Free legal forum @thelectureroomofattyraymondbatu. I am sharing my modest knowledge on legal issues involving property and family problems which I further categorize it as USAPANG MANA, USAPANG LUPA, USAPANG PAMILYA, USAPANG MAG-ASAWA, USAPANG RELASYON, USAPANG TAXES, at iba pang kategorya na maaring may kinalaman sa property, batas tungkol sa lupa, problema sa lupa, lupa na walang titulo, lupa na rights lang, lupa na pasalo, bahay at lupa pasalo, mother title ng lupa paano hatiin, kaso sa pangangamkam ng lupa, batas sa lupa ng magulang, batas sa mana ng lupa, hatian sa lupa ng magkakapatid, batas sa lupa ng magulang, karapatan ng asawa sa lupa, karapatan ng legal na asawa kahit walang anak, karapatan ng asawa sa sahod ng asawang lalaki, problema kung patay na ang nakapangalan sa titulo ng lupa, paano magpatitulo ng lupa na walang titulo, titulo ng lupa requirements, paano magpatitulo ng lupa na may mother title, patitulo ng lupa, tax declaration ng lupa, paano kumuha ng tax declaration #usapanglupa #easeme

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Good morning! Welcome back sa ating lecture room, dating channel.

Pag-usapan po natin ngayong araw na ito, marami po kasing makatanungan ang mga subscribers

regarding doon po sa na-missing nila na mahal sa buhay at hindi na makita.

Paano ba ito siya may pagpalagay na patay na po?

Maring asawa po kabiyak ang nawawala

or maari pong isang anak na walang asawa at hinahanap ng magulang or hinahanap ng mga kapatid for that matter.

At at any rate may naghanap po na mahal sa buhay.

So ang mga katanungan po natin dito ngayon is this one.

Ano nga ba ang gagawin kapag na-missing ang mahal niyo sa buhay at di na makita?

Second, mari ba siyang ipadeklara sa hukuman na ipagpalagay natin patay na para makamove on na tayo, makamove forward na?

And also in connection doon sa property issues, anong gagawin sa properties niya?

Paano namin ito ma-settle kung hindi nga kami makakuha ng death certificate?

Dahil nga sa hindi naman siya madeklarang patay, hindi naman nag-issue ang LCR ng death certificate sa amin.

So yan po ang mga sasagutin natin.

Gaya ng dati, kailangan ko mag-present po ng story po.

Para po mas lalo po natin maintindihan lahat.

So ito po si John and Jane.

Ito si John and Jane, huwag po kayong magtaka kung bakit medyo matapang sila pero hindi po sila actually matapang.

Nagmamahalan po yan si Dadeer.

One day, ito si John is late na siya sa for work.

And sabi niya, bye bye, I have to go to work now.

Antayin mo ko mamaya, magduto ka.

So gabi na, hindi pa rin dumarating si John.

Sana kayong asawa ko, hanap ni Jane.

And antay siya ng antay hanggang nag umaga na lang, wala pa rin si John.

So usual natin gagawin kapag may nawala po, is that hahanapin po natin siya.

First thing natin gagawin, is tawagan natin lahat ng mga hospitals kung meron bang a certain John na na-admit dyan.

Dahil hinahanap natin.

Then we go to the police, pa-blatter natin.

Mag-exercise po tayo ng diligent efforts na hanapin.

Eh kung ang haso nga is hinahanap natin, tao pa kaya.

Ibig sabihin, talagang isearch natin.

Tanongin natin sa opisina niya, kung saan na siya, mga kaibigan, mga familia niya, kung nandyan ba si John and everything.

Kasi biglang nawala, nawalang dahilan.

Oo, ganun po no.

Ngunit kahit anong search natin, diligent efforts mag-search natin, lumipas na po ang panahon,

ang tagal ng panahon, ilang panahon na hindi pa rin po makita si John.

So with that, talagang nag-antay po si Jane ng wala.

At naghahanap siya ng wala.

Talagang hindi niya makita.

So it is a very sad thing for her.

Now, yes, it may be sad for her.

Depende po kung malungkot ba siya or masaya siya.

Depende po dahil hindi na bumalik ang asawa niya.

Nevertheless, kahit ano paman is that same lang po ang ating mga katanungan.

At ano ba ba yung mga katanungan na iyon?

Number one tanong po ni Jane is that,

Sir, attorney, ma-declare pa ba napatay ng asawa ko na di na bumalik?

Pwede ba siyang ma-declare as presumptively dead?

And my answer to you, Jane, is mayo na.

And masettle ba ang estado niya, attorney?

Yan pala ang second question niya. Masettle ba ang estate niya?

And then, ang third question niya, kung masettle po, maka-apply po ba kami ng estate tax amnesty?

And ang pinaka-importante question po, attorney Batu, ito po,

Pwede na po ba mag-asawa uli ako?

Tagal-tagal na ng panahon.

Kung wala na bumalik si Jane, I need to be happy also.

And no one is an island.

So therefore, I need somebody to be with for the rest of the remaining years of my life.

Sige, isisay nating sagutin ang mga katanungan mo, Jane.

First natin is, ma-declare pa ba napatay ng asawa ko na di na bumalik?

And my answer to you, Jane, is yes.

Kasi ang ating provision dito ang Civil Code of the Philippines.

Sabi ng batas natin, Article 390, na kapag nawala ka for seven years,

yung asawa mo, or yung mahal mo sa buhay,

at it being unknown kung yung absentee is buhay pa ba,

siya ay presumed dead for all purposes.

Sa lahat ng purposes.

Take note, all purposes.

And take note na ang tinawag sa kanya is absentee person.

Or sa case ni Jane, absentee spouse.

Yan po titawag natin as presumption of death.

Ibig sabihin, presumed na siya ng batas.

Article 390, napatay.

Kapag hindi siya bumalik for seven years, Jane.

And remember, seven years lang po.

So attorney, ibig sabihin, seven years na po siyang nawawala.

Pwede na po bang masettle ang estate niya?

Kasi marami pong mga properties namin na conjugal property namin,

kailangan namin isettle.

At saka naghahabol kami sa estate tax amnesty.

Deadline na po ngayong June 14, 2023.

Next week na po, no?

Batas.

Well, ang answer ko po sa inyo, yes po, Jane.

Masesettle niyo yan.

However, you have to remember this rule.

Dapat yung absentee daw,

pwede lang siyang ma-presume dead

for purposes of opening his succession

para masettle ang estate niya

till after the absence of ten years.

So mag-antay pa kayo ng tatlong taon.

Seven plus three is ten.

So para maging ten years at pwede na po kayong mag-settle sa kanya.

Except po, Jane, kung sakaling ang husband niyo na si John is 75 years old na,

absence of five years lang enough na po.

So having said that,

tanong mo is pwede ba maka-avail ng estate tax amnesty?

And yes, pwede po kayo maka-avail.

Wala namang prohibisyon.

Because that is, wala namang distinction ang batas kung sino ang maka-avail.

So pwede po yung presumptively dead.

Now, in that particular case, Atty. Batu,

is that hindi na namin ma-hahabol June 14.

Yes, well, antay na po natin yung Senate bill na sinasabing nga natin

na possibly mapirmahan ni Perdinan Bongbong Marcos, our President,

before the SONA.

Sabi doon, May 31, 2022, deaths covered, pababa,

as well as two years installment payment.

Okay, tingnan natin kung ma-approve niya yung sabatasyon

and maramang Jane, pwede po kayong maka-apply.

Okay, so yes po ang sagot ko diyan, Ma'am Jane.

Okay po, Atty. E paano naman po yung kung sakaling nalubog po siya,

kasama po siya doon sa nalubog na barko at hindi na nakita ang bangkay niya?

Okay, so with that, i-try natin i-describe itong situation na ito, Jane.

You are saying na isa doon siya sa mga nakasakay sa barko na hindi na nakita ang bangkay.

Alright, so it would depend.

Kaya dito yan.

Suppose the scenario is like this, may search and rescue na nangyari

and then may nasawi at merong nailigtas.

Okay, now ang question ngayon is that,

is this considered as, paano ma-presume natin siyang patay na siya

kung isa siya doon sa nawawala?

Okay, pwede po ba yan?

Now, this is, ito yung si John.

And hindi talaga nakita ang bangkay niya.

Now, kapag may mga trahedya na ganyan,

ang ating susundin na batas is itong Article 391.

Ang tao daw on board a vessel lost during a sea voyage on an airplane which is missing

was not been heard for four years since the loss of the vessel or airplane.

So, ibig sabihin po, apat na taon po ang aantayin natin

kapag nawala po ang mister ninyo doon sa isang trahedya na lumubog na barko.

Okay, now take note that hindi lang po barko.

It includes airplane.

Doon sa batas, nakalagay airplane.

Kasi luma na itong civil code natin but still a good law.

Ito pa rin ang sinusudod natin.

So, yung airplane po na nag-crash.

And isa doon ang mga sa bangkay na wala.

Ang sa kay John, hindi makita.

Although, meron namang na-recover na iba.

Okay, take note ha.

Dapat may na-recover na iba.

Okay, so antayin po natin ang apat na taon

para po makonsider siya is presumed dead.

So, ang tanong is that, pati po ba mag-antay kami ng additional 6 years para maging 10 years

para ma-open ang kanyang estate niya for succession?

This time, hindi po.

Kasi sabi ng batas, presumed dead na siya sa loob ng apat na taon

after 4 years na hindi na siya nakikita.

And pati a division ng estate niya.

So, ibig sabihin, in this particular circumstance, extraordinary circumstance,

diretso na po.

Presumed dead and pwede na i-divide ang estate niya.

And then, what if sir, kung ang tanong ko naman ito,

sundalo po siya at di na bumalik tapos ng mission niya.

Sali kasi siya ng gera.

So, ang sabi ng batas,

a person in the armed forces who has taken part in the war,

sali ng gera, and has been missing for 4 years.

So, apat na taon pa rin po.

And ganun din po, extraordinary circumstance to.

Presumed dead and kasama po pag-divide ang estate niya.

Apat na taon lang.

Now, attorney, paano kung extraordinary circumstance din?

Ganito.

Paano po, kung example, nakidnap siya at kahit binihara ng ransom,

ay di na nakita?

Well, actually, that's happening.

It has happened and probably it may happen.

Hindi lang po yung situations na ganito.

Marami po tayong nanining na nawala sa Yolanda,

nawala sa Baguio, ganyan.

Lindol, hindi nakita.

So, in this particular case,

sabi ng civil code is that,

a person who has been in danger of death under other circumstances

and his existence has not been known for 4 years,

yun po, apat na taon pa rin.

Take note that this existence talagang maprove natin na nangyari.

Of course, ang Yolanda Undoy, maprove na natin yan siya, di ba?

Yung pag-kidnap, pwede natin yan siyang maprove through police investigations,

police blotters, kunyari may ransom na hiningi, mga ganyan.

So, dun po ang counting ng 4 years.

His existence, yung kanyang pagkakalam kung saan na siya,

ay hindi na po alam for about 4 years.

And take note, presumed dead po,

and for purposes of division of estate.

So, pwede po yan siya, isettle ang estate niya.

And makabe-appeal po kayo ng estate tax amnesty of all these situations.

Alright. So, ngayon, ang pinakamagandang tanong na sinabi ng isa sa ating mga subscribers,

kung ganoon po, attorney, is that,

kailangan pa ba ng court declaration na i-declare siya as presumptively dead?

Para pag may court order na kami, yan ang aming ipakita.

Na 4 taon, kung extraordinary circumstances or 7 years, kung hindi extraordinary circumstances,

nakaabot na sa 10 years.

Para po, pag may court order kami, ipapakita namin sa BIR,

para yan ang gagamitin namin pag prove na patay na siya.

And sinagot na po ng Supreme Court yan.

Okay. Sabi ng Supreme Court is no.

No in the sense that ang explanation ng Supreme Court is in Matyas v. Republic, GR 230751,

the presumption is already established by law.

Now, sinabi na ng batas na presumed dead siya.

Pag nawala siya ng 7 years and nawala siya ng 4 years.

So therefore, kung nakasaad na po ito sa batas, hindi na natin kailangan ng court declaration.

Kasi dito sa kaso ni Matyas, sundalo po itong husband niya.

And na-assign sa araya at pampanga.

Tapos umalis one time sa bahay at in-assign siya sa araya.

Tapos infested daw ng NPA noong panahon.

Noong hinanap niya doon sa kamaling officer is award na nga, hindi na makita.

So ang ginawa niya is nag-apply siya for benefits, death benefits.

Hindi naman siya bigyan ng armed forces, sabi niya magkua ka muna ng court order.

So kung magkua ng court order, nag-file siya ng kaso sa court.

Igalit sa Supreme Court, sabi niya hindi na kailangan magkua ng court order.

Kasi ang batas na nagsabi na presumed dead.

So tinuruan ngayon ang AFP, PNP, lahat sila.

Basta ganyan ang nangyari, in danger of death, na wala, tapos sundalo,

bayaran niya na kaga ng benefits after missing for 4 years.

Kasi hindi na siya magkita for 4 years.

Because he is presumed dead for 4 years.

So aside from that, pwede po siya i-divide na ang estate niya.

Ibig sabihin, bayaran ng estate tax kasi 4-5 taon nang kalipas.

So hindi na kailangan ng extrajudicial niyan.

In fact, if maprove niyo yung pangyari, presumed dead na siya,

pwede niyo na bayaran ang estate niya.

So yan po actually ang gist ng case.

Although hindi na-discuss sa Supreme Court yung BIR pati estate niya.

But the rule is that since it happened in danger of death,

therefore 4 years pwede na po.

Ang sinasabi ng Supreme Court is presumption is already established by law.

Huwag mo nang kailangan ng court order.

Kasi kung magkawa po tayo ng court order niyan,

ganoon man din ang sasabihin ng kurte.

Presumption pa rin. Balik-balik lang tayo.

Isinabi na ng batas tapos sasabihin pa ulit ng kurte.

Huwag na. We don't need a court order.

Dahil kapag may desisyon ng kurte, mananatili itong isang ipagpalagay lamang pa rin na patay siya.

So the same lang.

Hindi man magsabi ang court na okay now because of that I conclusively presume that that person is dead.

Directing the local civil registrar to issue a death certificate to this person.

Hindi man pwede.

Because kaya lang mag-declare ng court.

O sige. Presume dead.

E bakit ka pa magko court order?

Inisinabi na ng batas na presume na nga.

Kung lumipas na yung panahon na yun.

Ayan. So cleared out tayo.

Kaya ito ang dahilan na hindi ito pwede maging subject sa isang kaso kung yan lang ang question na pag-uusapan natin at para maka-avail ng benefits.

So nagalit ang Supreme Court noon at dinarek ang PNP at EFP na i-release na yung benefits kasi lampas na yung 4 taon na wawalang asawa niya na assigned sa Arayat Pambanga na bilang sundalo dahil infested ng new people's army.

Now meron itong isang case naman. Itong maganda rin case.

Diba naman itong case ni Eastern Shipping v. Lucero.

GR-60101. 1983 case.

Ang nangyari dito, ang asawa ni Ms. Lucero is a boat captain.

So mayroong sakuna na nangyari.

Now wherein ang bagyo, sa lakas ng bagyo, yung barko na drive-in niya, nalubog.

In fact, how many times siya tawag-tawag sa rescue-rescue because we're going to abandon ship.

Talagang nalubog po ito sa barko.

Ito po si asawa niya, boat captain nito siya.

Now, sabi ng batas is that kapag kompleto ang ebidensya at gusto sapat ang pananig na ebidensya, yung tawag nating preponderance of evidence,

na nagpapatunay na hindi na makita ang lahat ng mga pasahero at nalubog na ang mga barko,

eh ito po ay sapat na ebidensya na in that particular case, diretso na i-presume dead.

Hindi na po natin antayin yung 4 years.

Kailangan po ng sapat na ebidensya.

Wow. So ano po mga sapat na ebidensya ang nandito sa kaso na ito?

Well, una-una, wash out. Wala talagang nakita, pati ang barko wala.

And yung mga insurance companies started paying na debt claims.

Lahat ng mga beneficiaries.

Ito lang si ma'am, ayaw niyang tagapin.

Ayaw kong tagapin na benefits dahil hindi pa nakikita ang bangkay ng husband ko.

And besides, ang aming kontrata, ang kontrata ng husband ko sa Eastern Shipping is that

pag alis niya sa barko at pagdaong niya balik is that yun ang kanyang kontrata.

So since hindi siya nakabalik doon sa pier, ibig sabihin existing pa ang kontrata niya.

Ibig sabihin pwede pa kami magtanggap ng sweldo sa kanya parate, araw, kada buwan.

So for four years, bigyan mo ako ng sweldo.

Then after four years, saka ako na siya i-declare as dead.

Yun ang kontensyo ng asawa.

Ngabi sa Supreme Court, no more need.

Kaya nga eh, preponderance of evidence.

At saka nagbayad na ng mga insurance yung insurance companies.

At saka wash out talagang yung evidence. Wala talagang natira.

So you have to accept those insurance.

At saka huwag ka na maghingi sa Eastern Shipping ng kaso ng sweldo.

Napile niya ito sa Dole.

At saka yung National Seamen's Board is talagang in order din.

Parang sige, bayaran talagang si Pistocero.

Hindi po. Automatic.

Hindi po ma-apply si Article 391.

Dahil ito po wash out.

Sa example natin kanina, may mga survivors eh.

Merong na-survive at merong hindi na-survive.

Hindi lang makita doon ang bangkay ng isa sa mga hindi na-survive.

Dito talaga totally wash out. Kompletong evidence.

So if that is the case, hindi po mag-apply si Article 391.

At ang maganda dito, hindi naman maganda in a sense,

but ang point dito is that automatic, declared as dead, presumed as dead.

Hindi inantayin siya for years.

And pwede na po i-divide kagad ang estate.

Okay?

Because that is an exception to the rule.

Kapag may gusto, sapat at pananayig na ebidensya, napatay na talaga sila.

Dahil wash out sila lahat at wala na.

Okay?

Alright. So, alam ko may tanong kayo na what if kung biglang bumalik ito siya.

Biglang nagpakita.

After so many, many years wherein nasettle na ang estate niya

and probably pinagbebenta na yung ibang property,

pinaghatihan na ng mga anak niya, asawa niya and everything,

bigla siyang lumitaw.

Oops! Sabi niya, sa batas natin po,

if the absentee appears without appearing his existence is proven.

Kung bigla dawng lumitaw or kahit na hindi siya lumitaw,

pero nalaman na nandoon lang pala siya.

Talagang nagtago lang at may desayon na bumalik.

And his existence is proven. Nandoon lang siya.

Or probably baka nasa isang lugar siya.

Nabagok pala yung ulo niya at nagkaroon siya ng amnesya.

Hindi niya alam kung saan siya bumalik.

So, naprove kung saan siya.

Okay. So, things like that.

Ibig sabihin, hindi siya absentee.

Nandyan siya. Buhay pala siya.

Eh, tapos na na. Settle ng estate.

Okay. So, anong mangyayari?

Sabi ng batas, he can recover his property in the condition it may be found.

Pwede niyang i-recover balik.

Yung conjugal share niya.

Now, kung wala siyang kabiak or single lang siya at wala siyang mga anak,

pwede niyang bawiin yung lahat.

Kasi hindi langman ito based doon sa storya natin sa mag-asawa,

but also sa lahat po ng missing po.

Pwede niyang bawiin ang property.

Or kung sakali naibenta na, pwede po yung presyo.

Bawiin niya rin.

Kung nabenta na ito.

Or kung sakaling naibenta at bumili ng bago,

so yung bagong nabili, kanya na rin po.

Pwede niyang bawiin.

Of course, remember the 50-50 sharing system sa conjugal ownership.

Kalahati lang.

Tanggap niya.

Pinag-usapan natin si John kapag mag-asawa.

Except nga po kung single siya.

And of course, he cannot claim either proofs or rents.

Kung sakaling naparentahan and everything,

ma-recover man niya yung property niya.

Pero singiniin niya,

saan na yung binahid ng renta for 10 years na wala ako?

Give it to me.

Hindi pwede.

Kasi in good faith naman sila.

Hindi ka nagpakita ng 10 years.

So hindi mo pwedeng i-claim yun from the heirs

or kung sino man yung nag-settle ng estate mo

at pinagde-divide-divide nila.

In short, pwede mong mabawi.

Pero yung income na na-produce noon, kanila na yun.

Okay?

Bakit nga ngayon ka lang?

Eh kasi nilakat kong buong mundo.

Kinilala ko nung kabalik.

Or mayroon may mga kwento.

Sabi na, nanood ako unang sini.

E hindi na takakot tagal-tagal.

Ano ba lang pamagat?

E yung never ending story.

Walang katapusan.

Kaya ngayon lalakong nakabalik.

Tinutul ko na parang balik-balik na lang.

Joke lang.

Alright, so the most important question po ni Jane.

Pagpatuloyin natin.

Let's say talagang hindi talaga siya bumalik.

Attorney, hindi talaga bumalik ang asawa ko.

Eh pwede na po ba akong mag-asawang ulit?

Okay.

Uh, asawa ka ulit.

Well, actually.

Yes, attorney.

Siyempre, I need to move on.

Hindi actually move on, attorney.

I need to move forward.

Kasi move on is different from moving forward.

Yung, I cannot move on.

Because I should remember na aking husband, may part din siya sa buhay ko.

Pero kailangan ko nung mag-move forward.

At tingnan ko na naman ang sariling buhay ko.

And you know, I met somebody

na maaring makapagpaligay sa akin.

Magiging kasama ko sa buhay.

Because no money is an island.

And kailangan ko rin ng kasama sa buhay.

So, pakasal na po ako.

Kasi sabi po ninyo, presumptively dead.

And I'm sorry po na hindi po pwede.

Because in this time, kailangan natin ang court order.

Kasi ang batas po na gagamitin natin is ang Family Code of the Philippines.

Now, gusto mong malaman kung paano, ano ang proseso

para makakuha ng court order.

Next video po natin yan pag-uusapan.

Okay? Kasi medyo mahaba-aba na ito.

I think we have 25 minutes already in time.

And I will see you again next time, guys.

And immediately thereafter, ito pong issue

nung declaration presumptively dead kung gusto mag-asawa.

Paano ang proseso.

Thank you so much.

Dangge. Sukran.

Have a nice day. I'll see you again next time.

Outro music