Pag-usapan natin ang resolusyong inihain ni Rep. Gloria Macapagal-Arroyo na nagbibigay ng “unequivocal support” kay former President Rodrigo Duterte kaugnay sa imbestigasyon ng International Criminal Court.

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

No Lies, No Distortions, Just the Facts, and the Truth about Issues that Matter.

Facts Verse with Christian Esguerra

Good evening po sa inyong lahat ako po si Christian Esguerra at welcome po sa ating episode ngayong gabi Friday.

Dito po sa Facts Verse. Siksik po ang ating programa ngayong gabi. Marami po tayong pag-uusapan.

Intayin lang po natin yung guests natin. Meron po tayong dalawang panauhin. Pag-uusapan po natin two separate topics.

Tapos meron po tayong truth bombs para ngayong gabing ito.

Pag-uusapan natin yung reklamo ng isang senador na tumutugon sa pangalan Robin Hood Padilla.

Doon sa isang pelikula na pinagbibidahan ng isang aktor ang pangalan si Gerard Butler. Title po ng pelikula Plain.

Tapos nagsalita siya sa senado kamakailan at sabi niya hindi niya nagustuhan yung depiction daw ng Pilipinas doon sa pelikula.

Hindi ko pa napapanood yung pelikula. Ayusom hindi pa rin nila napapanood pero nag-comment na sila base doon sa trailer.

Siyempre ako, curious. So pinanood ko rin yung trailer. Okay?

Yun po yung truth bombs natin mayami ang konti. Pero ang pinaka main topic po natin ngayong gabi ay ito pong resolusyon na isinusulong sa mababang kapulungan

ni dating Pangulo, dating Speaker at ngayon congressman pa rin Gloria Macapagal-Arroyo in defense of former President Rodrigo Duterte.

So doon po sa resolusyon na yun at ang mga kasama po niya so far doon po sa resolusyon ay pakita nga natin yung screen.

Okay, pakita natin ng konti. Tingnan natin ng konting sound para di naman kayo mabore.

Pakita natin yung kanyang resolusyon. Okay? Ayan.

Resolution in defense of former President Rodrigo Duterte, the 16th President of the Republic of the Philippines against the investigation and or prosecution by the International Criminal Court.

Ayan. So yun po yung pag-uusapan natin, yung unang topic natin. So bakit kaya all of a sudden mayroon ganitong resolusyon sa mababang kapulungan at ang nagsusulong mismo yung dating Pangulo?

Basically in defense. Anakalagay dyan sa wording, dyan po sa resolusyon. Unequivocal defense. Walang kaduda-duda. Talagang pinagtatanggol nila si Pangulo Duterte.

In short, of course, lagi nila nasasabihin lang yan, this is meant to express the sense of the House of Representatives kaugnay sa isang napaka-importanting issue.

Pero pagpastinutukan nyo, ano ba talagang gusto ma-achieve dito? Basically ayaw nilang ma-imbestigahan si President Rodrigo Duterte sa International Criminal Court.

Kasi kasalukuyan pong iniimbestigahan dahil nagbigay ng go-signal ng pre-trial chamber ng ICC para po imbestigahan.

Hindi pa po si President Duterte in particular kundi imbestigahan yung mga nangyaring pagpatay nung siya pa po yung namumuno sa Davao City at of course kasama po yung kanyang madugong drug war.

So ito po yung covered noong isinasagawang imbestigasyon nyo yung International Criminal Court.

So pag-uusapan natin yung timing, bakit kaya biglang mayroon ganitong resolusyon yung dating Pangulo at basically ayaw nilang ma-imbestigahan si President Duterte ng ICC.

Siyempre tulad ng argument nila noong sila yung nasa posisyon, noong nasa podara pa po si Pangulo Duterte.

Ang argument nila noong ipinupush nila yung drug war na yan, kung hindi ka naman guilty huwag kang matatakot, wala kang dapat ikatakot.

E di baka pwede po natin ibato sa kanila uli yung ganyan tanong, kung hindi ka naman guilty, kung hindi ka takot, kung talagang matapang ka, e bakit hindi kayo magpasubmit doon sa ICC?

Of course maraming matatalino dito sa online, sasabihin na naman nila, e gumagana naman yung ating judicial system dito.

Yan din po yung binangkit sa resolution ni Gloria Arroyo, we have a functioning judicial system.

Well, ang tanong, gumagana ba talaga sa lahat ng pagkakataon? At gagana ba yan pagdating dito sa sangkatutak na napatay-pinatay dahil down ng laban kaugnay sa drug war ni dating Presidente Rodrigo Duterte?

Nasa virtual studio na yung ating makakapanayam tungkol dito. Pero papaliwanan ka lang po ng konti yung prinsipyo ng complementarity. Kasi baka nabapalood niyo po yan, nadidining niyo sa radyo, nababasa niyo ano ba ibig sabihin ng principle of complementarity?

Ito po yung prinsipyo kung saan, kailan dapat pumasok yung ICC. Kaugnay sa mga estado na pumirma ng Rome Statute. Yung Rome Statute po, ito po yung tratado na nagtayo noong International Criminal Court.

At naratify po yan ng Pilipinas bilang State Party 2011. Pero piramahan po natin yan panahon pa po ni dating Pangulong Joseph Estrada. Pero noong panahon ni President Gloria Macapagal-Arroyo mukhang na-dribble yung ratification ng tratadong yan.

Pinabalikan ko yung records, meron pa nga ako nabasang dating press statement ni dating Senate Minority Leader, yung yumaong akilino Nene Pimentel Jr., inukulit niya si President Arroyo noong panahon na yun na i-transmit na yung Rome Statute sa Senado para sa ratification.

Kasi po sa ating konstitusyon, sa ating kalakaran dito sa Pilipinas, Senado ang nagraratify ng mga tratadong pinapasok ng Philippine government. Pag hindi po siya naratify ng Senado, wala po siya ng effect at naratify siya ng 2011.

Noong pinabalikan ko yung records, naisip ko hindi para surprising na talagang ngayon kung saan pwede mo nang paganahin yung ICC dahil naging State Party dito yung Pilipinas noong 2011, medyo hindi yata ako nagulat na si former President Arroyo and now Congresswoman Arroyo, she doesn't want former President Duterte to be investigated by the ICC.

Parang ayaw niya sumali yung Pilipinas doon sa ICC. At noong naging presidente si President Rodrigo Duterte, single-handedly inatras niya o nag-withdraw siya, i-withdraw niya ang Pilipinas bilang State Party doon sa Rome Statute na nagtayo ng ICC.

E syempre marami nagsabi noon, oh hindi na dapat gumana yung ICC kasi hindi nga member ang Pilipinas. Well ang argument po ron pag tinignan niyo ng records don't take my word for it. Mag-research po kayo, available naman yan online.

Doon po sa Rome Statute, hindi porky umatras ang isang State Party, hindi na siya pwedeng papanagutin yung ilan mang may sala. Kung meron mang may sala sa mga crimes ko tulad ng crimes against humanity, war crimes, genocide, hindi porky umatras ka, hindi ka na pwedeng papanagutin.

Kasi kung nandun ka pa, bahagi ka pa ng tratado at nangyari yung mga crime na yun, pasok ko pa rin. So walang lusot. Kasi imagine ninyo kung parang basketball ba yan, hindi naman pwedeng pagsumali ka sa isang basketball game at nakita mo natatalo ka para sabi mo ayawan na uwian na, di na kami sasali rito sa liga kasi talo na.

So siyempre di naman tanga yung mga nagsulat po yung mga bumuo ng Rome Statute para payagan nalang makalusot basta-basta. Yung mga State Parties na meron mga matataas na opisyal na may kinalaman doon po sa mga crime na nabanggit ko.

Medyo hindi ako nagugulat na si President Arroyo siya mismo nag-sponsor ng resolution na ito. Kasi nung panahon niya medyo na-dribble yung ratification ng Rome Statute nung Senado nung panahon niya. So shocking ba? Parang hindi naman.

Okay, nandyan ang ating panauhin. Nakangiti na siya, nag-aabang na. Ayoko sumimangot siya. Mabenta siya ngayon, maraming tanggap na labada. Nakikita ko siya all over the place. Buti na isingit natin siya sa ating programa.

Ayoko nang dagdagan ang description. Baka kung ano pa masabi ko.

Di ako dumaan sa play niya. Saka yung Ebisunan Council kanina. Maganda yung essay niya kami kanina. Maraming kintanggap na labada. Okay, okay. Sorry ako nag-analyze yung simulaan. O nga, kompleto na. Kompleto na ang analysis ko.

On face value muna. Anong basa niyo rito bakit bigla may ganitong resolution?

Ayaw niya akong pansinin. So at first glance parang ganoon. Sumisip-sip sa dating presidente. Gustong ipakita ang kanilang support. Baka natapik ng kaunti. Nakita mo ba ang mga salita? Unequivocal. Unequivocal support sa presidente against investigation and prosecution.

Parang pinapawalang sala na kaagad yung presidente. Pero kung titignan mo, lalo na in the light of recent events ng mga nakaraang buwan, parang mas malalim na kahulugan. Sabi mo nga Christian.

... For something more political. Dahil nakita mo naman itong mga nakaraang buwan ang dating pro-Bongbong, pro-Duterte bloggers ay nagsisimulaan ng maghiwalay. At bumabanat na kay Bongbong yung mga iba...

... Mismo si Digong sa kanyang 3-hour program with Kibuloy sa SMNI ay nagsisimula ng pumitik kay Bongbong. Kaya pwedeng it is more than just a support for ex-President Duterte nila Gloria Macapagal-Arroyo at mga dating kaalyado niya sa Kongreso...

... Baka may nararamdaman sila na baka isakripisyo si Digong ng kasalukuyang gobyerno kung sakaling magkaroon ng biyakan between the Duterte and Marcos alliance nitong nakaraang eleksyon. That's one.

... Kung saan posibleng sila Duterte at PDP laban ang maging next opposition. Or perhaps all of the above. Dahil marami ng samanang loob si Duterte kay Bongbong. Unang-una ang pivot nito sa US, ikalawa ang pagtigil nito sa anti-drug campaign...

... Ako nawala si... bumalik na, bumalik na, nagkakaproblema siya sa kanila. Yan bumalik na kayo. Akala ko nag-alit kayo bigla kayo nawala. Wala man akong sinasabi."

... At itong posibleng pag-bail ni Laila Delima na umuugo ngayon, ang hearing niya next week sa Feb 24, at parang may indication na pwede siyang bigyan ng bail ng korte.

... At si Maria Ressa napawalang sala sa isang significant tax evasion case niya. Bagamat may 3 kaso, mismo si President Bongbong Marcos ay nagsalita na hindi niya nakikita na makukulong si Maria Ressa.

... At ang dating kaaway ni Duterte ay hindi tinutugis at bagkos baka bitawan pa ang mga kaso laban sa kanila ng kasalukuyang gobyerno.

... sa mga korte sa Pilipinas."

Q1. Hindi kailangan pumasok ng ICC? Kailangan pa ba nito na may resolution ng House?

Ang sabi lang niya, hindi na sila babalik sa ICC. Parang non-sequitur kumpara sa pagbubukas ng investigation ng ICC.

Sabi niya dapat hindi ituloy ang investigation na yan dahil una, ayaw namin sagkaan ang ating soberenya ng ICC which is hindi naman totoo dahil ito nakasalalay sa isang treaty na inaprubahan ng ating gobyerno.

... Binigyan ng 1 year ng ICC ang Philippine government para patunayan na functioning ang ating judicial system when it comes to the cases related sa EJK in the thousands.

... At lalong walang nangyari sa big fish, ang malalaking tao nakasama sa kaso sa ICC. Labing isa yata yan, ang nakalista sa ICC including 2 senators, several generals at ang presidente mismo.

... Dahil sa preliminary investigation lalabas ang international warrant. Hindi lalabas ang international warrant after ng investigation, lalabas ang warrant during this stage of preliminary investigation. Kaya baka hindi makatulog."

... That is the best case dahil pwede silang hulihin pag lumabas sila lalo na kung dadapo sila sa isang ICC member country. Pero kung sakaling ang gobyerno ay mag-desisyon na isuko sila, lalo silang kakabahan.

... Ito ang magagawa minsan sa mga nakasuhan sa Afrika. Yung US na hindi member ng ICC ay tumulong para i-deliver ang sinampahan ng kaso ng ICC."

... At nagpakamatay siya ron, nagsuicide."

... Pero ngayon wala naman sinasabing ang Bongbong Marcos, hindi papapasokin ko ang ICC, papaimbestigahan kita. Wala naman siya sinasabing ganoon at may malinaw policy statement ang justice secretary.

... Pero the fact na pumasok sa eksena bigla si Gloria Macapagal-Arroyo, mukha ba itong the lines are clearly or more clearly drawn na huwag mong gagalawin si Duterte, Rika kasama ako. Di ba siya rin yung laging dinindescribe ni President Marcos na secret weapon niya at lagi niyang bitbit sa mga foreign trips?"

... Hindi rin naibigay sa kanya yung hinihingi niya ng Department of Energy and other positions sa gobyerno. Kaya medyo may tampo. At personally mas malapit si Gloria Macapagal-Arroyo kay Sara Duterte who is the VP at si Aimee Marcos...

... So kumbaga mas malapit si GMA doon sa other part of the government na medyo ang chismes ay hindi ganoon kalapit or outside ng kulambo, sa kulambo ng Presidente at may bahay si Lisa Marcos.

... So may himasin si Gloria Macapagal-Arroyo by calling her the secret weapon and inviting her to most of his international trips. Pero syempre ito ay himas lang. Baka may mga hinihingi si GMA na hindi nabibigay. So this is a way of pushing the envelope na parang sige kung hindi mo ibibigay ang mga hinihingi ko...

... which could be more substantial than being called a secret weapon or being invited to international trips, pwede nga mensahin niya dito na ang aking pagkiling. Possibly the next opposition in the midterm. Yan ang direction ni Digong. Yung kanyang mga tao especially idol mo si Bobby Tiglao matitindi ang banat kay Bongbong."

Q1. Si Bobby Tiglao?

Q1. Si Bobby Tiglao?

... and other former pro-Marcos bloggers and journalists. Halibawa kung maririnig mo itong mga banat nila, Banat Bay, nila Sasot, nila Badoy, etc., parang never silang naging pro-Bongbong sa tindi ng mga banat.

Q1. Si Bobby Tiglao?

Q1. Si Bobby Tiglao?

Q1. Si Bobby Tiglao?

... Kung next year baka substantially mabawasan ang influence ni Duterte. Kaya in terms of timing baka tama ang kanilang timing to consolidate whatever they want to consolidate around Digong.

... Pero ito na unti-unti na inuubos, medyo ang direction ni Duterte ay palayo sa kasalukuyang Marcos government. At kung lalala ang ating ekonomiya ay dagdag yan sa kanyang narrative na itong gobyernong ito katulad ng sinabi niya last December 2021...

... At anong sabi niya? Addict. Baka ulitin ni Duterte yan this year. Ngayon ang sort of democracy na pwede gamitin sa kanya ni Bongbong is the ICC. Sige pag hindi ka nagayos ipapadala kita.

... sa kanyang EJK campaign si Las Cañas."

... Pag-uusapan namin ang nabasa kong research tungkol sa mga psychopaths at tulog ni Bo Changco about dito sa trip sa Japan."

... Sa liksigin niyo ang Rome Statute, available online. Ito po yung tratado na nagtayo ng ICC. Naging bahagi po tayo nito from 2011 until 2018 nung winidraw tayo unilaterally ni President Duterte and that took effect the following year.

... and unable to genuinely prosecute those who were part of such crimes that we mentioned earlier, crimes against humanity, war crimes, genocide, etc. etc. Doon po papasok yung ICC. Alam po siya court of last resort, hindi yung first instance pasok siya.

... Hindi ganoon. Pag talagang walang ginagawa yung member state, unwilling and unable to genuinely, isa-isa ninyo yung words na yun, genuinely prosecute. Doon pag-a-apply yung complementarity principle.

... Kasi hindi naman pwede kung isang bansa pinagpapatay ng mga leaders nila yung mga tao nila, siyempre papano mo namang mapaprosecute ito kung hawak na rin yung buong sistema sa hudikatura. So nandoon yung ICC to provide that last layer of protection to prosecute those behind such crimes.

Yun po yung ibig sabihin ng complementarity principle. Medyo nosebleed lang pero dapat maintindihan po niyan. Okay, punta po tayo sa ating second topic. Curious ako dito sa latest study na lumabas po.

Meron po kasi lumabas sa pag-aaral, ang tawag dito, the Global Disinformation Index o GDI. Ito po yung resulta ng pagsasaliksik ng Dr. Andrew Eltan Data Science Institute ng De La Salle University.

At makakasama po natin yung nanguna sa saliksik na yan. Lumabas dito kasi moderate ang risk ng ating mga online media platforms or organizations pagdating po sa disinformation.

Gusto ko po mas maintindihan yung findings niya. Kaya ako po ininvite si Mr. Cleave Arguelles. Cleave magandang gabi. Thank you for joining us dito sa Facts Verse for the first time. Although nakapanayam na kita before sa ANC I think a couple of times. Magandang gabi sa'yo.

Hello, hello. Magandang gabi. Salamat sa pag-imbita sa akin sa Facts Verse at pag-uusapan natin yung recent study namin.

Ano ba itong study nyo? Ikaw yung namuno, tama ba, nung itong pag-aaral? Ang resulta, moderate risk, tama ba yung sinabi ko?

Yes. So isa itong joint na pag-aaral ng Global Disinformation Index. Ito ay isang London-based na non-profit organization na naglalayo na aralin yung kung gano ka-risky na yung mga online news sites sa iba't ibang media markets, meaning iba't ibang bansa.

So itong risk na ma-disinform nila yung mga users at readers nila depending on their practices, editorial practices. At ang partner nila sa Philippines, sa pag-aaral nila sa Philippines ay kami sa Dr. Andrew Elton Data Science Institute ng De La Salle University.

So ang grupo namin may data scientists at mga social scientists kagaya ko na nag-aaral ng 35 online news sites sa Pilipinas. So sample lang yun ng lahat ng mga online news sites, definitely there are more.

But yung inaaral namin sila yung mga popular news sites sa bansa. Some of them yung mga legacy media na nagkaroon ng online website, some of them online only, at may mga regional sites din nakasama.

Out of those 35, kumuha kami ng sample na total na 700 articles at yun yung ni-rate namin kung gaano kataas yung disinformation risk base sa methodology ng Global Disinformation Index.

And ang key finding namin is that yung online news media in the Philippines, on average, they face a moderate level of disinformation risk.

It means that on average, yung mga online news media users ay when they encounter news sites, they face this moderate level of being disinformed.

PEP:] Calago. Okay. Humaihin natin. Sa mga nanonood at nakikinig sa ating podcast, magkaiba po kasing disinformation at missed information.

Nakuris ako noon sa ginamit na terminology sa study nyo. Disinformation for the benefit of our readers, viewers, pag disinformation talagang sinadya, it has to do with intention.

magkalat ng malisyosong impormasyon para lokohin kayo.

Pag misinformation, nakapagpakalat siguro ng mali-informasyon pero hindi sinasadya.

Pwede nagkamari ng sparing ng pangalan, nagkamari ng konting background.

Dito sinasabi nyo, moderate ang risk na kung ako reader, nagpunta ako sa sites na yan,

meron moderate risk na ma-victim ako ng disinformation, tama ba?

Yes. At tama, nag-agree ako dun sa distinction between disinformation and misinformation, napakahala ganoon.

Tumitingin kami sa disinformation risk.

Tapos pangalawa, yung pag-aaral ang sinasabi niya on average, so nakita din namin sa pag-aaral namin na

out of the 35 news sites, meron dung labing dalawa na high risk yung ma-disinform nila yung mga users nila.

Ibig sabihin meron pa din na pagka nasaktuhan na yun yung online news sites na napuntahan mo,

mas mataas yung chance mo na maka-face ng mga disinformation related risk.

So alimbawa...

Sorry, sorry. Ibig sabihin, sadyang magkalat ng mali-informasyon.

Yes. Kasi it has something to do with deliberate editorial practices.

Alimbawa, papaano isinusulat ng isang online news site ang headline?

Ang headline ba ay malayo dun sa laman mismo ng article, right?

Kapag ini-slant o ini-spin ng sobra yung mga article to fulfill partisan agenda, corporate agenda

o kung ano pa mang agenda labas sa journalistic standards dapat, yun yung sinasabi namin na may high risk of disinformation.

So maalagang i-point out na dun sa study na ginawa ay kahit ang na-highlight ay moderate level of disinformation risk,

it's very important to note na medyo diverse din yung scores na nakuha ng 35 na news site.

Meaning nung sinabi ko may 12 out of the 35 na mataas yung disinformation risk,

merong nakakuha ng low, merong nakakuha ng minimum, merong nakakuha ng medium level of disinformation risk.

And that means that different readers will also face different levels of disinformation risk

depending on the online news sites that they engage and yung ginagamit nila.

Yung mahalagang... Yes?

Inano ninyo ba yan? Isinapublic ninyo ba mismo yung 12 na yan na merong high risk na magkalat ng disinformation?

Or maguwin natin, high risk na yung pag nagbasa ka ng information from that website or those websites

pwede kang mabiktima ng disinformation?

Bahagi ng methodology ng Global Disinformation Index is that

hindi sila nagpapublish ng pangalan or scores ng mga actual online news sites

na naging bahagi ng pag-aaral.

Pero pinadalahan ng kopya ang bawat mga news sites na inaaral namin nung mismo scores nila.

So alam nila kung paano sila nag-perform.

Bakit ganito yung methodology ng GDI?

Kasi ang gusto nila ay gusto nila na in-nudge or magkaroon ng awareness yung mga online news sites

na ganito yung level ng disinformation risk as a result of their practices, contentman or operations-wise.

So hopefully, magkaroon ng mga pagbabago sa mga practices sa loob ng mga online news site na ito

para mabawasan yung disinformation risk.

So the attempt is really not to name and shame na itong mga news site na ito disinformative,

itong mga news site na ito ay source of truth.

That's not the approach of the study.

The approach is that all sites will definitely face different levels of disinformation risk

and we want them to be aware from a third-party assessment na ito yung level of disinformation risk nila.

I understand yung ethical standards na kailangang i-respect dun sa pagsasaliksik na ginawa nyo.

Pero yun nga, pag inisip din naman ng mga, nakikita ko nagko-comment yung mga tao.

Ordinarily, kasi nga from a researcher's point of view, tama lahat ang sinasabi ni Cleveland,

pero sa ordinary person na nabasa yung resulta nyo,

hindi ba mas makakatulong pag winarningan nyo yung publiko, kami lahat,

na pag nagpunta ka dito, mataas ang risk na ma-victim ka ng disinformation?

So actually, I think ang shared na goal natin sa mga nakikinig sa atin ngayon is that

gusto namin labanan yung disinformation.

At papaano yung report na ito na hindi naman pinangalanan kung ano yung mga scores

at mga news outlet makakatulong sa paglaban sa disinformation?

Dahil yung Global Disinformation Index ay may access sa mga tech platforms

at mga advertisers sa iba't ibang bansa.

Ang design ng kanilang advocacy is that they use this report

to actually encourage tech platforms to lower yung rank ng mga news media sites

na mataas yung disinformation risk.

At ganoon din na ginagamit nila yung report nito to encourage advertisers

to not use their ad money, yung kanilang mga ads spent

sa mga sites na mataas yung disinformation risk.

So this is also a way to, aside from encouraging the public

to not patronize disinformation risk, medyo kabilang approach to

the approach is to work with tech platforms and advertisers

that we think are very important actors in this industry

at makakatulong sa pagbawag ng disinformation.

Backend yung ginagawa nyo. Backend.

Pero yun nga, committed ba yung platforms to actually do that?

Kasi ang resulta ng sinasabi mo to derank this news websites

na nagkakalat ng disinformation base rin sa Global Disinformation Index

hindi masyadong makikita sa feed.

For example, sa Facebook, sa YouTube na mga tao

dahil sila nagkakalat ng disinformation.

Pero kamusta ba yung cooperation ng mga platforms?

Siyempre, pag ang daming followers at subscribers yan,

mutually beneficial sa kanya, pakialam naman nila

kung nagkakalat ng mali-informasyon yung website na yan.

Nakikita nga natin may mga hula rito. Tingin ko nga tama.

Okay. Kamusta yung cooperation ng mga platforms naman?

Sa experience ng GDI, uneven yung experience nila.

Meaning, may mga bansa kung saan mas cooperative yung tech platforms

at advertisers dun sa advocacy ng GDI na i-derank, i-platform,

i-defund yung mga medyo higher risk at disinformation

ng mga online news sites. So it's a case-to-case basis.

So yung challenge ngayon na Philippines yung ginawa yung study

bago to sa Philippines is the first country report for the Philippines

for other media markets, pang ilang study na nila,

ay yun yung uumpisahan na. Now that the study is done,

GDI is now working with different tech platforms,

with different advertisers, even with yung mga journalists

how to combat disinformation. So hopefully, kung uneven yung experience

ng GDI na mapunta tayo doon sa mas positive na na-pressure

yung mga tech platforms na makinig doon sa pag-aaral.

Kasi halimbawa, I know halimbawa noong yung ating mga fact-checking organizations,

iba namang way to combat disinformation, na nagsishare sila ng data

sa tech platforms din na ito yung dami ng mga na-fact-checks nila,

ito yung mga tingin nilang sources of mga falsehoods in Facebook for example,

mabagal mag-respond ang mga tech platforms, that's a problem

because they're also in this business for money definitely.

Pero nagamit pa din yung pinasang data ng mga fact-checking organization

para mag-take down ng mga ilang pages na sources of falsehoods

given the evidence provided by the fact-checking organizations.

So we also hope, pero kailangan maging active yung effort

kasi hindi naman yan gagawin ng mga tech platforms on their own

because afterwards, their bottom line, yung money, yung profit

will be affected kasi some of the most popular news sites

na high risk din sa disinformation, that brings money to the tech platforms

kasi engagement and ads and all of that.

So yun sana yung gusto naming maputol na cycle.

It's exactly the cycle that we want to break with this study.

Okay. Puntahan naman natin yung methodology nyo.

Paano nyo naman nasabi, for instance, na isang news site,

online news organization ay mas nagkakalat ng malisyoso information?

Paano nyo siya ginage?

So, una, yung mga 35 na online news sites na pinili

ay batay yan sa kanilang Alexa ranking.

So, proxy indicator yun ng kanilang popularity online.

Plus, binalance namin yan doon sa relevance nila in the country involved.

So, alimbawa kung sa Philippines sa pag-aaral na to,

binalance siya siyempre yung pagpili sa batay sa knowledge namin

ng ano ba yung mga online news sites na sangkot sa disinformation,

sangkot sa mga iba't ibang kontrobersiya para maging part sila ng pag-aaral

kahit hindi sila sobrang nag-rank very high doon sa kanilang Alexa.

Tapos, from these 35 news sites, kami ay kumuha ng sample na 700 na articles.

Yun na yung total.

So, that's around, I think, 20 per news sites na automatically scraped from their websites

na meron kaming ginamit ng mga keywords.

At dalawa yung, generally, dalawa yung types ng articles na tinignan namin

mga articles na nagko-cover ng political news at saka articles na mga nagko-cover ng health news.

Kasi we also wanted to know if the disinformation is only about political news

or tumatawid din, alimbawa sa pandemic, COVID-19, etc.

Tapos yung mga articles na yan, tin-score sila base sa dalawang type of indicators,

tinatawag naming pillars.

One is the content pillar, another is the operations pillar.

Yung content pillar, this is based on the assessment of the 20 articles,

anonymized articles, so those who did the assessment didn't know kung ano yung online news sites

sa pinanggalingan ng mga articles.

And ginamit yung mga indicators dito na may kinalaman sa whether yung content could be disinformative.

So for example, headline accuracy, bias of the article, the use of images and photos, videos.

Yes, kasi sometimes kahit yung body at headline ay okay, yung mga photos ay medyo bordering on disinformative.

So you can assess that.

Negative targeting, etc.

Sensational language, byline.

So yan yung content pillar.

It refers to a set of indicators.

I think around 10 indicators related to the content-related disinformation risk.

Tapos pinuntu sa inyo.

Ilan kayong nag-score?

Merong dalawang country reviewer na nag-assess ng 700 articles.

Okay.

Isa-isa sa operations?

Yes.

Yung operations naman, yung family of indicators ng operations,

something to do with editorial practices ng online news sites when it comes to disinformation risk.

We're looking at, for example, comment policies nila, do they moderate the comment sections in their websites?

Do they even have a policy on comments moderation, for example?

Fact-checking standards nila internally and then what is communicated to the public.

Tapos error correction policies, yung mga post-publication na error correction policies.

Transparency and disclosure of ownership and funding attribution.

So those are the indicators in the operations pillar.

In fact, ang isa sa pinaka-mahalagang finding din ng aming study aside from the moderate level of disinformation risk

is that yung mga news sites sa Philippines, they perform a bit well on the content pillar.

Meaning, they are able to reduce the disinformation risk na content-related.

So the headlines were quite accurate.

The articles, on average, were not very biased.

So may iba't-ibang score yan siyempre sa bawat news site.

But on average, online news media in the Philippines did well on that.

But they performed very poorly on the operations pillar.

In fact, it's one of the lowest across all the media markets na na-study na ng GDI.

Lower than parang sa neighbor natin Indonesia or Malaysia na naharalan nila before.

So to give you an idea, yung average score ng mga Philippine news media,

online news media sa operations pillar is 25 out of 100.

On the content, it's 85 out of 100.

So medyo mababa talaga on the operations pillar.

What does that mean?

It means that wala kaming masyadong nakita na publicly available disclosures on ownership,

on source of funding, for example.

What types of advertisers, mixed ba ito, without advertising funding, etc.

Wala kaming makita na details on the error correction policies,

on comment moderation policies, etc.

So most of this is, most netong mga to,

because remember na pinadala namin ng kopya yung mga online news sites.

Meron naman daw sila but only not publicly available.

But that's what we're saying in this methodology

that it will help reduce the risk of disinformation

if this information are also publicly available in their news sites.

Balikan ko lang ulit sa disinformation.

Bakit yan ang ginamit yung terminology?

Ibig sabihin, ang presumption ba ay sadya yung pagpapakalat na maling informasyon

ng mga news organizations na ito?

O baka naman hindi sinasadya?

Because I think we're coming from the perspective also

that we know that there should be very high standards

when it comes to reporting on the part of the online news sites.

They're not just regular internet users or internet publishers.

They are journalists.

They are news sites.

So we're coming from the perspective na

because we know that it will go through a set of editorial checks,

it will go through the eyes and hands of different people

before a story is published, before a news is circulated,

and we know that it's very unlikely

that the result of that is something just like misinformation.

So we put them into a higher...

Yeah, parang we assume na may higher standards

than just, oh, baka lang misinformation ito.

So we were coming from that perspective.

Okay.

Maraming salamat si Professor Cleve Arguelles for joining us tonight.

And we look forward...

Magiging annual ba yung Global Disinformation Index Study?

Yes.

Gusto nating maging annual ito.

More importantly, gusto natin na sana may update kami

sa susunod na taon na nagamit na ito

para makonvince yung mga advertisers,

huwag na kayong maglagay ng pera doon sa mga high-risk yung disinformation

because yung scores ng mga news sites

ay sinishare with advertisers and tech platforms.

So it's not anonymous anymore.

Sana makinig sila ngayon.

Maraming salamat, Cleve, for joining us tonight.

Thank you.

Thank you, Christian.

Yan po.

Napaka-importante po ng pag-aaral na yan.

At sana... So hindi naman kasi publicly named yung mga organizations na binabanggit nila

na high-risk pero doso yun.

Pero tingin ka naman obvious.

Nahulaan nga ng iba.

I think tama yung hula ng iba sa inyo dito

kung ano yung mga websites or news sites.

Huwag nyo pala sabihin na online website

kasi redundant po yun.

Mayroon bang website na hindi online?

Diba?

Yun lang, redundant pag online website.

News site. Pwede ganun, diba?

Online news organization.

Alam naman natin kung ano yung mga promotor.

Medyo na-curious lang ako kaya ako tinatanong kanina

bakit disinformation na gandang ginamit nila.

Kasi pwede... Again, sana naaalala nyo yung paliwanag ko kanina.

Magkiaiba po yung misinformation sa disinformation.

Misinformation, pwede hindi mo sinasadya

at napakalit mo yung mali-informasyon.

Pwede nagkamali ka ng spelling, mali yung konteksto,

yung alala mo sa date, diba?

Or that you misspoke during broadcast, for instance.

Hindi mo sinasadya.

So, malaking bagay po yung intention, yung motibo.

Pag disinformation, talagang nandoon yung motibo

magpakalat na mali-informasyon, manloko ng mga tao.

So, medyo yun lang yung agam-agam ko roon sa pag-aaral na yun.

Masyadong yatang mabigat yung disinformation na kataga.

Especially if applied to other news organizations

who are clearly not embracing the idea of spreading disinformation.

Marami tayong nakikita, alam naman hati yung mga obvious

na nagpapakalat ng disinformation, diba?

So, ang nakakatawa nga ngayon, diba?

Yung mga obvious na nagpapakalat ng mali-informasyon,

yung talagang nangihimot ng kung sino-sinong politiko

na nagpapanggap na news organization,

sila pa yung sinasabihan ng mga kampon nila

na sila raw yung tunay na journalism.

Tapos yung mga talagang naninindigan,

kami para po yun ipapakalat ng fake information.

Ang sagot ko doon, e di kayo na.

E di kayo na po yung magaling, diba?

We can spend the next 3 hours talking about journalism.

Kasi tinitingnan ko yung pag-aaral ng Global Disinformation Index.

Nag-uusapan dyan yung don't worry, hindi tayo.

We won't spend the next 3 hours talking about journalism.

Hindi po ito classroom. At may klase po po ako bukas.

Yung ginapo, bago lang tayo magtapos,

meron tayong tinatawag na...

Kalang, sandali lang, mahina ang kalaban.

Ako lang po nagkokontrol nito. Wait lang po.

Truth bombs po muna tayo.

Balikan po natin itong sinabi ng kagalang-galang na senador,

Robin Hood Padilla.

Itong nakaraang araw, tumundig po siya sa floor ng Senate

at tagreklamo sa isang pelikulang pinagbibidahan ni Gerard Butler.

Ang title po ng pelikula, Plain.

Hindi ka pa po ito napapanood at hindi pa rin siguro niya napapanood

pero binanggit niya, napanood daw niya yung trailer.

So ako na, curious ako, pinanood ko rin yung trailer.

Mabalabas ang storya nito, in so many words,

pilot siya ng ereplano, nag-crash sa Hulu,

o yung pronunciation doon Jolo, Jolo, Sulu.

Nag-crash yung ereplano tapos pinamumugaran ng mga bandits

at ang storya was how they are supposed to survive in such a situation.

So nagputok po, naiinis si Sen. Robin Hood Padilla.

At ang sabi niya, reputation po ng inang bayan na pinag-uusapan dito.

Alam niyo po, pagkatao, pinag-uusapan natin ang bayan natin

at mga diperensya okay lang yan kasi trabaho natin yan.

Pero pag kaibang bansa po ang bumabanat sa atin,

dapat di tayo pumapayag. Sumigunda naman si Sen. Juan Miguel Zubiri.

Sabi niya, as a nation, we should send our regrets.

This is not the real situation on the ground.

Ibig sabihin, hindi naman daw po ganoon sa Hulu-Sulu.

Tapos syempre, yung MTRCV, Movie and Television Review and Classification Board,

sinabi nila, ire-re-evaluate na nila yung pelikula.

Ang title, Plain.

Titingnan nila, ito yung sinabi ng taga-pamunong ng MTRCV.

We acknowledge the sentiments expressed by our Honorable Senators concerning the film, Plain.

Although the film is fictional, we still would not want our country to be portrayed in a negative and inaccurate light.

Ano po ba tingin nyo dyan?

Valid ba yung reklamo ng ating mga kagalang-galang na senador na, syempre, pumasok naman sa eksena yung MTRCV?

Alam nyo, tatapating ko kayo. Hindi po ito bagong issue.

Marami naman tayong mga politiko na talaga nagre-reklamo sa ganyan.

Parang pag sinasabi nila, hindi maganda yung portrayal ng syudad sa Pilipinas o ng Pilipinas.

In particular, naalala ko, college pa ako nito, naging big issue rin ng panahon na yun.

Of course, wala pang Facebook, wala pang Twitter, wala pang Instagram, wala pang vlogging.

Aalala nyo yung bi-artista si Claire Danes?

Meron siyang pelikula, Broke Down Palace.

Ang ganda ng pelikula nyo, very powerful, very depressing.

Apparently, a big part of that movie was shot in the Philippines.

At sa isang panayam sa isang magazine, sinabi niya na yung Manila raw was a ghastly and weird city.

Tapos sa separate interview, nangyari po ito 1998, sinabi niya uli, Manila smelled of cockroaches with rats all over.

Yun.

So siyempre, yung mga politiko natin nasaktan.

Ginoogle ko yung mga past articles dito, nakita ko yung dating counselor ng Manila,

ang pangalan, Kim Atienza, naging principal sponsor ng isang resolution sa syudad

na pinapadeclare na persona nungrata si Claire Danes.

All her films will be banned.

Yun ang sinasabi sa resolution.

I don't know kung natuloy ito, pero nakita ko lang yung background story dito.

Si Kuya Kim yan, di ba? Yung ano ba siya ngayon?

Nasa GMA yata siya, dating ABS-CBN.

Counselor dati yan, baka hindi nyo alam.

Bago siya naging weatherman, bago siya naging entertainer.

Okay?

So hindi na po bago yung merong mga politiko na nagre-reklamo pag yung syudad

ay napaportrayed down negatively sa mga pelikula.

Tapos 2013, alam niyo ba yung, kilala niyo ba si Dan Brown?

Yung dating teacher na sumikat sa pagsusulat ng mga potboiler novels.

Ang sumikat na una niya, I think, yung Da Vinci Code.

Entertaining yung novel na yun, pero puro kalokohan yun laman nun.

Pasensya na binasa ko rin yun, pero kalokohan yun.

Yung kanya-kanya mga conspiracy theory tungkol sa Roman Catholic Church

na matagal na na-debunk.

So ginawa niya, pinagsama-sama niya, pumuha pa siya rin sa ano,

pero 1980-1981 book, Holy Blood, Holy Grail ang title nun.

Na-debunk na rin yun, matagal na.

Pero si Dan Brown, pinatulan pa rin, siyempre.

Pagkakitaan niya, sumikat yung libro, naging pelikula,

ang artista si Tom Hanks, Da Vinci Code.

Nagkaroon siya ng isa pang pelikula, base sa isa pang niyang novela,

ang title Inferno, 2013.

Tapos dun daw, sa novela na yun, dinescribe ang Manila na Gates of Hell.

Aray! So may mga politiko na naman nagreklamo.

Fast forward, 2023, Senator Robin Padilla tumayo sa Senado,

nagreklamo sa pelikulang Plain.

Dahil hindi daw po yun yung tamang depiksyon ng Hulusulu.

Tapos kung tayo tayo lang daw nag-uusap, okay lang.

Siguro, miskin negatively.

Pero pag tagalabas na, o ba, hindi pwede yun.

Alam nyo po, sa totoo lang, tatapating ko kayo.

Ito po yung honest opinion ko.

Siguro naman may karapatan akong sabihin ang opinion ko rito.

Alam nyo po yung mga ganyang pag-iisip, ganyang reklamo ng mga politiko natin.

Ano po yan eh? Reflection po yan ang narrow-mindedness.

Narrow-mindedness.

Siguro, small-mindedness disguised as patriotism.

Kakitira ng utak.

Okay?

Minsan kasi parang reflection nyo na inferiority eh.

Ng ilang mga Pilipino, ng mga leader natin.

At ipong makanti ng konti yung bansa, masabihin ng negative.

Oh, aray, sakit. Oh my God.

Kailangan mag-comment.

Siyempre, tine-take advantage ng iba para maging populist din.

Oh, tara, reklamo tayo.

Ang tanong, honestly tingin ko based sa napanood kong trailer,

hindi naman talaga ganoon ka-accurate yung portrayal ng hulo-sulu.

Pero ang tanong ko, yung mga kagalang-galang nating senador na nagre-reklamo,

kaya nyo bang pumunta sa mga liblib na lugar sa hulo?

Na wala kayong bodyguard, wala kayong kasama kahit sino,

pwede kayong magtampis ako sa napakagandang beaches doon,

na hindi kayo natatakot.

Kasi kung ganoon, kung kaya nyo gawin,

dapat buksan natin sa international tourism.

Kasi napakaganda ng hulo, napakaganda ng sulu.

Very underrated.

Pero dahil nga may issues when it comes to security,

hindi talaga nagpupunta yung mga tao.

Napakakaunti ng tourism.

Ako naman, unfair din yung portrayal minsan.

Pag naglalabas yung mga ibang bansa ng travel advisory sa Pilipinas,

sasabihin, Mindanao.

Kunwari may nangyaring bombing sa isang lugar.

Kunwari Basilan, kunwari Hulo.

Lumalabas naman sa foreign travel advisory buong Mindanao.

Huwag naman ganoon, nakalaki na Mindanao.

Hindi naman yung kaguluhan na yan talagang bumabalot sa buong Mindanao.

Dapat doon na sa mismong lugar kung saan nangyari yung incidente.

Pero ito, sa akin napakababaw nito eh.

Yung tipong magre-reklamo ka ng big time sa mga ganyang pelikla.

Dapat siguro we should take that as a challenge to make things better.

Pagandahin yung security situation sa hulo para maiba yung impression ng foreigners.

Pagandahin. Take that as a challenge.

Siguro, i-minimize yung politicking, pag-boost ng resources,

bawasan yung corruption, pagandahin yung mga lugar tulad ng Hulo, Sulu.

I'm speaking in general.

Pagandahin yung sistema, palakasin yung mga institutions, palakasin yung tourism.

Para hindi na tayo nag-ganyan.

Napaka-narrow-minded natin minsan.

Naparang lumalabas yung inferiority complex natin sa people by complaining about these things.

We should focus our energy, our resources to much more important things,

much bigger problems aside from this.

Kasi kung ganyan po yung magiging kalakaran natin,

eh paano yung mga pelikla ni Sen. Robin Padilla dati?

Eh baka hindi maganda yung portrayal sa mga kanto-kanto sa Pilipinas.

Pinalikan ko yung kanyang filmography.

Meron pala siyang pelikla na 1998.

Alegagang, Public Enemy No. 1 of Cebu.

Pwede rin bang magreklamo pag pinanood natin ulit yung lumang pelikla na ito?

Parang hindi yata maganda yung portrayal ng Streets of Cebu dyan.

Pwede bang gawin yun?

O kaya yung Bad Boy 2 tsaka Bad Boy 1.

Tama ba? Maganda bang portrayal yun ng mga tambay mga kriminal?

Meron pa isang pelikla eh, Carnap King.

Yan, Randy Padilla story.

Pwede rin ba tayo magreklamo dahil sa sabihin natin hindi accurate probably na portrayal dun sa kwento na yun?

Syempre, ridiculous diba?

Hindi natin gagawin yan kasi that would be ridiculous because that's a movie.

Eh bakit nga nagpuputok yung buchi natin sa isang pelikla ng ganyan?

O assuming na iban yan sa Pilipinas.

Eh mapapanood naman yan sa ibang bansa.

Eh diba ang market mo ibang bansa?

O, di ganun din?

Minsan talaga kailangan mas nag-iisip yung ating mga mambabatas eh.

Kaya dapat mas pinipili niyo yung mga bino-voto niyo eh.

Para mas napapakinabangan natin yung resources, yung oras na nandyan sa Senado at sa mababang kapulungan.

Diba? Dami-dami pwedeng pagtuuna ng pansin eh.

Ito yung pinag-problema natin yung pelikla.

MTRCB naman dahil nagsalita yung mga Senador, patol naman ang patol.

Eh kung may magre-reklamong city, diba dapat ang nagre-reklamo ang New York City?

Bakit Kanyo?

Eh laging pinapasabog sa mga pelikula eh.

Lahat na lang nga yata ng sakuna sa New York nangyayari.

Pag may aliens talagang New York yung sinusugod, eh kawawa naman.

Diba?

O.

Dapat sya ata magreklamo rin yung mga politiko sa New York eh.

O bakit yung kami lang?

Bakit kami laging pinapasabog sa mga pelikula?

O. Diba napaka-ridiculous?

Alam po gusto kong sabihin sa inyo at maraming salamat po sa pakikinig.

O.

O.

O.

O.

O.

O.

O.

O.

O.

Hmm.