingini sila sana man lang ng bahay para hindi maapektuhan yung anak nila. Hindi ma-provide yung bahay. May istorya pa na buntis yung asawa, nagtatrabaho rin siya, napilitan na siya mag-resign.

Tapos yung mga cases na yung sweldo po, napakaliit na nadi-delay pa. Lahat po yan ipit na ipit sila. Tapos nakikita nito mga kaibigan na nasa itura po. Medyo isa po ito sa mga swerte.

Pero yung iba po at the height ng COVID wala man ng PPE. Wala po. Bakit? Ninakaw na ng Parmalin, ninakaw na si 2H. So grabe po ang nararanasan ng mga nurses po on a daily basis kaya pag sinabing bayani sila, bayani po sila pero it's becoming ironic.

Kasi nga hindi nyo binibigyan ng karampatang sweldo. Mamaya po i-co-compare natin yung mga sweldo. Pero para lang maintindihan nyo konti, yung sweldo sa privado po sabihin na natin 33,000 a month.

Ito po yung mataas-taas. Pero yung entry level yan 8,000 lang to 13,000. Tapos mas mataas po salary grade level 5 yung gobyerno, mas mababa yung privado. Tapos pag lumalabas na sa labas ng NCR mas bumababa pa.

So mga kaibigan yun lang yung snapshot lang kung ano yung kalagayan nila at ano yung nararanasan nila sa loob po. At nakikita ko yan every day sa Amerika pero of course sa kwentuhan grabe ang nakikita natin sa Pilipinas at nakikita po rin natin sa nakita natin video.

Q1. Batay sa karanasan o naririnig mo sa karanasan ng nurses sa Pilipinas?

Ikaw nga na mga mamayang Pilipino hindi nakakatama sa lingap ng kalusugan o yung access sa health delivery system.

Ikalawa, lagi sinasabi ng gobyerno kapos ang budget. Totoo yan kasi inbis na yung presupuesto para sa kalusugan na ibigay sa mga mamayang, kinukurakot pa ng mga nasa gobyerno katulad ng PhilHealth.

Alam naman natin nung hinawakan ng dating Heneral si Morales ang PhilHealth lalo nagkawindang-windang ang daming pera na lustay. Nung maging Secretary of Health si Francisco Duque mas lalong maraming lustay na pera.

Alalahan natin P87B kinurakot ng parmalih o yung mga pambilisan ng bakuna, kinurakot naman ni General Carlito Galvez.

Ang binili niya na bakuna ng China na walang silbih. Pangalawayan, walang pera dahil kinukurakot ng mga nasa gobyerno.

Pangapat, may kakulangan talaga. Nung pa naman sinasabi kulang ang mga manggagawang pangkalusugan kay doktor yan, kay narsis yan, kay si yung mga health workers, si yung mga iba-iba pang nasa hospital, kulang na kulang.

Yan nga pumapasok, kaya nga pumasapasok yan ang kakulangan ng narsis. Biruin mo 120,000 ang kailangan, 70,000 na pwesto hindi pa mapuno.

Pangapat, talagang nahuhuli ang sistema ng kalusugan natin. Walang digitalization, walang data na makuha. Kaya magulo, hindi nga alam kung ilan na namatay sa COVID.

Ilan talaga ang tinamaan ng COVID. Kaya yan, 4 problema na nagkikita. Kaya ang isa dyan, kakabusan ng mga manggagawa sa kalusugan lalo na ang narsis. Gusto ko pagtalakayan ng malalim, bakit umabot tayo may kakulangan sa narsis sa Pilipinas?

Naranasan niya sa Pilipinas at kaya ko siya umalis, punta siya ng Amerika. Ito si Violy.

Nagko-contribute pa ng money para sa mga pasyente para makabili ng mga gamot. Yung mga ganong situation. Or kaya magko-contribute kami para makalabas na yung pasyente.

Nagt-training na ako bago mag-exam for my NCLEX exam, bumalik ako ng Pilipinas. So nakita ko yung lalong kahirapan doon. Walang masyado mga gamit.

Sa hospital na ito, nandun ako sa hospital. Tapos yung mga pasyente na walang pambayad, bali minimintay nila doon sa hospital. Bawal kang umalis kasi hindi ka makabayad.

So nandun sila. So lalong yung expense lumalaki. So magko-collect kami ng money, kami mga nurses, ako hindi pa akong nag-registered dito sa US noon, doon pala sa Pilipinas. So para lang makapambili ng pagkain ng mga pasyente.

Tapos iisipin mo pa yung sarili mo aside from that. Yung mga ganoon. So pagdating dito, siyempre ibang-iba. Ibang-iba dito yung respect na makukuha mo bilang nurse at the same time wala ka nang iisipin na magbibigay ka ba ng pera sa mga pasyente.

Kasi kung mahirap ka naman, kasi kasuhin ka ng gobyerno dito. At kung may pera ka naman, of course may insurance ka din, alam mo na kung saan pupunta yung mga UCSF. Tsaka yung lahat ng kailangan noon nandyan, ang need ng PPEs during lalo na sa COVID.

Doon hindi ako nag-work sa hospital dito, nag-work ako sa nursing home. Ibang situation naman yung sa nursing home. And then nag-work ako sa clinic most of the time so ibang situation yan.

Ibang experience ko na nag-work sa hospital, siyempre nahirapan din sila during COVID. Pero may mga PPEs nila, di ka tulad sa Pilipinas na pahirapan. Gumagawa sila ng way para magkaroon ng PPEs. May nakikita ko mga picture na yung sapatos nila nilalagyan nilang nila ng supot just to have those para makuberan yung shoes nila.

And then remember may mga time na siyempre bawal ko umalis sa Pilipinas ng panahon ng COVID. And then may mga nurses na nakasakay sa motor ayaw pa nilang mag-cross, eh kailangan sila sa hospital.

May mga ganoon yung walang, ewan ko hindi alam ng mga tao kung paano, walang presidente ng panahon na yun eh, hindi mo makita. And then di ba si VP Lenny gumawa siya, nag-create siya ng dorm para sa mga nurses at nag-create din siya ng mga bus para sasakyan ng mga nurses.

Yung mga ganoon na dito ginagawa. Remember mo ng panahon ng COVID dito, pag ikaw nurse, grabe yung tingin sa'yo, yung respeto sa'yo. Pag doctor kayo mga ganoon, even CNAs, pagpunta mo sa grocery, ikaw ang unang pupunta dun sa grocery para makapasok kasi pila-pila yan.

And then so pag health care worker ka, papapasok kayo. Una kasi parang hero ang dating mo sa kanila. Yan hindi ko makita sa Pilipinas. At saka dito sa hospital mga 5 lang ang pasyente mo.

Depende yan sa hospital. Dito sa California, 5 ang pasyente mo. Pag nag-6 or 7 ka, you can call sa labor group na this is not tama na expanded yung marami akong pasyente. Of course iba uli sa nursing home, mga 15 ang pasyente mo yan. Ibang situation yan.

Pero pag sa hospital ka dapat naka-focus ka lang minsan sa 2, 5. Pag nag-6 or 7 ka, ang mga nurses aangal na sa'yo kasi hindi na dapat ganoon yung mga treatment sa mga pasyente.

So yung mga sa labor, dito importante yan. As much as the same way sa Pilipinas, yung labor sila yung nangangalaga sa kapakanan ng mga manggagawa. Yung labor na sinasabi ng mga nagrarally sa labas, yung nire-red tag ng mga tao sa Pilipinas, hindi nila alam ang value na nabibigay ng mga labor group sa mga manggagawa. Yan lang po.

Yung nurse mismo, alam ni Violy yan. So Violy, thank you Violy. Yung po siguro, budi-budi, niremind tayo ni Violy. Yung ratio po, dito nga sa Pilipinas, 5 lang.

Nang toxic na yung pasyente, 5 lang naman. Sa Pilipinas, umaabot minsan ng 20, 30. So hindi ko alam kung paano nila hinahati yung katawan nila. Kaya nga sabi ko sa inyo, physical, psychological, mental, lahat yan. Lahat gumagana. E may COVID pa.

Kaya ito nagigitan natin sa litrato, parang akala natin easy pero grabe ang tension niya, grabe ang stress ng mga natin. Sige ibibigay ko kaya pero para lang pabigyan natin sila, bigyan ko kayo ng datos. Yung medyo alam po natin ilan ba yung nagtatrabaho. Ito po mula rin sa DOH.

Mga persons Pilipino po, mga 600,000 yan. Almost 60% po yan umalis. Umalis na. Nakita yung pinag-aral natin, sinubaybayan natin, sa hirap mo pa ng buhay umalis. Yung 30% pong natira, of course employee po underpaid pero at least naandyan sila. Pero kapos po yan.

Tapos yung 11% siguro nagbakasakaling sa ibang field kasi hindi lang matake yung stress ng trabaho. Art Siginger, bago ko ipalabas yung datos ng ilan yung umaalis mula Pilipinas hanggang ibang bansa, ano uli ang mga paglalarawa mo sa hirap ng mga nurses at medical professionals sa Pilipinas?

Ang usapin bakit ba lumabas ang mga nurses sa Pilipinas? May dalawang antas o dalawang pagkakataon kung bakit nagsilabasan yung mga nurses o mga medical workers. Ang ibig sabihin pati mga doktor ng ibang bansa.

Ang una diyan ang panahon ng brain drain mga 1960. Nangailangan ng US ng maraming nurses. Kaya karamihan ng nurses napunta sa Chicago at New York kasi doon ang kulang ng nurses.

Kaya panahon yan ng 1960 ang tinatawag na brain drain. Ang problema kasi nakapag-aral ka ng medisina wala ka namang oportunidad na maging biasa o mastery sa yung field lalo na sa Pilipinas.

May kulang ng mga kagamitan at rasado ang mga kagamitan. Karamihan nga nang inoopera sa cancer namamatay doon sa Pilipinas kasi hindi pa biasa ang mga doktor na mag-opera sa usapin ng cancer lalo na sa utak.

Kaya yung mga ibang nurses natin umalis at karamihan napunta sa west, midwest at east of the United States.

Ang dalawang antas ay naging patakaran ng labor export policy. Kaya nung nangailangan ng Amerika talagang yung skilled workers tulad ng nurses, abogado, mga engineer lalo na sa Middle East kailangan.

Kaya maraming naglabasan sa Pilipinas at doon nga buong Amerika ang sinaplayan ng nurses ng Pilipinas.

Kaya ngayon hindi nalang Amerika nangangailangan. Alam nyo ba ang Germany? Ang ginagawa ngayon ng Germany nag-reserve na ng student nurses sa Pilipinas. Ginaganyak na nilang mag-abroad, pumunta sa Germany at sasagutin nila ang scholarship ng student nurses para pag-graduate nila sa Germany,

derecha sa mga ospital sa Germany. Ang tawag dito ng Department of Labor, pirating. Pero pinapayagan nila kasi wala sila magawa. At sabi ng Germany, hindi naman namin...

Ito scholarship inaalok lang namin kung gusto pumunta. E siyempre pag inaalok mo, sino ba naman tatanggi yan? Lalo na, sinabi kanina kung ang sweldo mo dito sa Pilipinas, starting mo P30,000 to P36,000 sa Germany, tatlong beses yan.

At marks pa. Ibig sabihin mas mabigat pa yan sa dolyar. Ibig sabihin triple na dolyar pa ang iba bayit sa iyo. Tapos napakaganda pa ng opportunity mo sa ibang bansa.

Meron talagang hindi ka hirap, maluwag o kung maghirap ka man, sulit dahil mataas ang sweldo mo, hindi katulad dito sa Pilipinas. Kaya ganoon ang kalagayan kaya karamihan ng mga nurses lumalabas ng bansa.

Unang-unang wala ka ng opportunity. Pangalawa, mababa pa ang kasahod. Pangatlo, aping-api ka pa. Sino ba magkakagusto rito sa Pilipinas?

Okay. Sabi ko na tama ang arte. Sino ba magkakagusto kaya nag-aalis ka mga kaibigan. Of course ayaw po natin yan. I think mga nurses ayaw nilang umalis.

Isiisipin niyo kaibigan ang OFW, yan talagang lumabas ng Pilipinas para mag-work. Mga 2.5M. Just imagine 2.5M ay may anak po yan. Ang anak po yan baka 4-6M.

So just imagine ang diaspora kung paano naghihiwalay ang magpamilya dahil sa paghanap ng tao. So to your point Art, hindi gusto yan ng mga tao pero napipilitan sila.

Kung gusto nyo, ito ang numero ng mga nurses na umalis mula 2012-2016. 15,000 noong 2012. 2013, 16,000. 2014, 18,000. 2015, 22,000. 2016, 19,000. Wala pa yang COVID yan.

Remember panahon panipino yan. Mas naghihirap tayo sa panahon ni Duterte. So essentially pag naghihirap, nagkaroon ng corruption sa DOH, formally, alisan yan.

Kaya sinasabing ng mga kaibigan 19,000 ng nurses umaalis po. Umaalis. Ano ibig sabihin po yan? Napaka maraming pasyente na dapat alagaan pero wala po nag-aalaga.

Nonetheless, yung sweldo po di pa rin tinatas. Yung sinasabi ni Art kanina, kataasan ng sweldo sa Pilipinas. Kataasan na po ito, mga 33,000. Grade no. 5 level.

Yung private po, 8-9,000 starting yan. Sabihin mo na 13,000 pero mas maliit. Tapos pag umalis ka ng NCR, mas lilit ng lilit. So grabe ang sitwasyon ng mga nurses.

Sabihin ko na kataasan na 33,000 per month. O magkano in-offer sabi ni Art kanina. Sa Germany, 90,000. Sa kataasan ng Canada, New Zealand, 111,000. Of course mataas sa Amerika rin.

So mga kaibigan, napakalaki ng diferensya kahit kahit anong gawin po natin, hindi ko masisi kung bakit yung mga nurses kahit kahit na the fact may anak sila sa Pilipinas iniiwan nila para lang mga ibang bansa magtrabaho.

So it's a difficult set of challenges pero yun po. Anong magagawa nila? Art? Okay bukas na natin ang ating talakayan Art? Sige po pero bago yan.

Batiin natin ang mga nandito.

So mga kaibigan, pasok-pasok lang, malayang talakayan ito. Hindi tulad ng SB9, puro fake news. Yung kinakalaban natin mga kaibigan. So purposely po ang sinasabi ko sa mga iba po.

Mag-likes tayo. Ito lang po para lumaban tayo. Mag-likes tayo, subscribe and share. Yung copyhan po natin, copyhan natin dyan sa Facebook at sa YouTube po. Mag-share tayo at mag-subscribe po para maging automatic ang notification natin.

Kailangan po labanan natin ang fake news ng marami. Ito po yung mga... Sige po yung mga comments rito.

Of course po si Ms. Lydia nag-chachaga po kahit gabi na po sa New York. Si Roddy, si Sia, Ronnie, kuwento po. Bobati rin. Watching from Singapore! Maraming salamat po.

Ito po yung spirit ni Ms. Anita gusto ko. Laging masigla, masaya. Iyan po ang half-person natin. Masigla po, masaya, lumalaban. Sabi ni best friend, mga baba sahod ng mga nurses sa Pinas kasi kaya nag-aalisan. Bukod pa ron, yung iba nasa BPO na lang kasi malaki ang sahod.

Ang hirap ipasahin ang physiology, mga labs. Pagkatapos hindi ninyo nagamit. Ang sakit po noon. Sige nga Art, ano yung comment mo dyan kay best friend?

Dyan ang problema talaga. Malaki ang sahod. Iyan po ang sahod. Ibig sabihin yan ang kita mo, yan ang gantimpala sa pagtatrabaho mo o yung tinatawag na katumbas ng pinagtatrabahoan mo.

Kung pasasahunin ka naman na hindi katumbas sa sahod mo, pareho lang kayo ng suweldo ng sundalo. Anak ng weteng naman. Ikaw, doble pa ang hirap mo sa sundalo. Yung sundalo nagpapalaki lang ng bayag.

Hindi naman nagbabantay sa West Philippines, nandun. Nagkakamot ng mga ari nila sa base nila at pinababayaan na manakok yung China. Yung mga health nurses nito, nagbubuhis buhay yan.

Ang COVID, sila yung nasa front line. Wala pa silang mga kagamitan. Di mo papasasweldo ng tama. Yung pangakonsweldo, hanggang ngayon hindi pa naibibigay. Anong klase ng gobyerno ito?

Yung sasahurin na ayaw pang ibigay, lagi nalang iniipit. E sino ba naman ang magtyatyaga sa inyo? Mga hayo pa kayo, mga kurakot kayo. Siyempre maghanap na ng sariling kalalagyan yung mga nurses kung saan sila ginawa.

Kesa magtyatyaga sila ng panahihirap dito sa Pilipinas. Kahit ako, lalayasan ko kayo mga impakto.

Eto si Ms. Lydia. Sabi ni Ms. Lydia rito, may hirapan ang Pilipinas na mag-retain ng nurses dahil very healthy ang hanap buhay nila dito in terms of sweldo. Facilities and abundance ang trabaho. Totoo po yan.

May opening pa po ibig sabihin. So ganoon po ka-in-need. Siyempre ang trabaho naman usually 8 hours pero kung malakas po, pinupush nila 12-16 hours. I'm hoping hindi nila gawin yung everyday kasi nakakapagod po.

Pero tama po yan, mas may opening. Ito po yung the other side. Akala natin parang pera lang. Pero the other side of the story, ito tama itong sinasabi ni Ms. Anita.

Ito nga for almost 6 years. During COVID inabot ko po, hindi talaga biro. Ang sabi ng mga Japanese, ang buhay ng per patient kapag naka-assign sa iyo, kailangan talagang alagaan mo ng abot ng iyong kakaihan. Buhay ng pasyente ay nakasalalay sa aming assistance nurse.

Kaya gusto ang mga Pilipina kasi napaka-compassionate. Sabi ko nga sa inyo, psychological, mental, physical, lahat yan magkakahalo. Of course yung pagmamahal ng Pilipina, grabe po.

You wish yung ganoong pagpamahal, ginawa na lang sa Pilipinas. Parang kababayan mong inaalagaan mo. Pero ganoon po, naghirap sa Pilipinas, magandang offer sa ibang mansa, yun po naging buhay natin.

Ito nga, Arth, sagutin mo nga ito. Maganda po ito. Gusto ko ito kasi personal experience ito mga binibigyan nyo sa akin. Sabi ni Pearl, manyalak. Sige nga Arth, pakipaki-basa.

So true po. Dalawang anak ko health workers kaya feel ko ang paghihirap nila.

Totoo nga po. This could be anybody's family po. Ito po ang itsura nila. Sa totoo nga po itong picture na ito. Sabi ko sa inyo, medyo ito pa yung social content dahil may PPE yan, may mask.

Ilan na yung narinig kong report na nagkakulangan sa mask? Sige walang PPE. Pero they have to take care of the patients na dumadating sa ER.

Ang mahirap pa noon wala silang dorm na sarili. Remember po, exposed sila sa ano, pupunta sila sa bahay, baka makuha pa ng anak o ng asawa. Ang hirap po.

Later on po, binigyan na sila ng sariling dorm para medyo ma-quarantined din sila ron. Pero ilang araw na po nakalabas. Kaya grabe po yung naging problema natin.

Noong COVID po, lumabas lang lalo. Kasi kung wala tayong infrastructure, lalo lumabas yung kabahuan ng sistema.

Remember mga kaibigan, sinabayan pa yung formally. Natatandaan niyo ba sila? Yung budget po ng DOH, ibinalik sa formally. Saan ka nakakita noon?

Ibinalik sa Department of Business and Budget and Management. Tapos three hours lang nung nag-order, delivery na.

It turns out pala itong mga ito, bata ni Duterte. Sabi ko sa inyo mga kaibigan, yung mga si Duterte walang puso yan. Kasaganang-anang ng COVID po, nakinabangpat, yumaman.

Habang yung mga nurses natin naghihirap po.

Sige yan po si Pearl at si Lydia. Art, pakibasa nga to at pakisagot na rin si best friend.

Parang 40% ng RN di ata practice sa Pilipinas. Paano? Malita yung sweldo. Mas malaki yung sweldo at magandang benefits ng mga call centers kesa sa mga hospital.

Totoo po yan. Papakahirap ka sa hospital, mamatay ka pa roon. Samantalang pupunta ka sa call center, magaang trabaho, pasagot-sagot ka lang.

Tapos pag natapos mo ang trabaho mo, pwede ka na umuwi. Wala nang pressure sa'yo.

Sa hospital, as of Mario Josep, ang dami mong pansupervisor, hirap ka na, wala ka pang mapahingan, mababa pa sweldo mo.

Litanya ng paghihirap na yan. Sa mga narses kaya hindi natin masisisi. Yung mga kakababayan natin na maghanap ng mas maga, magaangat, maalwang trabaho.

Germany nga, 90,000. Sabi sa inyo, tatlong beses na laki ng sweldo mo sa Pilipinas.

Tatanggi ka pa ba riyan? Iwanan ko na kayo mga hayupak. Sa inyo na ang kurakot niyo."

Ang nakakatangka pa, noong panahon ng COVID, mayroon mag-travel, baka magka-COVID ka rin. Pero alisan na ko. Kasi nag-copy ko na. Tapos itong ibang bansa naman ang gusto nalang i-print, mga Pilipina.

Kaya nga ang casualty po, remember ang casualty, ang Pilipinas mga 4% lang kami. 4% lang ang mga Pilipino rito ng nurses sa kabuha ang population. Pero one-third ng casualty, sinong namatay? Mga Pilipina.

Kasi nga sila yung nasa front line. Talagang bayani po. But at the same time, gusto ko ilarawan ang risk na napakataas din. Pumunta kayo sa ibang bansa, nagka-COVID-COVID.

Tapos marami rin sabihin natin sad story. Pero overall, mataas yung sweldo. Sa tingin ko naman mas maganda yung good story. Pero sa Pilipinas talaga bad and bad. Kasi nga sinasabi kanina ni Violy, usually sa Pilipinas rito lima lang plakdakan na nga. Lima lang plakdakan na lalo na toxic.

Sa Pilipinas po, 20, 30. Sige hindi ko malaman kung paano alagaan yun. E kung nagsabay-sabay pa yun. Lahat sila nagbe-bell. Sige kung paano niyo i-handle di ko alam. Pero ganun po kahirap ang Pilipinas.

Are any thoughts on that from a worker standpoint?

Kasi nga yan ang sinabi ko. Buong healthcare delivery system ng Pilipinas, kulang na kulang kasi. Imbis na masagot yung pangangailangan, yung pera, yung pondo na para doon kinukurakuhot.

Hindi nga tayo makagawa ng madagdag na hospital. Ano ba yan? Sa Davao City lang, kung hindi pa naitayo regional hospital na tinayo ng gobyerno, walang regional hospital doon.

Sa tagal na mayor doon ni Duterte, hindi naisip magtayo ng hospital sa Davao City. Ano ba yan? Ano bang klaseng mayor yan? Hindi pinahahalagahan yung kalusugan ng mga taong bayan.

Ang hospital talagang kailangan yan. Naalala ko nung araw, may isa lang sa Manila, may isang dalawa lang ang hospital yan.

Yung North General Hospital nasa Santa Cruz at ang Philippine General Hospital na nandito sa Ermita. Yan ang dalawang malaking hospital.

Pero bawat may health center o may puriculture center sa bawat distrito may health center. Kaya nasasagot ang pangangailangan ng mga taong bayan.

Kaya sa Manila, nagtayo sila ng hospital ng Manila. Nagtayo sila ng district hospital, nalimbawa hospital ng Sampaloc. Tapos marami pa yung private hospital.

Kailangan ng mga hospital. Pero kung may hospital ka naman, wala namang kagamitan. Talagang mabubuhisit yung narsis. Wala silang kagamitan na magagamit. Katulad nung nangyari ng COVID.

Imbis na meron silang PPE, bahala kang gumawa ng sarili mong PPE. Anong bayan? Dyan mo lang makikita ang kapabayaan ng gobyerno para sagutin ang kalusugan ng mga mamamayan. Anong bayan?

Yan ang masasabi ko. Sabi ni Eddie Ilarde mula nung kapanahonan ko pa, graph and corruption. Yan ang kalaban ng ating bayan. Hanggang ngayon totoo pa yan.

Kaya mga kaibigan pag dito pumapasok ang mga kaibigan, bakit nagingingit-ingit ako pag sinabing merong confidential funds si Marcos.

Ano ba confidential funds niya? Php9B? Yung confidential funds na sana napambili ng PPE, pinantaas ng sahod, binigay sa binepisyo, pinambili ng gamot. Nakakaningit po mga kaibigan.

Tapos yung ratchada pa ni Sara Duterte na yung mga estudyante daw, ibig sabigyan mo ng textbook, iso surveillance pa ng mga komunista.

Ang mga estudyante, mga kaibigan, kailangan ng doktor niyan, kailangan ng nurses niyan, kailangan ng pagkain niyan. Noong nag-aral ako, payat-payat ko. Noong bata ako nagka-TV ako.

Sabi ko na-trace nila na yung TV nagagaling sa teachers, papuntang studyante. Ganun naman po yung matanda sa bata. Of course ako teacher ako, mahina kalusugan ko, mababa asweldo ko, salita ako ng salita, mal-nourish ako.

Of course napapasa sa estudyante. Studyante naman, ganoon din. Mahirap, magkakakumpulong pa kayo. Di lahat nagkaroon ng TV. Alam niyo po ang tuberculosis, matagal na pong wala yan sa America, sa Europa.

Nag-gunaw na yan. Kaya yung kumpanyang Lederli, nagbagsak na, nag-shut down na. Because there was no need to actually manufacture the drugs. Bakit sa Pilipinas naglipaan na ang mga gamot ng INH pati yung mga ginagamit dyan, rifampicin?

Dahil yung tao mahirap. Walang nutrition, walang gamot. Tapos ito na naman, sinasabi nyo, nagagalit po ako itong si Duterte ito sa kasagsagan ng COVID, yumaman pa ito. Tingnan nyo yung inutang nila between 2020-2020. Grabe po yung inutang nila sa World Bank.

Maraming umaman sa panahon na maraming namamatay, sa panahon na maraming nurses na umalis din sa hirap ng buhay. At ito naman si Marcos po. Sige, ang na-prioritize niya during the whole debate, they were expecting po yung mga ibang tao, they were expecting ang risk allowance ng mga nurses na pinaglaban nila during the COVID pa.

Hindi naman masyadong tumaas yung budget ng Department of Health. Ang mas tumaas yung foreign debt servicing, utang yan, tumaas yung PNP, tumaas yung militar, sige pa ho. Tapos yung bill nila tumaas nila kasi doon sila nakaka-kickback.

Pero again mga kaibigan, going back sa sinasabi ni Art kanina, bukod sa actual kalagayan nila sa trabaho, may relevance at may kaugnayan yung pulisiya ng gobyerno na hindi nila binibigay ng priority ang kalusugan ng bansa. Mapa Duterte, mapa Marcos, pare-pareho yan po.

Secondly po, sa ibang bansa po rito, sa Amerika na nirahan na po ako sa Canada, mga kaibigan po nasa Europa po, ang kalusugan po doon is socialize.

Ibig sabihin po, ministro ka man o immigrant ka man o medical worker ka o janitor ka, pwede kang pumunta ng hospital at magpagamot hindi mo naisipin kung gaano gagastusin mo. Hindi po yun sa Amerika, usually po yun sa New Zealand, Australia, Canada, European countries.

Ano po sa Pilipinas? Mayamang ka lang, pupunta ka sa St. Luke's, Makati Med kung may pera ka. O pag mahirap ka, magdasal ka na sa Holy Rosary. Wala ka masyadong servisyo dahil wala naman binibigay ang gobyerno.

Of course ang nurses natin they're doing the best they can pero understaffed, underpaid, grabe ang risk nila. What do you expect from them? Tao rin sila. Of course napilitan. Napilitan umalis at mga ibang bayan para magkaroon ng mas magandang buhay. Art may dadagdag ka rin?

Yan nga. Kung ang pera naman para sa kabutihan ng lahat, kukurakutin. Imbis na pagpatayo ng hospital, ibili ng gamot, ibili ng mga kagamitan para sa mga nurses katulad ng PPEs at iba pa.

Kung kukurakutin, talagang walang pakinabangang bayan. Nakakabwisit nga, maraming gamot nasisira lang sa loob ng Department of Health.

Yung mga bakuna na sana maiturok sa mga tao, nasira lang, bilyong-bilyon. Nagkandasira-sira sa kaiin pa. Ano ba yan? Imbis na pagbutihin ang servisong medikal pang kalusugan, lalong kakawindang-windang.

Paano uunlad ang ating bayan pag ganyan ang klase ng mga opisya na inuuna kurakut bago ang kabutihan ng sambayanan? Talagang masasalaula ang kalagayan pang kalusugan ng mga taong bayan.

Totoo yan, sabi ni Ms. Anita. Maraming salamat po mga biyoli, correct po ka po sa paliwanag. Kapag sa abroad tayo nag-work sa ospital, yung treatment nila sa atin walang-wala sa Pinas. Napakaganda, pati ang benefits natin dito sa ibang bansa.

At correct, kung ilang pasyente yung nakasign sa iyo, yun lang ang dapat mong tutukan ng oras. Sa atin very poor service, para sa experience ko dito in abroad. Totoo po yan. Dito po ginagalang.

Ginagalang po ang nurses, we appreciate them. Pati ang sweldo we appreciate them, pinapakita po. Kasi kapag nag-overtime ka na, ang pay mo overtime na. Hindi pwedeng magkano ka, P55 per hour tapos nag-overtime ka P55 pa rin.

Hindi yun. Kaya yung iba naman, naintindihan kong ibang Pilipino, they're incentivized to do overtime kasi mas malaki yung sweldo. E sa Pilipinas, nag-overtime ka na, pareha pa yung sweldo. At yung sweldo mo to start with, mababa. Panahon-panang COVID. Sige.

Tapos mababalitaan nyo. Mababalitaan nyo si Duterte ang daming inutang. Mababalitaan nyo si Marcos may P9B na hindi pwedeng i-audit. Mababalitaan nyo si Sara Duterte may P650M na sobrang pera. Anong gagawin niya roon? Iaandaan niya sa eleksyon. Sige nga.

Tapos mababalitaan nyo 70 na tao pumunta sa Switzerland, nag-i-skiing. Libre ng facilities, libre ang hotel, libre ang pagkain, may mga alalig pa siguro at asawa yan. Anong ginawa nila roon? Samantalang it could have been done by three people and everything else could have been emailed.

Yan ang mahirap na hindi kumatanggap. Masyado natin pinahirapan ng nurses at kurakot nating gobyerno, hinahayaan. Masyado tayong malilimutin, mapagbigay. Samantalang yung nagnako lang ng dilata para makakain, huhulihin natin.

Samantalang yung tindera dyan, of course they occupy certain lines of highway, nagbibenta sila, huhulihin sila. Yung panahon ng COVID, pinapalo yung mga tao. Imbis na doktor po ang ipadala sa mga communities, ang pinadala nila polis at militar.

Yung utak-pulbura po yan. Imbis na injections, gamot, nutrition, pagkain ang ibigay mo sa pasyente, ang binibigay mo bala. Yan po ang tatak-duterte. Tatak-duterte yan.

I'm very glad isang araw sa preso kaso. I wish you well. Gusto kong malusog ka. Gusto kong alagaan ka ng mga nurses. Dahil para pag tumapat ka sa korte, malusog ka. At pag malusog ka, dun ka sa kulungan magtatagal.

Ano nga pala, ice cream, mga kakaibigan niyo, sabihin niyo po, namimiss ko na. Okay. Si VP Leni ang nagbigay ng dorm. Si VP Leni, utak-nurse yan. Si Duterte, utak-military yan. Talaga magkaibang po yan.

Nung kasi ng panahon ng COVID, di sila from garbage bags kasi yung mga PPE from DOH na lusaw. Sabihin ni Sky Dance, Ventinilla, problema talaga sa Pilipinas.

Sige. Eto. Art, bago mo ito sagutin, pakibasa na pero bago mo ito sagutin, batiin kay mga bagong pumasok. Menandro, Marilla, Sky Bean, Nelson Raimundo, Romeo Pat, Niclair Legroño, Perez Urigao. Art, pakibasa na at pakisagot na rin Art.

Correct sir Argo and sir Art. Correct po per hour ang salary sa abroad. Mas big salary kapag regular employee. Lahat ng good benefits COVID. Sulit ang pagod at 8 hours at a day lang ang work.

Minsan nga mas malaki pa ang salary kapag night duty. Sangka po sa inyo sa work sa Pilipinas, dito na ako sa abroad. Lungkot, lilipas din yan. Pero ang aking opinion, tama po yan.

Ang problema sa Pilipinas at sa sariling bayan natin, pinagsasamantalan tayong mga opisyalis ng gobyerno natin. Tingnan mo si Sen. Bongago, ipinilit na magkaroon ng face mask.

E paano? Ang asawa niya nagsasupply ng, di face mask ang tawag doon, ang glass na ginagamit. I-impose para sa operating room. Pero ipinilit lahat ng tao maglagay ng plastic face mask.

Ano ba yan? Kaya kanya-kanyang kita sila nung panahon ng COVID. Tapos pag lalabas-labas ka, huli dito, huli doon. Ano ba yan? Pinagkitaan pa nila ang mga taong bayan.

Ngira pa no. Art, pakisagod kay Skydance.

Gobyerno ang problema sa Pilipinas. Kaya sinasabi ni Eddie Ilardo noon pa, grab and corruption. Yan ang kalaban ng ating bayan. Ang sabi ni Damian Soto, hindi ko sinasabing magnanakaw kayo.

Pero ang ginagawa niyong pagnanakaw sa mga taong bayan, ginagawa niyo silang bulag, pipi at bingi. Kaya magsalita kayo, mga twerang kayo. Yan ang sabi ni Damian Soto, hindi ko sinasabing mga tarantado kayo. Pero ubod kayo ng tarantado sa mga tarantado.

Eto mga kaibigan, huwag po natin kakalimutan ito, sinabi niyo na rin. Sino ito? Duque. Mga kaibigan, maganda po reviewin natin. Si Duque, si Duterte. Tapos Art, sino ba na-promote ngayon ng DOH na dating designer ng Tokhang?

Si Yanong Koskulan. Tapos ang yan pa ngayon, ginawa pa Secretary of National Defense. Itong vaccine char, si Carlito Galvez na order ng karami-raming bakuna mula sa China, hindi naman nagamit dahil ayaw gamitin ng mga taong bayan.

E pag itunusok sa iyo magsasalita ka ng inchik, wapelo, beho. E yan naman sasabihin mo ano ba yan? Nakikita niyo mga kaibigan, ito nilalagay natin sa Department of Health. Ito rin po walang pakialam, patay ng patay.

Sabi ko nga sa inyo walang pinagkaiba kay Marcos. Ang focus ni Marcos, military, foreign debt servicing, tapos ang mga ospital nililiberalize na. Hanggat mare wala ng obligasyon yung gobyerno, let the private run the whole thing.

Samatalang ibang bansa, sa Europa, Canada, Australia, New Zealand, napakalaki ng role ng gobyerno just to make sure ang bawat tao magkakaroon ng basic healthcare. Even sa Japan, that's my understanding.

Sabi ni Biolly rito, maganda po ito, karugtong rito na sinabi ni Sky Dance. Sabi ni Biolly, binawasan pa ata ang budget ng Philippine General Hospital. Ang UP binawasan din. Sige sana po pupunta ang mga tao kung binabawasan niyo ang mga public hospital. Sige nga.

Mahuhusay sa PGH din dyan. Mahuhusay mga doktor dyan. Decalibre po. Top of the hour na po pala tayo. Pero sabi ni Ms. Ligia, puro highways and bridges lang yata ang pinagkakagos nasaan. Doon po may kickback sabi ni best friend.

Okay po mga kaibigan, sabi ni Anita, corruption talagang dahilan ng paghihirap ng ating bansa. Sabi ni Sky Dance, dito sa Amerika kahit homeless ka, gagamutin ka. Ayun nga po, gagamutin. Dito po by law, sa Amerika po hindi ka pwede tanggihan pag pumunta ka sa ER gagamutin ka po. Ganon po kadesente and we're hoping ganon sa Pilipinas pero hindi.

Sky Dance, nagagamit ang tax natin at nabubusa. Sabi ni Roddy, maraming ambulansya sa Pinas naubusan ng gasolina. Kasi po yung gasolina napunta si Switzerland.

Marites, when the bill came, Marco said, now they charge to the Republic of the Philippines. Totoo po yan. Sabi ni Duque dahil sa COVID nakabili ng tatlong sports car. Nako, good reminder po, maraming ginawa niya si Duque. Paalala natin.

Sabi ni Rey Aquino, health care ganda dito sa Canada. Sabi nga, sir Rey, yan po socialize, decente po. Kung ano ang health benefit ng ministro, yan rin ang benefit ng isang ordinaryong tao. Sana sa Pilipinas ganon. Ang hirap po sa atin. Ang nakikinabang lang si Duque, si Duterte, si Marcos. Yan po yung mga general na nagkakaroon ng magandang health care.

O mga kaibigan, top of the hour na tayo. Pero sige nga Art, bilang pagsusuma, paano mo ulit ilalarawan ang sitwasyon ng mga gagawang Pilipino sa health care na malaking dahilan kung bakit umali sila ng bansa?

Hirap na hirap ang kalagayan ng mga narses sa Pilipinas. Bakit? Sapagkat palpak ang health care delivery system ng bansa, ang sistema ng pangkalusugan ng Pilipinas ay halos walang pinagbago mula noon hanggang ngayon sa ilalim na lahat ng gobyerno kapos ang pagsagot sa kalusugan.

Kulang ang mga ospital, kulang ang mga kagamitahan at lalo na mababa at walang pinagbago ang sasweldo ng mga narses. Mahirap ang kalagayan nila sa mga ospital. Kaya ano ang maasaan mo?

E di siyempre maghahanap sa mas mabuting kalagayan ng mga narses. Bakit ka magsatyaga dito sa Pilipinas kung ang sweldo mo kapantay lang ng sundalo o ng polis samantalang sa abroad ang sweldo mo tatlong ulit na mas malaki, mas maginhawa pa ang kalagayan mo bilang narses at mapapaunlad pa ang kabuhayan ng iyong pamilya.

E di lumabas ka nalang ng bansa. Yan ang masamang kapalara na nalalasap at nagaganap sa ilalim ng ating bansa. Kaya dapat baguhin ang kalagayan nito. Ipaglaban natin ang makatarongang kalagayan para sa ating mga narses."

At least sumapon po kayo, dicano. Totoo po yan. Agree po ako sa sinasabi ni Art. Ito lang po tayong mga kaibigan. Kaya nga mahalaga mga kaibigan maging opposition tayo. Hindi lang tayo basta tumitingin, hindi lang basta nagyong medical admission.

Kailangan po ng isang opposition na matibay para tulitsain ang mga mali at marahas ng mga polisya po. At isa pong polisya yan ang hindi pagbibigay ng tamang sweldo, tamang beneficyo sa mga narses at hindi pa binibigay ng karapatang mag-organisa ang mga narses.

Mababa ng sweldo niyo, masamang kalagayan, wala pa kayong union, mga abuso talaga ang mga management. Wala na e. Mga kaibigan, ang pag-asa po natin ngayon, sarili lang natin.

Let's organize ourselves. Among ourselves, magparami tayo. Sinasabi ko sa inyo mag-like, mag-subscribe sa Nomad, sa Kapihan ni Artur Ago. Talaga kailangan nag-aaral tayo at nagtuturo tayo ng tama.

Pag hindi tayo nagtuturo ng tama, puro fake news ang malalaman natin. At ang narses hindi natin alam bakit umaalis ng Pilipinas. Kung may magandang gobyerno, may magandang polisya, we preserve the best of the best of the nurses.

Ito ang hangari natin habang gusto natin abutin na isang payapa, masagana na Pilipinas na mga narses hindi na kailangan umalis. Mga kaibigan, inspiration po natin si Percy Lapid at lahat ng narses na naging bayani at tuloy na lumalaban.

Patuloy lang ang laban natin every day 12 noon. Maasaan niya kami Monday to Sunday. Marami mga speakers na dumarating. Kung may pagpapagod po, nandito lahat kami. Kaya tuloy lang ang laban hanggat makuha po natin ang ating tagumpay para sa tagumpay at para sa isang kalusuhan na para sa lahat.