10 Huwag Mong Gagawin Pag Gising sa Umaga. - By Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist)
00:44.0
Lalo na pag nagkakaedad.
00:46.0
So dahan-dahan lang ang galaw pag bagong gising.
00:49.0
Mamaya, stiff neck ka pa.
00:51.0
Number two, bawal hindi uminom ng tubig.
00:54.0
Sabi ko nga, pag gising sa umaga, at least isamahan.
00:58.0
Dalawang baso o dalawang basong maligam-gam na tubig.
01:02.0
Kasi dehydrated tayo buong gabi.
01:05.0
Lalo na yung ihi natin, masyado na madilaw.
01:08.0
Mamaya, magkaroon tayo ng kidney stones.
01:11.0
Nagkaroon ako ng kidney stones dati.
01:13.0
Baka magka-UTI tayo.
01:16.0
Baka lumapot yung dugo natin.
01:20.0
Masira pa kidneys natin.
01:22.0
Pag gising sa umaga, ako nga, kahit mga madaling araw.
01:25.0
Pag gumising ako mga 4 am.
01:28.0
Ang mga basong tubig eh.
01:29.0
Inuunahan ko na eh.
01:31.0
Isa hanggang dalawang basong maligam-gam na tubig sa umaga.
01:34.0
Huwag kakalimutan.
01:36.0
Number three, iwas yung pag gising pala.
01:43.0
So, konting relax muna.
01:44.0
Pwede na muna isa-dalawang basong tubig.
01:47.0
Kasi pag gising natin sa umaga, usually tumataas ang blood pressure.
01:51.0
Mas naka-high blood dice sa umaga.
01:54.0
Kasi ang dami mo iniisip.
01:56.0
Ang dami mo gagawin.
01:59.0
Bagong tayo ka lang.
02:01.0
Usually, tumataas ang blood pressure.
02:03.0
May tinatawag po tayong morning high blood pressure.
02:07.0
So, mataas na BP mo.
02:10.0
Uminom ka pa ng kape.
02:12.0
Lalong tataas ang blood pressure mo.
02:14.0
Lalo kang magpapalpitate.
02:16.0
High risk for hypertension and stroke.
02:21.0
Pag magbe-breakfast ka na, tsaka ka magkape.
02:24.0
Kailangan may breakfast.
02:26.0
Yung iba hindi rin nagbe-breakfast.
02:28.0
Hindi po maganda.
02:29.0
Kasi nga, ayaw mo naman bumagsak ang blood sugar mo.
02:33.0
Ayaw mo sobra taas, sobra baba.
02:36.0
Diba? Magugulo yung energy mo.
02:38.0
Tsaka pag wala kang breakfast, papasok ka sa trabaho.
02:41.0
Hindi ka makakatrabaho.
02:43.0
Papasok ka sa school, hindi ka makakaaral.
02:47.0
Tapos mamaya, pagdating ng tanghali, alauna, kakain ka ng marami.
02:54.0
Poor dietary choice.
02:55.0
Paano? Gutom na gutom ka eh.
02:57.0
Mas tumataba, mas may diabetes kasi nagluloko blood sugar.
03:01.0
Number five. Ito yung problema natin.
03:04.0
Ako nga, takot ako magbukas ng cellphone sa umaga.
03:08.0
Siyempre, bagong gising ka pa lang.
03:10.0
Alam nyo sa mga meditation.
03:12.0
Sa meditation, yan ang mga tinuturo.
03:15.0
Ang pinakamahalaga daw, yung 30 minutes bago tayo matulog,
03:20.0
dapat puro good thoughts at positive thoughts lang pumapasok sa otak natin.
03:25.0
Para hindi tayo bangungutin.
03:27.0
Pag gising sa umaga, yung unang 30 minutes,
03:30.0
pag gising pinakamahalaga.
03:32.0
So dapat mga positive lang, Bible lang, Christian music lang,
03:37.0
kung ano man yung religious music nyo.
03:39.0
Puro positive lang, pagdarasal ng pag gising sa umaga.
03:43.0
Pag chineck mo yung phone mo, mamaya may kaaway ka, may utos ang boss mo,
03:48.0
may gulo, may away.
03:52.0
Makochronic stress ka, maaga pa.
03:55.0
Kasi nag-check ka agad ng mga bad news.
03:59.0
Number 6, iwas din sa sobrang sugar sa umaga.
04:03.0
Ayaw mo rin naman ng unhealthy breakfast.
04:08.0
Ano bang magandang breakfast?
04:11.0
Itlog, konting kanin, konting isda.
04:16.0
Kung ano mang gusto nyo, pwedeng tuna, tinapay, kahit konting padisal.
04:23.0
Pero itlog, pwede.
04:24.0
Saging, prutas, pwede rin yan.
04:26.0
Saging, mansanas, kasama yan. Healthy breakfast.
04:30.0
Oatmeal, pwede rin healthy breakfast.
04:33.0
Number 7, ito ang problema.
04:35.0
Siyempre, yung pag nagkakaedad, may maintenance ka na sa umaga, tanghali, gabi, bago matulog.
04:43.0
So huwag na huwag kakalimutan yung maintenance nyo sa umaga.
04:47.0
Actually, huwag nyo kakalimutan yung maintenance nyo nung gabi, bago kayo matulog.
04:53.0
Kaya nga ang payo ko, yung gamot sa high blood, usually maganda rin siya sa gabi iniinom.
04:59.0
So pag iniinom mo yung gamot mo sa high blood sa gabi, protected ka na sa umaga.
05:04.0
Kasi na high blood tayo, mga 6 am, 7 am.
05:08.0
Paano kung na high blood ka na 6 ng umaga, 7 ng umaga, tapos iinom ka ng gamot, alas 8 pa.
05:14.0
So ma-high blood ka na, hindi ka protected.
05:17.0
So do not skip medicines for high blood, diabetes, kasi pwede ma-stroke.
05:23.0
Lalo na pa nagkakaedad.
05:29.0
Siyempre, huwag naman yung bagong gising.
05:31.0
Mahirap naman yung bagong gising.
05:33.0
Naalimpong atang ka pa, magsha-shower ka agad.
05:37.0
Dapat pahinga muna, relax muna, stretch muna.
05:41.0
Kasi kung mainit din masyado, maganda hot shower.
05:44.0
Pero nagda-dilate ang blood vessels natin.
05:47.0
So nagloloko din yung blood pressure.
05:49.0
Baka mahilo kayo kung bagong gising.
05:52.0
So huwag agad-agad.
05:56.0
Huwag kalimutan mag-stretch.
05:58.0
Mag-light exercise.
06:00.0
Dapat tuloy-tuloy lang yan.
06:02.0
Kasi pag hindi tayo nag-stretch, nagtrabaho na agad tayo.
06:05.0
O umupo na tayo agad.
06:07.0
Medyo sasakit ang katawan natin.
06:09.0
Kasi nga, may tinatawag na morning high blood.
06:14.0
Meron din morning stiffness.
06:17.0
Morning stiffness.
06:18.0
Pagising sa umagang sikip.
06:20.0
Ako, lahat naglalagotok sa umaga.
06:25.0
Merong mga morning stiffness.
06:27.0
Lalo naman ako po binabaligtan mo.
06:30.0
So may morning stiffness sa umaga.
06:33.0
Maganda yung ganito.
06:35.0
So pag may morning stiffness, kailangan mag-stretch ka.
06:38.0
Lalo na sa nagkakaedad.
06:40.0
Para gumanda circulation.
06:42.0
Mabawasan yung blood clock.
06:44.0
Sa paa, mabawasan ang stroke.
06:46.0
Huwag kakalimutan yan.
06:50.0
Bawal magpigil ng ihi.
06:53.0
Misa na antok tayo.
06:55.0
Ayot natin gumising.
06:56.0
Pero 6 am na baka kailangang umihi ka muna.
07:00.0
Kasi pag pinigil mo ang ihi mo, may stress yan.
07:04.0
Stress sa pantog.
07:06.0
Stress sa kidney.
07:07.0
Stress sa high blood.
07:09.0
Kasi pinipigil mo eh.
07:11.0
Baka magka-kidney problem ka.
07:13.0
Mahigh blood ka kasi punong-puno yung pantog mo.
07:16.0
So maganda umihi din.
07:18.0
So morning routine.
07:20.0
Dapat relax lang.
07:22.0
Check ang blood pressure.
07:26.0
Dahan-dahan pagising.
07:28.0
Meron din tinatawag po ng morning anxiety.
07:32.0
Actually, another topic to eh.
07:34.0
May tao, pagising sa umaga,
07:39.0
Nervous ang daming gagawin.
07:42.0
Kaya ito, dapat relax ka lang sa umaga.
07:45.0
Positive thinking lang sa umaga.
07:47.0
O huwag din masyadong late magising.
07:49.0
Kasi nga, baka ngarag ka, maghahabul ka sa trabaho mo.
07:54.0
Hahabulin mo yung work mo.
07:57.0
Pwedeng huwag na magkape.
07:58.0
Kung may nervous ka, tsaan na lang.
08:00.0
O hot water na lang.
08:02.0
Huwag agad-agad titignan ang cellphone pagising.
08:09.0
Kanina yung mga bawal, ngayon yung mga gagawin.
08:11.0
Tulad na sinabi ko.
08:16.0
Para hindi sumagat ang likod.
08:20.0
Para ma-warm up yung ano.
08:23.0
Same time gising.
08:29.0
Tulad na sinabi ko.
08:30.0
One to two glass.
08:32.0
Stretching sa umaga.
08:37.0
Napaka get your body moving.
08:41.0
Kahit anong edad.
08:42.0
Walang jerky movements.
08:44.0
Dapat naka rubber shoes.
08:48.0
Para hindi ka ma-aksidente.
08:51.0
Healthy breakfast.
08:57.0
May juice o may kape.
08:58.0
At least healthy kinakain niya.
09:08.0
Huwag kakalimutan.
09:09.0
Patulong kay misis o kay mister.
09:12.0
Huwag magagalit sa umaga.
09:14.0
Magagalit sa umaga.
09:16.0
Huwag mainit ang ulo.
09:18.0
Kasi mas mainit ang ulo.
09:21.0
Mas naka high blood.
09:23.0
Na high blood siya.
09:25.0
Huwag masyadong emosyonal.
09:28.0
Iwas din sobrang init.
09:30.0
Pag matutulog ka.
09:33.0
Dami niya electric fan.
09:36.0
Kung mainit sa labas.
09:37.0
Huwag na maglakad sa labas.
09:41.0
Piliin ang pinaka mahal.
09:43.0
Piliin ang pinaka matahimik at malamig na kwarto.
09:47.0
Iwas aksidente sa umaga.
09:49.0
Yan ang problema.
09:50.0
Pag tumatanda nga tayo.
09:52.0
Lagi na kami may night light.
09:55.0
Yung ilaw na kinakabit.
09:57.0
Dapat may konting ilaw sa gabi.
10:00.0
Kasi pag gumising ka.
10:02.0
Mas malabo na yung mata.
10:03.0
Mas hindi na tayo nakakita sa dilim.
10:07.0
Baka matumba tayo.
10:12.0
Kailangan may hawakan.
10:16.0
Baka mahulog siya.
10:17.0
Avoid aksidente sa bahay.
10:21.0
Mamaya yung silya mo gumalaw.
10:23.0
Kasi isang bagsak lang.
10:25.0
Isang bagsak lang.
10:26.0
Hip fracture na balian tayo.
10:29.0
Mahirap makarecover.
10:34.0
Dapat malambot ang dumi.
10:37.0
Kain ng maraming prutas at gulay.
10:42.0
Kailangan para makadumi.
10:45.0
Kasi pag matigas ang dumi.
10:49.0
Pwede ma-heart attack.
10:50.0
Pwede ma-heart attack.
10:58.0
Huwag magagalit sa ibang tao.
11:03.0
Nakakasira din ang katawan.
11:05.0
Nakaka-high blood siya.
11:11.0
Kahit 3 pounds lang.
11:20.0
Pwede mo na ilista yung gagawin mo.
11:22.0
Gabi pa lang bago ka matulog.
11:26.0
Para hindi ka magguluhan.
11:28.0
Para alam mo na ano yung gagawin mo.
11:32.0
Reach out to a friend.
11:37.0
Kung ano ang mood mo sa umaga.
11:40.0
Kinig ka na lang mga magagandang music.
11:42.0
Mga instrumental lang.
11:44.0
Pag good mood ka sa umaga.
11:46.0
Good mood ka na buong araw.
11:48.0
Pinakamalakas ang willpower mo.
11:50.0
Magtrabaho sa umaga.
11:55.0
Wala ka na mga gawa.
11:59.0
Doon ka na mag-de-decide yan.
12:02.0
Love and appreciate your partner.
12:04.0
Family and friends.
12:05.0
Para walang away.
12:08.0
Sana nakakuha po kayo ng idea.
12:11.0
Mga bawal gawin sa umaga.
12:13.0
At mga dapat gawin sa umaga.
12:16.0
Share po natin sa ating kababayan.
