Aired (January 21, 2023): Kamakailan lang ay ipinakilala sa katatapos na 2023 Philippine Circuit Dog Show ang Philippine Forest Dogs o "aso ng gubat". Ito ay breed ng aso na kasalukuyang isinusulong bilang kauna-unahang dog breed na mula sa Pilipinas. Ano nga ba ang kakaiba sa asong ito? Panoorin ang video. ‘Brigada’ is an award-winning investigative documentary program hosted by multi-awarded broadcast journalist Kara David. Watch it every Saturday, 8:35 PM on GTV. Subscribe to youtube.com/gmapublicaffairs for our full episodes. #BrigadaGTV GMA Network promotes healthy debate and conversation online. Any abusive language that does not facilitate productive discourse will be blocked from this post. GMA Network upholds ethical standards of fairness, objectivity, accuracy, transparency, balance, and independence. Walang Kinikilingan, Walang Pinoprotektahan, Serbisyong totoo lamang. Subscribe to the GMA Public Affairs channel: https://www.youtube.com/user/gmapublicaffairs Visit the GMA News and

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Shih Tzu, Chihuahua at Poodle. Ito yung mga dog breed na madalas nating inaalagaan.

Pero alam nyo ba na kamakailan may ipinakikilalang isang uri ng aso na yung dog breed dito daw talaga galing sa Pilipinas.

Yan ang istoryang tinutukan ni Lala Roque.

Hi Lala! Uy ano nga bang klaseng aso ito?

Karaan tawag sa kanila aso ng gubat o Philippine Forest Dogs.

At ayon sa pag-aaral, sila yung kasakasama ng mga sinaunang Pilipino sa kanilang pangangaso.

Salamat sa iyo Lala. Kilalanin ang aso ng gubat o Philippine Forest Dog sa ulat ni Lala Roque.

Meet Arbunso, mochi na isang Bichon Frise.

Cute and fluffy.

Makulit at super playful.

Pero higit sa lahat, napakalambing sa aming pamilya.

Ngayon ako naniwala na iba talaga yung effect ng may aso, may dog sa bahay.

Mas naging close kami.

Tapos alam mo, pagpagod na pagod kami, yan.

Pag nakaupo lang o nakahiga kami dito, parang nararamdaman niya.

Mugla siyang lalapit sa iyo, tapos gagaroon siya sa shoulders mo.

Tapos isan talagang yayakap pa siya, tas hahalikan ka niya.

Nakakawala siya ng pagod. Kahit sino sa family namin, parang nararamdaman niya.

Pero ang strong bond natin sa mga aso, pwede palang nagsimula noon pang sinaunang panahon.

Matikas ang pangangatawan.

Astig ang galawan.

Ang furry friend na ito, hitik hindi lamang sa pagmamahal kung hindi mag-gain sa ambag neto sa ating kasaysayan.

Sila ang Philippine Forest Dog o mas kilala sa tawag na mga aso ng gumat.

Sa kauna-una ang pagkakataon.

Ipresenta sa isang international dog show ang mga aso ng gumat na nanggaling pa sa iba't ibang sulok ng bansa.

Meron mang maliit at malaki, lahat sila game na game sa pagrampa.

Napansin ko rin karaniwan sa kanila ang pagkakaroon ng mga batik at guhit na pattern sa kanilang balahibo.

Ang Philippine Canine Club Incorporated, katuwang ang aso ng Gubad Breeders Association o AGBA.

Nagsusulong at nagrerekomenda na kilalanin ang Philippine Forest Dog bilang kauna-una ang aso na pure breed mula sa Pilipinas.

Nag-umpisa na tayo at kasalukuyan ay tinetrace na tayo.

Eventually, pupunta ang mga tao yan para i-research at kukuha na ng samples, ang DNA, isa lang sa mga proseso.

Pero na-umpisa na and hopefully, ma-aprubahan.

Ipipresenta natin yan pagka-kompleto na ang datos.

At magkakaroon na tayo ng sariling lahing ng aso, pwedeng tawagin na original o talaga nagmula sa atin.

Ia-apply ng Philippine Canine Club yan sa world body na tinatawag nating federasyon, sinologic group.

At ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito.

At itong organisasyon na ito ang nagkokontrol ng lahat ng mga canine clubs sa mundo.

Ang membership neto ay mga 98 countries worldwide.

Kung sakali, walang ibang halong lahi ang aso ng gubat, kaya ito tinawag na pure breed.

Ang tagal na po kasi silang ginagamit na pure breed.

Walang ibang halong lahi ang aso ng gubat, kaya ito tinawag na pure breed.

Ang tagal na po kasi silang ginagamit na mga dinuno po natin.

Ginagamit po silang pang hunting.

Ang tawag nga po sa kanila, bird catcher po sila.

Masaya din po kasi, syempre magkakaroon na po ng sariling bansa natin, Philippine Forest Club.

Nakikisama po sila kung ano po yung manual sa tao.

Mabilis po sila matutok. Basta i-train lang po.

Maari raw abuti ng lima hanggang pitong taon ang bubunuin bago matapos ang proseso.

Mahaba talaga yung proseso, pero kagaya ng ating mga kapitbahay sa Asia, Thailand, Vietnam, Indonesia, Taiwan,

meron silang mga asong na napatunayan nila na sa kanila nagmula.

So meron sila silang kanya-kanya mga breeds na dumahan sa proseso.

Tayo ngayon lang natin parang nagkaroon tayo ng basihan na ito ay pwedeng naging ating sariling breed ng aso o lahi ng aso.

Kung sakaling magtagumpay, makikilala na ang aso ng gubat bilang pure breed mula sa Pilipinas

at maaari nang makipagkumpetensya sa mga dog show.

Oras na para paliguan ni Joven ang kanyang alagang aso ng gubat na si Tupi.

Halos tatlong buwang gulang pa lamang si Tupi nang mapunta kay Joven.

Simula, puppy pa si Tupi, makulit na talaga.

Siguro dahil sa bloodline nila, sa genes nila as originally hunting dogs na kasama ng mga katutubo sa pag-a-hunt,

energetic sila, makulit.

Puppy pa lang siya, sobrang kulit na pero malambing din siya sa tao.

Pwede siyang ipet-pet kahit na sobrang kulit niya.

Kabilang si Tupi sa mga rumampang aso ng gubat sa dog show ng nakaraang linggo.

Nung nag-walk kami ni Tupi sa showcase pa rin ng mga aso ng gubat sa Philippine Dog Show Circuit,

tuwang-tuwa ako noon, proud na proud ako sa kanya kasi ang galing niyang maglakad at mag-illusa sa mga tao.

Masaya sa pakiramdam na nagkaroon ako ng aso na hopefully and possibly na maging first Filipino dog breed.

Sa ngayon, si Tupi ang bantay ng car wash shop na ito sa Babalacat, Pampanga.

So si Tupi meron din siyang specific characteristic na wala sa iba.

Dahil originally si Tupi, ang lahi ni Tupi ay hunting dog.

Ang function niya, pwede siyang maging hunting dog.

Ngayon dahil malakas yung katawan niya, mataas tumalon, pwede siyang maging matapang kung ginakailangan.

So pwede siyang maging guard dog. Tapos mabait siya sa mga tao so pwede rin siyang maging house pet.

Mahigit dalawampung taod ang pinag-aaralan ni Father Dante ang mga Philippine Forest Dog.

May posibilidad rao na bago pa man madiskubre ang Pilipinas noong 1521, ay nandito na sila sa ating mga kalupaan.

So nag-research na ako kasi sabi ko imposibleng wala tayo.

Kasi even before na madiskubre ang Pilipinas, doon sa kasaysayan natin ayon sa tinuro sa atin,

meron na tayo dahil sinabi ka rin yung mga ita, ang isa sa mga ginagawa niya ang pangangaso.

Makikita rin daw ito sa kanilang physical features.

Kita mo sa aso ng gubat, sila is spade shape headed. Parang yung pala, pag nakita mo yung araro parang ganun yan.

So definitely ang adaptation nila is due to adaptation.

So definitely ang adaptation nila is due to mga activities na ginagawa, hunting.

That's why in my research, nakita ko so these are primitive dogs.

Pag sinabi mong primitive dogs, hindi silang wild dogs. But through the process of natural selection, nag-adapt sila.

Mapapasindi na merong peak ears ang mga aso ng gubat.

Ibig sabihin ng peak ears, diretso yung tenga nila.

Pag nag-aral ka ng canine anatomy, at the same time yung reason ba't ganon, tumutugma.

Kasi primitive dogs should have peak ears o kaya standing ears.

Hindi sila pwedeng baba. Kasi bakit? Dahil lalo na pag primitive dog, they need to hear.

Sumusun sila sa butas eh.

Ang tendency, pag yung tenga nakababa, mas marami yung chance na mapasukan na maraming dumi at magform yung bakteriya.

Pagdating sa bite nila, it is a scissor bite, parang gunting.

Ibig sabihin yung pangtaas na mga ngipin, talabang akma.

Na nakapatong sa iba mga ngipin.

Ang purpose ng forced nafting.

Kasama ko ngayon at tatlong aso ng gubat na sina Amianan, Sinegrito at Sairog.

Kung inyong mapapansin, Pilipinong-Pilipino ang kanilang mga pangalan.

At ito, si Amianan, siya yung may brindle o yung parang tigre.

Ang kanyang kulay, meron din siyang stripes na itim.

Tapos Sinegrito naman, mirl o yung merong batik-batik.

At si Sairog ay yung purong itim.

Yan yung mga color variation na mga aso ng gubat.

At ayon kay Father Dante, sinusuportahan daw nito ang kanilang pagiging primitive dogs.

Dahil ang mga aso ng gubat ay ginagamit sa hunting.

At nakatulong daw ang kanilang mga kulay para mag-blend sila sa kagubatan.

Ayon sa Agba, masusin nilang sinusuri ang mga lumalapit sa kanila

na gustong mag-alaga ng Philippine Forest Dogs.

Libre ang aso, ngunit kailangang bayara ng ilang bagay,

kagaya ng registration fee, microchip, at medical expenses kagaya ng vaccines para sa aso.

Required din maging miyembro ng kanilang grupo ang sinumang gustong mag-alaga ng aso ng gubat.

Nilalagyan nila ng microchip ang bawat aso ng gubat dahil dito inilalagay ang contact details ng owner.

Kaya namang sa pagkakataon na naligaw ang aso sa ibang lugar o kaya'y iligal na ibinenta,

maaaring makuha ang informasyon ng amo nito sa pumagitan ng pag-scan nito.

Bakit po sobrang higpit nyo para piliin yung mga tagapag-alaga ng mga aso ng gubat?

Siyempre iniiwasan po natin yung magkaroon ng selling

kasi marami na po kasing mga buy and sell na nangyayari sa black market.

Maaapektohan po yung standard, yung kanilang totoong features.

Pwede silang mag-crossbreed sa iban.

Sa katunayan, pagkatapos ng showcase nila sa dog show noong nakaraang linggo,

halos umabot na sa 580 ang nag-i-inquire sa kanila para mag-adopt.

Isa sa mga pinopromote namin, responsible pet owners.

So may screening kami at siguro ito yung role ng office ng owner.

Tignan nyo mabuti if they could take care of the dog's health at needs niya.

Kahit siguro hindi aso ng gubat, you have to be responsible to what you have.

Ano yung basic? Food, tirahan nila.

Siyempre may mga for medical reasons, dapat minsan nagkakasakit.

You have to be ready sa mga expenses.

Pwede palang bawiin kapag napatunay na hindi ka pala maayos mag-alaga ng aso ng gubat?

Medyo mahigpit kami pagdating sa market.

Ito yung evaluation.

Para sa mga nagmamahal at nag-aalaga ng mga aso ng gubat,

napapanahon na para kilalanin din ang pinakamamahal nilang mga alaga

at mabigyang buwang sa puso ng ipapang dog lovers sa bundo.

Ang tingin ng mga ibang tao sa mga aso ng Pilipino ay asong kalya lang yan.

Hindi siya puro bread dog.

Bedyo mababa yung tingin ng ibang tao sa mga aso ng Pilipino.

Kapag nagkaroon tayo ng mga aso ng Pilipino,

kapag nagkaroon tayo ng sarili nating dog breed, which is the Philippine Forest Dog,

tingin ko mababawasan yun din yung mga dog meat industry.

Tataas yung tingin ng ibang tao sa aso natin.

Sabi nila, makikilala mo ang puso ng isang tao sa kung paano niya itrato ang mga hayo.

Kung mula sa ating mga ninuno ay makikilala na ito ngayon sa buong mundo.

Ating malalaman na sa pagtakbon ng panahon, ang pagmamahal ng mga Pilipino sa mga aso, hinding-hindi nagbabago.

Hindi lang pet dog to. Ito ay bahagi ng kasaysayang Pilipino.

Siguro pag sinasabi natin, yung kasaysayan natin ay isang kayamanan.

Bahagi na to ng ating kayamanan.

Hindi lang pet lovers pero ugat din siya ng ating katauhan.

Ako si Lala Roque, kasama sa iisa, Brigada.

LALA ROQUE PRESENTS