* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
03:30.0
At pareho ang destinasyon ng mga miniminang nickel ay papuntang China.
03:36.2
Kaya ang title ng topic natin ngayon,
03:38.6
China, oligarko, at trapo sa pagmimina sa sambales at sibuyan.
03:44.4
Kaya ipapakita natin dito sa gagawin nating talakayan ngayong araw mga kabunyong ngayong umaga.
03:51.0
Ang connection ng tatlong ito, ang China, ang mga oligarko,
03:58.0
ibig sabihin yung mga lalaking negosyanteng kumukontrol yan.
04:01.4
Sino ba ang malalaking negosyanteng may-ari ng mga minahan na yan?
04:05.2
At pangatlo, ang papel ng mga trapo,
04:09.0
yung mga politiko, yung mga nasa gobyerno
04:13.2
para magmangyari ang mga pagmimina na yan,
04:18.6
Kaya yung tatlo, parang triumvirate yan.
04:23.0
China, oligarko, at saka trapo.
04:26.2
Yan po ang pag-usapan natin, mga kabunyog, ngayong umaga.
04:31.0
Dito sa ating magandang araw, Pilipinas at mundo.
04:35.0
I-greet ko muna ang mga viewers natin sa Ensorecto FB page, mga kabunyog.
04:42.0
Sa ating FB page...
04:52.0
Ito, mga kabunyog.
04:54.0
Sa ating FB page na Ensorecto.
05:03.0
Sa FB page natin, i-greet natin si ano, si...
05:07.0
sino bang mga naka-online na dito.
05:13.0
Yan, marami na pala.
05:15.0
Si Luciano Gajutos, magandang araw.
05:19.0
Ah, kabunyog Luciano. Kay Joel Fulcher, kumusta po?
05:24.0
Kay Manuel Mendoza, sabi niya,
05:26.0
nakakabahala po ang pagwasak sa ating mga kabundukan ng buong bansang Pilipinas.
05:30.0
Sobra at nagkalat ang mga walang hiya sa bansang sinilangang Pilipinas.
05:34.0
Talagang galit si kabunyog Manny Mendoza, eh.
05:37.0
Ah, kay Rolando Deliva, magandang umaga.
05:40.0
Kay Ricardo Fornesa Jr. sa Sugarland, Texas.
05:43.0
Kay Remy Sulas, magandang umaga rin.
05:46.0
Kay Jack Zubar, Rodelia Dicinco Belen.
05:49.0
Kay John Avedes, salamat.
05:52.0
Sabi niya, always watching from Washington State.
05:55.0
Kay Rosalina Loresca, good morning.
05:57.0
Kay Luar Ura, sabi niya, hello, good morning, Atty. Enzo, present.
06:02.0
Kumusta po ang Atty. Kausing disbarment?
06:05.0
Sana matalakay mo. Opo, tatalakayan ko mamaya.
06:08.0
Nalulungkot tayo ng nangyari kay Panyerong Tutok Kausing.
06:12.0
Tatalakayan ko po yan mamaya, abangan ninyo.
06:15.0
Kay Francis Anthony Coley, sabi niya,
06:18.0
kukunin ang China ang or, gagawin barko pang sakup sa atin.
06:22.0
Ah, yun na nga po eh.
06:24.0
Ang malungkot dito, ang yaman-yaman natin sa mineral,
06:27.0
ang yaman-yaman natin sa mineral, tulad niyang nickel na yan,
06:31.0
pero ang manginginabang ibang bansa, lalo na ang China.
06:35.0
Sabi ni Enor Datuin,
06:38.0
China ang nanginginabang diyan dahil sa mga kaalyadong mining companies
06:41.0
na pag-aarid din ng politiko.
06:45.0
Kay Randy San Miguel, good morning.
06:47.0
Kay Rico Evangelista, kay Juanito Marcelino,
06:50.0
good morning sa inyong lahat, mga kabunyog.
06:52.0
Ayan, okay. O sige,
06:55.0
i-greet din natin ang mga viewers natin
06:58.0
sa Ator ni Ricky Tumutorgo FB page.
07:02.0
I-greet ko po muna ang mga viewers natin sa Ator ni Ricky Tumutorgo FB page.
07:07.0
Si Larry Ang, si Alfredo de Leon,
07:10.0
si Rinaldo Arciaga, good morning sa inyo, mga viewers natin yan
07:14.0
sa Ator ni Ricky Tumutorgo FB page.
07:17.0
Sa ating YouTube channel,
07:20.0
sa Ator ni Ricky Tumutorgo YouTube channel.
07:30.0
Sandali po mga kabunyog.
07:35.0
Sige na, pwede na siguro tayong magsimula mga kabunyog.
07:38.0
Alam ko, kanina pa kayo,
07:40.0
kanina nyo pa hinihintay ang ating pagtalakay.
07:44.0
Sige, mga kabunyog.
07:46.0
Itong mining na ito,
07:53.0
controversial ito,
07:55.0
maalala nyo nung nakaraang ano,
08:02.0
Grabe, grabe ang mining sa Zambales.
08:05.0
Ayan mga kabunyog o.
08:12.0
Talagang sirang-sira
08:18.0
at ang kalupaan ng Zambales,
08:25.0
ang sitwasyon natin dyan sa Zambales kasi,
08:29.0
yung diniscuss ko na ito last time,
08:31.0
naalala nyo yung Yenglong?
08:33.0
Naalala nyo yung Yenglong?
08:36.0
Naalala nyo yung Yenglong,
08:38.0
yung Chinese mining company?
08:41.0
Yung mining company
08:47.0
nagmimina sila ng nickel.
08:50.0
Nickel dyan sa Zambales.
08:52.0
O yan po ha, tingnan nyo yan o.
08:55.0
Ayan yung minina.
08:56.0
Talagang sirang-sira ang kabundukan
09:02.0
ang problema kasi dyan,
09:04.0
maraming kasusuyan na mga lokal na mga
09:07.0
negosyanteng Pilipino.
09:10.0
Maraming kasusyong lokal na negosyanteng Pilipino.
09:16.0
kahit marami yung mga violations,
09:19.0
dahil marami, malakas ang koneksyon nila
09:21.0
sa local government ng Zambales,
09:25.0
sa DNR, hanggang sa Malacanang,
09:28.0
hanggang sa Malacanang,
09:29.0
malakas itong Yenglong eh.
09:31.0
Malakas talaga yung Yenglong.
09:45.0
Yung Yenglong mga kabunyog,
09:50.0
sila ang nagmimina dyan.
09:53.0
Ngayon, anong nangyari?
09:54.0
Naanalan nyo yung diniskas ko
09:56.0
na noong panahon ng Disyembre,
09:59.0
ah, Oktobre sana,
10:01.0
pinatigil na ng DNR
10:03.0
yung pagmimina ng Yenglong na yan.
10:06.0
maraming mga violations sa mining laws eh.
10:10.0
Ngayon, Oktober 2022,
10:13.0
nag-issue ang DNR
10:15.0
ng cease and desist order dyan.
10:17.0
Cease and desist order.
10:19.0
Ang problema, noong Disember 23,
10:21.0
naalalan nyo yung diniskas ko to,
10:23.0
nag-issue naman yung
10:25.0
Office of the President.
10:35.0
ni-reverse ng Office of the President.
10:37.0
O, imaginein nyo yan, ha?
10:40.0
noong Oktober 2022,
10:42.0
inisyuhan ang Yenglong
10:48.0
Cease and desist.
10:49.0
Yun ang order ng DNR.
10:52.0
Sa pagmimina ng Yenglong,
11:00.0
Ano po ba yung DESLA?
11:02.0
Yung Deputy Executive Secretary
11:04.0
for Legal Affairs,
11:07.0
Naalalan nyo noong diniskas ko to?
11:13.0
o Deputy Executive Secretary
11:15.0
for Legal Affairs
11:22.0
Si Atty. Lisa Lugan.
11:25.0
Itong si Atty. Lisa Lugan
11:28.0
Deputy Executive Secretary
11:30.0
for Legal Affairs,
11:32.0
Office of the President,
11:42.0
yung order ng DNR
11:46.0
Cease and desist order.
11:52.0
pagka na Office of the President na,
11:54.0
ang nag-issue ng order
11:59.0
ng makapag-operate itong
12:06.0
obligadong ano diyan,
12:09.0
Kasi na, ano yun eh,
12:11.0
Office of the President na yan.
12:13.0
Ngayon, anong tanggapan ng Office of the President?
12:17.0
Deputy Executive Secretary
12:19.0
for Legal Affairs,
12:25.0
Yan yung order niya sa kaliwa o.
12:27.0
Tingnan niyo po, may nakaperma.
12:32.0
Yan, Office of the
12:34.0
Deputy Executive Secretary
12:36.0
for Legal Affairs.
12:39.0
Anong ginawa ng Deputy Executive Secretary
12:41.0
for Legal Affairs?
12:43.0
Ni-reverse niya yung
12:45.0
order ng DNR ng October
12:49.0
nitong DESLA, itong official
12:53.0
si Atty. Ana Lisa Logan.
12:57.0
ni Atty. Ana Lisa Logan,
12:59.0
pinayagan niya na uli
13:01.0
na makapag-operate
13:15.0
Si Atty. Ana Lisa Logan
13:21.0
Lisa Araneta Marcos.
13:23.0
Magre-react na naman kayo. Ha!
13:25.0
Si Lisa Araneta Marcos na naman!
13:27.0
Siguro ganoon yung reaction
13:33.0
Yang nasa kaliw, yang ano,
13:35.0
yang Lisa, ah, Logan,
13:37.0
Lisa G. O yan, tingnan niyo?
13:39.0
Anong nakalagay sa baba? Email.
13:41.0
O yan o, mga kabonyog,
13:45.0
Yan yung law firm.
13:47.0
Kasama ito sa law firm
13:51.0
Itong si Lisa Logan.
13:53.0
Ha? Mga kabonyog,
13:55.0
nakukuha nyo na ba yung kunek?
13:57.0
Nakukuha nyo po ba ang kunek?
13:59.0
Mga kabonyog. Ha?
14:03.0
Ulitin natin na para masundan nyo.
14:07.0
Itong mining ng yeng long
14:09.0
sa Zambales, yan.
14:11.0
Pag-aari yan ng mga Chinese.
14:13.0
Nagmimina sila ng nickel.
14:15.0
Ha? Maraming nagre-reklamo
14:17.0
dyan. Mayroon nga yun o.
14:19.0
Ang kaawaawa na ano,
14:21.0
Save Candelaria Zambales Movement.
14:23.0
O yan. May movement dyan ng mga environmental groups.
14:29.0
o destructive mining ng yeng long.
14:33.0
na-pressure ang DNR
14:35.0
na mag-issue ng CDO.
14:37.0
Cease and desist order.
14:41.0
Noong October 2022.
14:45.0
noong December 23,
14:47.0
ang Office of the President,
14:49.0
sa pamamagitan ng
14:53.0
Deputy Executive Secretary for Legal Affairs,
14:55.0
yang nasa kaliwa.
14:57.0
Yang baba, sa baba, nakikita nyo, may perma,
15:01.0
Deputy Executive Secretary
15:03.0
for Legal Affairs. Anong ginawa
15:05.0
ni Annalisa Logan?
15:07.0
Binaliktad yung desisyon ng DNR
15:09.0
na itigil ng yeng long
15:13.0
at pagtransport ng nickel
15:17.0
Kasi marami ng stack na mga nickel ore.
15:19.0
Ang gusto ng yeng long
15:21.0
maibyahe na ito noong panahon
15:23.0
ng Kapaskuhan, papunta ng China.
15:25.0
Ay, ang problema,
15:27.0
pinatigil nga ng DNR.
15:29.0
Kaya lang, pagdating sa Office of the President,
15:33.0
ni Annalisa Logan.
15:35.0
Sino si Annalisa Logan?
15:37.0
Yang nakaperma dyan? O.
15:39.0
Si Annalisa Logan
15:47.0
Saan siya? Si Lisa Araneta Marcos
15:49.0
yung nasa gitna, o.
15:51.0
Si Lisa Araneta Marcos yung nasa gitna.
15:53.0
So, galing sa law office
16:01.0
o, galing sa law office.
16:05.0
na-appoint sa Malacanang, o,
16:07.0
bilang Deputy Executive
16:09.0
Secretary for Legal Affairs.
16:11.0
Kaya huwag po kayong maniniwala doon
16:15.0
ni Marcos Jr. na hindi
16:17.0
nakikialam ang kanyang asawa
16:19.0
sa mga appointments.
16:21.0
Ay, kung yun ngang Lisa Logan na yan, o,
16:23.0
galing sa opisina ni
16:29.0
dun sa kanyang law firm,
16:31.0
galing itong si Lisa Logan,
16:33.0
tapos na-appoint sa office o
16:35.0
Deputy Executive Secretary for Legal Affairs.
16:37.0
At ngayon, nalagay
16:39.0
sa ano to? Sa hot seat
16:41.0
kasi siya yung pumerma
16:45.0
pumapayag na uli sa Yinglong na mag-operate
16:51.0
nickel ore papuntang China.
16:53.0
Kaya nung lumabas yung order niya
16:57.0
kaagad-agad, December 29, yung nasa
16:59.0
kanan, nakikita niyo po?
17:01.0
Yung nasa kanan, December 29,
17:03.0
kaagad-agad, nag-issue
17:05.0
ang DNR ng Central
17:07.0
Luzon ng transport permit
17:09.0
sa Yinglong para maibiyahe
17:11.0
na sa China ang kanilang mga nickel
17:13.0
ores. Kaya matindi, ano?
17:15.0
Kaya ang topic nga natin,
17:17.0
China, oligarko, at
17:19.0
mga trapo, o, nakikita niyo?
17:21.0
O, wala silang pakialam
17:23.0
kung magkasirasira ang
17:25.0
ano natin, kalikasan.
17:27.0
Ang importante, mayaman sila.
17:29.0
Marami silang pera.
17:31.0
O diba, mga kabunyog? O ngayon,
17:33.0
anong nangyari diyan?
17:35.0
Ang nangyari diyan, mga kabunyog,
17:39.0
mabuti na lang, at tinapik
17:41.0
natin ito sa ating mga talakayan,
17:43.0
ano? Tinapik natin to.
17:45.0
Tapos marami na rin
17:47.0
nagkikriticize nito.
17:49.0
Dahil nga nasasangkot yung ano mo.
17:51.0
Siyempre, nai-issuehan na ngayon, ah.
17:55.0
opisyal ng Malacanang na nagperma
17:59.0
ni ano, ni Lisa Araneta,
18:01.0
mga kabunyog. So, anong nangyari?
18:07.0
napag-isip-isip ng Malacanang,
18:09.0
delikado. Pag lumaki
18:11.0
tong issue na to, baka magalit
18:15.0
kaya, anong nangyari?
18:19.0
ang ngayon, binawi ni Lisa
18:21.0
Logan yung kanyang order.
18:23.0
Binawi na po. May
18:25.0
picture, January 17,
18:27.0
binawi na ni Lisa Logan.
18:31.0
itong barko na kinargahan na
18:33.0
nung mga nickel ore,
18:35.0
hinold na ng customs. O yan.
18:37.0
Kaya itong niyang balita, oh.
18:39.0
BOC, o Bureau of Customs
18:41.0
seizes nickel ore
18:43.0
shipment of Chinese firm that
18:45.0
palace official backed. O yan,
18:47.0
may resibo tayo, ah.
18:51.0
Nakukuha niyo ba mga kabunyog?
18:53.0
Dahil nalagay nga sa alanganin,
18:55.0
siyempre, marami nang nagkikriticize
18:59.0
kay Lisa Logan. Yan.
19:01.0
Yan yung kanyang order.
19:03.0
Tapos, nalilink siya siyempre.
19:05.0
Nababanggit na siya
19:07.0
dating staff o kasamahan
19:09.0
sa law office ni Lisa Araneta.
19:11.0
O de marami na ngayon, lumalabas na.
19:13.0
Kung wala sana, hindi sana itong
19:15.0
lumabas sa social media.
19:17.0
Kung hindi sana natin to, talagang
19:19.0
araw-araw natin dinidiscuss to,
19:21.0
siguro, nakabiyahi na yung
19:23.0
order ko na yun ng China.
19:25.0
Ah. Baka nakabiyahi na yun.
19:29.0
dahil nga mainit yung issue,
19:31.0
biglang binawi ni
19:33.0
Atty. Lee Salogan, yung
19:35.0
kanyang unang order.
19:37.0
Binawi niya yung order niya, at ngayon
19:39.0
mga kabunyog, nag-issue na
19:41.0
uli ang DNR ng order na ihold.
19:43.0
Huwag payagang makaalis.
19:47.0
sana yung mga nickel ore.
19:49.0
O ngayon, naglakas loob na ang
19:51.0
Bureau of Customs, in order na na siguro
19:53.0
ng Malacanang, iwas
19:55.0
kontrobersya na huwag na itong
19:57.0
masyadong lumaki, hinold na ng
19:59.0
Bureau of Customs. Ah. Hinold na
20:01.0
ng Bureau of Customs yung
20:05.0
na maykargang nickel ore. O yan,
20:07.0
mga kabunyog. Kaya yung mga nagsasabi
20:09.0
dyan, tayo ng dada,
20:11.0
wala namang nangyayari. Sa tingin nyo
20:13.0
kung hindi natin to, ginawang topic.
20:15.0
Ah. Kahit, hindi lang naman ako,
20:17.0
maraming nagdiscuss nito eh.
20:19.0
Pero malaki talagang naitutulong
20:21.0
kapag pinupuna natin ang mga mali.
20:25.0
O di po ba mga kabunyog?
20:27.0
Kung hindi natin to,
20:29.0
tinalakay. Babalikan nyo,
20:31.0
tinalakay ko to dito sa aking
20:35.0
Yinglong. Balikan nyo yung tungkol sa
20:37.0
yinglo. Di po ba mga kabunyog?
20:39.0
O ngayon, anong latest na
20:41.0
development? Wala na, hindi
20:43.0
na nakaalis yung barko.
20:45.0
Nandyan na lang. Sa may
20:49.0
Saan ba to? Sa may bahaging sambales?
20:53.0
Hindi na po nakaalis. Bakit hindi
20:55.0
nakaalis? Ay kasi binawi
20:57.0
ng ano eh. Nang yung
20:59.0
official ng Malacanang
21:01.0
na nag-ish, nag-reverse ng
21:05.0
ay muling binawi yung order niya.
21:07.0
Kaya yung DNR din, naglabas na rin
21:09.0
ang panibagong order. Yung
21:11.0
Environmental Management
21:13.0
Bureau sa kayong Mines and Geosciences
21:17.0
Mines and Geosciences Bureau. Nag-issue
21:19.0
na sila ngayon ng order na
21:21.0
wag nang ituloy ang pagbiyahin yan.
21:23.0
Kaya yung customs naman,
21:25.0
inakyat na ngayon, nag-issue na ngayon
21:27.0
ng ano, order ang
21:29.0
Bureau of Customs na wag paalisin
21:31.0
yung Chinese, ano na yan,
21:33.0
vessel. Alam nyo mga kabunyog
21:35.0
kung magkanong halaga ng nickel ore na yan?
21:37.0
Two hundred fifty million.
21:41.0
Two hundred fifty million pesos
21:43.0
ang halaga ng karga na yan.
21:45.0
Nakabiyahin na raw yan noon eh.
21:47.0
Nakabiyahin na yan noon.
21:49.0
Ito, pangalawasan ang biyahin yan eh.
21:51.0
Kaya lang yun nga,
21:53.0
dahil talagang dinidikdik natin,
21:57.0
yung mga trapong na i-involve. Yung
21:59.0
governor ng Zambales, si Ebdani,
22:03.0
suportado yung yenglong na yan.
22:07.0
siyempre si Ebdani siguro,
22:09.0
siguro ha, hindi malayo.
22:11.0
Malaki rin yatang kinikita diyan ni
22:15.0
Naalala nyo si Hermogenes Abdani?
22:19.0
PNP chief nung panahon ni Gloria.
22:21.0
O, governor na yan ng Zambales.
22:23.0
Siya ang naglalabas na mga
22:25.0
statement. Dinidepensahan niya
22:31.0
Kaya mga kabunyog,
22:35.0
ito na ang nangyari.
22:39.0
na politiko, sangkot
22:41.0
diyan. Tulad nga ni Ebdani,
22:43.0
pinagtatanggol niya yan kahit
22:45.0
maraming violations.
22:47.0
Si Ebdani, yung governor ng Zambales,
22:49.0
dating PNP chief panahon ni Gloria.
22:51.0
Tapos, lulusot sana
22:55.0
official ng Malacanang, pinirmahan na sana
22:59.0
favor sa yenglong.
23:01.0
Kaya lang dahil marami tayong bumatikos,
23:03.0
marami tayong pumunaan yan,
23:09.0
Nag-issue na ngayon
23:13.0
Ang office of the president.
23:17.0
Anong nangyari? Binawi yung
23:21.0
Binawi yung order.
23:25.0
Na naalarmah. Kasi galit tayo eh.
23:27.0
Galit ang taong bayan.
23:29.0
Yan mga kabunyog.
23:31.0
Kaya imagine ninyo,
23:33.0
ang dami nating nickel,
23:35.0
ang yama natin sa nickel,
23:37.0
pangalawa yata tayo sa nickel.
23:39.0
Sa buong mundo, mga kabunyog.
23:41.0
Pangalawa tayo sa nickel.
23:43.0
Pero, sino ang nanginginabang
23:45.0
ng ating mga yamang
23:47.0
mineral? Chinese!
23:51.0
Tapos, ibabalik sa atin yung mga
23:53.0
finished product nila,
23:55.0
na mga pinaggamitan
23:59.0
Ngayon, anong nangyari?
24:01.0
Mahal na ang binta sa atin ng China.
24:05.0
ang ating kagubatan,
24:07.0
ang ating natural
24:09.0
resources. Nanginginabang
24:11.0
sila sa ating mga yamang mineral.
24:13.0
Kasabwat ang mga politiko
24:15.0
ng Pilipinas na kurap.
24:19.0
ibabalik sa atin, finished product na
24:23.0
Nakikita nyo mga kabunyog.
24:29.0
Dito tayo sa Cebuyan
24:33.0
Yang picture sa baba,
24:35.0
sa Cebuyan Island, Romblon naman yan.
24:37.0
Mga kabunyog, mga kababayan.
24:39.0
Ano ba ang sitwasyon
24:41.0
sa Cebuyan Island? Ganon din.
24:43.0
Ang minimina din dyan mga kabunyog
24:45.0
ay nickel. Nickel din.
24:51.0
diniscuss ko na ito,
24:59.0
nagbabarikada sila.
25:01.0
Hindi nila pinapalusot itong
25:05.0
Altay. Ang pangalan
25:07.0
ng mining company doon, Altay.
25:11.0
Ano yan? Anti-Philippines Mining.
25:15.0
Cebuyan folk fear
25:17.0
nickel mining will destroy Galapagos
25:19.0
of Asia. Kasi po yung Cebuyan
25:27.0
Yan po ay ano. Yan yung ano.
25:29.0
Ano po ito? Tingnan nyo ang
25:31.0
picture. January 30.
25:35.0
mamamayan ng Cebuyan, ayaw talaga
25:37.0
nila. Kaya yung mga truck
25:39.0
ng mga anong ito, ng mining company
25:41.0
na ito, hinarang nila. O.
25:43.0
Ito yun mga kabunyog. Balita na
25:47.0
Kaya, hindi po ito
25:51.0
Hanggang ngayon po, nagpapatuloy
25:53.0
ang pagbarikada ng mga
25:55.0
residente ng Cebuyan. Ito po,
25:57.0
Cebuyan Island Residents Form Human
25:59.0
Barricade to Stop Mining Trucks.
26:01.0
Talagang ang tao, mga
26:03.0
kabunyog, ano? Galit
26:05.0
na talaga. Galit na.
26:07.0
O. Ngayon, sino ba
26:09.0
ang may-ari niyan?
26:11.0
Sino ba ng may-ari ng mina na yan, mga
26:13.0
kabunyog? O. Ito.
26:15.0
Mamaya, eh ano ko. O.
26:19.0
Mayroon pa tayong picture.
26:23.0
Mayroon pa tayong picture dito. Ito.
26:27.0
O yan, mga kabunyog. Mas marami
26:29.0
tong pictures na to. Grabe.
26:31.0
Talagang saludo tayo
26:33.0
sa mamamayan ng Cebuyan.
26:35.0
O yan, mga kabunyog.
26:37.0
Talagang hinarangan nila
26:39.0
yung ano? Yung mga trucks.
26:41.0
Hindi nila pinapalusot.
26:43.0
May karga po yan na nickel.
26:45.0
O. May kargang nickel.
26:53.0
Tingnan nyo. Talagang ang mga
26:55.0
tao, hindi pinapalusot.
26:57.0
Ngayon, sino ba ang ano?
26:59.0
Sino ba ang may-ari ng
27:01.0
mining company na nag-ooperate yan sa Cebuyan?
27:03.0
O. Ito. Ito, mga kabunyog.
27:05.0
Para may resibo tayo.
27:09.0
Sabihin na naman sa atin yan.
27:11.0
Gawa-gawa lang natin ng istorya.
27:15.0
O yan, mga kabunyog.
27:21.0
The proposed project
27:23.0
of Gatchalian Lead,
27:25.0
APMC, will be located
27:27.0
in Barangays Espana
27:29.0
and Taclobo. Both villages
27:31.0
will house mine pits
27:33.0
and support facilities such as
27:35.0
causeway, stockyards, or
27:37.0
pier yards, waste dumps, and settling pans
27:39.0
according to the project description
27:43.0
So ang pangalan ng mining company
27:45.0
na nag-ooperate sa
27:49.0
APMC. Ano po bang
27:51.0
ibig sabihin ng APMC?
27:53.0
Ang ibig sabihin po ng APMC,
27:55.0
mga kabunyog, ano?
27:57.0
Ang ibig sabihin po
28:01.0
Altay. Altay Philippines
28:05.0
Ano, mga kabunyog?
28:07.0
Pahang ganyan yung ano yan eh.
28:09.0
Altay. Altay Philippines.
28:15.0
Ngayon, itong Altay Philippines
28:21.0
Ito po, ipakita natin.
28:29.0
Cebuyanons urged the
28:31.0
Department of Environment and Natural
28:35.0
to suspend the mining operations
28:37.0
of Altay Philippines Mining Corporation
28:39.0
APMC on the island
28:41.0
which is home to unique flora
28:43.0
and fauna. O yan ha.
28:47.0
ng mining company ay
28:49.0
Altay Philippines Mining Corporation
28:53.0
ang may-ari ng ano yan?
28:55.0
Sabi sa Philippine Star,
28:57.0
the proposed project of Gatchalian-led
28:59.0
APMC. O, Gatchalian!
29:07.0
Gatchalian ang APMC.
29:09.0
Paano naging pag-aari ng
29:11.0
Gatchalian itong Altay
29:13.0
Philippines Mining Corporation
29:15.0
na nag-ooperate ng nickel mining sa
29:19.0
holding company kasi, parang
29:21.0
mother corporation ng Gatchalian.
29:25.0
mga kabunyog, Wellex!
29:27.0
Wellex yung pangalan ng kanilang
29:31.0
Kumbaga yung Wellex, may
29:33.0
investment ang Wellex sa iba't-ibang
29:35.0
mga negosyo. Plastics, pati yung
29:37.0
waterfront sa Cebu.
29:39.0
Sa Gatchalian yan.
29:41.0
Yung waterfront. Maraming negosyo
29:43.0
ang Gatchalian. Ang gamit nila
29:45.0
na holding company, itong Wellex,
29:47.0
mayroon din silang investment
29:49.0
sa mining. Kumbaga yung
29:51.0
Wellex ng mga Gatchalian,
29:53.0
naglagay sila ng investment
29:55.0
sa Altay Philippines Mining
29:57.0
Corporation. Hindi lang naman sila
29:59.0
ang may-ari niyang Altay na yan.
30:03.0
Altay, hindi lang naman sila.
30:05.0
Yung Wellex ng Gatchalian,
30:07.0
sila yung may malaking investment
30:11.0
kaya nga ang tawag, Gatchalian led.
30:13.0
Ibig sabihin, maraming
30:15.0
nag-invest diyan, pero
30:17.0
ang may nangungunang
30:19.0
investor diyan ay ang Gatchalian
30:21.0
sa pamamagitan ng Wellex.
30:23.0
Yan yung ano. O ngayon,
30:25.0
saan dadalhin ang namimina diyan?
30:27.0
Sabi dadalhin sa Hong Kong. O di
30:29.0
China na naman mga kabunyong.
30:33.0
China na naman. Talagang
30:35.0
ang tindi nila. Kaya nakikita
30:37.0
niyo, ano yung sinabi ko?
30:39.0
Ano ba yung title ng ating topic ngayon
30:41.0
mga kabunyog, mga kababayan?
30:43.0
Di po ba? Anong title
30:45.0
ng topic natin? O,
30:49.0
oligarko at trapo
30:51.0
sa pagmimina sa sambalis at
30:55.0
mga kabunyog, kawawa
30:59.0
Mayaman tayo sa mineral.
31:01.0
Pero, yung mga negosyante
31:03.0
natin sa Pilipinas,
31:05.0
nakikipagsabwatan sa mga dayuhan
31:07.0
tulad ng China, minimina
31:09.0
nila yung ating mga yamang mineral.
31:11.0
Okay lang sana kung minimina yan
31:13.0
para gamitin din natin sa atin.
31:19.0
Hindi ginagamit ang ating yamang
31:21.0
mineral para sa ikaungunlad ng
31:23.0
Pilipinas. Mga kabunyog.
31:25.0
Sa halip, ginagamit
31:27.0
ang ating yamang mineral,
31:29.0
sinisira ang ating kalikasan,
31:31.0
pero ang nanginginabang,
31:33.0
mga kabunyog, ay mga
31:35.0
dayuhan, lalo ang China.
31:37.0
Mga kabunyog. O di ba
31:45.0
irony. Ang yaman natin
31:47.0
sa yamang mineral,
31:49.0
number 2 nga tayo sa
31:51.0
nickel. Number 2 sa nickel.
31:55.0
mineral produce, pagiging
31:57.0
mineral producer sa buong mundo.
31:59.0
Number 5 ang Pilipinas.
32:01.0
Ito ay sabihin, kung ang mga yamang
32:03.0
mineral natin, ay ginagamit
32:05.0
na sa Pilipinas, kung
32:07.0
dito na tinutunaw ang nickel na yan,
32:09.0
ginagamit daw yan
32:11.0
sa paggawang stainless.
32:17.0
Tayo, kailangan kailangan natin ang steel.
32:19.0
Kailangan kailangan natin ang steel.
32:21.0
Pero ang steel natin,
32:23.0
ini-import pa natin galing sa ibang bansa.
32:27.0
steel natin. Pero,
32:29.0
paggawa ng steel, kailangan ang nickel ore.
32:33.0
So, saan galing ang nickel ore sa atin?
32:37.0
dapat, tayo na ang nagmiminan yan.
32:39.0
Gamitin na lang natin sa sariling
32:41.0
bansa natin. Diba?
32:43.0
Para sa atin ang pakinabang.
32:45.0
Anong ginagawa ng ano natin?
32:47.0
Yung mga malalaking negosyente sa Pilipinas,
32:49.0
sa halip na magtayo
32:51.0
ng mga sarili nating pagawaan
32:53.0
ng bakal, para makagawa
32:55.0
na rin tayo ng mga sasakyan.
32:57.0
Para makagawa na tayo ng mga barko,
32:59.0
aeroplano, computer, laptops,
33:03.0
Dapat tayo'y mag-industrialize.
33:05.0
Kasi mayaman tayo sa minerali.
33:09.0
tayo sa mga taong may kakayahan.
33:11.0
Sino ba ang gumagawa,
33:13.0
nagtatrabaho sa mga pagawaan
33:15.0
ng sasakyan sa Japan, sa Korea.
33:17.0
Yung mga pagawaan ng barko sa Korea.
33:19.0
Ang mga welders dyan, mga skilled workers,
33:21.0
mga Pilipino, kahit ang mga
33:23.0
engineers na nag-susupervise
33:25.0
ng patrabaho na yan, mga Pilipino.
33:27.0
And yet ang ginagamit nilang raw materials
33:31.0
dito minimina sa atin.
33:33.0
Yung raw materials galing
33:35.0
sa atin. Yung mga taong
33:37.0
gumagawa nyan doon, mga overseas
33:39.0
Pilipino workers, galing din sa atin.
33:41.0
Bakit hindi na lang natin gawin
33:43.0
sa bansa natin? Yan ang malungkot.
33:45.0
Kasi naman, ang mga
33:47.0
negosyante sa atin, wala eh.
33:51.0
Mas nakikipagsusyo na lang sila sa China.
33:53.0
Sila na lang yung nagsusuply sa China
33:55.0
ng mga mineral. Di po ba?
33:57.0
O. Tapos yung mga politiko
33:59.0
namang trapo, wala.
34:01.0
Dapat sana may pera
34:03.0
naman ng Pilipinas eh. Diba?
34:05.0
O. Yung nawawala sa ano?
34:07.0
Parmali. Yung nawala sa
34:09.0
overpriced laptops. Yung mga korupsyon sa
34:13.0
confidential and intelligence funds.
34:15.0
Yung pundo ng LCAP.
34:17.0
Bakit hindi yan ginagamit para
34:19.0
sa industrialization ng Pilipinas?
34:21.0
Para yung namimina nating
34:23.0
mga mineral, dito na mismo natin
34:25.0
tinutunaw, ginagawang bakal,
34:27.0
para makagawa na tayo ng mga sasakyan,
34:29.0
barko, aeroplano. Pag marami
34:31.0
tayong industriya sa Pilipinas,
34:33.0
yung totoong industriya ha?
34:35.0
Ah? Yung mga pagawaan ng barko,
34:37.0
aeroplano, sasakyan, makina.
34:39.0
Kung mayroon tayong ganyan, hindi
34:41.0
na mag-aabroad ang mga Pilipino eh.
34:47.0
ganoon din sa Palawan. Tatlo ang
34:49.0
mining doon, nickel ore, dinadala sa China.
34:51.0
Yung sa Brooks Point yata yan,
34:53.0
GM So, ano, sa Brooks Point,
34:55.0
Palawan, ganoon din. Ah?
34:59.0
O. Kaya mga kabunyog,
35:01.0
o, sasabihin na naman ng mga ano,
35:05.0
sa akin, insurekto,
35:07.0
wala ka nang nakikitang maganda, panaypuna ka na lang.
35:09.0
Bakit? Matutuwa ba tayo
35:11.0
sa ganito, mga kabunyog?
35:13.0
Salamat kay Bibi Lacambra.
35:15.0
Salamat sa pagsin
35:17.0
na nag-star sabi niya, bubong gobyerno.
35:19.0
Alam niyo mga kabunyog,
35:21.0
nakakalungkot eh. Nakakalungkot talaga.
35:25.0
tayo magkakaroon ng
35:27.0
gobyernong matino, ng gobyernong
35:29.0
makabayan, ng gobyernong maayos.
35:31.0
Sayang ng likas na
35:35.0
Pinapakinabangan lang ng China,
35:37.0
pinapakinabangan ng dayuhan,
35:39.0
at nanginginabang yung mga oligarko
35:41.0
na kasusyo nila. At yung
35:47.0
yumayaman din sa mga transaksyon
35:49.0
na ganyan. Di po ba mga
35:55.0
Ay mga kabunyog, iwang ko.
35:59.0
mababago ang ating bayan. Ang yaman
36:01.0
yaman ng bansa natin.
36:07.0
Anyway, sige mga kabunyog.
36:11.0
Ano na, 10.35 na.
36:13.0
Mag-break tayo ng 30
36:15.0
minutes kasi mag-lalive ako
36:19.0
Kapi at Pwintuhan sa Umaga. May iba tayong topic
36:21.0
doon. Abangan nyo ako
36:27.0
a.m. Doon tayo sa Enzo
36:29.0
Recto. Iba naman ang topic ko doon
36:31.0
mga kabunyog. Ito
36:33.0
magbibigay pa ako ng follow-up dito.
36:35.0
Magbibigay pa ako ng follow-up dito
36:37.0
sa topic na ito. Abangan nyo mga kabunyog.
36:39.0
Patuloy niyong tangkilikin ang bawat
36:41.0
pagtalakay ko sa maiinit
36:43.0
ng mga issue mga kabunyog. At pakishare
36:45.0
pakishare sa iba. Kinakailangang
36:47.0
makalating sa ating mga kababayan
36:49.0
ang ating mga pinag-uusapan.
36:51.0
Napaka-napaka-importante
36:53.0
na malaman ang ating mga kababayan
36:55.0
ang mga totoong issue
36:57.0
at kaganapan sa ating bayan mga kabunyog.
36:59.0
Kailangang mamulat ang ating mga
37:01.0
kababayan sa katutuhanan. Dahil
37:03.0
tanging ang katutuhanan ang
37:05.0
magpapalaya sa kanila.
37:07.0
Sabi sa John 8.32,
37:09.0
You shall know the truth, and the truth
37:11.0
shall set you free. Salamat
37:13.0
noong Raymond sa pagsend ng stars.
37:15.0
Yung mga stars nyo pong sinisend,
37:17.0
yung mga donations pong sinisend nyo,
37:19.0
nagagamit ko para ma-improve
37:21.0
pang lalo ang aking mga pagbablog
37:23.0
mga kabunyog. Kailangan kong
37:25.0
i-improve pa ito.
37:29.0
kabunyog, alam ko naman na
37:35.0
pagandahin pa natin
37:37.0
mga talakayan para mas marami pang
37:39.0
mga kababayan natin ang ganahan na manood
37:41.0
dito. Kaya salamat sa inyong
37:43.0
pinapadalang mga donations,
37:45.0
yung mga pagsisend nyo ng stars,
37:47.0
salamat po niyan mga kabunyog. Malaking tulong
37:49.0
sa pagsustain ng aking
37:51.0
advocacies. Mabuhay po tayo,
37:55.0
ang katutuhanan, ipaglaban po
37:57.0
natin ang nag-iisa nating mahal
37:59.0
na inang bayan. Mabuhay mga kabunyog,
