Anemic Ka Ba? May Kakaibang Sintomas Yan. Payo ni Doc Liza Ramoso-Ong Panoorin ang Video: https://youtu.be/_Ka1Ozgu9Cw

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Topic natin, anemia.

So, mababang CBC o anemia

Dahilan ng maraming sakit, baka hindi mo pa alam.

Kaya tayo ay magpa-CBC

Kasi dahil sa CBC, malalaman natin ang ating mga sakit.

So, magbibigay ako ng mga practical na tips.

Ano ang sintomas ng anemia?

Pagod, nanghihina, maputla

May palpitasyon, yung mabilis at irregular yung tibok ng puso.

Yung hingal, minsan di ba parang hingal na hingal ka

Nagtataka iba, bakit daw mahingalin sila?

Nahihilo, lalo na pagbiglang tayo, nahihilo ka.

Yung iba, sumasakit ang dibdib, so akala mo may angina ka.

Malamig yung mga kamay, paa

Masakit yung mga kalamnan, lalo na yung mga binti

Akala mo may restless leg syndrome ka.

Masakit ang ulo.

Dahil sa lakas ng pintig ng puso mo

minsan may naririnig ka dun sa tenga mo na

yung may gumaganon.

So, malakas yung whoosh doon sa iyong tenga.

Pwedeng may crack doon sa labi.

Yung iba, lumalaki yung dila.

Sa mga bata, hindi maka-concentrate.

Kahit sa mga may edad, hindi makatrabaho.

May leg pain, may leg cramps.

Tatlong dahilan bakit nagkakaanimya ang isang tao.

Una, nawalan ng maraming dugo o blood loss.

Halimbawa, malakas yung regla.

May dumudugo palang ulcer sa bituka, hindi alam.

O kaya may polyps o cancer sa katawan.

Number two, pwede rin hindi nakakagawa o kulang ng paggawa ng red blood cell.

Halimbawa, yung mga pagkain, kulang sila sa iron, folic acid, vitamin B9 at vitamin B12.

So, kulang mula doon sa pagkain.

Kaya, kulang din yung paggawa ng red blood cell.

Number three, pwedeng mabilis masira yung red blood cell.

Ang red blood cell, ano ba yung red blood cell na yan?

Siya yung tagadala ng hemoglobin.

Yung hemoglobin, yan yung iron-rich na protina.

So, didikit yun sa oxygen mula sa baga.

So, dadaan yan sa iyong baga.

At mula sa baga ay iikot na, dadalahin sa buong katawan ng red blood cell.

Ngayon, kapag may anemia, kulang ka sa red blood cell.

O sabi ko nga, yung RBC mo hindi na nakakagawa.

Paano mo malalaman kung anemi ka?

Dito, mas maganda magpa-CBC ka.

Mura lang mo yan sa laboratorio.

Maaaring mga 150 pesos lamang.

Sa kalalakihan, gusto mo hindi bababa sa 13.5 grams per deciliter.

At sa kababaihan naman, hindi bababa sa 12 grams per deciliter.

Pag sa bata, depende sa edad ng bata.

So, iba-iba yung normal values.

Alam nyo ba, mula doon sa inyong CBC, marami pala kayong matutuklasan na sakit ninyo.

O mula doon sa mga nararamdaman ninyo.

Halimbawa, yung mga autoimmune na sakit.

O sakit sa kidney.

Kasi anemic sila.

Yung mga may cancer.

Halimbawa, colorectal cancer, sakit sa atay, sakit sa puso, sakit sa thyroid.

Hindi mo alam, pero madi-discover mo lamang kapag anemic ka mula sa iyong CBC.

Mura lang po yan.

Kaya pag naramdaman nyo yung mga sinabi kong sintomas kanina, maganda po magpa-CBC na kayo.

Ano yung mga sakit na matutuklasan ninyo kung may anemia kayo o anemic kayo?

Number one.

Halimbawa, napakalakas ng iyong regla.

Pero akala mo, normal lang yun sa iyo.

Kasi palagi nang ganun.

Pero nagtataka ka, bakit parang laging hilong-hilo ka?

O ang sakit ng mga kalamnan mo.

Yung biglang tayo mo, parang iikot yung paningin mo.

Dahil nagpa-CBC ka, nakita mong mababa.

Alam nyo, bumababa yan.

Nakaaranas na po ako ng CBC na less than 10. Yung RBC, less than 10.

Dahil malakas magregla.

Pwede pa pong may makakilala ko bumaba hanggang 8, hanggang 6.

Kailangan pa silang pumunta sa emergency room at sa lina ng dugo.

Pag sa babae malakas magregla, baka po may myoma kayo.

O may bukol sa matres.

O kaya naman, siyempre ayaw natin yung mga cancer sa reproductive system natin.

Number two, yung mga may kidney disease.

Nagiging anemic din sila.

Kasi hindi na gumagawa yung kidney natin ng hormone na erythropoetin.

Ito yung nagsisignal dun sa ating buto, bone marrow.

Na gumawa pa ng RBC.

Kaya yung mga nakadialysis, mapapansin nyo, mababa yung kanilang RBC.

Anong gamutan nila?

Nag-i-inject po sila ng hormone na erythropoetin.

Number three, may mga tao po, laging nagdo-nose bleeding.

Dugo ng dugo ang kanilang ilong.

Mababa din ang kanilang hemoglobin.

Number four, baka naman may dumudugusat yan.

Hindi nyo nga nakikita dun sa inyong inodoro.

Pero pag CBC nyo, aba bakit ang baba ng hemoglobin?

So, maaaring may pagdugusat yan.

Digestive o problema sa pag-ihi.

Baka dun sa urinary tract ang ating problema sa ihian.

Number five, baka may ulcer sa sikmura.

O kaya sa bituka, kailangan mo ng endoscopy.

O kaya naman colonoscopy o fecal occult blood test.

Kasi ayaw po natin ang mga colorectal cancer.

Yung mga nasugatan din na operahan.

Anyway, nasa ospital naman sila.

So, madidetect kung bumababa yung hemoglobin.

Yung kanilang CBC.

Number eight, yung mga tao na may heart failure,

ay maaaring magkaroon ng iron deficiency anemia.

Kasi pag may pamamaga sa katawan,

yung liver natin mas gagawa ng hormone na hepcidin.

So, ito po ay para yung iron ay manatili dun sa loob ng selula.

So, yun yung pang-bawi ng ating liver.

Pero may heart failure na pala.

Sa mga buntis, bagong panganak, breastfeeding,

pakainin sila ng masustansyang pagkain.

Yung pala yung dahilan bakit yung mga bagong panganak

ay pinapakain mabuti ng liver ng mga isda.

Kasi yun yung maraming iron.

Ika nga, bigyan ng maraming sabaw.

Number ten, kailangan mong pumunta sa hematologist

kapag natuklasan dun sa iyong CBC

ay meron kang pernicious anemia,

o kulang sa vitamin B12,

may aplastic anemia,

yung bone marrow mo hindi na gumagawa ng blood cell.

So, sila na po ang magpapaliwanag.

Yan po ang doktor para sa dugo,

ang tawag sa kanila hematologist.

Sa ating mga senior citizen,

dahil kulang na sa kinakain nila,

hindi nila napapansin mababa pala sa iron

kasi wala na nga silang ganang kumain.

Yung iba pa nagkakaroon ng sakit sa puso,

o maaari silang magkaroon ng sakit sa puso.

O kaya yung mga may depresyon,

so nagde-develop sila ng sakit sa puso.

At makakaramdam sila ng angina.

Yung iba nga pwedeng ma-heart attack.

O may tinatawag na arrhythmia, yung papalya,

yung pagtibok ng puso.

Dahil kulang sa hemoglobin.

May mga chronic na sakit na nagkakos,

o malalaman lamang dahil sa mababang CBC o anemia.

Katulad ng mga autoimmune na mga sakit.

May mga tao dahil nagjejeta,

o dahil sa kahirapan,

o gustong magpapayat.

Ako, ginawa ko rin yan.

Kain ko lang, kanin, tuyo.

Sabi ko, low calorie.

Yung pala, kulang sa nutrisyon.

Lalo na yung ating mga sanggol, infants,

tsaka yung mga lumalaking bata.

Madi-delay ang development nila.

So dapat po pakaini ng mayaman sa iron,

vitamin B9 at vitamin B12.

Yung mga folic, ano po kasama yan.

At napansin nila, yung mga may sakit sa atay,

75% ang kakaroon ng anemia.

Kasi side effect po ng pagkakasakit sa atay

ay nagkakaroon sila ng pagdurugo sa bituka

o tiyatawag na GI bleeding.

So nagiging anemic din sila.

Nagkakaroon ng hemorrhage.

So ano ang mga tips natin?

Kumain po tayo ng mga pagkain mayaman sa iron,

sa folic acid at B12.

Pag sinabi nating iron, ito po yung mga baka o laman.

Verding gulay, napakarami pong iron.

Pag sinabi naman natin na vitamin B12,

ito po din yung mga karne o laman.

Pag folic acid o yung B9,

ito po pinanggagalingan nito.

Yung mga citrus fruits, yung mga dalandan, suha,

verding dahon ng gulay, marami din.

Tapos yung mga legumes, yung mga buto-buto,

katulad ng mga munggo.

Maganda din po yan.

Number two, i-check nyo yung buong katawan nyo.

Kayo na po ang magawa ng physical exam sa inyong sarili.

Tignan nyo po dito sa ilalim ng talukap ng inyong mata.

Pag mukhang maputla, baka anemic.

Tignan nyo po ang inyong palad.

Pag putlang-putla na yan at hindi na pink,

eh pwede rin hong mababa kayo sa inyong CBC.

Tapos pakinggan nyo o hawakan nyo yung pulsuhan ninyo.

Regular ba yung pagpitik?

Baka naman patalun-talun na ho yan.

Yung mga doktor, maaaring marinig kung merong murmur.

May hingal ba kayo?

Kapa inyo yung tiyan nyo, nasa kanan ho.

Baka lumalaki yung inyong atay.

Tignan nyo rin po yung mga buto-buto ninyo.

Masakit ba?

Yung lakad ba ninyo?

Diretso?

Baka naman hilong-hilo na pala kayo.

Hindi na kayong makalakad ng diretso.

Dahil sobrang baba na ng inyong hemoglobin.

Pagbiglang tayo, hilo ba kayo?

Muscle nyo masakit?

Ang mga doktor na pwede niyong puntahan.

Kapag nagpa-CBC kayo, kasi pwede naman kayong pumunta sa laboratory.

Pwedeng hematologist.

Pag sa tingin nyo, problema nyo sa tiyan.

Halimbawa, sa bituka, sa liver, gastroenterologist.

Pag sobrang lakas ng pagdurugo, ng menses, ng regla or vaginal bleeding.

OBGYN

Pag meron kayong nararamdaman na masakit sa dibdib, palpitasyon o kaya irregular.

Cardiologist.

Pagdating sa lakad, neurologist.

Baka yung mga senses nyo hindi na tama.

At kailangan nyo rin ng nutritionist para sabi sa inyo ano yung mga dapat ninyong kainin.

Tapos, pag nagpa-CBC kayo, makikita nyo iba-iba yun.

May RBC, siya yung nagdadala ng oxygen doon mula sa baga papunta sa buong katawan.

Makikita nyo yun.

Pag sabing WBC, panlaban nyo yan sa infeksyon.

Yung platelets, yan yung nagpapabuo ng dugo kapag kayo ay nasugatan.

May makikita din kayo hemoglobin.

Yan po yung protina sa RBC.

Pag ademic, lahat yan bumababa.

Hematocrit, ilan sa iyong dugo ay RBC.

Meron pang mga mincorposcular volume, MCV.

Ito yung laki ng RBC.

Ipa-interpret nyo doon sa inyong doktor.

Number three tip natin sa buntis.

Yung mga micronutrient, katulad ng iron at folic acid.

Maganda po sinu-supplement o binibigyan sila ng supplementation.

Sa iba pong mga health center, libre po yun.

Ayaw natin na magkasakit.

Gusto natin isalba yung nanay at yung sanggol.

Hanggang sila ay makapanganak.

At number three, yung mga bata, yung mga sanggol.

Maganda pa kainin sila ng mga iron-fortified foods.

Kung hindi, madi-delay po ang kanilang development.

Kaya nga sa pag-aaral sa elementary school,

Bakit mas mahina ang pang-intindi ng ating mga kabataan?

Baka anemic yan.

Tatanong sa akin,

Ano ba yung pinakamaraming iron?

Simula ngayon, kakain na kami o yan ang ihahanda ko.

Ito po yung mga top foods na marami sa iron.

Siyempre, may kamahalan po.

Pero yung baka, yung manok, yung isda, yung hipon.

Verding dahon ng gulay, mura-mura po.

Lahat po ng talbos natin.

Kangkong, kamote, alokbati.

Sa mga vegetarian naman, yung mga tokwa, beans, garbanzo.

Vitamin C kailangan po para ma-absorb yung iron.

Ito po yung mga citrus fruits.

Yung mga dalandan, suha, bayabas.

Itlog po, mura-mura.

Although medyo tumaas ngayon.

E kailangan din po para sa iron.

Sa pagdating sa nuts, pwede po yung mga kasoy, pagprutas, pakwan.

At good news, pwede po kayo kumain ng tsokolate.

Marami ring iron.

May mga ibang tanong pa po sa anemia.

E kung apektado daw ba yung mata kapag anemica?

Yes po.

Pwedeng man labo ang inyong paningin.

At yung iba nagkakaroon nga ng bleeding sa retina.

Yung iba din thirsty o uhaw na uhaw.

Kasi yun po yung ginagawa ng katawan kapag anemic.

Pwede kayong magkaroon ng back pain.

Bakit ang sakit ng inyong buto-buto o ng inyong legs?

Yung parang akala nyo ang restless leg syndrome.

Yung pala sobrang baba na yung CBC niyo.

Pwedeng kumati ang balat o magkaroon ng hair loss.

Pwedeng sumakit ang ulo nyo?

Mag-headache ba? Yes, pwede.

Magkaiba po ang anemic sa low blood pressure.

Pression po yun.

So magkaiba yun.

Pwede bang manlamig yung inyong kamay at paa?

Yes.

At nakita nila, kaya sinabi ko po din ng neurologist,

kasi pwede rin pong ang anemia ay risk factor sa pagkakaroon ng ischemic stroke.

Sana po naliwanagan kayo makita nyo ang kahalagahan ng murang CBC.

Pero yung nararamdaman nyo, yun na mismo yung sintomas.

So anemia pala dahilan ng isang sakit na pwede nyong ma-discover sa sarili niya.

Salamat po.