Close
 


Diskaril | Kaya
Hide Subtitles
Click any subtitle word to view Tagalog.com dictionary results.
Computer Shortcuts: Left / Right arrows to jump 2 seconds back or forward. +Enter or Space to toggle Play/Pause button. Full Screen Mode
#News5Throwback | Kabilang sa kalbaryo ng mga commuter tuwing rush hour ang mahabang pila. Sinubukan ni #News5 chief Luchi Cruz-Valdes sa #Kaya bunuin ang mala-prusisyon na pila sa MRT. #News5 Follow News5 and stay updated with the latest stories! Facebook: facebook.com/News5Everywhere Twitter: twitter.com/News5PH Instagram: @news5everywhere Tiktok: https://www.tiktok.com/@news5everywhere Website: news5.com.ph
News5Everywhere
  Mute  
Run time: 44:01
Has AI Subtitles



Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )
00:00.0
PLEASE SUBSCRIBE, LIKE, COMMENT, SHARE at SHARE this video with your friends. Thank you very much!
00:30.0
Safety reminders are in order. Please be careful while using your cellphones, wallets, while you are inside the train and while you are here at the station. Thank you very much!
00:45.0
Alasing ko'y medya ng umaga, isang oras matapos ang pagsisimula ng operasyon ng Metro Rail Transit o MRT-3 sa North Avenue Station, nananatiling tahimik at mapayapa sa buong istasyon.
00:59.0
Pero kasabay ng pagpuntok ng araw, ang katahimikan nagbigay daan sa ingay at gagunungan.
01:17.0
Magsapit ng rush hour bandang alasyete, humanda na sa malaprosesyong pila. Isang pilang susubukan kong buluin para makapasok sa opisina namin sa TB-5 sa Mandaluyong.
01:47.0
Alas 8.20 lang umaga at sasabayan ko itong rush hour ng mga pasaherong papuntang Makati mula dito sa Metro Rail Transit.
02:17.0
Hindi ko pa na-aninag kung saan ang dulo nito.
02:29.0
Unang kalbaryo sa mga commuter ang bagpila. At dahil sa dami ng mga pasahero, hinatina sa apat ang entry point sa istasyon.
02:40.0
Dalawa sa northbound at dalawa sa southbound.
03:11.0
Isang istasyon lang ito.
03:19.0
Sa pila, ramdam ang pagsasama ng mga taong may ibat-ibang antas sa buhay.
03:27.0
Mapaestudyante, makati girl, empleyado o manggagawa, sa MRT umaasa.
03:36.0
Sa biyahing EDSA kasi, dalawa lang naman ang pagbibilian.
03:42.0
Ang usad-pagong na trapiko sa kalsada,
03:47.0
o ang mahabang pila pero mabilis na pagbiyahe sa MRT.
03:56.0
Una akong sumakay sa MRT taong 1999, nung kabubukas pa lamang nito.
04:02.0
Wala pang blockbuster na pila noon, at sa halagang 34 pesos, mabilis at komportable ang biyahe.
04:14.0
Noon, 40,000 pasahero lang ang sumasakay araw-araw.
04:19.0
Malayong malayo sa dinadala nitong pasahero ngayon, na tinatayang higit kalahating milyon na araw-araw.
04:26.0
Araw-araw, lampas-lampas na sa optimum capacity nitong 350,000 katao lang sa isang araw.
04:40.0
Kaya naman ang mga commuter, sa alas sa init at polusyon.
04:45.0
Hindi mo talaga maiwasang ipampare sa ibang lugar.
04:51.0
Kasi doon, naka-aircon ka sa loob ng terminal, tapos may mga kainan pa.
04:57.0
May mga libangan kasi may arami kang nakikita.
05:01.0
Dito, tingnan mo naman, nakikita mo mga lubak-lubak na kalsada,
05:05.0
tapos ninadaan-daanan ka ng mga bus, nahihinga mo lahat ng polusyon.
05:10.0
Talagang kalbaryo, kalbaryo ito.
05:14.0
At ang mga pasahero nga sa kabilang pila, panging mga tent lang ang panangga sa araw.
05:20.0
Kung wala kang payong, maghanda na ring masunog ang balat mo sa init.
05:25.0
After about 25 minutes, nandidito na ako at least yung sa hagdaan paakyat doon mismo sa terminal.
05:33.0
Mahaba-haba pa rin ang pila sa likod ko.
05:36.0
So ganon karaming tao talaga.
05:38.0
Nakasagot na ako ng dalawang email at napakaraming text.
05:42.0
So kailangan talaga meron kang panlibang dito.
05:45.0
Kung hindi masasayang ang oras mo kapipila.
05:51.0
Sa tagal ng paghihintay, ang mga pasahero, lalo na yung mga sanay na,
05:56.0
handa na rin sa mga bagay na pagkakaabalahan habang nakapila.
06:01.0
Tanggap na rin kasi ng karamihan ang realidad ng biyahing MRT.
06:05.0
Pero yung mangilan-nilan tulad ko na nakaranas na ng mga train system sa ibang bansa,
06:12.0
siguradong di mapigilang magkumpara.
06:21.0
Kaya naman dinayo namin ang aking crew ang Hong Kong
06:25.0
para ipamalas ang anyo ng isang mahusay o yung tinatawag na efficient train system.
06:32.0
Mula sa tinutuluyan kong hotel sa Tsim Sha Tsui dito sa Hong Kong,
06:37.0
konting lakad lang, nasa istasyon na ako ng MTR o Mass Transit Railway,
06:44.0
ang pangunahing train system dito.
06:47.0
Pagpasok sa istasyon, walang makikitang pila para sa tiket.
06:52.0
E ganito kadali ibuminin ang ticket dito.
06:55.0
Ipindutin mo lang yung point of destination mo,
06:59.0
tapos sabay.
07:02.0
Eto na yung ticket. Ayos.
07:04.0
Ang loob ng mga istasyon dito, parang loob na rin ang isang mall.
07:09.0
May mga butik at mga kainan.
07:12.0
Tapos pag nagutom ka pa, pwede ka pang bumili sa mga tindahan dito.
07:17.0
Walang ka problema-problema.
07:19.0
At hindi lang kung ano-ano nung tsitsiria ha, talagang mga brands.
07:24.0
At hindi lang kung ano-ano nung tsitsiria ha, talagang mga brands.
07:28.0
At hindi lang kung ano-ano nung tsitsiria ha, talagang mga brands.
07:31.0
At hindi lang kung ano-ano nung tsitsiria ha, talagang mga brands.
07:40.0
Dito sa Pilipinas, meron din amang mga mabipilha ng pagkain habang nasa pila ka.
07:46.0
Yun nga lang, pantawid-butong lang.
07:49.0
Lalo na sa mga hindi pa nag-aalmusal o nag-toothbrush.
07:53.0
Kano? Piso isa?
07:57.0
Thank you ha.
07:59.0
Gusto niyo.
08:02.0
Gusto niyo.
08:06.0
Share.
08:08.0
Mainam na rin pampalibang sa mabagal na takbo ng oras sa istasyon.
08:13.0
So, 35 minutes na nakakarang, ngayon pala ako tatapak ng hagdanan.
08:20.0
Ang mga gwardiya at ofisyal ng MRT, dumidiskate na para mapabilis ang pila.
08:26.0
So, saan papunta to?
08:28.0
Pwede pampabilis?
08:29.0
Pwede pampabilis?
08:31.0
Okay, okay.
08:33.0
Meron sila mga paraan para bumilis ang pila. Tingnan natin kung makakabilis nga ito.
08:38.0
May tama pangabang diskarte para maibsa ng mahabang pila sa MRT.
08:59.0
May tama pangabang diskarte para maibsa ng mahabang pila sa MRT.
09:04.0
May tama pangabang diskarte para maibsa ng mahabang pila sa MRT.
09:23.0
Halos mag-iisang oras na ang nakalipas at usag pagong pa rin ang pila rito sa MRT.
09:30.0
Bawat hakbaang ng mga tao rito, malaking konsuelong kahit pa paano ay umaandar naman ang pila.
09:45.0
Halos 9 na ay 5.
09:48.0
Ayon, medyo maandar-andar.
09:52.0
So, papunta na tayo sa bilihan ng ticket.
09:57.0
9.05 na ngayon. Ngayon pa lang ako bibili ng ticket.
10:03.0
So, in short, 50 minutes para lang makaabot sa ticket.
10:16.0
Ang ilan sa mga pasahero, derecho na sa mga bagon.
10:20.0
Meron na kasi silang store na sa mga bagon.
10:22.0
Meron na kasi silang store na sa mga bagon.
10:25.0
Meron na kasi silang store na sa mga bagon.
10:28.0
O yung card na pang maramihan na ang biyahe.
10:31.0
Kasi wala akong ticket. Yung mga iba meron na sila, nung mga binili na nila ahead of time.
10:38.0
Sabonin po ako.
10:44.0
Okay.
10:46.0
So, wala ang ticket ko.
10:49.0
Ito'y ticket, ito'y ticket.
10:52.0
Wala akong pasok.
11:00.0
At pag tapak sa plataforma, panibagong pila na naman.
11:05.0
Dito ako sa may spray para malamig-lamig.
11:09.0
Hubos na yung makeup ko.
11:11.0
Sa pila pala.
11:13.0
Itura ko para na ako nagtrabaho na isang buong araw.
11:23.0
Okay. So, mag-aangkay tayo sa susunod na trend.
11:26.0
On the average, every five minutes ang dating na mga bagon.
11:30.0
Yan ay kung wala namang diferensya ang MRT sa araw na iyon.
11:47.0
Sa Hong Kong, di mo namamalayan ang pag-uusad na mga sandali.
11:53.0
Bukod kasi sa aircon sa loob na mga estasyon,
11:57.0
nakatitiya ka kasi sa agarang pagdating na mga trend.
12:02.0
Ang MRT dito sa Hong Kong, ang pinakapopular na public transport dito.
12:06.0
Alam nyo ba kung ilang biyahe meron ang bawat trend dito?
12:10.0
Higit limang milyon, araw-araw yan.
12:13.0
At ang kanilang on-time rate, 99.9%.
12:17.0
Ibig sabihin, hindi siya naatraso.
12:23.0
Pagpasok pa lang sa trend, agad akong nakahanap ng pwesto.
12:27.0
May mangilan nilanmang nakatayo, komportable pa rin sa loob.
12:32.0
Walang gitgitan, tulakan at balyahan.
12:36.0
Hanggang dito na tayo, tingnan nyo kung gano'ng kabilis.
12:40.0
Kung ito, kinuha natin sa kotse,
12:43.0
siguro inabot tayo ng hindi baba-baba,
12:46.0
hindi ba ba-ba-ba, hindi ba ba-ba-ba.
12:48.0
Kung ito, kinuha natin sa kotse,
12:51.0
siguro inabot tayo ng hindi ba ba-ba sa mga 20 minutes.
12:54.0
Pero dahil sa trend, wala pa yatang dalawang minuto, nandi dito na kami.
13:02.0
Ang buong subway dinisenyo para maging komportable sa mga commuter.
13:08.0
Pagka bumaba ka sa subway nila, naka-aircon.
13:11.0
Tapos pagamat may hagdaan para dun sa mga gusto mag-exercise,
13:14.0
laging may eskalator, kaya walang kapagod-pagod.
13:18.0
Kaya naman di katakatakang 70% ng populasyon ng Hong Kong
13:23.0
ang gumagamit ng pampublikong transportasyon.
13:26.0
Katunayan, 56 lang sa bawat 1,000 tao sa Hong Kong
13:31.0
ang may pribadong sasakyan.
13:33.0
Mahirap, mayaman, estudyante, negosyante, turista, kahit sino ka pa,
13:39.0
hindi mo kailangan ng pribadong sasakyan para makapagbiyahe dito sa Hong Kong.
13:43.0
At yan talaga ang pakay ng Hong Kong government
13:45.0
sa pagtataguyod nila ng kanilang mass transport system
13:49.0
ang mabawasan ang bilang ng mga pribadong sasakyan sa kanilang mga lansangan.
13:58.0
Hanggang sa paglabas mo ng mga estasyonang trend dito,
14:01.0
sumasalubong sa mga commuter ang malalawak na sidewalk na nakakainggan yung lakaran.
14:08.0
Hindi rin kalayuan mula sa mga ito mga sakayan ng bus at taxi
14:12.0
na disiplinadong humihinto para sa mga pasahero.
14:21.0
Kitang-kita sa train system ang komprehensibong pagpaplanong ginawa ng Hong Kong government
14:27.0
para mapalago nila ang kita nila sa transportasyon at turismo.
14:32.0
Sa MTR pa lang, umaabot na sa mahigit 30 billion Hong Kong dollars ang kinita nila nung isang taon.
14:40.0
At siyempre, dahil Hong Kong ito, all trains lead to the shopping malls.
14:48.0
Ganyan mag-stimulate ng ekonomiya, hindi DAP.
14:52.0
Pagkalipas ng limang minuto, narinig ko na ang busina ng paparating na trend.
14:57.0
Akala ko makakasakay na ako rito, pero ang trend pa lang ito,
15:01.0
hindi pipick-up ng pasahero dito sa Trinoma, de-derecho na muna ito sa Cubao.
15:06.0
Ang system pala dito, mayroong pangkakasakay,
15:10.0
pangkakasakay na ito, pangkakasakay na ito,
15:13.0
pangkakasakay na ito, pangkakasakay na ito,
15:16.0
pangkakasakay na ito,
15:17.0
de-derecho na muna ito sa Cubao.
15:19.0
Ang system pala dito, mayroong pang mga dumadaan na tinatawag nilang skip train.
15:25.0
Ito yung mga train na hindi pumipick-up ng mga pasahero sa lahat ng mga estasyon.
15:30.0
Meron lang mga piling estasyon kung saan sila pipick-up ng mga pasahero.
15:38.0
Apat na minuto pa, dumating na ang aming trend.
15:41.0
Ito na, ito na yung train.
15:44.0
Mukhang maluwan naman.
15:47.0
Mulayos,
16:12.0
buti maluwag-luwag nga sprinkle ko oras.
16:14.0
Ngayon, orasan natin kung mababawi niya yung oras na kinain sa pagpipila sa baba.
16:22.0
Kasi kung nagkotse ka, one hour nang nakaraan.
16:27.0
So, kung nagkotse ka mula Trinoma, siguro after one hour, makakarating ka pa lang ng mga pioneer yung area na yun sa Mandali.
16:38.0
Tinan natin kung in a space of another, let's say, 15 minutes nandun na ako, siguro pwede-pwede na rin.
16:46.0
Pero walang advantage, yun lang sinasabi, walang advantage.
16:52.0
Sa kaba ng pila, hindi ka makakalamang sa MRT dito.
16:56.0
Pagka rush hour, hindi pinapayagang sabay-sabay pumasok sa plataporma ang mga pasahero.
17:03.0
Tigli limang daan lang bawat batch para rin iwas aksidente. Mahirap kasi mamonitor ang mga tao sa dami.
17:12.0
Dahil bilang ang pinapapasok sa tren, may kaluwagan pa ang nasakyan kong bagon para sa mga babae.
17:18.0
In less than three minutes, nasa susunod na estasyon ng tren ka na. Kaya naman kahit pa paano, malaking bagay pa rin para sa mga commuter.
17:31.0
Pero sa bawat estasyon na aming dinaraanan, pasikip ng pasikip ang bagon.
17:38.0
May aircon ba to? Meron eh no, pero hindi mo na nararamdaman yung aircon sa dami ng tao.
17:45.0
So ang susunod na terminal ay Anacolis.
17:51.0
Ah ito, ito, ito na. Bababa ka na rito. O, okay ka na rin oh.
17:57.0
Anacolis.
17:59.0
Anacolis.
18:01.0
Anacolis.
18:02.0
Bababa ka na rito. O, okay ka na rin oh.
18:08.0
Please, fifteen minutes ka lang, hindi dito ka na no.
18:13.0
Anong pangalan mo?
18:14.0
Ellen po.
18:16.0
O, kita mo si Ellen. So bakay siya ng GMP, hindi dito na siya sa Santolan in ten minutes at bag.
18:26.0
O, kaya tinatsaga niya yung pila kahit na mahigit isang oras siya sa pila.
18:33.0
Pilanggan na po nila yung mga limanagas. Pakilis na po paraanin na po nila yung mga limanagas.
18:45.0
Matapos ang ilang estasyon, malasardinas na ang sitwasyon namin sa loob.
18:51.0
Wow, wow, wow.
18:53.0
Okay, palabas na niya.
18:59.0
Oh no.
19:03.0
Kaya naman wala. Look ma, no hands. Hindi mo kailangan.
19:12.0
Sa saglit kong pakikisalamuha sa aking mga kasama sa biyahe, malinaw na kung hindi lang napakabigat ng trapiko sa kalsada
19:21.0
at kung meron lang silang ibang pagpipilian, hindi nila titiisin ang kalbaryo ng pagsakay sa MRT.
20:02.0
Pero sa MRT, may lagi ng kasamang pangamba.
20:11.0
Alam na alam naman ito ng mga mananakay.
20:13.0
So hindi naman kayo natatakot dun sa mga baka madisgrasya, mga aksidente mga nangyayari dito sa MRT itong mga nakaraang buwan?
20:24.0
Hindi ka natatakot dun?
20:26.0
Sanay lang.
20:28.0
Ito lang yung pinakapadaling paraan.
20:31.0
Let it go. Let it go.
20:37.0
Nakakamanghang isipin na kahit ilang beses pang naging lama ng balita ang pagkakadiskaril ng MRT, dito pa rin nila pinipiling sumakay.
20:47.0
Kung hindi tayo kumawak sa nilang na times, maraming salamat po.
20:51.0
Katunayan, ilang minuto lang bago kumakasakay, isang tren na ang huminto malapit sa Santolan Station dahil sa problema sa preno.
20:59.0
8.41 umaga nang maramdaman ang train driver na humina ang preno ng minamaneho nito.
21:06.0
Pero bago pa man ito, samot saaring perwisyon ang inabot ng mga pasahero sa pagsakay sa MRT.
21:12.0
Let it go. Let it go. Let it go.
21:16.0
Agosto nang nagulantang ang lahat ng madiskaril ang tren ng MRT at lumampas sa kalsada ng Taft Avenue.
21:24.0
Halos apat na pong katao ang naaksidente at nasugatan bukod pa sa mga pinsala sa ari-arian.
21:31.0
Human error ang depensa ng Department of Transportation and Communications o DOTC.
21:37.0
Then the assisting train driver commenced his hauling procedure without clear approval from the control center.
21:48.0
Human error man o sadyang palyado na ang mga tren at riles ng MRT, hindi may tatangging suki na na mga aberya ang tren.
21:58.0
Nitong buwan lang, ilang ulit na antala ang operasyon ng MRT dahil sa mga sirang riles.
22:03.0
Kaya ang DOTC bukas daw sa posibilidad na ihinto ang operasyon nito, makumpuni lang ang mga daang bakal.
22:12.0
Malinaw sa SOP, sa procedures, without communication, you shouldn't run the rail.
22:17.0
So without even consulting anybody or analyzing deeply, malinaw, we shut down the rails.
22:26.0
Kung sa bagay, kapag aberya sa mga tren ang pag-uusapan,
22:30.0
hindi lang naman MRT ang may sala.
22:34.0
Papunta pa lang ang MRT,
22:41.0
pabalik na ang Philippine National Railways o PNR.
22:49.0
Ilang beses nang naging laman ng balita ang mga tren nitong nadidisgaril,
22:54.0
pati na rin ang mga sasakyan at taong nasa sagasaan nito.
22:58.0
At nitong Agosto lang, ilang beses ding naantala ang operasyon ng PNR.
23:04.0
Na rin ang huminto ang tren sa sobrang dami ng sakay.
23:08.0
Mayroon ding nasirang bakal ng riles, kaya humiwalay ang gulong ng tren.
23:14.0
Sa kabila nito, mabenta pa rin ang PNR sa 70,000 biyahero nito araw-araw.
23:21.0
Ito ang pinakamadali sa lahat eh.
23:23.0
Muna-muna walang traffic at mura pa yung pamasahin.
23:31.0
At kaakibat na ng matalas na aberya sa mga tren, ang disgrasya.
23:42.0
Ang estudyanteng si Mark Tare, minsan nang naaksidente rito.
23:47.0
Wala pa kasing platform noon sa ibang istasyon,
23:50.0
kaya basta-basta nalang bumababa ang mga pasahero bago mag-full stop ang tren.
24:09.0
Pero sa kabila nito, tuloy pa rin sa pagsakay si Mark.
24:13.0
Katunayan, sa PNR daw niya natutunan ang kakaibang uri ng bayanihan.
24:18.0
Hawak-kamay ang tawag sa istilong ito ng pagsakay sa tren.
24:23.0
Dahil may mga istasyon ng PNR nabitin ang plataporma,
24:27.0
tanging pag-abot sa kamay ng mga kapwa-pasahero ang paraan para makasampa ka sa tren.
24:32.0
Nagkamali ka ng hawak o nabitawan ko nung hahawak sayo, eh talaga makuhulog ka.
24:38.0
May peligro man, pinipili pa rin ang mga pasaherong tiisin ang biyahe sa mga daang bakal ng PNR.
24:48.0
Ang totoo, minsan ang kinilala ang tibay na mga relays ng PNR dahil sa husay ng pagkakagawa nito.
24:56.0
PNR used to be one of the best railway transport, not only in the Philippines but in Asia.
25:04.0
Ayon sa transportation consultant na si Engineer Rene Santiago,
25:09.0
primera klaseng materyales ang ginamit ng mga inhenyerong Briton nung itatuloy sa PNR.
25:15.0
Binabaybay nito ang Maynila, Bulacan, Pampanga, Tarlac at Pangasinan.
25:22.0
Subalit kasabay ng konstruksyo ng mga kalsada at highway,
25:27.0
pati na rin ang paglobo ng bilang na mga sasakya noong dekada sitenta,
25:31.0
dagdag mo pa mga kalamidad, tuluyan ang humina ang PNR at ipinasara noong panahon ni Pangulong Cory Aquino.
25:40.0
Pero sa termino ni PGMA, sinimulan ang rehabilitasyon nito.
25:47.0
Ang problema ng Pilipinas is the moment government handle it, nasisira.
25:53.0
We don't seem to know how to manage it. Sayang. Kasi ang laki ng ginagastos dyan.
26:00.0
So, the reason we have a bad system is because we don't know how to manage it.
26:05.0
Sa kasalukuyan, tinatahak ng PNR ang mahigit dalawampung estasyon mula Tutuban sa Maynila hanggang Alabang.
26:13.0
May hiwalay na biyahe rin sila pa Laguna. Pero ang biyahe pa Norte, wala na ngayon.
26:19.0
We haven't really taken care of our system. Kaya ngayon, ang nakikita mo, it's a very bad railway system.
26:27.0
Natuloy ang PNR.
26:29.0
Di gaya ng kasabayan itong train system noong 19th century,
26:35.0
ang London Underground or Metropolitan Railway sa British Columbia ang ang primay nang Kuala Lumpur dalang T convicted on the death of an Indonesian.
26:49.0
Di gaya ng kasabayan itong train system noong 19th century,
26:54.0
ang London Underground or Metropolitan Railway sa Britannia.
27:01.0
Di hamak na mas matanda sa PNR, nagbukas noong 1863 ang kauna-unahang Underground Railway na ito sa mundo.
27:11.0
Higit isang daan at limampung taon na pero napanatili pa rin ito ang kumpiyansa ng mga pasajero sa London.
27:17.0
Ever since they believe in public or in mass transportation.
27:23.0
Ayon kay Dr. Francis Aldrin Uy, isang railway expert, ang pagpapanatili ng kanilang mga tren sa London ang prioridad ng kanilang gobyerno.
27:34.0
Ever since when they started until now, talagang pinagtunan talaga nila ng pansin yung pagpaplano, yung construction, yung mga projects
27:44.0
to make sure that their city will have an efficient transport system.
27:50.0
At hindi lang mga pasajero sa London ang tumatangkilik dito.
27:55.0
Tumatawi din kasi sa ibang bansa sa Europa ang kanilang mga daang bakal.
28:00.0
Katunayan, kinokonekta ng railways ang 27 bansa sa kontinente.
28:06.0
Ang tawag dito, Euro Rail.
28:08.0
Ang ganitong sistema, akmang-akma sa Pilipinas na isang archipelago o kapuluan ng mga hiwa-hiwalay na isla.
28:18.0
Gamit lang ang tren, makakayana nating tawiri ng mga dagat at ilog sa mas mabilis na paraan.
28:25.0
Pero kung hindi man buong bansa, kakayanin ba nating masolusyonan ang mga pagganis karey ng mga daang bakal sa Metro Manila at Karapik-Lalawigan?
28:55.0
Pampalubaglood na marahil sa nakadidismayang kondisyon ng mga riles sa bansa, ang ikalawang linya ng LRT o Light Railway Transit.
29:18.0
Nagsimulang umandar noong 2003, binabaybay ng LRT-2 ang kahabaan ng Recto Avenue hanggang Santolan sa Marikina.
29:33.0
Araw-araw, nasa higit dalawang daang libo lang ang sumasakay rito. Kahit pa, kayan itong magsakay ng higit 470,000 katao.
29:47.0
Isa sa mga suki ng LRT ang bulag na si Mang John. Sa kabila ng kapansanan, dalawang dekada na siyang nagko-commute.
30:07.0
Ang unang-unang beses kung pagsakay sa LRT, kung sino-sino man, walang separation ng mga OPWDs o mga buntis o matatanda.
30:19.0
Sa araw na ito, bibisitahin ni Mang John ang kanyang kaibigan sa Buendia at dito sa Anona Station ng LRT-2 ang una niyang destinasyon.
30:29.0
At para sa mga persons with disabilities o OPWD na tulad niya, buti na lang at nag-iba na raw ang sitwasyon.
30:46.0
Ang convenient ang nasasabi ko, yung mga guards, nag-gaguide na sila.
30:58.0
Hindi hamak na mas mahusay ang linya ng tren na ito kesa sa MRT.
31:03.0
Walang division at moderno ang mga bagon. May lawak na higit 3 metro at may habang higit 70 metro ang mga tren ng LRT-2.
31:14.0
Pero iba na ang kwento sa kanyang paglipat sa LRT-1 sa Estasyon ng Doroteo Jose.
31:34.0
Ang siksikan at unahan dito, hindi sinasanto kahit pa ang mga PWD gaya niya.
31:41.0
Nakapasok man si Mang Gian, nakatayo naman siya sa tren.
31:56.0
Nagbuka sa mga pinto ng Line 1 ng Light Railway Transit LRT noong 1984.
32:03.0
Hanggang naunahang train system sa buong South East Asia.
32:08.0
Tinatahap nito ang monumento sa Kalookan hanggang Baklaran sa Pasay.
32:14.0
Meron itong 131 mga bagon, pero 40 isa rito hindi na tumatakbo at hindi rin pinalitan.
32:22.0
But we haven't really taken care of our system. Kaya ngayon ang nakikita mo, it's a very bad railway system.
32:32.0
Naaalala pa ni Engineer Santiago kung paanong hinahasa ang mga ingenyerong tulad niya para mapamahalaan ng mabuti ang LRT.
32:43.0
Noong bago tinayo yung LRT-1, nasa gobyerno ako noon, tagpapadala na yung gobyerno noon ng trainees, mga Pilipino, 1976-1977.
32:54.0
I was trained in Transit Administration and Management in Germany than other people.
33:02.0
Ngayon wala na eh, wala ng concept na ganoon, basta kung sino na lang ilalagay nila.
33:07.0
So, the reason we have a bad system is because we're not managing it properly.
33:12.0
At dahil hindi na nakasabay sa Agos ng modernisasyon, pasan na mga pasahero ang kawalan ng ginhawa sa pagbiyahi rito.
33:22.0
Bagay na maari na sanang naibsan kung napabilis ang pag-award ng bidding para sa LRT-1 Extension Project.
33:31.0
I think they bid it out. Dapat natapos siya ng bidding 3 years ago.
33:34.0
But alam mo naman, gano'ng kakupad ang DOTC kung paano magkumilos. So, finally, they allowed it.
33:41.0
So, that will happen siguro 2018 pa.
33:45.0
Sa proyektong ito, nasisimulan pa lang sa 2015, walong istasyon mula baklaran ang madadagdag sa LRT-Line 1.
33:54.0
30 siyam na trend din ang madadagdag dito.
33:57.0
At ang gagawa at mag-ooperate ng train system, ang pinagsamang lakas ng Metro Pacific Investments Corporation at Ayala Corporation.
34:07.0
Part of the award today, yung extension hanggang Baco or Cavite. At the moment, approximately 20 kilometers yung haba.
34:14.0
So, we will add another 20 kilometers.
34:17.0
Ayon kay Manny V. Pangilina na Chairman ng MPIC, isa sa prioridad daw nila ang maging hawa at ligtas na pagbiyahe ng mga pasahero.
34:27.0
Siyempre, upgrade yung LRT-Line 1.
34:31.0
At yung LRT-Line 2.
34:34.0
At yung LRT-Line 3.
34:37.0
At yung LRT-Line 4.
34:40.0
At yung LRT-Line 5.
34:43.0
At yung LRT-Line 6.
34:45.0
Siyempre, upgrade yung plataforma, maglalagay ng mga escalators para mas convenient sa mga riding path.
34:56.0
There's certain things that need to be done to subtracts sa relays ng trend at signaling system.
35:05.0
Basta pagagandihin namin yung LRT.
35:09.0
Dagdag naman ni Fernando Zobel ng Ayala Corporation, hindi magiging pasakit sa mga commuter ang posibling pagtaas ng pasahe.
35:17.0
The burden is on us to show the public that when it comes into private hands, we can improve the system.
35:24.0
I think the price will have to be adjusted over time.
35:28.0
This is the only way to improve the service and make sure that the trains are properly maintained and they should be given well-functioning trains.
35:38.0
Bukod sa extension, kasama rin sa inaayos ng MP Katayala, ang LRT-MRT Automated Fare Collection System o AFCS.
35:53.0
Sa AFCS project, magkakaroon ng unified tap-and-go technology ticketing system ang LRT-1, 2 at MRT-3.
36:03.0
Tinatawag na service integration, dalang bagay yun. They use advanced technology for ticketing.
36:11.0
Ibig sabihin, hindi mo na kailangan bumili pa ng iba't-ibang klase ng ticket para sumakay ng iba't-ibang klase ng public transportation.
36:22.0
Ang lahat ng ito nakapaloob sa Mega Manila Transport Dream Plan ng Japan International Cooperation Agency o JICA.
36:52.0
Sa ilalim ng JICA Dream Plan, gagawing moderno at konektado ang sistema ng transportasyon sa buong Mega Manila magpasok ng 2030.
37:12.0
Bukod pa ito sa karagdagan at mas malawak na mga lansangan.
37:22.0
No traffic congestion and expressways are very, very crucial to decongest the traffic in Metro Manila.
37:31.0
Priority sa plano ang pagsasayos ng PNR upang mabuo ang North-South Commuter Rail na may habang 71 kilometro.
37:40.0
Dito, babagtasi ng isang elevated train ang Malolos-Bulacan hanggang Calamba sa Laguna gamit ang ruta ng PNR.
37:49.0
Magkakaroon din ito ng extension sa Clark-Pampanga.
37:54.0
Magtatayori ng 58 kilometrong Mega Manila Subway na magkokonekta sa DasmariƱas-Cavite hanggang San Jose del Monte sa Bulacan.
38:05.0
At mula naman sa San Jose del Monte, magtatayori ng MRT-7 na siyang magkokonekta rito sa Edson North Avenue.
38:14.0
Ang layunin, ang iugnay ang lahat ng mga lugar sa Kamainilaan at mga karatigbayan para bumilis ang biyahe at gawin itong ligtas at mas maaliwalas para sa lumalaking populasyon ng Mega Manila.
38:33.0
Kasama ang lahat ng iyan sa Dream Plan for Mega Manila.
38:36.0
Pero para sa mga eksperto, ano man daw ang iginanda ng Dream Plan, kung wala namang political will ng gobyerno, mauuwi lang ulit ang lahat sa bangungot.
38:47.0
Kasama ako sa Dream Plan ng study yan. Ang problema ng Dream Plan, hindi pera. Nakalagay doon, nakalatag kung ano ang gagawin.
38:56.0
Unless we change the way the government does it, it cannot be realized.
39:00.0
It is a matter of making sure that you have a management that listens and knows what they are doing and they have the resources needed to implement their plans.
39:16.0
And you have suppliers or contractors that will really do the job.
39:22.0
Subalit mahaba at magiging masalimut pa ang biyahe bago matupad lahat ng planong ito.
39:30.0
Sa ngayon, balik muna sa pagtitiis ang mga biyaherong Pinoy.
39:41.0
Matapos ang halos dalawang oras, narating din ni Mang Giana ang Buendia Station ng LRT.
39:52.0
Si Mark naman, narating na ang bababa ang istasyon ng PNR sa Santa Mesa.
39:59.0
Para sa isang estudyante tulad niya, malaking ginhawa rao kung mapapaunlad pa ang ating mga relays tulad ng sa PNR.
40:09.0
Ito na, lalabas na ako, lalabas na. Buti malapit ako sa pinto. Thank you ha, thank you, thank you.
40:15.0
Thank you, lalabas lang po, lalabas.
40:17.0
Ay, ang pamaypay. Okay, thank you.
40:21.0
At tulad nila, nakarating na rin ako sa aking istasyon sa Moni.
40:26.0
9.40 nakarating ako dito. Sumakay kami 9.10 sa Trinoma. 30 minutes para makarating dito.
40:33.0
At kung hindi ako nagpapahit ng muka ito, itura mo. Kaya talagang kung mag-EMRT ka, talagang medyo hindi ka makakaporma.
40:43.0
So matutal, isang oras at kalahati ang inabot ng aking biyahe.
40:48.0
Hindi maitatangging mas mabilis sa gitgitan ng mga sasakyan sa EDSA ang pagsakay sa MRT.
40:55.0
Pero hindi rin maiwawaglit na Dusa at Calvario pa rin ang kailangang pagdaanan makarating lang sa destinasyon.
41:03.0
Eto, tapos na yung Calvario ko. Nandito na ako sa Moni. Sila naman ngayon ang papunta sa kanila mga Calvario.
41:10.0
Calvario!
41:21.0
Tila matagal pa nga ang biyahe bago natin marating ang progresibong transportasyon ng mga bansang tulad ng Hong Kong at London.
41:30.0
Mahaba man ang lalakbayin, hindi ito na nga nangahulugang hindi natin ito kaya.
41:35.0
May mga nakalatag ng plano para sa pagsasayos at pagpapalawak ng ating mga daambakan.
41:45.0
Ang kailangan na lang ang pagkakaisa at determinasyon ng lahat, lalo na ng gobyerno.
41:52.0
Dahil gaano man kaganda ang plano, pag tinasok na ng makasariling politika, tsaka madiwis ka rin.
42:00.0
Ako po si Luchi Cruz Valdez, magandang gabi.
42:30.0
Thank you for watching!
43:00.0
PLEASE SUBSCRIBE!
43:30.0
PLEASE SUBSCRIBE!
44:00.0
PLEASE SUBSCRIBE!
44:02.0
PEACE!


See more of Tagalog.com by logging in
Join for the free language discussion group, flash cards, lesson tracking and more.