Proposal ngayon ni Sen. Robinhood Padilla: payagang tumakbo for reelection ang presidente at 4 na taong termino para sa mga local officials. Pag-usapan natin yan.

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Okay. Happy Friday sa inyong lahat. Today is May 26.

Ako po si Christian Esguerra at welcome po sa ating Friday episode ng ating Facts Verse Podcast.

... At gumawa tayo ng skit. Kaya gusto ko magpasalamat sa aming team, magaling aming team na bumuon itong bago-explainer video na ito.

... So paano kung pwede natin gawin yan sa Presidente? At tanungin ko ano ba ang napapala natin sa mga paglabas-labas niya sa bansa? Yan po yung naging peg natin.

... But more than that we also tried to balance the video kasi ako personally hindi rin ako natutuwa sa iba naman na bawat alis ng Presidente laging kinay-question na parang sinasabi waste of time.

... E ano bang gusto natin? Bawal lumabas ng bansa yung Presidente? Nakakulong lang dito? Hindi po pwedeng ganoon. Pero ang importante rin dapat lahat tayo nagtatanong kung meron ba tayong napapala sa paglabas niya ng bansa dahil pera po natin yung karaniwang ginagamit noon.

... At baka naman napapabayaan din ang mga issues sa ating bansa. So yan nga, pa-plug ko lang, panoorin niyo ang ating explainer video, matutuwa kayo doon at hopefully mas maraming kayo mapulot na impormasyon.

... Ay mukhang sumuku na doon sa kanya sinusulong ng economic tsa-tsa. Ibig sabihin gusto niya kasing i-relax yung protectionist provisions ng 1987 Constitution dahil ito ang pumipigil sa mas pag-unlad ng ating ekonomiya, apparently mukhang kulang-kulang po yung support sa mga kapwa niya senador.

... So ang sinusulong niya ngayon o ayon yung economic tsa-tsa, okay. Ang sinusulong niya ngayon, payagan ng re-election sa presidente at habaan ang termino ng ating local officials. Dahil ang termino ng ating local officials, 3 years at pwede silang ma-elect ng 3 termino. Ibig sabihin hanggang 9 years.

Malamang dynasty sila. So nagpapahinga lang ng isang termino, papalit yung asawa, pinsan, kapatid, anak, tatay tapos sila pa rin. So collectively ang haba ng termino nila. For example si President Duterte, I think he spent 21 years heading Davao City.

... So that's the President na mari-elect. Kakausap natin ng isang abogado, isang eksperto pagdating sa konstitusyon, matagal na siyang nagsusulat tungkol sa mga issues. Isa rin siyang fellow sa Ateneo Policy Center. I'd like to welcome again to our podcast si Atty. Michael Henry Yucinco. Atty., magandang gabi sa iyo at salamat sa pagdala ulit sa ating podcast.

At atty. Michael Henry, nakikinig at nanonood sa atin sa buong Pilipinas at sa buong mundo.

Ano ba talaga ang problema sa konstitusyon? Specifically what's wrong with the 1987 constitution? Ganoon ang lagi kong gustong simulan. So in this case sinasabi na dapat dalawang termino yung Pangulo, ang reaction ko dyan is ano ba ang mali? Ano ba ang problema dun sa one term na six years?

Ano ba dapat ang sagutin ng proponent? Ano ba ang nagiging problema? Ano ba ang mali? Whatever. Kung ano yung mapapakita niya na hindi magandang takbo under this particular regime na one term lang na six years.

Yan muna. Yan muna ipakita niya, ipaliwanag niya sa atin. What's wrong with it?

Ano ba sa tigin mo? Meron ba ang mali? Pending such a study, kasi maganda naman yung pinupunta mo Atty. Mike. Ang bawat desisyon dapat guided by data, guided by evidence.

Pero in the meantime, mukhang wala pa yan. Ikaw, basis sa pag-aaral mo, basis sa observation mo through the years, masyado ba maikli ang anim na taon para sa isang presidente?

I have to be honest with you Christian, hindi yan priority sa aking pagsasuri ng constitution. Kasi kung pag-uusapan natin yung executive, yung presidente, yung office niya, ang malaking problema dyan is masyado siyang powerful.

Okay tama yan.

Kanina yung intro mo, yung sinasabi mo tungkol sa video mo, yung lumalabas laging ating Pangulo. Tama ka, that's his job. Under our constitution, kasama yan sa kanyang kapangyarihan, kasama yan sa kanyang responsibilidad to be the chief architect of our foreign policy and our top diplomat.

So yung paglalabas niya sa anong bansa at nakikipaghalubilo sa mga heads of state, that's part of his job. But at the same time, addressing domestic concerns is also his job. So ganoon siya kalakas.

Pagdating sa executive, pagdating sa presidente, ang main problem I would say is masyado siyang makapangyarihan. So how does that relate to yung six years niya, six years na one term?

Well you can actually argue that that would be enough. Kasi ganoon na nga siya kapangyarihan. Essentially lahat ng levers of government is at his disposal. So why would six years not be enough?

Right? Nakuha mo yung logic. Kung ganoon na siya kalakas, ganoon na siya ka-encompassing when it comes to his authority, bakit kailangan two terms pa? Why not just one term of six years? Bakit hindi yun sufficient?

Actually, inisip ko rin dati. Ano ba yung rhyme and reason behind six years? Bakit hindi four years, hindi ten years. Parang sa America, four years, four years. Inang gusto ko rin alamin.

Pero tama si Atty. Mike, kung sinusubaybayan niyo ang ating sistema, presidential form of government natin, napaka-powerful ng presidente.

Hindi ako nakita ko yan. I don't know if you would agree with me Atty. Mike. Noong pandemic, pangulo si President Duterte. Bawat desisyon, kailangan dumaan sa kanya at kailangan siya mag-announce.

Technically pwede namang delegated. Ibarabang lahat nakatingin sa presidente. Dito may nag-comment kanina, mas malakas po yung legislature. I don't think so.

Well actually, theoretically, tama yun. Kung titigan mo nga yung order sa ating constitution, article 6 is the legislature, article 7 is the executive.

So ang idea or the design is the legislature to be, not naman more powerful, but will have more, I would say, prestige or consideration.

Ang kongreso is more representative of the population. Kasi elected siya by the people all over the country. Tapos yung House of Representatives natin, I voted by districts.

Kung titigan mo, institutionally, yung legislature is more representative of the population, whereas ang presidente isang tao lang. Tapos ang bumuboto lang sa kanya, hindi pa majority most of the time.

Plurality.

So yung nag-comment kanina, theoretically tama siya. By design, by constitutional design, dapat mas prominente ang legislature kesa sa executive. But obviously hindi ganun ang katotohanan.

Nakapila lahat sa presidente. Yung pork barrel. Paraan for any president. Hindi lang yung nakapuong presidente. Kahit sinong presidente po yan.

Yan po yung paraan nila para hawakan yung kongreso. Pero tinan natin yung cons. Kung six years tapos papayagan ng presidente to seek reelection ng isang beses,

so potentially pwede siya maka 12 years. Kunwari, yan ang proposal. Inisip mo rito Atty. Mike, hindi ba problema rin yan? Kasi kung ikaw yung presidente, siguro by your fourth year,

iisipin mo na, or bawat kilos mo during those six years, inisip mo, teka kailangan mari-elect ako rito. So yung decision mo very, pwedeng populist.

Hindi ka mag-offend ng mga power centers or power blocks. Kasi inisip mo, kailangan pa ako magkaroon ng second term. Whereas kung isang term na lang, six years, bahala kaya gagawin ko lahat ng gusto ko na alam kung tama dahil di na ako tatakbo uli.

Hindi ba dapat ganoon din yung pagtingin dito?

Kaya hindi pwedeng sabihin bakit sa Amerika ganoon ang sistema nila. Merong four year term, two terms. Kasi sa kanila, ang mentality nila, four years lang talaga yung term.

So ang presidente, ang iniisip lang niya four years. Hindi reelection agad ang iniisip niya. And then nagiging consideration lang yung second term kung gusto pa rin siya ng tao.

Kasi kung ayaw na siya ng tao, hindi na siya tatakbo ng second term. Kasi ang kanila meron din silang very strong party system. Kapag hindi ka na-pili ng party mo, hindi ka na tatakbo sa election.

So yung fear na sinasabi mo Christian, that's a very distinct possibility because that's the way our public officials think. So yung America is not a good benchmark for us.

So hindi magiging ganoon ang mentality ng mga public officials natin because no. 1 dominated tayo by political dynasties and no. 2 wala tayong talagang totoong parties that can discipline our politicians or public officials.

So yung natakbo ka sa 2025, sorry matatalo ka. Kasi ganon ang sistema natin dito. Masasabi ko nakalimutan ko tuloy. Andal-dal ko kasi.

Ang legislature natin is supposed to be a check on the executive branch. Dito na pumapasok yung separation of powers na in-establish sa Ligang Batas na hindi na nangyayari ngayon.

So yung fear na sinasabi mo Christian, yung sinasabi mo na hindi na ngayon, hindi na kaya ng kongreso natin na i-check yung Pangulo kasi masyado na siyang subservient sa ating Pangulo, specifically yung House of Representatives.

Yung Senate, paminsan-minsan nagpapakita ng backbone. Pero yung House of Representatives natin, hindi na talaga siya... Sabi nga ni Congresswoman Arroyo sa kanyang paliwanag...

I-namin niya. Traditionally yung Speaker of the House talagang close na close yan sa Pangulo. So how can you expect the House of Representatives to be able to hold the President to account kung ang Speaker talagang dikit sa Pangulo?

Literally itong speaker natin ngayon laging dikit sa Pangulo. Literally. Gusto ko nang dagdag yan.

So yung mga takbo sa pagka-speaker ayaw magbigayan. Tapos nauwi sa dalawa at pinatawag pa yan sa malakanyang. Tapos siya na nag-decide kung sino muna. Parang can you imagine? Masyadong front, masyadong wala ng pagkukubli pagtatago.

Actually Christian meron tayo yung ledak. That's supposed to be the mechanism para magkaroon ng cooperation yung legislative and executive branch.

In this particular situation Christian, allies ng Pangulo natin ang House at Senate. Pero halos sa apat out of 42 priority bills na pinag-agree sa ledak ang pumasa.

So yung reasoning na dapat allies ang Speaker at Senate President sa Pangulo so that there will be legislative smooth relations, that doesn't fly anymore.

Di ko sinasabing syunga yung comment nito. Di ko sinasabing syunga. The powers of the President comes from the Legislature. Kawawa naman yung bumoto ng Direkta.

Ang saligang batas ang nagbibigay ng kapangyarihan sa kanila. Hindi yung...

Gusto ko lalinawin kasi yung mga nagko-comment dito. Hindi, pabor kami. Re-election kay BBM. Alam niyo ordinarily kung sakaling matuloy yan, di dapat mag-benefit yung nakaupong Presidente doon sa ganyang purbisyon.

Ibig sabihin kung papayagan naman ng re-election pag nabago ang ating Constitution o na-amyendahan, di ba kung may delikadesa ang ating mga mambabatas, sasabihin nila applicable yan doon sa susunod ng Presidente. Pero ano ba yan? Is that a foregone conclusion or may possibility na mag-benefit pa rin yung nakaupo sa mga ganyang diskusyon?

It's the dates na dapat yung all amendments will be prospective and will not benefit the sitting officials. Lalo-lalo sa ating bansa na ang ating mga public officials ay walang delikadesa.

Hindi sila mahihiya sabihin na yung mga amendments will apply to them as well, will benefit them as well. So, aasa na lang tayo na yung pagbabago na mangyayari kasama doon ay isang provision or isang addendum na nagsasabi na yung mga nakaupo ay hindi mag-benefit.

Ito pa isang tanong, kung sabi mo hindi mo priority sa pag-aaral mo at sa pag-observe mo, hindi mo priority ang re-election provision for any sitting President, kung mag-usapan yung tandem voting, would that make more sense?

Yung tandem voting po sa mga hindi-pamilyar, pag binoto mo yung Presidente, automatically kung sino yung Vice Presidente na kandidato niya, yan din yung i-elect nyo para sa Amerika. Would that be better also in the case of the Philippines?

Definitely. That's one consideration that must be sought, yung tandem voting. Sa totoo lang Christian, ako nga mas radical ang view ko dyan. Ako nga kung talagang matutuloy ang constitutional reform, I would propose tanggalin na yung position ng Vice President.

Wala siyang purpose. Kasi sa Amerika, yung Vice President, nag-function din siya as the Senate President, yung moderator ng Senado. Sa atin, literally and figuratively, the Vice President is just the spare tire.

So meron lang concession na sinasabi na pwede siyang i-appoint bilang member ng Kabinete, pero hindi requirement eh, ng CA, ng Commission on Appointments confirmation. So dalawang punto yan pagdating sa Vice President. Number one, tandem voting ba maganda? Magandang pag-usapan yan. Maraming, there is pag-aaral na pwedeng isite dyan.

But me, I would propose na tanggalin na yung Vice President position. Kasi wala naman siya talagang purpose, unless makakita tayo ng purpose. But kung wala pa rin, kung talagang spare tire lang siya, then I would propose na tanggalin na lang. Makakatipid ka.

Sa totoo kasi sa Constitution natin wala naman talagang real powers ang Vice President.

So hindi na palitan na yung ganoon sistema or alisin na all together.

Isa ko yan sa mga susuporta niyan.

Q1. Favorit ka ba na habaan ang proposal ni Sen Robin Hood from 3 to 4 years?

Ito may long-term perspective when it comes to economic development. Kasi ang mga nai-elect na local officials, ang unong nilang iisipin kaagad, first year pa lang, is paano ma-reelect on the third year. So hindi talaga siya optimal when it comes to developing a long-term perspective.

Ganoon kahaba ang kailangan na ipalit? Ang proposal is 4 years. Ako ang naiisip ko kung pag-uusapan lang natin yung termino ng local officials, yun lang ang babaguhin natin.

Ang alternative na mau-offer ko is isabay na lang natin sa termino ng Pangulo with the possibility of one re-election. So 6 years din. Up to 12 years. Tapos one re-election.

Pero ang caveat ko dyan Christian is dapat yung right to recall dapat kasama sa Ligang Batas. It should be a constitutional right na rin. Kasi right now...

Para matanggal mo.

Kung ayaw mo na, pwede mo na siyang tanggalin. Ngayon kasi yung right to recall is just a statutory right under the local government code. Hindi siya nakalagay sa Ligang Batas natin.

Kung kahabaan natin yung termino with one possibility of re-election, ang importanteng caveat ko dyan is dapat may right to recall na kasama sa ating Ligang Batas na very convenient for the citizens to pursue.

Kasi yung sa local government code nakakahirap. At saka you can actually only pursue it on the second year.

Second year nagpa-plano na ng re-election yung nakaupo.

So ba't mo pa-re-recall? So yun ang mga talking points ko dyan kung ako mag-discuss yan. Isabay na lang sa Presidente yung term niya para magkaroon ng alignment between the national and the local when it comes to development.

But syempre kailangan bigyan mo rin ng chance to be re-elected at least once. And of course yung right to recall napat na dyan.

I agree na masyadong maikli yung termino ng local officials natin. 3 years. Isipin mo pagkapanalo mo, lalatag mo yung programa kung meron kang vision for your city or municipality.

Gusto mo siyang gawing first class. May iangat lang kahit papano. Second year mo anong gagawin mo? Paplanoin mo na paano ka ma-re-re-elect.

Third year tapos may mga election ban pa sa mga proyekto. I mean masyadong maikli. Kailangan masyado kang creative. Pero to be fair, maraming pa rin magagaling na nakakagawa ng pagbabago during that very brief period.

Eto pala ito, pinakahuli. Kasi nadidirig natin proposal. E di kung nakikita niya maraming problema yung local officials, yung electoral system, yung termino,

i-lift na lang daw. Up to SAWA. Hanggat na ini-elect sila ng kanilang mga kababayan, constituents. Favor ka ba roon?

Yan daw yung sinasabi ng solusyon para matigil ang dynasties.

Hindi yun ang solusyon para matigil ang dynasties. Kasi meron na nga tayong term limits, nagkaroon pa tayo ng dynasty. So yung problema ng dynasty, it requires specific solutions.

So doon muna sa pag-lift ng term limits, pag-alis ng term limits. I would say, I would consider that. Sa totoo lang, I would consider that. Pwede nating explore yung possibility na yan.

But ito ang importante, kung mangyayari yun, kung gagawin yun, dapat yung anti-political dynasty should be self-executory.

So yun ang tandem doon. Sige, tanggalin natin yung term limits ng local pero gawin nating self-executory yung anti-political dynasty.

Hindi na kailangan ng batas galing sa kongreso para ma-operationalize. So I would say, sige, tanggalin natin yung term limits sa local pero dapat meron tayong napangahawakan na anti-political dynasty na operational na agad, self-executory na agad.

Ang sagot ko dyan, good luck. Okay sige. That's what we need. Good luck talaga.

Okay sige. Si Atty. Michael Henry Yusinko, may mga bilib na bilib sa iyo rito. Papano ka roba nila mahahanap sa social media, sa Twitter? Ano bang handle mo?

Yung pangalan ko, MH Yusinko. Pati sa Facebook, yung pangalan ko lang din.

At si Atty. Mike, malalim din yan pagdating sa mga Bangsamoro issues. Kung gusto niyo sundan ang issues sa Bangsamoro, marami siya mga sinusulat.

Okay Atty. Mike, maraming salamat sa iyo for joining us tonight dito sa Voxpers. Maraming maraming salamat sa iyo.

Maraming salamat din Christian. Happy Friday.

Okay happy Friday sa iyo. Si Atty. Michael Henry Yusinko ang ating nakapanayam sa ating Friday episode.

Ayan. Parang ang daming trolls ngayon. Mga past few days. Ano bang date ngayon?

Ano ba ito humahabol sa katapusan sa bayad? Dumami. Tapos yung wala sa hulog. Iba naman totoong tao. Taliwas na opinion nila. Okay lang naman yun pero sa akin kasi kung meron kayong contrary opinions, dapat ano naman yung medyo nasa hulog.

Tapos yung tipong may pinagbabasihan ng mga lohika. Kasi minsan kung saan saan nanggagaling yung mga hirit. Ang pangit.

So nari kanina sa Facebook. May mga nagpo-post na kalokohan. Parang miski gusto mong engage, paliwanagan, wala ka mapapala. Kasi tinatawag ka noon. Pag ganoon medyo sayang sa oras. Walang kwenta.

So sa mga trolls na nanabuhay, sana sumweldo kayo sa katapusan. At kung gusto magtayo kayo ng union para maprotektahan ang karapatan nyo sa mga employers nyo. Sayang eh. Kasi talagang hardworking kayo sa ginagawa ng kalokohan, sana naman you're properly compensated. Kawawa naman kayo.

Sana hindi mabulunan ang kapamilya nyo na pinapakainyo ng pera galing kasamaan. At kung pwede, hanap naman kayo ng ibang trabaho. Sayang eh. Isipin nyo yung pinagagalingan ng salapinyo.

So sa mga trolls talaga, walang kakwenta-kwenta yung pinagsasabi. So yan talagang aasaring ka lang, pipikuning ka lang. So yun nga, kung talagang balak nyo gawing trabaho yan in the long term, gusto nyo mag-retire, you want to work as a troll for 20 years, mag-union na kayo tapos gandahan nyo yung compensation package.

Tapos tanongin niyo ang employer nyo, meron po ba may retirement package dyan? Tapos kung nagkasakit kami sa sobrang dami ng hinahassle namin online, meron po ba kaming health card? Yung mga HMO? Kasi baka lumaboy yung mata nyo. Meron ba kayong free eyeglasses?

So yun, dapat tinatanong nyo yan sa mga employers nyo. Hindi pwede yung mga employers nyo lang yung umayaman sa ginagawa nyo ng kalokohan. So advice ko lang sa inyo, at least may napulot pa kayo dito. Labanan nyo yung may karapatang kayo bilang mga empleyado. Okay, good luck sa inyo.

So yan yung inisip ko, i-move na natin itong ating programa, gawin na natin 8.30 lagi. Kasi napansin ko nung ginawa ko 8.30 ng isang araw, parang mas maraming yung natuwa dahil nasa bye-bye nila.

Tapos we will decide soon regarding that. Okay, maraming maraming salamat po sa inyo lahat for joining us and have a restful and blessed weekend ahead. Happy Friday po sa inyo lahat. Maraming maraming salamat po.

Thank you for watching!