01:19.0
So, meron po lang umabas na balita na yung China Coast Guard ay pwede na rin mag-detain ng mga diumanay trespassers sa kanilang inaangkin na teritoryo.
01:30.0
Dyan po sa South China Sea. Alam naman po natin kung gano'n po katindi yung encroachment na ginagawa po ng China sa ating po sariling Exclusive Economic Zone.
01:39.6
So, kung sakali dito po itong balita na ito na pwede na rin sila mag-detain, quote-unquote, ng mga trespassers doon sa kanilang inaangkin na teritoryo,
01:49.1
eh hindi ba delikado-delikado rito ang Pilipinas?
01:52.7
So, ito po yung pag-uusapan natin.
02:00.0
I like to welcome to our program, again, si Commodore J. Tariela.
02:06.3
Magandang gabi, sir, and thank you for joining us dito po sa Faxverse.
02:10.2
Good evening, Christian, at sa mga pag-asubaybay mo sa lunes.
02:15.9
Pasensya na, sir. We have to record this.
02:18.0
Meron kasi tayong, I'll deliver a paper kasi meron research conference dyan po sa pulan, okay?
02:24.2
Pero napaka-importante po nito pag-uusapan natin.
02:27.0
Una-una, help us make sense of this.
02:28.7
Ano ba yung mga na-establish na natin?
02:31.5
Talaga bang gagawin ito ng China na may bago silang pulisiya regarding this?
02:36.6
Well, para sa akin, Christian, kung mapapansin mo yung timing na inilabas nila itong bagong batas daw nila
02:44.6
na in-authorize ang postcard na mag-detain ng mga trespassers in the South China Sea,
02:50.9
ito yung the same day na nag-declare ang ate nito, convoy, si Ms. Rafaela,
02:56.4
na mission accomplished sila.
02:58.7
Sa pag-sasama ng napakaraming civil society and volunteers from the fishermen
03:08.3
sa paglalayag nila dito sa Bajo de Masinglo.
03:11.8
So para sa akin, Christian, this is just an empty threat.
03:15.8
They just don't want other countries, for example, for Malaysia, Vietnam, and even Indonesia,
03:24.7
na magkaroon ng civil society movement katulad ng ASEAN.
03:28.7
Ibig sabihin ito na maglalayag din sa loob ng kanilang exclusive economic zone
03:33.3
dahil alam naman natin na ang China, inaangkin niya ang buong South China Sea.
03:39.8
So there is a possibility na ang mga maring isda sa Vietnam, Malaysia, Indonesia,
03:47.3
and civil society will also follow itong ginagawa ni Ms. Rafaela.
03:52.1
Ibig sabihin, for them to prevent that from happening,
03:56.5
they need to release some.
03:58.7
I think may katatakot ng mga tao para ma-counter itong narrative ni Ms. Rafaela
04:04.7
na mission accomplished ang isang civil society movement
04:08.3
sa paghamon sa Chinese Coast Guard dito sa West Philippine Sea.
04:15.0
In short, naramdaman nila or ininda nila itong epekto nitong civilian convoy
04:19.9
na ginawa nitong ating itong movement? Is that what you're saying?
04:23.7
Christian, the mere fact that they have deployed, no,
04:26.6
more than 10 Chinese Coast Guard,
04:28.7
3rd Vessels, 1 PLA Navy, and numerous number of Chinese Maritime Militia,
04:34.1
a few days before pa maglayag ang atin ito,
04:37.9
ibig sabihin, ininda na nila ito, ikinatakot na nila,
04:41.5
at ngayon, mas natatakot sila sa magiging impact nito
04:45.7
sa mga karatig bansa natin na may take dito sa South China Sea.
04:51.3
Mahihirapan silang i-control ngayon ang civil society,
04:54.8
lalo na sa mga countries na ito na,
04:57.8
alam naman natin, nakaka-experience din ng ganitong agresibong paggalaw mula sa China.
05:04.2
Okay. Pero yung basic facts, pag-usapan muna natin,
05:08.4
meron ba talagang ganitong bagong batas o pulisiya talaga ang China,
05:12.8
authorizing its China Coast Guard or its Coast Guard to arrest supposed trespassers?
05:19.2
Well, most likely meron.
05:21.7
Talagang synchronized naman sila every time maglabas ng mga ganito.
05:26.0
Through their state media,
05:27.8
and of course through their spokesperson,
05:31.2
sinasabi rin nila itong mga ganitong pagbabago ng pulisiya
05:35.8
pagdating sa enforcement ng Coast Guard,
05:38.0
ang Chinese Coast Guard.
05:39.3
So definitely meron naman.
05:42.0
Okay. Tapos number two,
05:44.9
pwede ba nilang gawin yun?
05:47.6
Kasi inaangkin nila yung halos kabuuan ng South China Sea.
05:51.3
So can I just say na, can they just do that?
05:54.3
Kung meron sila itinuturing na trespassers,
05:57.8
Well, una sa lahat, Christian,
06:01.0
ang mga, for you to enforce yung sarili mong batas sa karagatan,
06:07.1
it should fall under your territorial sea.
06:10.2
Ang West Philippine Sea, ang buong South China Sea,
06:13.6
ang justification lang naman nila dito is the 9-line claim.
06:17.8
Sa desisyon ng 2016 Arbitral Award,
06:22.4
ininvalidate na itong 9-line claim nila.
06:25.1
So, with that decision,
06:27.8
ibig sabihin, illegal na talaga ito.
06:30.1
It doesn't align with the international law.
06:33.4
And of course, kung susukati naman natin ang buong layo ng South China Sea,
06:38.0
kung ang pagbabasihan naman natin is the United Nations Convention of the Law of the Sea,
06:42.2
wala pa rin silang basihan para sabihin nilang
06:45.6
ang ipapatupad nilang batas na panghuhuli ng mga maaing isda or trespassers
06:51.8
sa kling-klaim nilang territorial area nila,
06:55.0
doesn't align with the international law, Christian.
06:58.8
Kung meron mang merong karapatan to actually do that, to detain trespassers,
07:02.8
will that be the Philippines within its own territorial sea?
07:05.8
Well, depende, no?
07:07.8
Of course, if it would happen in our territorial sea,
07:11.8
we have jurisdiction over kung ano man ang ibinari-relate niya dito sa territorial waters natin.
07:17.8
But then again, there are also violations dito sa exclusive economic zone natin
07:21.8
na maaaring rin maging dahilan to detain a particular foreign vessel
07:26.8
kaya kung ano man ang ibinari-relate niya dito sa territorial waters natin. But then again, there are also violations dito sa exclusive economic zone natin na maaaring rin maging dahilan to detain a particular foreign vessel
07:27.6
kapag nag-ang isang coastal state ay magbigay naman ang kanyang tinatawag na port state control.
07:35.6
Okay. Kasi technically, no?
07:37.6
Kunwari, buong muna natin i-consider yung lakas o kagarapalan nitong China.
07:43.6
Yung ginagawa nilang deployment ng mga maritime militia vessels around features
07:48.6
or within the exclusive economic zone of the Philippines, technically, can we arrest them?
07:55.6
Yung Coast Guard?
07:56.6
Well, technically, it's already a violation ng ating exclusive economic zone.
08:01.6
Ito ang dahilan kung bakit nagpa-file tayo ng diplomatic protest
08:05.6
because kahit pasabihin natin these are ordinary Chinese fishing vessels
08:10.6
at hindi talaga sila Chinese maritime militia, hindi naman talaga sila pwedeng mangisda sa ating exclusive economic zone.
08:18.6
Pangalawa, yung mga Chinese research vessels din nila, before they would be allowed to conduct maritime scientific research,
08:24.6
dapat pinapayagan nito ng Department of Foreign Affairs, no?
08:29.6
So, itong mga maritime deployment na ito ng China, whether it's China Coast Guard, Chinese maritime militia, or Chinese research vessel,
08:39.6
obviously, binabiolate nila ang United Nations Convention of the Law of the Sea.
08:43.6
At again, we are filing diplomatic protest every time na madudocument natin itong mga ganitong violations nila.
08:51.6
Hmm. Tama ba, Commodore? Parang lamalabas dito ang tingin.
08:52.6
Hmm. Tama ba, Commodore? Parang lamalabas dito ang tingin.
08:53.6
Parang lamalabas dito ang tingin.
08:55.6
Sila yung nang-encroach sa ating teritoryo, sa ating exclusive economic zone,
09:00.6
tapos sila pa yung meron lakas ng loob para manakot na dadamputin o arestuhin namin o idedetain namin yung mga trespassers.
09:07.6
But in the first place, they're the ones who shouldn't be there?
09:11.6
Alam mo, Christian, to simply put it, hindi naman sa... baguhin ko na lang siguro yung term ko.
09:20.6
Ngayon, may nagtayo ng malit na...
09:21.6
Meron kang lupa. Ngayon, may nagtayo ng malit na...
09:22.6
Meron kang lupa. Ngayon, may nagtayo ng malit na...
09:24.6
Neg tayo ng malit na bahay, no?
09:25.6
Ngayon, may nagtayo ng malit na bahay, no?
09:27.6
Or, ah... bahay-bahaya, no?
09:29.6
Or, ah... bahay-bahaya, no? Malit pa lang.
09:30.6
And then obviously mahirap pa siya nun...
09:32.6
Kaya na hinayaan na lang, no?
09:35.6
And then eventually, nanalo siguro sa loto yung mga mana,
09:38.6
sila na ngayon yung nangaaway ng may-ari talaga ng lupa.
09:42.6
Parang to simply put it, tayo naman talaga ang merong legitimate rights para dito sa karagatan natin sa West Philippine Sea.
09:50.6
Para dito sa karagatan natin sa West Philippine Sea.
09:51.6
Noong mga unang panahon naman, ang China hindi pa sila ganun talagang kalakas in terms of the economic power and military. Pero ngayon dahil kaya na nilang gawin ito, they are justifying their presence dito dahil kaya nga nila.
10:08.3
They can deploy China Coast Guard at any one time. They can suppress our Filipino fishing vessels and also prevent the Philippine Coast Guard vessel na maggawa ng resupply operation.
10:22.0
So they are just justifying itong mga actions nila kasi kaya nila. Kaya nga ang ginagawa lang natin Christian, since we support the international law and we adhere to the rules-based order,
10:36.4
e sinisigurado natin ang mga bansa na may kakayahan, na mas malakas na boses para sabihan ng China na tinggilan na nila ang pag-violate ng international law.
10:49.1
This is the very objective of our transparency, for us to be able to expose ang kanila mga ginagawang mali rito.
10:57.2
Tsaka I remember nga ng Commodore, siguro mga more than 15, 20 years ago, definitely before the 2012 standoff sa...
11:04.8
Bajo de Masinloc. Diba talaga naman dinadampot or inaaresto ng Philippine Coast Guard yung mga poachers sa ating sarili exclusive economic zone, whether they were Chinese or Vietnamese. I remember ginagawa yan, diba?
11:20.1
Yes. Actually, assigned pa ako sa Coast Guard vessel way back in 2005-2006. May mga Chinese poachers na nahuhuli tayo sa Palawan.
11:32.4
And it's not just for the Philippine Coast Guard ang gumagawa.
11:34.8
Even the Philippine Navy before, naghuhuli tayo ng mga poachers natin na pupunta dito sa karagatan ng Pilipinas.
11:44.4
Hindi lamang sa mga Chinese, but even for the Vietnamese poachers na pumapasok dito sa karagatan natin.
11:53.6
So ngayon, ang pivotal point ba yan yung 2012 standoff? After nun, hindi na tayo nakakapag-aresto ng mga poachers?
12:04.8
Actually, kung titingnan natin ang pivotal na masasabi natin, we tend to recalibrate ang effort natin pagdating sa maritime law enforcement, lalo na sa pagdampot ng mga poachers dito.
12:21.6
Siguro, even earlier than 2012, kasi alam natin lumakas na ang China by 2008, naging number two economic power.
12:34.8
In terms of the military as well, mas naramdaman na natin sila. Kahit noong panahon pa ni Pangulong Gloria Macapagal-Arroyo, naramdaman na rin ng Southeast Asia kung paano ginagamit ng China ang kanyang impluensya pagdating sa whether in geopolitics or in diplomacy.
12:57.7
So we can say, itong pag-angat talaga ng China ang naging dahilan kung bakit not just the Philippines.
13:04.8
But even other Southeast Asian countries have calibrated their relationship with China and also in carrying out law enforcement functions.
13:17.6
Okay. So fast forward po tayo dito sa 2024, yung kasalukuyang situation. Sakaling gawin ito ng China, itong kanilang pananakot or threat to detain supposed trespassers,
13:30.6
ano po ba yung mga measures that are being put in place?
13:34.8
Yung mga measures that are being put in place by the Philippine Coast Guard?
13:36.8
Tsaka siguro you can talk about the measures to be implemented by the National Task Force on the West Philippine Sea.
13:43.9
Well, una sa lahat Christian, since bagong statement pa lang ito ng Chinese Coast Guard na mag-detain na sila, we haven't really talked about this yet.
13:55.6
And if ever meron mga proposals ng Philippine Coast Guard, I'm not yet at the liberty to disclose this to the public for the operational details.
14:04.8
But instead of responding to your direct question, I think it's worth mentioning na kung titingnan natin, kaya sinasabi kong this is just an empty threat,
14:18.4
try to imagine Christian, what will be the impact ng ganitong batas nila kung sakaling sasakatuparan nila.
14:28.0
Ang issue pa lang nila natin dito ngayon sa civil society is Pilipinas pa lang.
14:34.8
Kung ipapa-implement nila, nasasabihin nila ang mga manging isda ay also trespassers.
14:43.2
So it's not just the Philippines will be affected, maapektuhan ng Vietnam, maapektuhan ng Malaysia, maapektuhan ng Indonesia, Brunei, and even Taiwanese na nangingisda dito sa South China Sea.
14:55.5
Ngayon ang tanong, is China really willing to go that far na talagang guluhin ang buong South China Sea?
15:04.8
Kaling isa sa katuparan nila ito.
15:07.0
Para sa akin, I don't think that China is really that stupid enough para gawin itong gawain na ito.
15:14.9
Na alam nilang mas matindi ang magiging pushback.
15:18.3
Currently ngayon, ang problema lang nila sa regyon, sa ingay natin, sa pag-expose ng aggression, is only the Philippines.
15:26.9
Pero the moment that they are also going to do this against the Vietnamese fishermen, Malaysian, Indonesian, Taiwanese,
15:34.8
Brunei, mas malaki ang magiging problema nila.
15:38.3
And the moment na magsalita na rin ng mga bansa na ito, obviously more countries outside the region would also condemn and criticize China much more louder and more stronger.
15:53.2
And then secondly, Christian, way back in 2021, ang China, nagkaroon na ng tinatawag nilang China Coast Guard Law.
16:01.4
I think it was like January.
16:04.8
January or February nang in-enact nila ito and also entered into force sa kanila.
16:09.9
But ano ba ang mga case na sinabi doon na nagkaroon din ng mga ugong-ugong na nakakatakot itong bagong China Coast Guard Law?
16:18.7
Sinabi nila, magkakaroon na rin daw sila ng mga force eviction, demolition ng infrastructure, ng mga trespassers dito sa kinikilala nilang Chinese maritime jurisdiction.
16:30.2
Pero mula noon hanggang ngayon, Christian, wala naman silang nagawang ganyan.
16:34.8
Secondly, sinabi nila, they would eventually allow China Coast Guard to use weapons as authorizing them for natanggalin ang mga pumapasok or trespassers or nag-i-infringe dito sa maritime jurisdiction din nila.
16:56.5
So far, hindi pa rin naman nila nagawa ito. Water cannon pa rin at harassment lang ang ginagawa nila sa mga mahisna.
17:02.9
Pero nung ang China Coast Guard Law na ipasa noong 2021, parang takot na takot pa talaga din ang buong Southeast Asia.
17:10.6
Ang daming naisulat dito na sinasabing it will create more problems than solutions sa issue ng China sa buong South China Sea.
17:19.8
Three years after that, kung titignan natin, hihimay-himay natin ang China Coast Guard Law.
17:26.2
They were not also serious in implementing all of these provisions.
17:30.5
Ngayon, kaya sinasabi ko, eto.
17:32.9
Kung sinasabi na naman nilang i-detain na 60 days, no, ang mga magtatangkang mag-trespass sa kanilang maritime jurisdiction na naman.
17:41.5
Para sa akin, this, again, another empty threat, no, to discourage other civil society organization, not just here in the Philippines but even in other countries, na gawin ang ginawa ni Ms. Rafaela.
17:56.2
Okay. So mukhang parang ano ito, more of a cyber-rattling. Nag-iingay lang para manakot. Hoping na matakot.
18:02.9
Yung Pilipinas, hindi na umulat yung mga tinatawag ng civilian convoy.
18:07.7
O sige, pausapan natin yung tanong. Because this was the second civilian convoy conducted by the ating ito, koalisyon, yung una doon sa Ayungin Shoal.
18:17.8
Gano'n baka ano, from your perspective, bilang bahagi po ng National Task Force on the West Philippine Sea, tagapagsalita on the WPS ng Philippine Coast Guard, gano'n baka significant sa inyo itong successful convoy na ito?
18:32.9
And led by civilians?
18:34.5
Well, una sa lahat, Christian. Let me first clarify, no. Ang civilian convoy na ito, ng ating ito, was never sanctioned by the National Task Force, West Philippine Sea, and even the Philippine Coast Guard or any other government agencies, no, for that matter.
18:52.7
Ibig sabihin, this is a civilian-led initiative. It was done voluntarily. They have their own donors.
19:02.9
Or sources para maisakatuparan itong operasyon na ito from Prismas Convoy at ngayon itong huling paglalayag nila sa Bajo de Masinglo.
19:13.5
So, para sa amin, wala kaming talagang intensyon na supportahan ito. We just allowed them na gawin ito dahil ang paniniwala nga ng National Task Force, West Philippine Sea, as explained by ADG Jonathan Malaya,
19:29.0
hindi mo naman mapipigilan ang mga Pilipinong maglayag.
19:32.9
Dahil bilang Pilipino, that's also their rights, no, na puntahan ito. Ang magagawa lang natin is mag-provide ng Coast Guard vessel to act as security escort kung sakali mo makakaramdam sila ng harassment.
19:47.6
Ngayon, ang tanong, ano ba ang pakiramdam ko bilang Pilipino, no?
19:52.5
Para sa akin, ang gandang maalaman na ang atin ito naging talagang binantayan ng ating mga kapabayan.
20:02.9
At na-create ng awareness sa ating mga kababayang Pilipino.
20:06.5
At napagka-isa din ang mga ilang Pilipino na noong una, parang tibong wala lang pakialam sa isyong West Philippine Sea.
20:15.4
Pero makikita natin sa social media, no, na parang tumataas ang supporters ng ating ito, Coalition Filipinos, or cheering for them, and hoping and even praying na maging successful ito.
20:29.8
Itong mga ganitong incidente, Christian.
20:32.9
Nakaka-kaba ng puso.
20:35.0
Dahil alam natin, ang mga kababayang Pilipino natin, they became more aware as we provided them with the right information sa West Philippine Sea.
20:44.8
So for the NTFWPS, ang success ng civil society movement na ito, ng atin ito, is one of our measuring stakes, no?
20:55.1
Para masabi namin, ang transparency natin is really working.
20:59.5
Dahil may civilian society na, na nakikiya...
21:02.9
nakikiagapay sa effort ng gobyerno na magpalaganap ng tamang informasyon at mapagka-isa ang Pilipino para tindigan natin ang issue natin sa West Philippine Sea.
21:17.3
Yung next question ko, Commodore, basically, party na sagot niya na po, no?
21:21.5
Kasi nga, gusto ko sa andalhin yung conversation dito sa mga pinapakalat naman ng mga Chinese propagandists, no?
21:27.4
Hindi ko nababanggitin yung specific social media account na ginagamit.
21:32.9
I'm sure you're familiar with that.
21:34.7
Na di umano yung mga journalist or media professionals from China at nagbabalita siya di umano ng mga malalalim na mga bagay tungkol dito sa West Philippine Sea.
21:44.7
At ang pinalabas nila rito ng propaganda bago ginawa itong atin ito, civilian convoy dyan po sa Scarborough Shoal,
21:52.4
ang pinapalabas silang naratibo ay sanction nito ng Philippine government at you're endangering the lives of civilians for propaganda purposes.
22:01.9
Kumbaga sila yung...
22:02.9
ipinopronta nyo dito sa gulo para kung sakali may mangyari, mas kauwaan daw ng mga tao.
22:10.4
And I think meron pa isang naratibo rin napaka-specific to the point of being ridiculous.
22:15.3
Ang plano rao nung convoy na ito ay merong civilian natatalon sa tubig, magpapanggap na lululunod.
22:21.0
Diba? Nabalita niya ba yun? You saw that?
22:24.4
Alam mo, Christian, iniisip ko nga ang isang dahilan kung bakit napaka...
22:32.9
ng reaction ng China Coast Guard. Masyadong na-exaggerate nila yung pagde-deploy nila ng kanilang mga barko dito.
22:41.2
Kasi dun sa kasinong halinga nila, no, or sa lies nila na ipinakalat na sanctioned ito ng government,
22:48.9
sila mismo natakot na dun sa kasinong halinga nila.
22:51.9
They also made themselves believe na totoo na sanction ng gobyerno ito na merong 100 boats na maglalayag sa Bajo de Masinlo.
23:02.9
Para guluhin ang kanilang deployment dito ng Chinese Coast Guard.
23:07.2
So, minsan nakakatawa lang dahil imagine, sa sarili nilang kasinong halingan, pinaniwalaan din nila at ang pinakamatindi pa dun, kinatakutan din nila.
23:22.0
Iyon pala, sir, yung dito sa conversation regarding the threat of China to arrest or to detain trespassers.
23:29.8
Sabi niya naman, empty threat yan.
23:32.9
Kung sakali, kung sakaling gawin nila, kunwari, nag-detain sila na isang mga angis ng Pilipino,
23:39.3
ano yung nasa protocol sa Philippine Coast Guard regarding that?
23:42.3
Kunwari, nandoon naman kayo sa vicinity.
23:44.7
Well, kung para sa atin, ang sinasabi nilang ganitong intention nila na mag-carry out ng law enforcement,
23:55.4
since hindi naman natin kinikilala na meron talaga silang law enforcement function dito,
24:00.2
this is just a form of harassment.
24:02.9
for the Philippine Coast Guard,
24:04.7
preventing the Chinese Coast Guard or Chinese Maritime Militia from harassing our Filipino fishermen
24:11.8
is one of our mandates.
24:14.6
Siguraduhin hindi sila maharas at masisigurong ligtas sila sa mga ganitong gawain ng Chinese Coast Guard.
24:23.6
So, on our part, we can ensure na ang ating mga maayos ng Pilipinos susuportahan ng Philippine Coast Guard
24:30.5
at ang ating komandante naman,
24:32.9
as a very clear commitment,
24:35.5
Admiral Gavan expressed his commitment to the President,
24:39.0
na the Philippine Coast Guard will make sure na pupotektahan natin at sasamahan natin ang mga maayos ng Pilipino.
24:46.9
E kung sakali palang gawin naman yan sa Philippine Coast Guard,
24:49.9
kasi kayo nagpapatrolya sa ating sariling exclusive economic zone na malinaw,
24:54.4
base sa batas, international law,
24:57.4
kung gawin naman yan ang China Coast Guard sa Philippine Coast Guard,
25:00.8
ano yung mga protocols regarding that?
25:03.5
Well, uno sa lahat Christian, parang tipong napaka-weird na kung i-board nila ang Coast Guard vessel.
25:12.8
I mean, siguro naman they're not that stupid enough na i-board ang Philippine Coast Guard
25:20.6
because, of course, that would already be something na mas makakapag-create ng mas mataas na tensyon.
25:29.0
Our personnel, of course, have weapons.
25:32.9
And the mere fact na aakyatin tayo ng Chinese Coast Guard would have a different meaning
25:40.2
kumpara sa Pilipino civilian boats lang na aakyatin nila.
25:45.2
Kung bagay, ano, that can be considered as an escalation, ha?
25:48.1
And China wouldn't be stupid to do that?
25:51.2
Yes, I think that's a higher level of escalation, no?
25:55.9
Kung i-board nila ang Coast Guard vessels natin.
26:00.2
Finally, sir, no?
26:01.3
Kasi kayo rin ay nasa 4th...
26:02.9
...front nitong laban ng Pilipinas dito sa tinatawag na influence operations ng China.
26:10.8
Ano bang assessment nyo?
26:12.0
Mukha bang mas nananaig ngayon yung paglaban or pagsawata ng Philippine side
26:18.6
dito sa Chinese influence operations regarding the West Philippines, eh?
26:22.9
Anong assessment dyan rito?
26:24.9
Ano mo, Christian?
26:26.4
Ang tingin ko, dumadami sila, no?
26:29.2
Palagang dumadami ang trolls, no?
26:32.9
X, sa Facebook, or any other social media platforms, no?
26:38.7
Mas dumadami ang mga comments ng mga tao na kapag tinignan mo din yung mga accounts nila,
26:44.8
kagagawa lang recently, no?
26:46.6
So, ibig sabihin, talagang tinitindihan na ng China ang suporta nila for information operation.
26:54.1
And for us, ito ang isang magandang sinyales, no?
26:59.4
Na in terms of information operation,
27:02.9
the transparency strategy, no?
27:05.0
Na inilalahad natin sa sambayan ng Pilipino and to the international community
27:09.5
means we are really effective, no?
27:12.5
Kaya talagang pinapataas nila ang bilang ng mga trolls,
27:17.1
pinadadami nila ang posts ng mga kilala natin
27:20.9
na talagang pro-China without naming them, no?
27:25.5
So, hindi naman siguro siya nakaka-worry sa amin.
27:30.5
Again, nakakatuwa lang.
27:32.9
Dahil ibig sabihin, effective tayo.
27:37.0
Yung mga pagharas sa inyo nitong mga propagandista na ito,
27:41.3
mas tumitin diba ngayon?
27:43.3
Kasi nakikita ko sa ex, nakita ko estilo nyo, no?
27:47.7
Pag meron kasing nangulingan na pinapalabas yung China Daily, for instance,
27:51.7
you're basically correcting using the same sentence structure.
27:58.4
Tama ba? Yun ang napapansin ko eh.
28:00.7
Actually, ang ginagawa ko sa kanila,
28:02.9
hinaasal ko, whether Global Times or China Daily, no?
28:09.2
Napakadali lang kasing baguhin yung lies nila eh.
28:12.3
For example, the Philippines is provoking blah blah blah.
28:16.6
Ang papalitan ko lang yung word the Philippines,
28:19.3
gagawin ko lang the People's Republic of China is provoking the Philippines, no?
28:24.7
Binabaliktad ko lang eh.
28:26.3
Kaya naitatama natin yung kasinunghalinga nila.
28:30.0
Sila yung naiinis.
28:32.9
hindi naman nila talaga kung ano yung totoo doon.
28:36.3
Kumaga, pinapakita nyo how ridiculous the claims are.
28:41.9
So, yun ang diskarte.
28:45.0
Anyway, maraming salamat, Commodore J. Tariella, for joining us tonight.
28:48.8
And maraming maraming salamat din po sa, of course, sa service na ginagawa ninyo,
28:53.8
sampunang mga kasama dyan po dyan sa Philippine Coast Guard,
28:56.7
in terms of basically doing your mandate, no?
28:59.9
Maraming maraming salamat po.
29:01.3
Thank you, Christian, at maraming salamat din sa pag-invite nyo lagi sa Coast Guard
29:07.3
for us to be able to share the right information sa ating mga kababayang Pilipino.
29:13.2
Para sa akin, ang show na Facts First aligns with our transparency strategy, no?
29:20.0
Hindi tayo nagsasabi ng mga kasinunghalingan, hindi tayo nagdadagdagbawas ng mga informasyon.
29:26.9
Kung ano man yung inilalahad ko sa publiko,
29:30.1
lahat ng sinasabi natin, laging may resibo.
29:33.9
We have photos and videos, and of course,
29:36.9
it is always supported kung sino man yung mga media personalities na sumakay sa barko natin.
29:43.7
Okay. Maraming salamat po, Commodore J. Tariella. Magandang gabi po.
29:50.9
Yan po si Commodore J. Tariella.
29:54.8
Nadinig niyo na po, no?
29:57.0
Para sa kanya kasi,
30:00.1
hindi naman gano'ng katangaan China para tutukanin itong kanilang pananakot na i-detain yung mga ituturing nilang trespassers d'yan po sa South China Sea.
30:10.6
And para kay Commodore J. Tariella, it's more of an empty threat.
30:14.7
Pero syempre, kung napansin niyo yung interview natin kanina,
30:17.0
eh, we were still pushing the envelope in terms of talking about protocols.
30:23.2
Eh, paano naman kung tutukanin?
30:24.7
Kasi, well, certain actions of China can be considered as predictable.
30:30.1
Eh, we also have to be ready for certain actions or options that they might take in terms of this particular issue.
30:41.0
I hope mas lumidaw po yung issue sa inyong lahat, no?
30:44.1
Pagdating po rito sa ginagawa ng China,
30:46.8
na panghaharas dito po sa ating mga manging isda dito po sa West Philippine Sea.
30:53.0
And I think hindi po yun yung huling civilian convoy na gagawin ng atin.
31:00.1
Atin to coalition.
31:01.2
Kasi, ang purpose itong atin to coalition, as far as I know,
31:05.4
dahil nag-conduct na rin naman po tayo ng interview,
31:08.0
one-on-one interview with Rafaela David,
31:10.6
yung isa po sa mga namumuno ng coalition na yan.
31:14.2
This was after the Christmas convoy that they held dyan po sa Ayungin Shoal.
31:21.7
Ay, tama, sa Ayungin Shoal.
31:24.4
Eh, it's meant to show China, and of course the world,
31:30.1
that we are asserting our rights.
31:32.2
Tayo may karapatan dito, no?
31:33.4
Hindi naman tayo dapat pinipigilan.
31:35.5
And civilians should not be stopped or should not be harassed,
31:40.5
especially since this is our own exclusive economic zone.
31:44.6
Yung sila talaga, marire-relation, no?
31:48.1
Ang kapal na mukha nitong China.
31:49.7
Sila yung nang-encroach sa ating exclusive economic zone.
31:53.8
Sila yung nangugulo sa ating sariling bakuran.
31:56.6
At sila pa yung may ganang manakot, no?
31:58.7
Kailan po yung isipin niyo mabuti?
32:00.1
Again, as I always say, don't take my word for it.
32:03.8
Sa liksikit niyo mabuti, balikan niyo po yung arbitral award,
32:07.8
yung napanalunan po nating kaso laban sa China noong 2016.
32:12.5
Huwag po kayong basta-basta magpapaniwala dyan po sa mga trolls
32:17.0
at mga bayarang propagandista ng China,
32:21.2
yung mga nagpapanggap na nationalistic,
32:24.3
protecting our national interests, supposedly trying to prevent war.
32:30.1
talaga naman pong they're doing this in the service of the People's Republic of China.
32:36.2
Okay, maraming salamat po sa inyong lahat.
32:38.5
And meron po tayong magkita-kita po tayo bukas for another episode of our Facts First podcast.
32:47.0
Ang title po natin ngayon, Facts First Tonight.
32:49.2
Magandang gabi po.
33:00.1
Thank you for watching!