Close
 


Lugi ba ang gobyerno sa POGOs?
Hide Subtitles
Click any subtitle word to view Tagalog.com dictionary results.
Computer Shortcuts: Left / Right arrows to jump 2 seconds back or forward. +Enter or Space to toggle Play/Pause button. Full Screen Mode
Catch our interview with Sen. Sherwin Gatchalian on why much the government really earns from Philippine Offshore Gaming Operators (POGOs) and whether it’s worth the social costs. Then at 8 PM, we’ll talk about reviving farming as a choice for young Filipinos given the important of food security.
Christian Esguerra
  Mute  
Run time: 52:49
Has AI Subtitles



Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )
00:00.0
Magandang gabi sa inyo lahat. Ako po si Christian Esguerra at welcome po sa ating Facts First episode. Start of the week, lunes.
00:27.5
Pag-uusapan po tayo, mainit na issue na naman po. Alam niyo po, alam ko marami sa inyo yung talagang invested or very related dito sa issue na ito or very interested at the very least.
00:39.5
Yung pong Philippine Offshore Gaming Operators, nagkalat po sila, diba? Yung mga nakikita natin yung mga condo unit owners, marami sila nakakasalamuha ng mga POGO workers.
00:51.5
Hindi po ito bagong issue dahil nga po especially during the previous administration talagang nagpasukan po dito yung ganyang operations dito sa Pilipinas at nagkaroon po even that early ng mga ibat-ibang issue regarding the so-called social cost nitong POGO operations.
01:08.5
Kumustahin natin yung POGO industry dito sa Pilipinas makaraan ang Duterte administration, in particular yung issue ng revenue being generated and being remitted to the government.
01:19.5
Yan po kasi naging paksa ng isang napaki-importante Senate hearing kanina at makakasama po natin yung mismong namuno doon sa Senate hearing kanina tungkol po dito sa revenues that we are getting or supposed to be getting from this POGO industry.
01:35.5
I want to introduce and welcome to our program Senator Sherwin Gatchalian. Siya po yung taga-pamuno ng Senate Ways and Means Committee. Yung Senate Ways and Means Committee ito po naghanap ng ibat-ibang mapapagkakitaan o pondo ng gobyerno. Magandang gabi Senator Sherwin and thank you for joining us again on the program.
02:05.5
Q&A
02:35.5
At kung may mga crime na nangyayari sa POGO, di natin hindi pwedeng pagkaila na mayroon talagang crime. That is well-established. In fact ang PNP kinadalag kami ng datos na may mga crime na nangyayari. Crime tungkol sa kidnap for ransom, crime tungkol sa human trafficking, even murder at homicide mayroon din.
03:04.5
Pero sa kabilang banda sinasabi na malaki din naman ang kita natin sa POGO. Kaya nga gumawa tayo ng batas para illegitimize itong RA 11590.
03:18.5
Q&A
03:46.5
Ayusin lang po natin yung linya kasi sayang sinasabing ni Sen. Sherwin Gachal. Ito kasi nung reporter pa ako talagang isa sa mga na-cover natin yan, yung hearings regarding POGOs.
03:57.5
Ito sinasabi nga niya merong projected nakita ang gobyerno dito sa Philippine Offshore Gaming Operators. Pero meron din po siyang kapalit yung tinatawag na social cost. Di naman siguro lingid sa kaalaman nyo iba't iba mga crime na kaakibat ng industry na ito. Yung binabanggit ni Sen. kanina yung kidnap for ransom. Yung sila sila mismo nagiging victim ng kidnap for ransom.
04:23.5
Okay dito na ulit Sen. Sherwin. Hello sir.
04:53.5
At hindi natin pwedeng pagkailahan. Meron talagang crime. In fact well established yan. Nagpadala ang PNP ng datos na meron talagang human trafficking, merong kidnapping, may murder, may homicide na nangyayari sa POGO industry.
05:15.5
Gustong tignan ng maayos at lagyan ng sistema yung pagpitingin, pag-aanalisa kung ang kita natin talagang malaki at pwede nating sabihin sulit kahit meron tayong narilaman at nakikita ng maganitong crime.
05:40.5
May question na natin, maliwanag na ba on the part of the government kung magkano ang dapat kinikita at yun talagang kinikita natin from this industry?
06:11.5
Ang revenue o ang kita na nakolekta natin through taxes sa POGO is about Php7.2B. Pagyan kukumpara natin sa buong ekonomiya natin, that's only 0.05%. So makikita natin maliit.
06:26.5
Pag tinignan naman natin ang gross value added, ano ang contribution nito sa ating ekonomiya. Lumalabas na Php58B ang kita o contribution sa ating ekonomiya. Mukhang malaki pag titignan natin Php58B.
06:44.5
Q1. Ano ang pinakaiba ng dalawa? Ano ang pinakaiba? Ito ang related activities and services?
07:14.5
So in both cases, taxes and contribution, less than 1%. So makikita natin maliit lang talaga ang contribution ng POGO sa ating ekonomiya. At ang dahilan dyan, dalawang bagay. Actually maraming dahilan pero dalawa ang pinakaimportante.
07:45.5
So okay. Mukhang wire eh. Yan okay naman? Lumakas ulit sir lumakas. Magchange ako ng mic. O sige ulitin natin. Saya ang ganda eh. Napakalinaw ng latag eh. Malalabas kayo ulit?
08:02.5
Hindi. I'll change lang sa computer. Mas okay ba ito? Ayan okay. Malinis. Magchange ako ng mic. O sige dalawa ang reason na binabanggit nyo. So less than 1%.
08:16.5
Less than 1% in terms of taxes compared to our GDP. Pagdating sa contribution to our economy, it's less than 1%. So ang ibig sabihin nito nung tinitignan namin, mawala man ng POGO hindi ba bagsak ang ating ekonomiya?
08:34.5
Matibay ang ating ekonomiya, maliit lang ang POGO kumpara sa ating ekonomiya. So ang aking argument kung maliit lang ang contribution nito sa ating ekonomiya, bakit natin tinitiis ang crimen na nakikita natin at ang crimen na patunayan ng PNP?
08:53.5
Hindi natin nafafactor doon ang takot. Kahit takot, takot ako. Pag lumalabas ka tapos makikita mo na may mga ganitong kidnapping, may ganitong mga homicide, takot tayo lahat. Ang gusto nating katahimikan, hindi takot ang nangyayari.
09:11.5
Pagdating naman sa employment, nakita namin na ang laki ng binaba ng employment ng POGO dahil ng pandemic at pinagbawalan ito ng China, lumalabas na only 16,000 na local na Filipinos ang nagtatrabaho sa POGO.
09:33.5
That's about 0.04% ng total employment. So makikita natin maliit ang contribution ng POGO pagdating sa total employment. At 16,000...
09:46.5
But the 16,000 local hires nila, mga Pinoy, ilang percentage doon sa total workforce ng industry? Ngayon, mababa na. That's about around 50% of the total. At ang kasagsagan ng POGO in 2019, kung matatagdaan natin before the pandemic, ang lakas ng POGO. Yan ang kasagsagan nila.
10:07.5
Umabot ng 120,000 ang employees ng POGO pero 20,000 lang ang Pinoy. Makikita natin almost 90% ay foreigner. So in terms of job generation, wala talaga siyang job generation para sa atin.
10:22.5
So ang punto dito sa analysis na ginawa natin, pag ikukumpara natin ito sa kabuan, maliit lang ang POGO. So yung kinakatakutan natin na babagsak ang ekonomiya natin, maraming mawawalan ng trabaho. Hindi mangyayari yan dahil nga ang POGO, karamihan sa mga nagtatrabaho...
10:53.5
... Nasabi ko lang Christian ang karamihan nagtatrabaho, mga foreigners."
11:02.5
Q1. Doon sa sinasabi niyo ang taxes remitted from this industry, P7.2B, sa computation ninyo magkano dapat talaga ang nire-remit nila?
11:22.5
A. Maraming mga POGO ay tax evaders. Hindi siya nagbabayad ng accurate taxes. In fact natuklasan namin dito yung P7.2, kulang yan at dapat mayroong pang...
11:52.5
Q2. Ang contribution ng POGO sa ekonomiya?
12:22.5
... Tapos may crime, bakit pa natin itutuloy ang POGO sa ating bansa? Bakit nga ba sir?
12:52.5
... Ang social cost, ang increment na nakikita natin, hindi siya worth it na ipagpatuloy ang POGO dahil yung takot. Maraming natatakot na after magkidnapan itong mga POGO operators, ang susunod niya ang mga locals na, mga taga-dito na dahil nandito na ang kidnappers. So bakit pa nila ilimit ang sarili nila sa foreigners lang? Pati local gagawin nila yan.
13:22.5
Q3. How likely na ito ang magiging recommendation sa committee report? At ano ang likelihood na baka palayasin ang POGOs under this administration?
13:52.5
... Hindi sulit, hindi worth it. At marami kasing mga long-term effects rin ito sa ating pagdating netsay sa reputation natin. Kung alam ng mga investors at tourists na may kidnapping dito dahil sa POGOs, sino ang pupunta dito at ititira sa atin?
14:22.5
Q4. Naging factor ba dahil very much supportive siya sa POGO kaya hindi niyo mailabas ang ganyang finding or boses at that time?
14:52.5
... Ang layunin niya lumaki ang koleksyon pero hindi lumaki ang koleksyon lumiit pa ang koleksyon. At may dalawang dahilan kung bakit lumiit ang koleksyon. Number one, ang China talagang benand ang mga nagtatrabaho sa POGO. Sabi ng Chinese law, kung ikaw nagtatrabaho sa POGO, ikaw nag-invest sa POGO, pag uwi mo kakasuhang ka. So marami rin ang mga Chinese natakot na magtrabaho sa POGO.
15:22.5
Ang pandemic talagang pinabagal ang paglago ng POGO dahil pag uwi mo sa China magka-quarantine ka pa so hindi sila makalabas, hindi rin sila makabalik. So bumaba rin ang kita ng POGO. So sa tingin ko ito ang pinakatamang time na i-ban ang POGO dahil maliit ang contribution sa atin.
15:45.5
Hindi ko alam kung babalik pa siya sa dati. Nobody can tell. Pero as of now, mababa ang contribution niya. So ibig sabihin mababa ang impact sa atin.
15:54.5
Q1. Ikaw ang mismong China na tinatabo ang POGO industry. Bawal sa kanila. Pero bakit natin in-embrace dito sa Pilipinas?
16:15.5
So 2019, kasagsagan ng POGO, malaki ang contribution sa atin. Ang PAGCOR kumikita more than about Php30B. Ang government natin although hindi naku-collect na lahat, mga Php3B or Php4B. So lumalabas na almost roughly around Php50B ang kita ng gobyerno noong 2019.
16:40.5
Kasi kasagsagan yan, yan ang peak. At noong tumama ang pandemya ng 2020, bumaba ng bubaba. So talagang at that time mukhang attractive. Php50B, I would admit, malaki pa rin ang Php50B.
16:55.5
Pero kasama kaakibat ng Php50B na yan, ang mga criminal na pumasok. At natuklasan rin namin kahit may legitimate POGO, ibig sabihin registered with PAGCOR, sangkot sa crimen. So ibig sabihin hindi na tinitignan kung ikaw registered or non-registered. Parang nakikita ko pag POGO ka talagang nakaconnect ang crimen sa operasyon mo.
17:22.5
Mag-elaborate tayo ng konti senador sa crimes attached to the industry. Kasi I think before the pandemic may nakausap ako isang PNP official na in-charge sa kidnap for ransom activities sa industry.
17:35.5
Eto nila, una kasi akala ko ang dinudukot ba Pilipino? Hindi pala, foreigners. At anong bibiktima ang POGO operators sa foreigners na nag-operate sa Pilipinas? Bakit sila dito na activities?
18:05.5
Pagdumaan sila sa legal process natin matagal. Pupunta nga sa DOLE, foreigners pa sila. So ang pinakamabilis kidnapin nilang pabalik. Pero para sa akin kung kaya mong magkidnap ng isang tao, kaya mong magkidnap kahit sino.
18:29.5
At ang ganoon klaseng tao ang nandito sa atin. May sikmura para kubidnap ang mga taong nasa atin. Hindi ordinary ang mga tao, ang mga criminal. Kung may sikmura kang magkidnap, ibig sabihin criminal ka.
18:45.5
Mayroon pa iba diba senator, documented naman ito, dinudukot, binubogbog. Tapos mayroon pinapatubos. Parang isang naalala akong kwento dyan, mayroon sila na-recruit malaysian or some other national ang ipinakakontrabaho at kita ganito.
19:01.5
Pero nagre-reklamo pagdating dito hindi pala ganoon ang accommodation, mas sama ang accommodation, mas mababa ang kita, gustong umuwi. Ang ginagawa ng iba, hinuho dito, dinudukot, dinedetain until mabayaran ng pamilya dun sa bansa kung saan sila nanggaling, yung ginastos daw doon sa pag-travel. Tamo ba? May mga ganon na didinudukot.
19:31.5
Ang video kasi na lumabas na talagang karumal-duman. At natatanda ako parang animal yung mga criminal, talagang pagsumaksak tuloy-tuloy. At kala ko hindi sa atin. Nung tinanong namin sa polis, vinalidate nila na taga dito at nahuli nila yung mga gumawa noon.
19:54.5
Sa Pilipinas nangyari? Sa Pilipinas nangyari yan. Ewan ko kung nakita mo Christian. Pwede ko padalas may mamayang video. Pero nakakatakot. At kung makita mo yan, ang nasa isip ko ganito na pala ang Pilipinas na mayroong tayong mga ganitong klaseng tao.
20:13.5
Ang criminal sa atin walang laban. Dito sa mga criminal na galing ng China parang animal talaga. At vicious talaga. At nakakatakot dahil ganoon mga tao na nag-cooperate sa ating bansa na connectado o nagtatago sa mga co-cooperators.
20:31.5
At nakakatakot yan dahil gusto natin, ako gusto ko kumita. Trabaho ng committee maghanap ng kita, trabaho ng gobyerno maghanap ng kita. Pero huwag naman natin isalang-alang ang ating peace and order at katahingikan.
20:49.5
Huwag naman tayong kapit sa patalim na tatanggapin na lang natin kahit na ganitong klaseng negosyo. Ang negosyo na dapat natin ipasok sa ating bansa, ang mga disente at maayos na negosyo tulad ng BPO.
21:19.5
Q2, Markos about this? Dito nga sa lumalabas sa findings niyo na ang revenue definitely outweighed ng social cost ng Pogo industry.
21:49.5
Bukas ang isip niya para i-ban ang Pogo. At ito nga lang, itong committee report na ilalabas namin, naka-itemize rin lahat ng dahilan kung bakit dapat i-ban ang Pogo at ano ang epekto noon sa ating ekonomiya.
22:19.5
Q2, Markos about this? Dito nga sa lumalabas sa findings niya para i-ban ang Pogo. At itong committee report na ilalabas namin, naka-itemize rin lahat ng dahilan kung bakit dapat i-ban ang Pogo. At itong committee report na ilalabas namin, naka-itemize rin lahat ng dahilan kung bakit dapat i-ban ang Pogo.
22:49.5
Dahil ngayon Pogo pag nag-bid o nagkumuha ng lease rate ang mamahal. Tumaas ng tumaas, nagkaroon ng artificial bubble. Marami sa middle size na negosyo, umalis na lang ng Makati. In fact, ang kausap ko ngayon lang bumabalik, wala na ang Pogo, bumaba ulit ang presyo kaya makakapasok na kami.
23:12.5
So ang punto ko nagkaroon ng artificial bubble sa real estate. Of course ang real estate brokers natuwang-tuwa sa Pogo dahil laki ng brokers fee, malaki ang kanilang menta. Pero ang actual na nagrerenta, lalo ng mga lokal, sila naman ang kawawa dahil tumaas ng tumaas ang kanilang binabayaran.
23:42.5
Q&A
24:12.5
At nag-advance, ilang months?
24:42.5
So pagbalik nila doon talagang baboy at nasira na ang kanilang bahay. Kasi nga in Pogo mataas nga nagbabayad pero susulitin nila ang kanilang bayad. Kung kaya patulugin hanggang basement papatulugin nila ang tao nila doon.
25:12.5
So total yan pero very popular anecdote.
25:17.5
E dito kanina tinitingnan ko, minonitor ko yung sinasabi nyo sa hearing. May problema sa Pagcor? Ano ang problema nila? Tama ba yung nasisingil nila, nariremit sa kanila from this industry? Anong problema rin sa 3rd party auditor?
25:33.5
Actually sa ilalim kasi ng batas, kailangan sila kumuha ng 3rd party auditor para malaman natin kung tama yung dinideclare ng Pogo. Kasi ako nanggagaling ako sa mga nakita kong ebidensya na ang Pogo at tax evaders hindi nagbabayad ng tama.
25:49.5
So more so dapat natin i-audit ang kanilang income dahil ang kita ng gobyerno galing sa kita nila. Kung mataas ang kita nila mataas ang kita ng gobyerno. So kumuha ang Pagcor ng 3rd party auditor.
26:03.5
Ano ang klasa namin itong 3rd party auditor? Una walang pera, peking bank guarantee ang binigay. Pangalawa walang opisina, palipat-lipat pa kung meron man. Then pangatlo hindi nagbabayad ng buwis. So anong klaseng 3rd party auditor na maraming credibility issues?
26:22.5
So ang punto namin sa committee, kanina nag-uusap kami, hindi rin natin masigurado kung ang declaration ng Pogo ngayon ay tama dahil yung 3rd party auditor mismo may credibility issues.
26:35.5
Anong sabi ng Pagcor bakit ito yung kinuha nila? Ang kontrata tama ba P6B? P6B for 10 years. So actually hindi nila masagot kanina. Marami. To be honest if you watch the hearing maraming silence and pauses.
26:57.5
Pag hindi masagot ka agad o mahabang silence ibig sabihin wala ka masagot basically.
27:10.5
No, 2017 pa ito. This was contracted in 2017. At yan nga ang gusto namin makita susunod. Paano ba, anong klaseng bidding ang ginawa nila at na-contract nila itong 3rd party auditor?
27:27.5
Hindi ba yan, ito makatanong lang naman, di ba minsan nangyayari nagtatayo ka ng company to join a bid pero dahil kausap mo na yung nagpapabid? Mayroon ba ganoong possibility rito?
27:40.5
Malaki ang possibility niyan sabihin ko ng ngayon based on the records na nakita ko. Based on my analysis, hindi ako naniniwala na ang Pagcor patanga-tanga. Christian, ang dami nilang abugado at analyst sila tapos ang mga ganitong validation.
27:57.5
Imagine Christian ito nalang, under the terms of reference, sabi nung terms of reference, dapat ng 3rd party auditor may P1B in operating capital. Ang sinabit sa Pagcor, isang bank guarantee galing sa isang Soleil Chartered Bank.
28:16.5
Nung nakita ko, actually over the weekend na rin ni Rivico, nakita ko, ano itong Soleil Chartered Bank? Ano klaseng bank ko ito? So nag-search kami sa internet, lumalabas parang foreign bank siya.
28:28.5
So tinawagan namin ang BSP para i-certify. True enough, walang ganun bank ko registered with BSP.
28:36.5
At kung hindi ka registered with BSP, hindi ka pwede mag-issue ng bank guarantee. So in other words, fictitious, spurious ang bank guarantee. Yan ang sinabit ng 3rd party auditor na tinanggap naman ng Pagcor.
28:49.5
Dapat may due diligence yan especially kung ganito kalaking kontrata? Sabi ko nga, naboodle ang Pagcor. Naboodle sila o nagpaboodle sila. Dalawa lang naman yan, naboodle sila o nagpaboodle sila. But definitely based doon sa mga dokumento.
29:06.5
Hindi ito invent ako. Christian ito lahat dokumento, may testimonies kanina ng BSP. Talagang either naboodle sila o nagpaboodle sila.
29:19.5
Ang required operating capital is 1B? 1B. Pagkano yung guarantee? $5M. So mga 1B plus. Saan daw yung bank ko na yun kung hindi registered sa BSP?
29:36.5
Ito tight siya. Pero may office na dito. Noong tinawagan ng BSP on the spot the whole morning, walang sumasagot sa telepon. Ikaw kung tatawag ka sa BDO, Union Bank or Metro Bank may sumasagot sa hotline. Ito walang sumasagot.
29:55.5
E yun palang medyo doubtful na walang sumasagot sa linea. Isang bangko.
30:08.5
Ano yung audit findings niya? Maraming audit findings lumalabas ang COA. In fact ang COA naglabas ng audit findings ilan doon nagsasabi na hindi accurate yung declaration ng 3rd party auditor.
30:25.5
So parang nagtugtong-tugtong. Walang kakayahan yung 3rd party auditor. Walang technical capability yung 3rd party auditor. May audit findings ang COA. Parang paano tayo magiging kampante ngayon na tama nga ang binabayad ng POGO sa atin?
30:44.5
Baka mas malaki pa. Dapat ibayad ng POGO sa atin. Yun nga. Dati binibuild up na malaki ang makikitay ng pamahalaan at pwedeng dalhin sa social services kahit alam natin magkakaroon ng social cost.
31:00.5
Pero kung P7.2B lang pala ang taxes na galing sa industry na ito, ano yung nakikita yung figure na dapat nire-remit nila?
31:10.5
Well ang promise ng DOF nung binabalangkas namin ng batas, hindi bababa ng P30B yung dapat ma-remit sa BIR. BIR alone yun.
31:29.5
P30B. Hindi bababa dapat doon. Hindi bababa doon. Yan ang estimate nila. Malayo nito. Malayo. Malayo. Malayo.
31:44.5
Ano yung gross value added? P58B. Mukha nga siyang malaki kumpara sa P7.2B. Pero magkano dapat sa tingin nyo yung gross value added dito? Ito isang kasanga, may POGO industry may iba nagtitinda dyan. May iba mga servisyong kaakibat. Ito more or less medyo tama na?
32:04.5
Ito more or less tama na yan dahil galing sa NEDA yung number. Ang tinignan nila, hindi ang kita ng gobyerno. Yan ang contribution sa ekonomiya natin.
32:15.5
Ang kasama na dyan let's say yung restaurant, yung renta, yung renta sa sasakyan. So sama-sama na yan. More or less tama na yan. So kahit titignan mo yung number na yan, yung gross value added, maliit pa rin sya kumpara sa economy natin.
32:36.5
Malaki ekonomi natin. Isa dapat maging proud tayo Christian, malaki ekonomi natin. Kaya kahit nawawala itong POGO, hindi natin mararamdaman to be honest about it.
32:48.5
Oo nga. Ang greatest mystery, kung napakalinaw ng cost-benefit analysis dito, bakit nandyan pa sila? Yan ang napakalinaw na.
32:59.5
Maganda na buksan mo Christian ang cost-benefit analysis. In fact ang DOF nagpadala sa amin ng official letter on their cost-benefit analysis. So tinignan nila lahat ano ang benefit, tourism, investment, taxes, etc.
33:14.5
Ano ba yung cost? Crime, foregone investment. Lumalabas na negative P8B ang cost-benefit analysis nila. Ibig sabihin lugi pa tayo. P8B ang lugi natin dito sa POGO.
33:34.5
Yan ang analysis ng DOF dahil tinitmonitor nila ang lahat ng economic activity natin at nakita nila na lugi pa tayo when it comes to the POGOs.
34:05.5
Christian walang ganoon. Ako trabaho lang kung ano yung evidence na nakikita ko, ano yung mga datos na nakikita ko, yan ang i-report natin. At ano yung analysis ko, yan ang aking i-advise sa committee.
34:21.5
Yung mga members naman natin minabasa naman mabuti yung committee report bago sila pumerma. But yun ang aking nasabi ko sa ating mga kasamahan na ito yung mga lumalabas na information.
34:36.5
Q1. When will lalabas yung committee report? A2. Within the week. Magpapaikot na kami. Q1. So yung kanina last hearing na yan tapos committee report na? A2. Yes last hearing na yan.
34:51.5
Of course ang mga nangyayari dyan babasahin nila yung ating committee report, babasahin nila yung analysis. At ako kampanya dahil kasama namin ang DOF rin is very vocal ang DOF. Gusto nila i-ban immediately.
35:09.5
Ang DOF nga siya ang in-charge sa kita. You have to remember under ng DOF, BIR at custom. Kung may isang ahensya na gusto kumita ng committee, DOF yun. Pero sa kanya hindi sulit yung POGO sa atin dahil of the social cost.
35:29.5
Q1. Finally senator bago ko kayo pakawalan, curious lang ako kasi yung mga harleck of funds okay na siya sa mababang kapalungan. Kailan pa pag-uusapan yan sa Senado at may counterpart bill na yan?
35:59.5
At pag-uusapan na, titignan na at pag-dedebateyan na.
36:04.5
Q2. This early, kayo ba? Ano yung mga agam-agam or concerns regarding this?
36:10.5
Personally Christian, bukas naman ang isip ko dito sa ganitong sovereign wealth fund. Hindi bago ito. Maraming bansa may ganito. Even some African countries may sovereign wealth fund. Pero isang basic question sa aking isip, una-una saan kukunin yung pondo?
36:30.5
At pangalawa, yung pondo na malilikom, ito ba sapat na para kumita? Dahil kung maliit lang yung pondo, maliit lang yung kita. Parang hindi worth it na gawin pa ito dahil maliit lang yung kita.
36:42.5
Yan yung dalawang bagay na titignan ko personally. I-analyze natin. Pero yung ganitong konsepto, hindi bago ito. Marami ng bansa may sovereign wealth fund. Pero karamihan ng mga bansa may sovereign wealth fund, may excess kita sila.
37:00.5
May gas, may mining, may ibang kita na. Sabi nila ito ini-enjoy namin ngayon, ilalagay namin sa sovereign wealth fund para yung future generations naman mag-enjoy. Hindi naman tayo lang ang... Dahil yung mga resources na yan para sa future generations rin.
37:17.5
So dapat ilagay natin sa isang fund para kumita at iba naman mag-enjoy.
37:22.5
That's the basic principle of sovereign wealth fund. Pero kung walang excess fund, walang surplus fund, ano ba yun? Logical ba na magkalap tayo ng iba't ibang mga pondo from the different GOCCs, GFIs just to start this?
37:42.5
Ang nakikita kong downside diyan ay yung dividends ng GOCC pumupunta yan sa GAA. At diyan ginagamit yung panggawa ng classroom, panggawa ng kalsada, pang social services.
38:00.5
So pag tinanggal natin yan, malaki ang mawawala sa GAA natin. Pero pagkaralan pa rin ako, like I said, nabukas ang aking isip pero I will study it very carefully dahil may pros and cons yan, may katapat yan.
38:18.5
Q1. Kasi one of 24 Senators kayo, ang concern ng marami dun sa naging takbo ng pagdinig sa House, masyadong mabilis. Ang term na ginamit na iba ni-railroad, sinagasaan. Pero from where you're sitting sa Senado, one of 24 kayo, can you assure the public na at least hindi ito mangyayari sa Senado?
38:39.5
Actually Christian, my observation in the Senate, yung 24 Senators iba-ibang isip. May kanya-kanya silang pananaw. At dahil 24 lang ang Senators, itong pananaw nila linalabas nila kaya nagkakaroon ng debate.
38:59.5
So yan ang importante, mapag-usapan, pag-debatihan. At kung lumabas na lahat ng issue, pagbutuhan. Ang punto naman dito kung maganda ito sa bansa natin, then well and good. Pag wala namang nakikita maganda, then baka iba nalang ang i-propose natin.
39:17.5
Pero kayo hindi naman kayo mag-author ng counterpart bill? Wala akong counterpart nito dahil gusto kong pag-aralan talaga mabuti.
39:47.5
Kasi nga nasa kasaan siya sa house. Sabi ng iba na railroad, masyado ka mabilis. Tulad ng laman ng dati nating komentaryo, at isa naman ng pag-usapan ito. Although in reality malaki po yung chance na lumusot yan dahil mismo presidente yung nagpupush niya.
40:04.5
Sangkapa naman, Maharlika Wealth Fund. So ang mga authors, yung pinsa ng presidente, anak ng presidente, at kanina mga kaalyado sa House of Representatives at mismo presidente nagsusulong nito.
40:17.5
Sa sistema ng ating politika at ang ating pamahalaan, mapakalabo na po ng chance na hindi po siya makapasa. Ang tanong nalang natin dito, gano ba kabusisi yung mga senador o magiging kabusisi?
40:35.5
How stringent will the deliberations be at the Senate, at the upper house regarding this? Para hindi naman nakalusot basta-basta ito tapos dumapan na lang lahat, ni-roll out yung red carpet.
40:53.5
Tapos yung POGO, kaya natin pinag-uusapan yan. Kasi ako mismo nakupa tinututukan yung POGO issue na yan. Kapag gusto talagang i-highlight or dali yung attention, i-draw yung attention nyo regarding this POGO problem.
41:05.5
Pagkikita ko kanina, based po yun sa aking pakikipag-uusap sa isang PNP official before, before the pandemic, talagang kinaikwento niya. Kasi gumawa ko before na I was supposed to do a report regarding the POGO industry. Yan yung mga kidnapping ganyan-ganyan. Kiniwento niya lahat yan. So pati hard evidence.
41:23.5
Pakikita nyo yung social cost noong industry na yan. Pag binanggan nyo doon sa magkana bang kinikita natin dyan, napakalaki ng social cost. Kaya nga ang tanong, si Sen. Sherwin sabi niya, bakit nandyan pa? Kaya nga binalik yung tanong, bakit nga ba?
41:40.5
Sabi nyo po sa aking sariling pagtingin, malaking bagay talaga dahil noong nakaraang administration, talaga yung Presidente, President Duterte, talagang pinos siya yung POGO. Sino ba naman itong mga senador para tumaliwas o banggain yung gusto ng Presidente?
41:58.5
Parang hari yun. Gusto niya ng POGO, edi may POGO. Kahit yung marami siguro sa kanila o iba sa kanila, talagang quietly, parang mali yata itong decision sa POGO. Kasi hindi naman ito yung first Senate hearing na isinagawa tungkol niya sa POGO industry na yan.
42:13.5
So, lumabas na rin yan, yung datos na yan. Siyempre mas updated yung data na lumabas kanina. Pero ganun din, mas malaki yung social cost kesa doon sa benefit or monetary benefit coming from this industry. So again, bakit nandyan pa?
42:30.5
So, yan ang isang matinding hiwaga dyan. At kung sinusuka sa China yan, bakit natin niyakap? Bakit nga ba? Meron tayo dapat second topic ngayon pero I don't know, yung guest natin mukhang... I don't know.
42:48.5
Tutuloy natin kasi gusto kong pag-usapan yung farming industry. Kasi malaking issue na dapat tinututukan natin yan in terms of our food security and food self-sufficiency.
43:01.5
So, i-reserve natin yan para sa mga susunod na episode. Kayo ba, for example, yung mentality minsan dapat nagbabago. Kasi ngayon, issue natin yung pagkain. Pero ilan ba sa atin yung talagang gustong pumasok doon sa industry ng food production?
43:19.5
Baka hindi na siya talaga nagiging top of mind ng karamihan sa atin. Talaga naman hindi nagiging top of mind dyan pero baka lalong kumukonte yung mga pumapasok doon sa sektor ng agrikultura.
43:32.5
Kasi nga, baka iniisip nilang kahina ang kita. Kasi napakataas po ng poverty incidence in particular dyan sa agriculture industry. So, hindi siya enticing.
43:44.5
Ayan, si best friend. Sabi niya, gusto rin nilang mag-farming. Bagsinabing farming, yan talaga nagtatanim po ng binhi. Hindi po yung nagtatanim ng galit o sama ng loob. Yung farmers, yun po yung mga hindi nakakalimot.
44:01.5
Okay, ito hindi ako nakakalimot. Kasi pinangako ko ito.
44:05.5
Ayan, kahapon po kasi nagpagupit ako. Hindi lang halata kasi may headphone pero yan, bagong gupit po tayo. Ang stylist ko po ay tumutugon sa pangalan na Abel Pineda.
44:18.5
Galing yan si Abel Pineda, si Kechan. Ginagupitan niya ng mga rockstars. Hindi ko alam bakit ako naligaw sa kanya. Pero ano yan, suki niya na ako for 10 years.
44:35.5
Meron daw po tayong mga taga-suporta na nagkataon na cliente rin niya. So I'd like to take this opportunity to greet them. Sayang hindi po tayo nag-aabot pa nagpagupit ako dyan kay Mr. Abel Pineda.
44:49.5
Gusto ko lang pong batiin si Miss Jenny Reyes, si Miss Joanne De Jesus, si Miss Myra Yamsuan at si Miss Judith Salagit.
45:00.5
Tama ba yung pronunciation ko? Gamitin yung second version para sure lang. Si Miss Judith Salangit or Salagit.
45:11.5
So again, Jenny Reyes, Joanne De Jesus, Myra Yamsuan at Judith Salangit or Salagit. Maraming salamat po sa inyo.
45:21.5
May nagpapadala ng mga superstickers. Thank you. Salamat dun po sa mga nakikinig. Sana next time mag-aabot tayo dyan sa salon kung saan kapwa tayo nagpapagupit.
45:51.5
So, mga kailangan ko paritan itong adapter ko na ito. Yung adapter, kikwento ko lang sa inyo kung nagiging problema.
46:10.5
Kailangan ko paritan itong adapter na ganyan. Siya nagkoconnect dun sa camera.
46:41.5
Yan. Nandito po ako. Nagdi-drink job ako. Loko lang yung camera ko. Anyway, sige. Maraming salamat po. And thank you for joining us tonight dito sa Facts First.
46:54.5
Nandito po ako. Talagang hindi nagka-cooperate yung camera ngayon. Ayusin natin sa next episode. Maraming salamat po!
47:19.5
Ayusin natin sa next episode. Maraming salamat po!
47:49.5
Thank you for watching!
48:19.5
Thank you for watching!
48:49.5
Thank you for watching!
49:19.5
Thank you for watching!
49:49.5
Thank you for watching!
49:59.5
Thank you for watching!
50:09.5
Thank you for watching!
50:19.5
Thank you for watching!
50:29.5
Thank you for watching!
50:39.5
Thank you for watching!
50:49.5
Thank you for watching!
50:59.5
Thank you for watching!
51:09.5
Thank you for watching!
51:19.5
Thank you for watching!
51:29.5
Thank you for watching!
51:39.5
Thank you for watching!
51:49.5
Thank you for watching!
51:59.5
Thank you for watching!
52:09.5
Thank you for watching!
52:19.5
Thank you for watching!
52:29.5
Thank you for watching!
52:39.5
Thank you for watching!