Soberanya raw ang ipinaglalaban ng Marcos administrasyon at mga kaalyado ni Duterte. Pero may pinatutunguhan ba ang mga kaso ng drug war killings noong nakaraang administrasyon? Makakasama natin si Atty. Maria Kristina Conti.

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

No lies. No distortions. Just the facts. And the truth about issues that matter.

Facts Verse with Christian Esguerra.

Okay ngayong gabi po, mag-uusapan po natin yun pong refusal ng Marcos Jr. Administration to actually allow the ICC or International Criminal Court Investigation to proceed.

Basically, ayaw mag-cooperate ng Marcos Jr. Administration at meron pong mga resolusyon na inihain doon po sa dalawang kapulungan ng Kongreso. Isa po sa mababang kapulungan, House of Representatives.

Ang nag-sponsor po nito, ang pinaka-promotor ay si Congresswoman Gloria Macapagal-Arroyo. Pinagtatanggol po si President Rodrigo Duterte at ayaw na papasukin yung ICC. Kumbaga hindi daw kailangan dahil gumagana raw po yung sistema ng hustlisya dito sa Pilipinas.

Basically, ganun din po yung argument ng ilang mga senador na sumunod po at nag-file na kanilang sarili mga resolusyon. Mabigat po kasi ang resolusyon dahil ito po yung pinapakita po yung sense ng Senate or ng House of Representatives.

At mabigat din po ito dahil lalot nakikita po natin yung current political environment or climate natin ngayon. So kanina po may bumisita ng mga miyembro ng delegasyon ng European Parliament at yun nga po ay nakapagpulung po sa ilang mga senador.

Pagkatapos po ng ating interview. Pero ang gusto ko tutukan nyo sa ating discussion is this. Okay, ayaw ng mga politiko natin, ayaw ng mga kaalyado, ayaw ng mga alipores ng dating PDR Duterte na ma-imbestigahan siya o yung drug war.

Technically hindi pa po siyang inimbestigahan dito. Yung palampung mga kaso ng pagpatay kaugnay sa drug war. Wala pa pong akusado dito. Pero this early nagagalit yung kanyang mga kaalyado, ilang mga senador, ilang mga kongresista, pato po yung DOJ, hindi daw kailangan in the name of so-called sovereignty.

Kung yan ang argument nila, baka sobrang sip-sip lang o sobrang kasipsipan lang ito sa dating Pangulo. Kasi kung ayaw nila papasukon yung ICC which is a court of last resort, pag-usapan natin mabuti, meron po bang nangyayari doon sa mga kaso ng pagpatay doon sa drug war ni dating PDR Duterte?

So isa-isahin po natin, makakausap po natin ngayong gabi ay si Atty. Maria Cristina Conti. Siya po ang Secretary General for the National Capital Region of the National Union of People's Lawyers or NUPL. Magandang gabi Atty. Criszy. Thank you for joining us again on Faxverse.

So pag-usapan natin yung mga kasong hawak mo mismo. First, how did you get involved in those cases? At ilan ba sila?

Nung nagsimula talaga yung National Capital Region, na chapter ng NUPL, nung nagkaroon ng MOA, so Memorandum of Agreement, with an organization that intended to help victims of the war on drugs, eto yung mga church workers, yung rise up for life and for rights. So sa ganoon kasunduan, doon kami talaga nakapasok, hindi naman ito yung simpleng may kumausap.

Pero sa totoo, yung mga biktima hindi naman sila organisado. Kaya important para samin yung punto na we had an organization to gravitate around. So yung rise up, tapos yung NUPL.

So sa ganitong organizational arrangement, nagkaroon kami ng parang agreement na kapag magpapasa sila ng kaso, fully vetted, so babasahin nila kung ilan man, may 200 kaming pinasadahan na mga documentation.

Meron kaming 20 na pinag-isipan namin kung pwede bang maipasa o maipasok sa korte. Anim ang sinampan namin sa Office of the Ombudsman. Sa anim na yun, meron kaming tatlong success.

Pero isa pa lang ang nakatungtong sa korte. So simula 2018 ito, mula rin sa 200 na documented na sinilip namin, isa pa lang ang nasa korte namin.

Q1. Out of 200 cases?

Iba years from 2016 to I think 2018, doon kami aktibong nag-check ng mga documents. Meron kaming sinilip na 2019 onwards pero parang hindi ko maisama doon sa 200, makalampas pa yun sa 200.

So out of 200, 6 cases were filed before the Ombudsman. Sine mga kinasuhan nyo rito, yung nire-reklamo? Mga polis?

Q1. Gano'ng tagal bago siya nag-prosper sa korte?

So sa kaluokan, actually I think pwede kong i-disclose itong kasong ito dahil katatapos nga lang ng hearing ng isang araw.

At interesting itong kasong ito kasi so far as I know, medyo ito na yung nakakausad. It could be the third case kung saan magkakaroon ng judgment on a tokhang murder case or countersuit case.

Q1. So December 21, what makes you think magkakaroon ng judgment dito? Soon ba?

So homicide charges na actually nire-request pa din namin na iakyat na murder. Kasi hindi naman pwedeng homicide na patay. Ang argument namin ito ay pinatay.

A little while on that later pero itong kasong ito noong pinasok namin ay prosecution evidence muna. So kami nag-presenta ng ebidensya.

Nag-request yung mga police na magpa-dismiss. Ang tawag nila dito ay de-murder to evidence. Punto nila ay yung ebidensya nyo naman hindi ganoon kalakas.

Ang ebidensya nyo? Ayon sa kanila. Mali sila dahil denied ng judge. Sabi ng judge, hindi magtutuloy tayo ng kaso sa defense evidence at nandun kami ngayon sa presentation of the second defense witness.

Nandun kami ngayon umupo. Siguro 4-5 ang iuupo daw nila including the prosecutor. This is interesting na nanduon at nakaupo doon sa korte namin.

Ang prosecutor sa korte namin ay medyo kilala bilang supporter ng War on Drugs, si prosecutor Darwin Caniete. At meron kasi siyang in-execute na dokumento.

At nakaupo kami sa korte na si Darwin Caniete parang sumasama siya sa mga operations. At the end of the operation he comes up with a report. So itong report that the operation was proper and that the family did not want to file charges ay in-issue niya kaya posibleng ipa-identify ito sa kanya.

At sinabi din naman niya na posibleng may conflict of interest pero sabi naman okay lang kaya nakaupo kami doon bilang private prosecutor ng walang public prosecutor. Kasi dapat kakampi namin siya pero yun pala witness siya ng kabila.

Para maintindihan din mga nanon at nakikinig sa atin. Ang prosecutor kasi dapat siya nag-uusig. So hindi siya dapat nandun sa kabila sa defense.

So sumisipot siya o sumisipot itong si prosecutor Caniete dun sa mga drugs operations to look into na yung tinasabi kong the second crime. So sabi na natin may unang krimen, pumunta sila dun for a by-bust o kaya for arrest operation o kung ano man.

Pero kapag may napatay may pangalawang krimen na nangyari at ang biktima doon yung napatay. Ang kaso homicide or murder tapos ang suspect mo yung police o yung pumatay.

Yung prosecutor pupunta doon para according to the rules ng police rules para mag-conduct ng inquest o pagsiyasat sa nangyaring patayan kasi there was a death during a police operation.

So president si prosecutor Caniete ay pumunta at sabi nga niya okay naman yung nangyaring operation at mukhang hindi magsasampan ng kaso yung mga biktima. Kaya meron siyang report sa kasong yun.

Kinalauna nung pumasok sa korte, siya rin pala yung prosecutor na ma-assign na mag-leapies sa mga police. Kaya very interesting ang kinalabasan ng sitwa namin.

Q1. So ito yung isang kaisa-isa so far na kaso na umabot sa level ng korte na hawak nyo, kaugnay ito ng isang nanlaban ba?

A1. Nanlaban, September 28.

Q1. Sa isang police anti-drug operation? Can you talk about the facts of the case based on the complaint? Yan na lang muna. Ano ba nangyari? You don't have to identify the names, yung circumstance lang.

Pero baka maging pamilya na rin. Ito ay patayan o pinatay dito ang mag-ama na ayon nun sa kanilang pamilya, sa nanay, ay natutulog lang sila sa bahay nila.

Maya maya may kumakalabog, pumakita ang mga police, pinababa ang babae at mga bata, pinalabas, maya maya may narinig na putok.

Pero ang lumabas sa mga police documents, yung report ng police ay nag-buy bus daw sila.

Tapos pagkatapos ng buy bus, nadama nitong dalawa, yung mag-ama daw, na sabi nila ay nasa drug list.

Nadama na police tong mga to kaya maya maya binaril sila and they had no other option but to fight back or to shoot back so nanlaban.

Kaya ito talaga yung classic na itsura ng nanlaban operation lalo na ang setting nito ay Kaloocan, bagong Garyo Kaloocan na hotspot noon talaga.

At ang kanilang leader o pangunahing tumitira dyan ay yung DAID, District Anti-Illegal Drugs Unit, sa pamumuno ni Col. Ali Jose Duterte.

Related ba siya kay dating Pangulong Duterte? Parang kamangkin pero definitely Davao boy itong si Col. Duterte. So far nakalusot pa siya kasi sa kwento nila, dito medyo tumingin ang ombudsman, sino ang umamin na pumatay?

So ang lumalabas nanlaban diba? So kailangan may bumarel. Yung backup security daw yung bumarel. Ang itsura noon yung apat na ito, ako nilaglag.

Sinabi ng kapwa-police na bumarel dun sa dalawang quote-unquote suspect or subject ng bypassed operation. Kaya sila ngayon ang nakasalang.

Okay. Teka, ano naman ang ebidensya ninyo? Paano ninyo mapapatunayan na nilaban yan? May access ba kayo sa mga forensics for instance? Mayroon ba kayong ganong access sa mga ebidensya?

Wala. Well, una sa lahat, i-iklaro ko na may subjudice rule kaya hindi ko matidiscuss yung buong-buo yung kaso dahil...

Tinatanong ko lang kanina yung complaint mismo.

Yung principle, yung pagpasok namin dito, una, aminado na yung mga police na pinatay nila. Kaya established na yung isang elemento ng homicide or murder. Sabi nga namin iba kasi yung pinatay sa napatay.

Ang disposition namin, pinatay ito at hindi lang nitong apat kundi ng buong grupo na nag-operasyon. Kaya sa totoo meron pa kaming petition sa SC na sa kasong ito ngayon apat on trial for homicide, dapat nakapatay sila.

Gusto namin maisama yung iba pa, labing-anin na iba pa, at i-upgrade ang charges sa murder, pinatay nila, sinasadya nilang patayin. Pero habang naghihintay nun, tuloy-tuloy itong kaso dito sa apat na police na homicide.

Ang problema dito, wala kaming access sa primary source ng documents. Ang isang style dyan ay papa-authenticate mo. Paki-certify through copy nga itong mga dokumento na tungkol sa operation.

Pumunta kami sa tatlong police station. Yung request letter ayaw malang pirmahan. Actually napaisip din kami dahil di ba may nasunog na police station sa Caloocan, sa sangandaan.

Sabi namin parang baka naman nadali na ito dun. Pero kung ano man, dapat may other copy. Pero wala rin kaming kinauwian at walang nag-certify ng aming mga dokumento. Buti na lang itong mga dokumento ay naisampa na sa office of the ombudsman.

Meron ding version ang Commission on Human Rights. Kaya doon na lang kami kumuha ng parang authenticated copies ng mga dokumento. At in any case, ito yung pwede sigurong panghawakan ng iba pang merong mga kinuhang mga dokumento galing sa police station o kaya sa hospital, lalo na pag public hospital.

Public records are public documents. So pwede yung kilalani ng korte. Kaya medyo nakahilot kami doon. Na-solution na namin na wala kaming access doon sa mismong documents.

Ngayon, maganda yung point mo kasi tungkol sa forensics. That's another thing entirely. We have no access to the evidence as in object evidence.

Kasi hindi namin ma-CSI yung insidente. Kumbaga wala kami hawak na basho. And if only to drive the point na hindi ganun kasinsin yung soko, yung nanay, si nanay na bumalik doon sa crime scene after ng insidente, kinabukasan.

Tapos na daw, sabi ng police. Tapos tinanggal na yung yellow tape. Na-packet pa niya, na-bulsa pa niya yung mga basho ng baril ng orang kala na nandun sa kwarto nila.

Tulugan, kainan, living room nila. Ganun lang naman ang itsura ng mga bahay nila doon. Kaya talagang kami, sabi ng soko, ni-release na po yung kwarto, yung bahay. O po, alam niyo kung saan napunta yung basho.

Kailangan sumakay ni nanay ng MRT, LRT. Kaya natatakot siya na baka tumunog. Nakutinapon na lang niya sa basurahan sa isang istasyon. Sabi namin, grabe din yun kung ikaw nagkaroon ka ng insidente parang ganyan, hindi mo alam kung anong gagawin mo.

Lalo na kung wala namang tutulong sa iyo. Kung ano na lang ang abutan mo, kung ano na lang ang maisipong gawin, nagiging bara-bara tuloy yung follow-up.

Sabi ko nga, grabe pala ka-komplikado itong ganitong mga kaso. Kasi ito ay isang kaso pa lang yung pinag-uusapan natin.

Sabi ko nga, grabe pala ka-komplikado itong ganitong mga kaso. Kasi yung mga ospital na pinuntahan ng mga patay, ang dami niyan at ang dami nilang hawak na ebidensya.

Yung iba kasi dinadala habang buhay pa. Actually itong biktima namin dead on arrival na. Pero doon marireflect sa ang tinatawag na death protocol. Iba pa sa death certificate, iba pa sa autopsy.

Hindi nagpa-autopsy sa police ang aming biktima kasi sinanay pala. Kasi matatakot na siya at maloloko yata siya kasi may ari ng punerarya parang police. As usual na style.

Kaya hindi siya nagpa-autopsy pero may report mula sa isang public hospital tungkol sa pagkamatay ng mga dalawang biktima namin.

Sabi ko nga ang dami naming sinilip na documentation pero yung iba, lalo na yung mga killed ng pinatay ng vigilante o kaya found dead bodies, natagpuan na lang, nakabalot na, wala silang perpetrator. In the first place, di niya alam kung sinong kakasuhan.

And then secondly, wala na silang ebidensya. Kung may CCTV o kaya may nakakita, saan nila gagamitin? Hindi nila matukoy kung sino yung kakasuhan.

Gusto kong silipin nga dito sa police kung magtutuloy-tuloy ang investigation nila, internal investigation sa Pilipinas.

Kung tinitingnan ba nila o nagka-follow up sila dito sa mga vigilante killings, kung meron ba silang nasolve. Kasi kung wala, lalong lumalakas yung pakiramdam na parang police din ang gumagawa nitong mga vigilante killings with the way they act and with the way they go unpunished.

Kasi ang nakabal sa mga pumatay o unknown suspects, police, bakit hindi nila nahuhuli? Eh baka kayo rin yan. May ganong pakiramdam talaga on the ground.

Di mo pwedeng sabihin na hindi naman police ang pumatay. Pero the fact na nangyayari ganon patayan, responsibility pa rin ang police, ang gobyerno para solusyonan yung mga ganon problema.

Dito ba sa out of 6 cases na na-elevate, yun ay kaso na nalilaban? Yung lima ba meron ba vigilante o lahat yung nalilaban cases din?

Lahat nalilaban. Kaya strong kami. Kasi kapag nalilaban, ibig sabihin kilala mo kung sino yung pumatay. At nakalaga yun sa police report.

Sa vigilante killings, yun nga, parang hindi ko, wala pa akong nakikita na nasolve ng police or na-identify ng police yung pumatay.

Meron lang ako kasi yung nakakatawang pagdikit-dikit. Meron silang nasolve na isa pala. Pero ang ginawa nila, meron daw pumatay ng tricycle driver.

Tapos itong pumatay ng tricycle driver, ito yung nalilaban. So nasolve nila yung kaso nung pinatay na tricycle driver a few months before.

Pero yung suspect, nalilaban. Kaya sabi namin, edi kawing-kawing pala itong mga kasong to na pwede mong sabihin na yung pinatay mong nalilaban to justify why they were killed ay dahil wanted sila o kaya at large or nagpa-follow-up operation.

Kaya sobrang hindi ko naalam, very creative ng mga nagiging senaryo sa mga police. Gusto ko lang talagang makita kung kaya bang panindigan yan ng ebidensya.

Q1. Speaking of evidence, yung mga basic na dokumento, kahit ba doon sa basic may access kayo? For example yung police report, yung pre-operation report at post-operation report man lang?

Wala. Hindi sa lahat ng kaso available yan. Nagulat na nga kami na bakit parang hindi, una kung police operation, bakit parang hindi ko-operative ang mga police na ibigay itong mga dokumento na again, public documents, public record.

At kapag yung kaanak ng biktima ang nanghihingi ng kopya, dapat bigyan mo. Kasi naintindihan ko na nagkaroon ng panahon na nagsabi ng PNP, hindi kami magre-release sa media, magpaalam kayo sa headquarters, sa krame.

Saan? Sa SolGen, hinagbawal?

Oo, national security daw yung concern. Pero kung biktima ka o kaanak ng biktima, di ba dapat may access ka? Hindi sila binibigyan ka agad-agad ng kopya ng police report.

Meron dyan yung spot report, may progress report, pwedeng 1, 2, 3, 4, 5, progress report number 5.

At yung before pa ng operation kung police operation, merong tinatawag na pre-operation report at coordination form or coordination report. Sa coordination form, doon dapat nakalatag lalo na kung by bus operation, doon nakalatag kung sino yung parte ng operation at ano yung assignment bawat isa.

Hindi yun present sa lahat ng police operation na insidente. Kaya sabi namin dahil lang ba yan dito sa tokhang o dati ng gawain ng mga police, nakulang-kulang yung dokumento.

At actually ako, nahirapan din akong kausapin sila kasi may pinuntahan akong police station. Sabi sa akin, hindi daw sila required na gumawa ng progress report kung wala namang idadagdag na walang naging resulta yung kanilang follow-up.

Paano po kayo magkakaroon ng progress report nga kung hindi naman kayo nagpa-follow-up and so forth. So paikot, naiipit na lang tuloy yung ibang insidente sa ka-isa-isahang report, spot report, may namatay dito.

Minsan nakalagay sa platter pero yun na lang. Iba pa after may namatay, kailangan may soko. So the crime operations, kailangan may maayos na pagsisinsin ng ebidensya.

Ang uso na pinatawag yung paraffin test diba? Ayun dito ni Dr. Fortun. Ako. Kasi ako magulit na daw.

Paraffin test diba parang nilalagay sa wax ba tapos titignan kung may gunpowder residue.

Pero yung ballistics report, dapat pagtugmai yung bala na nakita on the ground dun sa mga baril para malaman sino yung nagpaputok nun.

Tapos si Dr. Fortun kapag kinakausap pa nga namin, nagpapatulong kami sa kanya para i-analyze yung mga crime scene. Gusto niya as soon as possible nandun siya para makita pa niya yung trajectory.

Paano saan dumaan yung bala, paano yung position ng mga tao. So ganda sana kung maayos lang talaga yung crime scene investigation. And well, ultimately kung maayos lang din sana talaga ang ating police system.

So what kind of prosecution or process at least?

Can you expect kung ganyan yung proseso? Pinapaliwanan ko lang kasi binalakaw ko isang troll dito, nagkakalat ng kademonyohan eh.

So if sa kanila yung DOJ na maayos na kaso, wala namang mapabarusan. Tingnan nyo kung maayos sana, hindi lang dalawa sana ang conviction natin or acquittal, finally a judge. Sana mas marami yan.

to the judicial process para maklear ka kaysa makilala ka sa community mo na criminal o verdugo. I remember kasi nung nasa ANC pa ako, madalas kuma-interview si Chief Presidential Legal Counsel, then Salvador Panelo. Pinag-usapan namin yung ICC. Alam mo si Panelo napakatalinong tao nun. Parang pagkausap ko niya parang napakabobo mo, parang hindi ka nag-aral sa ICC, parang hindi mo nabasa yung rogue statute.

So ginagate niya noong time na yun, dapat daw kung may kaso magreklamo, magsampa ng kaso sa korte. Yan ang sagot doon. Paano magsasampa kung ganyan ka messed up yung reverence gathering na wala kang access sa evidence, ayaw makapag-cooperate ng polis. Anong klaseng investigation may expect natin?

Sa isang kaso, merong kaka-akosahan na polis. E hindi yun yung pinag-imbestigahan namin o hindi yun yung sinisilip namin. Ang tanong na namin sinong nag-utos? Kaya yun yung mas komplikado. Kaya yun yung mas inilapit sa ICC.

Ang ICC naman hindi nila sisilipin ang bawat pagpatay. Sabihin nila, ay hindi naman si PO1 ang pumatay dyan, si ganitong tao o kaya si PO2 pala yung pumatay dyan. Hindi ganoon ang pagsilip ng ICC. Ang tatanungin nila sino ang nag-utos?

Mapuwera nalang kung ilanman yang pinatay, paano yan pinatay? Ang punto ay pinatay ba yan in the context of the war on drugs under the instruction of whom?

Hindi namin acts and omissions. Lahat yan. Parang sa simbahan, forgive me for everything I have done and I have not done. Kailangan sana masilip kung ano ang mga ginawa ng mga tao sa posisyon.

Noon, at eto nga, nabagit mo na rin kanina, pinapahagi nga mo yung mga naggumawa ng resolution at gusto pang protectahan. Yung mga ginawa ng mga tao o mga politiko noon at ngayon.

Kasi yung environment ngayon, importante din yan para sa ICC kung paano nga ba makakapag-investiga kung ang punto nyo lahat ay hayaan nyo na yan, tama naman ang ginawa nyan, tingnan nyo naman na kinabang naman tayong lahat sa peace and order ng panahon ni Duterte.

Pero nga, ang gusto ko rin sanang puntihin dito nga, ayaw papasukin yung ICC pero you have to make sure meron kong ginagawa. Kasi napakadaling solusyon din itong problema ito kung talagang masyadong patriotic ang ating mga senador.

Kung talagang naniniwala kayo sa mga pinagsasabi nyo o hindi lang pambobola yan, pagganahin ang sistema ng justisya dito. To ensure na talagang may mga kaso maisasampa, kaso pa paano nyo kahabulin yun?

Kung hindi naman sila nagtago ng ebidensya, baka naman talagang sinunog o sinirang ilang ebidensya sa level ng investigation ng mga polis, pa paano mo ma-hold accountable ang mga specific cases na yan? Kung talagang ang assumption ng ating pinagpipitagan ng mga politiko ay talagang gumagana ang ating sistema ng justisya, pa paano yan?

Wala kang akusado. So ano pang silbi na meron ganyan? Kaya kung ako mga lawmakers na ito, kung tunay kayong representative, ang una kong pagpaplejan o papangakuan na pro-protektahan ko kayo o sisiguraduhin kong magkakaroon kayo ng justisya, yung namatayan.

Pag-ibolibong namatayan na kanilang nirepresent, I'm sure sa Pampanga, Pampanga ba ngayon si Arroyo? I'm sure maraming mga namatay din sa Pampanga na pwede niyang pangakuan ng legal assistance o legal aid o anuman na protection para lang makatungtong sa korte yung mga kaso nila para malang may shot at justice.

So yung pro-protektahan niya, sinasabing may kasalanan o may gawa ng lahat ng ito.

Of different reasons. One of the reasons is yung parang technicality, ito pa pala, ito pa yung kahirapan. Kapag medyo tinrabaho ka ng police, yung IAS, familiar sa atin, Internal Affairs Service, kapag nag-investiga magkakaroon siya ng findings.

At malamang sa malamang ang nakakapag-participate dyan ay yung police at dokumento nila at ultimately ang nasasabi ay okay there was nothing wrong with the operation.

Kapag pumalo yun yung IAS, problematic ka na sa susunod pa kasi nagkaroon na ng findings of fact. Yun yung nagiging problema. Lalo na kung wala ka naman witness talaga sa mga insidente.

Kaya itong kasong ito, pinatay siya sa isang highway sa may pagkasinan. Ang problema dahil highway wala namang ibang nakakita. So nagbuo yung police ng kwento na magnanakaw daw ito.

Parang imposible, illogical na ito ay 17 years old na bata. Walang ibang ginawa sa buhay kundi magdota.

Q1. Umalis ang bahay nila to join a tournament? Nakasakay sa motor?

Nag-hitchhike tapos natagpuang patay. Eventually ang kwento ng police ito daw ay magnanakaw, isang akyat bahay na notorious sa lugar nila na matagal nang hinahanap. Tapos nung nakita nila, nakamotor tapos lumampas sa checkpoint. So hinabol nila.

Pagkahabol nila, naabutan nila sa highway, sumadsad tapos nagbarilan sila. Yung nanay, hindi malampo marunong magmotor yan. Talagang dota lang ang buhay niyan.

Tapos 17 years old yung itsura niya, yung medyo incredulous, parang talagang maliit na bata pero sabi nila, hindi, ito yung mga tipong sinasama sa akyat bahay. Tapos palulusutin sa kung saan mong lugar-lugar para mga butas-butas, para makapasok ng bahay.

Tapos nakikita niyo nga may tato. Nakaw yung tato ay si Queen of Pain, isang dota character at hindi tato ng sinasabi ng police na tato ng sige-sige Sputnik o kung ano mang gang.

In fact, nakita ko ito kung paano yung dota community na parang, paano yan magiging akyat bahay? E kalaro ko yan ng ganitong panahon. Katurnament ko dito at hindi na nga tumayo sa computer shop.

Kaya ang hirap lang kontrahin kasi walang i-witnesses. Kaya yan din isa sa mga problema sa ibang mga kaso. Hindi talagang sinisigurado na walang i-witness itong mga AJK. That is precisely the point of these crimes, to ensure impunity.

Tapos magtatago doon sa prinsipi ng presumption of regularity and the performance of official duties. Sa mga hindi pamilyar doon may presumption na pag isang public official, police o taong gobyerno, yung ginagawa niya in accordance doon sa kanyang duty, sa mandato niya.

It's up to you to actually controvert that. Pero siyempre criminal pinag-uusapan natin dito. Ang hirap naman i-controvert kung wala kang ebidensya walang iba nakakita. Walang baka galing gawang ka ng kwento.

Maski sa officials, yung binoto natin na elected officials, yung presumption of regularity of duty nila, dapat maniwala ka. Sa totoo itong mga criming ito, isama na natin yung plunder, ito yung mga kasalanan lamang sa taong bayan.

At ginagamit nila yung posisyon para pagtakpan. Kaya dapat hindi nag-a-apply ang presumption of regularity dito. Gusto ko talagang i-advocate yan kasi ang hirap na yan ang kakaharapin mo. Parang uphill talaga yung battle. Kakalabanin mo yung naratibo nila na buo na nila, na kumpleto na nila.

Mga yung play God sa mga situations.

Masama naman yun. Mahirap magpakatanga ng libre. Kung magpapatanga kayo, pagkakitaan nyo na. Sayang naman ang pambilirin ng bigasyan at sibuyas. Lalo nagmamahalan nyo ng mga presyo nang bilihin. Sayang naman. Negosyohin nyo na.

At sa totoo, nabagit ko itong Dota player, may iba pa pong mga hinahanap pa at nawawalang mga biktima. Kasama nitong Dota player si Julius Sebastian na hanggang ngayon hindi pa rin nakikita. So kasama siya na naghanap ng tournament, si Julius hindi nila maisip kung ano bang nangyari dito sa bata.

Walang katawad. So akala nga namin, medyo kinakabahan ako dito na parang Karl at Kulot. Carl Anais, magkasama si Kulot.

Tapos later on nakita si Kulot yung katawan. Itong si Julius hindi pa namin, wala pa kaming malita. Kaya ang hirap din. So dito sa Tokhang hindi lang yung mga may nanganamatay, na kulong, naagrabyado, ito pa may mga nawawala pa po.

At magbibigay liwanag talaga, kailangan natin gawin ito.

Huwag niyo isipin, huwag niyo naman bibilihin lang yung sinasabi ng propaganda na lahat ng pinatay na yan, toog na yung drug war, lahat yan addict, lahat yan pusher, lahat yan nanlaban.

Kasi by sheer operation of logic, napaka-imposible po noong sinasabi na lahat po ng at least 6,200 cases of nanlaban in police, anti-illegal drug operations ay talaga nanlaban.

Imposible po yun, maniwala kayo. At kung tututukan niyo po yung bawat kaso, makikita niyo ang daming mga shortcuts, ang daming questions, etc.

At hindi po natin pwedeng sabihin lang na ano yan kasi, kumbaga collateral damage yan eh, talagang ganyan sa gera may napapatay.

Totoo po yun, pero papano ako yung gera talagang ibinuo para talagang patayin, hindi lang po yung mga talagang addict kundi lahat.

Kumbaga para pare, kahit sino pwedeng patayin, maibabalik niyo po ba yung buhay ng mga napatay na inusente?

Kahit na yung dating, sabihin mo dating addict, di ba dapat nadaan yan sa proseso?

Ngayon nasabihin ng iba, e papano yung mga pinatay ng mga addict?

Dapat yung parusahan, kung gusto niya yung death penalty, hindi iisulong niya yun.

Pero kaya nga po tayo nag-ooperate dun po sa sistema ng due process.

E napakabagal ang due process sa Pilipinas, edi pabilisin. Di ba dapat yan ang tinututukan ng legislators natin?

I can't imagine how they could make light of certain serious situations.

Di ko mahanap minsan yung consension nila. Nasaan na kayang consension itong mga ilang mga mambabatas natin, ilang mga senador natin?

Para lang protectahan yung kanilang kinaaaniba na politiko, talagang kung ano-ano mga justifications ang gagawin.

Tandaan nyo po, meron po tayong tinatawag na representative democracy dito sa Pilipinas. Yan po mga taong yan, inahalal po natin supposedly bilang ating mga kinatawan dyan po sa kongreso.

Ngayon tanungin nyo po yung mga sarili nyo, interest nyo po ba yung kinakatawan nila?

Kinakatawan po ba nila kayo yung tama o tama para sa nakararami?

O baka naman kinakatawan nila yung interest po ng isang politiko?

Kanina kasi nakakatawa. Pinapanood ko pa yung mga videoclips. Si Sen. Robin Hood pa rin yan, napaka-impassion. Magaling na artista to eh.

Ang ganda ng kanyang speech nung in-sponsor niya po yung resolution.

Number 488. Sabi niya, mariing pagtatanggol sa dating Pangulong Rodrigo Roa Duterte. Walang problema kung gusto niyang ipagtanggol yun.

Pero tignan natin, sinilip man lang ba niya yung bawat mga kaso ng pagpatay? Kaugnay po rin sa drug war na inulansad nung kanyang idolong politiko.

Tapos dinamay pa niya si Jose Rizal at si Andres Bonifacio. Sabi niya, hindi tayo isang demokratiko at malayang bansa kung hahayaan nating makulong sa pag-uusig at paglilitis sa mga banyaga.

Tayo po ay hindi naalipi ng mga banyaga. Tayo po ay hindi na pwedeng utus-utusan ng mga banyaga. Hindi po papayag si Andres Bonifacio, hindi rin papayag si Jose Rizal.

Napanood ko lang po yung clip na yan kay Nimfa Rabilo at siya po yung kasama nating reporter ng DZMM, piniwit po niya yung clip na yan. Nagamit pa si Rizal at si Andres Bonifacio. I don't know kung nagco-condone ito kung buhay pa sila, ating mga bayani kung talaga nagco-condone sila ng extrajudicial killings.

At hindi pagsunod sa due process kasi sila mismo na victima ng ganoon, kawalan ng due process, pagbintangan wrongly.

Pangalawa, medyo masakit po sa tenga tuwing nagagamit yung parabang false patriotism na didinig natin niya. Sen Nico Estrada, Sen Bato, Sen Robin Hood Padilla. Huwag makailam yung mga banyaga.

Magkakailyad ninyo ngayon, nakasama sa mga pumirma doon sa Tratado 2011. Kasama sila sa mga nag-ratify bilang bahagi ng Senado. Kung hindi ka nakakamali, yung mismong presidente natin ngayon na dati rin pong senador ay isa po rin sa mga lumagda doon sa ratification ng Senado ng Rome Statute.

Ito yung Tratado na nagtatag na International Criminal Court. Siguro sila yung singilin nyo ngayon o bakit nyo pumapinirmahan yan? Bakit po ba kayo pumabor sa pagpasok ng Pilipinas sa Rome Statute?

Tinayin nyo muna yung purpose. Of course we know a lot of hypocrisy is happening when it comes to international relations. Alam natin napaka-hypocrite na mga Chinese pagdating sa pakikitungo sa iba mga bansa, pagdating sa kanilang mga agresyon, United States in particular also.

Pero tinayin nyo po ba yung prinsipyo? Bakit ba tinayin yung International Criminal Court? Bakit ba kailangang papanagutin ang mga mata-taas official ng mga miyembrong estado doon sa Tratado pag hindi na pumagagana yung kanilang sistema ng Hostesya?

Tingnan nyo, di ba dapat na-forseean ang Pilipinas doon sa mga kasama natin, mga leader natin na nag-ratify yan? Isa po sa mga talayang nagsulong ng ating pagpasok sa Rome Statute ay yung Yumaong Miriam Defensor Santiago. Isa po siya sa mga nagsulong at nanguna niyan.

Sipin nyo mabuti, bakit ngayon itong mga politiko natin na sobrang gagaling, sobrang tatalino, sobrang pinagpipitaganan, kumakahirit po ng patriotism, nationalism at soberanya para bang sila lang ang Pilipino?

So kanina po ba sila loyal sa isang politiko o doon po sa kanilang kapwa Pilipino? Kasi napakadali po sa kanilang magsarita ng ganyan dahil hindi naman siguro sila affected ng mga pataya na yan. At saka pag sila nagsarita laban doon sa kanilang politikong iniidolo, siyempre tatamaan nyo kanilang mga political interest.

So bakit ganoon yung pagtingin nila? Eh kasi politika ang iniisip dito eh. Kaya huwag po tayong magpapadala basta basta sa mga ganoon drama. Dali-dali kasi sumakay sa mga ganoon drama. Lalo kung magagaling sa acting yung ilang mga nandyan sa position so napakadali nun.

Tapos yung huli, kailan kaya sila tutubuan ng konsensya? Hindi po natin alam. Mahirap yun. Kasi pag umabot sa ganyang edad, baka hindi na ganoon kadali para tubuan ka ng konsensya. Pero hindi pa po huli ang lahat.

Pinag-uusapan natin dito kasi tanggalin nyo, tulad na lahat ko sinasabi, tanggalin nyo po yung issue ng partisanship. Taba ba umali ang pinag-uusapan natin dito?

Again, kung talagang ayaw papasukon yung ICC and they have a point, kung talagang gumagalang ang sistema ng kustisya rito, edi pagganahin talaga natin under this administration.

You have to urge the current administration, President Marcos Jr., to do what is right. Gagawin ba niya yun? Kasi hindi po ganoon kadali yan eh. Kanina nilatag na, ilang cases pa lang po pinag-uusapan natin kanina kung ganoon kahirap yung pagkalapman lang ng ebidensya, paano papatunayan yun?

Kung wala namang tistigo, maniniwala ka nalang sa police, pinataya kasi nalila ba niya? Tapos na yung issue. Tapos pag later on nakita mo yung mga records, ba't yung iba rito parang mali, parang dinoktor.

Ang dami-dami ganyan cases eh. Tapos sa iba sa atin parang napakadali na lang sabihin na hindi, talagang mga adik yan, pagpapatayin lahat yan.

Nasaan na po yung konsensya nyo? Nasaan na po yung humanity?

Hindi po natin pinagtatanggol yung mga drug addict at salawad sa lipunan ng mga drug traffickers at drug pushers. Sinasabi natin yung sistema, pag lalo natin ginawang mas bulok, mas marami ang mga bibiktima habang hindi naman nasusolusyonan yung tunay na problema.

Ang puting unggoy, tayuhang unggoy daw. I suppose he was referring to the ICC people or something. Ayos yung mga halal na opisyal.

I met a lot of nice people there, yung mga bumuupo ng Siliman University, yung mga studyante ng Journalism and Communication doon. And nagsirita po tayo tungkol sa problema ng disinformation again.

Tapos pinag-usapan din natin yung mas mabigat na problema ngayon, yung self-censorship na nangyayari sa maraming newsrooms, yung mga news owners na sinesensor yung kanilang mga reporters and other related issues.

Ito yung importansya ng bakit kailangan ng isang independent na pamamahayag doon po sa ating sistema ng demokrasya.

Isa po sa mga nakakilala ko ron, isa sa mga studyante, hindi mo nakuha yung pangalan niya pero kinuha ko yung pangalan ng kanyang lolo. Kasi sabi niya, yung lolo daw po niya ay isang masugid na tagapanood dito po ng ating programa.

Tapos gusto ko lang pumabatiin Sister Eduardo Bacasnot. Marami salamat po sa patuloy na panunood. Ingat po kayo dyan sa Dumaguete City. Maraming maraming salamat po.

Tapos gusto ko rin pumabatiin si Miss Irene Bayarang. Nag-message po siya sakin noon Tuesday ang problema. Click ko na nabasa. Kahapon to noon Tuesday.

Birthday pala niya kahapon. So belated happy birthday po Ma'am Irene Bayarang. Sabi niya napakaganda ng discussion pag-abay. Sana huwag ka magsawa sa ginagawa mo. More power and God bless you. More power din po and God bless sa inyo.

Kay Ma'am Irene Bayarang. Belated happy birthday po.

Okay.

It's a very nice city. Ganda ganda. Sarapang pagkain. Very nice people. Very laid back. Pero mabilisa lang tayo rin eh. Uwi din tayo agad.

Okay. Marami marami salamat po dito po sa pagtangkilik niyo sa ating programa ngayong gabi. And magkita kita po tayo.

Actually bukas gagawa ko ng special live episode. Mag-uusapan po natin yung commemoration ng EDSA People Power Revolution. Ang kauna-unang commemoration sa ilalim po ni President Ferdinand Bong Goong Marcos Jr.

Anong klase po kayang commemoration ang ating i-expect. So mag-uusapan po natin yan. Magkakanam po tayo ng live episode tomorrow, Thursday. Alam niyo po ano rin tayo ng MWF.

So bukas po magkakaroon tayong special episode. Okay. Marami marami salamat po. And again, thank you for watching. Doon po sa mga nakikinig sa podcast. Thank you doon po sa mga nanonood ng replays natin on demand. Marami marami salamat po. Thank you po sa inyo lahat.

Thank you for watching!