Sa Lalaki: 10 Sakit na Dapat Ingatan sa Edad 30 Pataas. - By Doc Willie Ong
00:30.4
Ayaw magpa-check up.
00:32.3
Walang check up, check up.
00:36.0
Mas exposed sila sa environment.
00:39.4
Nagtatrabaho sila sa labas ng bahay.
00:42.1
Kaya iba yung mga sakit nila.
00:43.9
Tingnan po natin.
00:45.3
10 sakit at mga senyales na babantayan.
00:49.5
Number 1, unahin ko na yung importante.
00:53.2
Erectile dysfunction.
00:55.4
Ang lalaki kasi, pag tumatanda,
00:58.8
humihina na sa pagtatalik.
01:01.2
Kasi nga, bumababa ang testosterone.
01:04.8
Low testosterone level.
01:06.8
Actually, pagdating ng edad 30, bumababa na ang testosterone.
01:14.0
pababa na pababa yung testosterone.
01:16.8
Humihina ang sex drive.
01:18.8
Dati, araw-araw nagtatalik.
01:22.8
Later on, once a week, mamaya once a month na lang.
01:26.2
Kasi bumababa na ang testosterone level.
01:28.2
Ang testosterone level ng mga lalaki.
01:30.2
Pag bumababa yan, lumalaki na ang tiyan.
01:32.2
Lumalaki ang tiyan.
01:34.2
Lumiliit ang muscle.
01:36.2
Mas nakakalbo na.
01:40.2
Mas pagod na lagi.
01:42.2
Lahat ito nagkakos ng erectile dysfunction.
01:45.2
Lalo na kung may diabetes.
01:47.2
Dapat huwag magpapataba.
01:49.2
Check ang blood sugar.
01:51.2
Tuloy-tuloy lang exercise.
01:53.2
Para malabanan itong pagbaba ng testosterone.
01:58.2
Number 2 problem ng kalalakihan.
02:01.2
Problema sa pag-ihi.
02:03.2
Ang mga lalaki, tignan nyo.
02:05.2
Pagdating ng edad 45 to 50,
02:08.2
lumalaki na ang prostate.
02:11.2
So lalaki lang may prostate.
02:13.2
Pag lumaki yung prostate,
02:15.2
benign prostatic hypertrophy
02:17.2
nagbabara yan sa daanan ng ihi.
02:19.2
Kaya pagbata pa yung lalaki, lakas na ang ihi.
02:22.2
Pwede nga mga bata pataasan ng ihi.
02:25.2
Pero pag nagkakaedad na,
02:26.2
mas mahina na yung ihi.
02:30.2
Tawag pa dyan dribbling.
02:32.2
O parang papatak-patak na lang,
02:35.2
patulo-tulo yung ihi.
02:38.2
nakaihi na parang may natitira pa lagi.
02:42.2
Kailangan may second urination ka pa.
02:46.2
hintay ka ng 30 seconds to 1 minute.
02:48.2
Ihi ka pa ulit para lang maubos.
02:52.2
Tapos sa madaling araw,
02:54.2
iihi ka ng maraming beses.
02:57.2
yung pantog natin,
02:59.2
mas lumiliit din yung capacity.
03:01.2
Dati, kaya ng pantog natin,
03:03.2
500 ml na ipon ng ihi.
03:07.2
Pero pag may edad na,
03:10.2
Paano hindi na gano'ng
03:12.2
flexible yung pantog natin?
03:15.2
lumalaki ang prostate.
03:19.2
takot din tayo sa prostate cancer.
03:24.2
tumataas din risk of prostate cancer.
03:26.2
Para hindi lumaki ang prostate,
03:28.2
iwas sa matataba,
03:30.2
pork and beef fat,
03:35.2
konting bawas din,
03:37.2
Pero may pag-aaral,
03:39.2
pag sobrang gatas,
03:40.2
hindi rin maganda.
03:43.2
hindi rin maganda kung may prostate problem.
03:45.2
At merong mga gamot na pampaliit sa prostate.
03:48.2
So pag lumalaki ng prostate,
03:51.2
punta na tayo sa urologist.
03:53.2
May gamot ibibigay
03:55.2
para medyo gumanda ulit
03:58.2
dalawin ng pag-ihi.
03:59.2
Ultrasound of the prostate
04:01.2
para malaman kung lumalaki yung prostate.
04:03.2
Number 3 problem ng mga kalalakihan.
04:11.2
more lalaki tinatamaan.
04:14.2
a little more lalaki.
04:17.2
Bakit mga lalaki?
04:21.2
Lakas man ni Garillo.
04:22.2
Hindi nagpapa-check up.
04:25.2
Hindi nadamdam lahat ng mga problema.
04:27.2
Kaya mas na heart attack.
04:31.2
Walang check up eh.
04:32.2
At least yung babae,
04:33.2
may makaramdam konti.
04:35.2
Magpapa-check up na.
04:42.2
Pareho lalaki babae
04:43.2
pero mas maraming konti.
04:44.2
Kaya kung may mga chest pain issues,
04:48.2
kailangan maayos na maaga with exercise
04:51.2
and healthier diet.
04:53.2
Number 4 problem na mga lalaki,
04:56.2
problema sa tiyan.
04:58.2
Okay, maraming masakit ang tiyan.
05:00.2
Kung ano-ano naramdaman.
05:02.2
Pagbabago sa dumi.
05:04.2
Minsan may dugo ang dumi.
05:06.2
Kung problema lang sa tiyan,
05:09.2
pwede natin sabihin ulcer
05:11.2
or hyper acidity.
05:13.2
Hindi nakakain maigi.
05:17.2
Pero minsan yung sakit ng tiyan,
05:20.2
tinatamaan ng cancer.
05:22.2
Kasi nga hindi nagpapacheck up.
05:26.2
Common yan sa lalaki din.
05:28.2
Pancreatic cancer.
05:30.2
Malakas uminom ng alak.
05:38.2
So pag lalaki masakit ang tiyan,
05:40.2
mag-iisip pa tayo ng mga ibang mga sakit.
05:44.2
So pag mayroong problema sa tiyan,
05:46.2
pacheck tayo sa doktor.
05:47.2
Or healthier habits.
05:49.2
Kasi nga malakas kumain.
05:53.2
Baka mabutas pa yung sigmura.
05:56.2
Kaya maraming digestive issues ang lalaki.
06:03.2
Problema sa baga.
06:04.2
Common din sa lalaki.
06:07.2
Mas maraming Pilipino ang naninigarilyo.
06:12.2
Maraming naninigarilyo.
06:13.2
Babae mas konti naninigarilyo.
06:15.2
Kaya lung cancer.
06:19.2
Common din sa lalaki.
06:21.2
Lalaki din madalas magtrabaho.
06:23.2
Exposed ka sa pollution.
06:29.2
Kaya yung baga nasisira.
06:31.2
Baka jeepney driver.
06:36.2
So pag exposed ang baga,
06:40.2
Pwedeng pulmonya.
06:42.2
Pwedeng lung cancer.
06:45.2
Sakit din sa baga.
06:48.2
Cough and lung issues.
06:50.2
Babantayan ng baga natin.
06:52.2
Number 6 din sa mga lalaki.
06:55.2
Nagbabago ang timbang.
06:57.2
Basically yung biglang pumapayat
07:00.2
ang binabantayan natin.
07:01.2
Tulad ng sinabi ko nga kanina.
07:03.2
Kung biglang pumayat ang lalaki.
07:07.2
Pero pag ang lalaki pumayat
07:13.2
So mag-iisip ka na.
07:14.2
Kasi maraming cancer.
07:16.2
Ang walang sintomas.
07:18.2
Usually colon cancer.
07:20.2
Hindi mo mararamdaman yan.
07:22.2
Unless malaking malaki yung bukol.
07:25.2
Pancreatic cancer.
07:26.2
Hindi rin mararamdaman.
07:28.2
O prostate cancer.
07:29.2
Misan hindi rin nararamdaman.
07:32.2
Wala ka rin mararamdaman sa una.
07:35.2
So ang daming liver cancer.
07:37.2
Wala ka rin mararamdaman sa una.
07:41.2
So makikita mo lang.
07:42.2
Dahil may lumalaking bukol.
07:44.2
Papayat ng papayat.
07:48.2
So pag may nagsabi sa'yo namamayat.
07:50.2
Ayaw pa magpa-check up yung mga lalaki.
07:52.2
So general check up.
07:53.2
Pag may weight loss.
07:56.2
Pag nakita niyo tatay niyo.
07:57.2
O kapatid niyong lalaki na namamayat.
08:02.2
Problem ng kalalakihan.
08:04.2
Changes in mood and mental health issues.
08:09.2
Parehong pwede magkaroon ng mental health issue.
08:13.2
Pero ang lalaki kasi.
08:15.2
Mas tinatago yung emotion nila.
08:19.2
Hindi nang kukwento.
08:21.2
Mas hindi umiiyak.
08:23.2
Hindi naglalabas ng problema.
08:27.2
Dinadaan na lang sa inom.
08:32.2
Anong ngayon mangyayari?
08:36.2
Biglang nalulungkot.
08:39.2
Naglalayas na lang.
08:40.2
Ay depression na yun.
08:43.2
Tsaka nakita natin.
08:45.2
Itong mga self-harm.
08:48.2
Alam nyo yung mga self-harm?
08:49.2
Pag sinasaktan na sarili.
08:51.2
Hindi po maganda yan.
08:52.2
Pag ang lalaki gumawa niyan.
08:58.2
Mas biglang pwedeng mangyayari.
09:01.2
Kaya kung moody ang lalaki.
09:04.2
May pinoproblema.
09:06.2
Siyempre pag yung walang pera.
09:09.2
May burden sa lalaki siya.
09:10.2
Dapat kumikita ng pera.
09:13.2
Kasi self-pity siya.
09:16.2
Kung ano nung maisip.
09:18.2
Baka ano pang biolenting gawin.
09:20.2
Habang nakainom ng alak.
09:22.2
Mamaya pati droga din.
09:24.2
Higher use din sa mga lalaki.
09:33.2
Masakit ang joints.
09:36.2
Sasakit ang joints.
09:37.2
Pero lalaki kasi.
09:39.2
Construction worker.
09:42.2
Gumagamit ng kamay.
09:43.2
Carpal tunnel yan.
09:45.2
Gumagamit ng motor.
09:49.2
Carpal tunnel yan.
09:51.2
Sasakit ang likod.
09:54.2
Mga lalaki din yan.
09:55.2
Hindi lang joint pains.
10:03.2
Nabubunggu yung ulo.
10:05.2
Maraming mga accidents and joint pains
10:08.2
na kukuha ang mga kalalakihan.
10:10.2
Bukod sa osteoarthritis.
10:13.2
Kailangan bantayan din sa mga lalaki.
10:19.2
Kung merong nunal na lumalabas.
10:24.2
Lumalaki yung nunal.
10:29.2
Kasi pag yung araw.
10:30.2
Misan sobrang araw.
10:31.2
Skin cancer din yan.
10:33.2
Tsaka mga lalaki.
10:34.2
Misan hindi pinapagsin.
10:35.2
Baka may bukol dito.
10:40.2
At yung mga sa bukol.
10:43.2
O itlog ng lalaki.
10:45.2
Sa balls ng lalaki.
10:49.2
Pinapabreast exam natin.
10:51.2
Diba? Ang mga babae.
10:53.2
Meron ding breast cancer sa lalaki.
10:57.2
Maliit kasi ang breast ng lalaki.
10:59.2
Dahil maliit at konti ang breast tissue ng lalaki.
11:04.2
Less breast cancer.
11:09.2
So pag yung balls ng lalaki.
11:10.2
Kinakapa din yan.
11:12.2
Kinakapa din po yan.
11:14.2
Kung may makakapaka yung matigas.
11:16.2
Sa testis ng lalaki.
11:19.2
Na parang munggo.
11:21.2
Hindi po normal yun.
11:23.2
Meron akong isang classmate.
11:25.2
Na matay sa testicular cancer.
11:27.2
Walang dahilan eh.
11:29.2
Parang malas lang talaga eh.
11:32.2
Na matay testicular cancer.
11:34.2
So common yan sa lalaki.
11:37.2
Testicular cancer.
11:38.2
Yan ang binabantayan.
11:39.2
Yan ang binabantayan.
11:45.2
At babae din naman.
11:46.2
Lumalabo ang mata.
11:52.2
Mumihina pandinig.
11:54.2
Sa lakas ng mga mechanical.
11:57.2
O exposed sa maiingay na sound.
12:01.2
Mas hindi nakakita.
12:02.2
Mas may problema sa balance ang lalaki.
12:05.2
At very prone sa accidents.
12:07.2
Tulad na sinabi ko.
12:11.2
Taga-akyat ng bubong.
12:13.2
Taga-repair sa bahay.
12:18.2
Very common sa lalaki yan.
12:20.2
Pero titignan nyo yung balance issues ha.
12:22.2
Mamaya stroke pala.
12:25.2
Mamaya nabulul pala siya.
12:28.2
Ang lalaki prone din sa stroke.
12:30.2
Bakit na po prone sa stroke?
12:32.2
Smoking causes stroke.
12:34.2
Alcohol causes stroke.
12:36.2
High blood na kukos ng stroke.
12:39.2
mas maraming sakit actually mga lalaki.
12:42.2
Kaya sa buong mundo,
12:44.2
pati sa Pilipinas,
12:47.2
4 years to 5 years earlier na mamatay.
12:52.2
Ang lalaki kumpara sa babae.
12:54.2
So kung ang life expectancy ang babae,
12:57.2
parang 74 years old.
12:59.2
Ang lalaki 69 years old lang.
13:02.2
Yun yung average lifespan.
13:04.2
Maiksilang lifespan sa Pilipinas
13:06.2
kumpara sa ibang bansa.
13:07.2
Pero on the average,
13:09.2
mas maiksi pa rin yung buhay ng mga lalaki dahil dito.
13:12.2
Paano gagawin natin?
13:14.2
Sa mga misis na nakikinig
13:16.2
o sa mga babae nakikinig,
13:18.2
i-check up nyo yung partner nyo,
13:22.2
mga kamag-anak nyo, mga lalaki.
13:24.2
Kasi pag may ganitong sintomas,
13:28.2
pilitin nyo magkonsulta,
13:29.2
magpa laboratory test
13:31.2
para mahuli natin.
13:38.2
okay lang naman yan
13:39.2
para makita natin kung may problema.
13:41.2
Sana po nakatulong ito
13:43.2
at hopefully nakaligtas tayo
13:45.2
ng ilang buhay ng mga kalalakihan.