Rice, vegetables, and meat are the most wasted food in Filipino households, the Department of Science and Technology said in a recent study. For more TeleRadyo videos, click the link below: https://www.youtube.com/playlist?list=PL7amYNiWriCx_GugFDKNmRiV_xrWB_Uqf To watch the latest updates on COVID-19, click the link below: https://www.youtube.com/playlist?list=PL7amYNiWriCxDMQr0qW4Q_QS25yEr6PCT For more TeleRadyo full episodes, click the link below: https://bit.ly/TeleRadyo_Livestream Subscribe to the ABS-CBN News channel! http://bit.ly/TheABSCBNNews Watch the full episodes of TV Patrol on iWantTFC: http://bit.ly/TVPatrol-iWantTFC Visit our website at http://news.abs-cbn.com Facebook: https://www.facebook.com/abscbnNEWS Twitter: https://twitter.com/abscbnnews #TeleRadyo #ABSCBNNews #LatestNews

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Dr. Eva, magandang gabi po sa inyo.

Magandang gabi po Sir Alvin and Ma'am Doris at sa lahat ng taga-pakinig ng telerayo po.

At taga-panood. Kasi napapanood din tayo doon.

At muli-nolood po.

Tell us something about your study on wastage. And particularly this is about food.

Mga kababayan, makinig po kayo ha.

Dr. Eva, in layman's terms please, anong resulta ng inyong pag-aaral?

Ayon po dito sa result ng aming Expanded National Nutrition Survey.

Ito po ay isang mandato ng FNRI-DOST na isagawa sa buong bansa.

Meron po kami kasing data on plate waste or food waste.

So measure po namin sa mga households na pinupuntahan namin kung gaano karami po yung natatapon na pagkain sa kanila after eating.

So ito po yung mga pagkain edible pa, nakakain pa pero naiiwan siya sa dining table or sa plate, plato na pwede nang ibinabasura nila o pinapakain sa bed.

So ito po yung natitimbang namin aside po doon sa data namin, kinukuha namin yung food consumption ng bawat pamilya na pinupuntahan po namin.

So anong number one is the wastage?

Meron po tayong average plate waste is about 76.2 grams and this is approximately five tables in a day.

Limang kutsara ng, did you say kanin?

Mix po yan. It's plate waste. Pero ang pinakamalaking food wastage ay nanggagaling sa kanin.

Kanin. Tapos ano pa po? Ulam.

Kanin at saka of course yung gulay at isda. Kasi ito yung lumalabas na pinakapangunahing pagkain ng bawat Pilipino.

So ang isang plate, nandun ang rice, nandun ang kanin, ay nandun ang ulam. Pwede ang fish po yan or meat. And nandun din ang gulay.

So ito rin po ang lumalabas na pinakamataas ang wasting po natin. So nanggagaling siya sa rice which is approximately 3 tablespoons of cooked rice o big kanin na po ang lumalabas na plate waste in a day.

Saan ang sektor po ito mas madalas nakita?

So pagbase po sa datos po namin, mas mataas ang plate waste sa mga rural households compara sa mga urban households.

At mas mataas ang food wastage din po ng mga pamilyang na mas mataas ang wealth status po nila.

So yung mga mayamang pamilya, mas mataas din po yung kanilang plate waste. And of course yung mga food insecure, mas mataas ang kanilang plate waste.

As compared dun sa food insecure o dun sa mga mas mahihirap na pamilya po. Ito ay base sa datos po ng 2018 and 2019 expanded national nutrition survey.

Nakurius na ko ang isda pala may wastage at yung kanin. At yung mga baboy at manok, ibig sabihin ba kinakain inuubos natin pag baboy yung ulam, obos na obos? O chicken, obos na obos? O baka, obos na obos? Pag isda, may tira tayo?

Meron din po tayong food wastage from meat, all three, kasama na nga po yung manok. Pero hindi po kasing taas tulad sa fish, rice and bulay. So yun po yung basis sa datos.

So Dr. Eva, anong implication niyan? What does that tell us? Kasi sabi ko kanina kay Doris, ang dami nang nagugutom, hindi ako makapaniwala na maraming wastage.

Kasi kung nagugutom yung tao, susulitin niya, kakainin niya kasi sayang sa resources yun. What does that tell you, the results of the survey?

So as a nutritionist po, sa amin po kasi pag sinabing plate waste, food waste, it's a nutrient waste. So yun po ang titingin namin.

So yung pagkain na nasasayang, nabubulok, itatapon, na pwede namang kainin, ay nakakapaghinayang. It's a health policy concern po noon.

Kasi kung titignan po natin, kung nai-redirect sana ito, nai-distribute sa mga nangangailangan, tulad na nga sabi niya ang daming nagugutom, ay mas malaki po yung impact. So ang laki nang nawawala po sa atin.

Tulad nga po yung plate waste natin sa kanin. Pagine-estimate po namin yung per capita na 3 tbsp of cooked rice, or sabihin natin po ito ay equivalent, pagine-estimate po natin per capita per day, lumalabas po na ilang sako po ng bigas.

Nasa 36,000 saks po ng bigas ang nasasayang kung i-co-compute namin base sa 108 population ng Pilipinas.

Pero ma'am, consistent ba yan? Year every year? Talagang masayang ba yan? May sinasayang ka pa rin? Waldas sa pera e.

Paano pang adjective nun Ramir? Pag marami kang nasasayang na ganyan, masayang o parang mali yung word na masayang, maaksaya. So year per year talagang maaksaya tayo as a country?

Nakakapagta ka lang no ma'am? Kasi yung ordinaryong bahay, lalo na hindi masyado mayaman, kahit karampot na ulam pero isang bundok na kanin, itikirahan nyo. O yun pa lang, mayroon pa rin nasasayang doon.

Yes ma'am. Kasi ang kanin ang pinakamurang source of calories, energy natin. Sila nga yung mas mahirap so yun ang source of energy natin. So yun din yung mas malaking bahagi na nawawaste.

Kasi marami pwedeng factors bakit mas malaki ang nasasayang na bigas sa lower income group. Kasi pwede limitado ang kanilang kaalamans sa pag-store. Pwede nga, yung leftover na bigas, instead na ilagay nila sa proper storage like freezer o kung saan man, nasasayang lang. So spoiled siya, nabubulok.

E baka wala naman silang ref kasi, wala naman silang fridge.

Tapos yung ating habit din ko, sometimes may mga iba na ayaw kumain ng leftover. Gusto nila laging bagong sain. So popular rin po yun. So mas mataas ang likelihood na masasayang nga po.

E masarap kayang bahaw? Masarap yung bahaw or sangag? Sangagin mo. Para-paraan lang para makain ulit. Pero ito household lang po. Hindi pa natin pinag-uusapan dito yung sa labas. Kasi kinikwento ko kay Dory, sa mga fast food, ang dami din pong leftovers at wastage sa totoo lang.

Yes po, tama po kayo. So at the household level, ito yung data na lumalabas po sa admin. Pero wala po kaming datos regarding food loss, food waste from food establishment, restaurant. Yes po, wala po kami. Hindi po namin nasasama ito sa survey kasi population-based household survey po ito.

So admin doktora kung isasali pa natin yun, maaaring lumobo pa. Lalaki pa. At the household level lang po itong data na ito. So ito na yung lumalabas sa atin.

So anong recommendation? That is your findings at merong kayong analysis. Di ba pag ganyan, usually mga researchers sa dulo niyan may recommendation. Paano bang gagawin natin dito to avoid wastage?

Siguro po at the household level, maturuan po yung tinatawag natin sa mga, lalo na yung mga meal planners, yung mga nanay siya na mag-plano, menu planning po.

So maturuan sila para hindi po sakto lang yung pwede nilang lutuin, hindi sobra-sobra na pwede itapon na naman nito dahil sa bulok, hindi po tama ang pag-store nila, wala kakulangan ng proper storage. So matatapon po talaga.

And then po kailangan din po silang maturuan kung paano dun po i-recycle yung mga pagkain ito, yung leftover na sinasabi natin, pwede nilang lutuin.

Halimbawa may sobra pong isda na prinito. So pwede ulit sa next day, gawin naman nilang salsyado.

Yung sinaing na bakaw, hindi po talaga yung ipasok sa freezer isa-ref and then isangag po the next day para wala pong tapon. Minimize po natin yung mga food waste na yan kasi sayang po talaga.

Hindi ba nila pinapakain sa mga pets? Kasi mga pusa pinapakain, isda pa pala yung number 2. Hindi ba nila pinapakain kay muning?

Usually yun po yung tinitignan natin bakit nga ba mataas ang plate waste. Minsan po kasi deliberately na ginagawa nilang plate waste yan kasi alam nila may pets sila na pwedeng kumain. May aso, may pusa, sometimes baboy pa nga po.

Yan po yung minsan na nakasanaya ng mga pamilya po. Pwede sadyain nila. Pwede itira ko na ito kay muning, kay Ogie. May mataas ang plate waste.

In that sense, hindi wastage yun. Hindi ba? Kasi a pet is a member of the family, kakainin din naman ng pet.

Yes sa atin dahil may mga alagang pet po tayo. Pero kung dedefine po namin yung definition ng plate waste, kasama po yan kasi na-discard siya.

Pero may portion of food na itira sa plato, na iwan sa dining table, na pwede pang kainin sana ng tao pero na-discard o ipakainin. May notes pa rin po sa amin yun pagdenefine na siya.

Thank you for watching!