Lamig at Sakit ng Katawan: Paano Maalis ng Walang Gamot. - By Doc Willie Ong
00:35.7
Pwedeng arthritis ang dahilan.
00:38.2
Pwedeng rheumatoid arthritis, pwedeng lupus, autoimmune, pwedeng low back pain.
00:44.8
Okay, may tinatawag ng fibromyalgia, masakit buong katawan.
00:49.1
Pwedeng may injury.
00:51.0
Pwedeng may opera, naoperahan, tapos after ilang years, masakit pa rin yung inoperahan.
00:56.7
Pwedeng may cancer, pwedeng may nerve damage o naikot.
01:00.0
May ipit na nerve sa spinal cord.
01:03.3
Ang pwedeng injury, arthritis, rheumatoid arthritis, endometriosis sa babae, o chronic fatigue.
01:11.6
Laging may masakit.
01:14.2
Bukod sa medical na gamutan, ituturo natin.
01:18.7
Ako po, isang internist cardiologist.
01:21.2
Naniniwala din ako, malaking connection sa chronic pain yung mental health.
01:26.8
Ibig sabihin, yung emotion, ugali natin.
01:30.0
Meron pa nga mga spiritual beliefs.
01:33.6
Siyempre kung anong paniniwala mo.
01:36.0
Let's say may galit ka talaga, mainitin ang ulo mo, galit ka sa kapwa mo,
01:41.4
mas na high blood sila, mas nagkakasakit sa puso.
01:45.4
Meron kang inis, galit, pero hindi mo nalalabas, kinikimkim mo.
01:51.4
Kaya nga nagtetension, headache, nagmamigraine, naglalakjo, mga chronic back pain.
01:58.1
Minsan, stress yan.
01:59.2
Sobra kang galit sa tao, na-stress ka, kaya tumitigas.
02:02.7
Yung mga may nervyos, may anxiety, may depression, ano yung mga sakit.
02:07.7
Yan naman, laging masakit.
02:09.7
Irritable bowel syndrome, heart palpitation, anxiety din yan, mitral valve prolapse.
02:19.7
Meron naman yung sama ng loob o galit sa ibang tao.
02:23.7
May mga autoimmune na disease, yung mga psoriasis, lupus.
02:29.2
Rheumatoid arthritis.
02:30.7
Hindi mo alam ba't minsan umaatake sila, lumalala.
02:34.7
May time naman, kalmado sila.
02:36.7
Pero marami dito connected sa stress.
02:39.7
Autoimmune, lupus, rheumatoid arthritis, multiple sclerosis.
02:44.7
So kasama ito sa gamutan natin mamaya.
02:47.7
Paano mabawasan yung tamang outlook, tamang mindset para mawala yung chronic pain.
02:54.7
Minsan kasi itong chronic pain, ang hirap talagang mawala.
02:59.2
Laging masakit, joint stiffness, pwedeng headache.
03:03.2
Pwedeng parang nangingimay, namamanhid, iba't ibang party ng katawan.
03:08.2
Hindi ka na makatulog sa stress mo.
03:11.2
Hindi ka na makatrabaho, hindi ka na makafocus.
03:14.2
Pumabagsak yung katawan at tumatanda yung tao.
03:18.2
Katulad yan, kahit anong party pwede sumakit.
03:21.2
Kamay, siko, likod. Ito very common.
03:25.2
Leeg, stiff neck.
03:33.2
Pati dito. Iba't ibang parts.
03:36.2
Maraming therapy.
03:38.2
Siyempre, papatingin tayo sa doktor kung anong problema.
03:41.2
Ano ba issue sa spine? May bali ba? May naipit ba?
03:46.2
Pwede naman gawin yan.
03:47.2
Pero siyempre, ang pinaka-therapy natin, unang-una, pag masakit, pwedeng hot and cold therapy.
03:54.2
Usually, hot pack muna, cold pack.
03:56.2
Kung nabugbog, let's say nag-jogging, umiinit yung sa tuhod, sumakit ang tuhod, hot pack, cold pack muna siya.
04:04.2
Kahit masakit ang katawan, hindi rin totally pwede nakahiga na lang na ilang araw.
04:10.2
Kasi lalo tayong manghihina kung hihiga na lang tayo.
04:13.2
Pag meron kang low back pain, isang araw lang ang higa mo, pahinga next day.
04:18.2
Kahit paika-ika, kailangan talaga gumalaw.
04:22.2
Kasi pag humina na humina yung muscle, lalo na sa mga...
04:25.2
sa mga senior, pag tumatanda, lalo tayong manghihina.
04:28.2
Kaya gentle exercise pa rin.
04:31.2
Tuloy-tuloy pa rin yung exercise, lakad, itong mga stretching, tuloy-tuloy pa rin.
04:37.2
Kahit masikip na yung katawan, kahit hirap na, pipilit pa rin natin yan.
04:42.2
Stretching, exercise, proper posture.
04:46.2
Yan, lagi natin nakakalimutan.
04:48.2
Isang problema, kaya masakit ang katawan, lagi nakaupo.
04:51.2
Six hours, eight hours, nakaupo sa trabaho.
04:55.2
Nakakalimutan natin, dapat tama yung posture.
04:58.2
Pag hindi ka pa aware, yan.
05:00.2
Pag hindi ko nakita, makukuba tayo.
05:02.2
Lalong kuba, lalong sumasakit ang likod.
05:05.2
Isa pang problema, itong forward head.
05:07.2
Kasi lagi nga tayo naka-computer, lagi tayo nagbabasa.
05:10.2
Nakatingin, naka-forward head tayo.
05:13.2
Yan ang mga bawal gawin, naka ganyan.
05:15.2
So ang tip natin, chin tuck.
05:18.2
Dalawang daliri, press sa chin, si-chin tuck mo siya.
05:21.2
Para umatras yung ulo.
05:24.2
Kasi pag yung ulo naka-diretso, relax yung leeg.
05:28.2
Pero pag naka-forward head, mabigat yan.
05:31.2
Pag mabigat yan, pag ginaganyan ko ang ulo ko, sumasakit ang likod ko.
05:35.2
Kasi tuloy-tuloy yung muscle mula dito.
05:37.2
Mula dito, masakit, sasakit sa likod.
05:42.2
Isang diretsong muscle lang yan.
05:44.2
So proper posture, rubber shoes, supportive footwear.
05:49.2
Dapat yung kama natin, yung tulog, napakahalaga.
05:53.2
Pag kulang sa tulog, mas masakit sa katawan.
05:56.2
Depende sa mattress talaga.
05:58.2
Pag sobrang tigas, masakit sa katawan.
06:01.2
Sobrang lambot, hanapin nyo yung babagay sa inyo.
06:04.2
Masahe, very important.
06:07.2
Okay, lagi kong tinuturo, meron tayo mga self-massage.
06:11.2
Meron ako mga video sa self-massage.
06:14.2
Pero sa Pilipinas, yung mga bulag na nagma-massage, maayos din yun.
06:19.2
Hindi siya spa, iba yung spa.
06:22.2
Itong massage na therapy.
06:24.2
Kaya lang sa massage, medyo hit and miss.
06:27.2
Kailangan makahanap kayo ng magaling na at marunong na nagma-massage.
06:32.2
Kasi pag hindi marunong, ang mangyayari, baka malakasan niya masyado.
06:38.2
Sabihin mo, wag lang hard. Dapat mild lang o moderate lang.
06:42.2
Kasi pag lakasan niya masyado, mamaya magkamali, may mabali pa.
06:47.2
Hindi natin masabi, may ma-fracture.
06:50.2
Baka madiin na niya masyado.
06:52.2
Masira pa yung ribs natin.
06:54.2
So, dapat yung marunong lang.
06:56.2
Baka masobrahan din.
06:58.2
Tapos, bukod sa massage, usually, ini-stretch ka pa nila.
07:02.2
Hindi lahat marunong mag-stretch.
07:05.2
Dati, pag sa probinsya, manalas nagpapamassage ako.
07:09.2
Misal, yung isa doon, biglang tinaas yung paako.
07:12.2
Ginanong gano'n. Ito yung paako.
07:14.2
Ginanong gano'n niya agad.
07:16.2
Tapos, ilang oras hindi ako makalakad.
07:18.2
Kasi nga, hindi mo pwede.
07:19.2
Hindi mo pwede biglayin yung paa mo na ginaganon bigla.
07:22.2
Kahit anong bagay sa katawan, gentle lang.
07:30.2
Hindi pwede yung bouncing.
07:32.2
Ayaw natin yung bouncing.
07:33.2
Yung kamay mo ginaganong gano'n.
07:35.2
O yung paa ginaganon.
07:37.2
Mapupunit siya eh.
07:38.2
Hindi siya pang bounce eh.
07:40.2
Kaya, pag ginanon yung paa mo bigla, pwede mapunit yung mga muscle natin.
07:47.2
Pag hindi marunong.
07:49.2
So, dapat hanap tayo nung marunong.
07:51.2
Stress reduction.
07:53.2
Tuturo ko mamaya.
07:54.2
Sa physical therapy yan.
08:01.2
Pero magbabayad tayo sa hospital o sa therapies.
08:06.2
May tulong din yan.
08:08.2
Tulad na sinabi ko.
08:09.2
May dry needling.
08:10.2
Para siyang acupuncture.
08:14.2
At huwag magpapataba.
08:16.2
Bawal overweight.
08:17.2
Bawal overweight.
08:18.2
Pag overweight tayo, malaki ang tiyan.
08:20.2
Sasakit ang likod.
08:21.2
Pag overweight tayo, sasakit ang tuhod.
08:25.2
So, dapat mas payat, mas okay nga eh.
08:28.2
Tapos, exercise pa rin pa konti-konti.
08:31.2
Hindi pwede walang exercise.
08:36.2
Dapat stay active.
08:37.2
Hindi pwede higa na higa.
08:39.2
Mamaya, yung healthy diet.
08:43.2
Maraming tubig iinumin.
08:45.2
Kasi, kailangan mo ng water.
08:46.2
Nasisira yung muscle mo.
08:48.2
Laging masakit eh.
08:50.2
Yung joints mo masakit.
08:51.2
Kailangan mo ng fluid.
08:53.2
Kailangan may fluid ng joints natin.
08:55.2
Kailangan maraming tubig.
08:59.2
Tapos, huwag din naman sobrang pagod.
09:09.2
Medyo hati-hatiin yung exercise sa buong araw.
09:12.2
Physical therapy.
09:14.2
Tuloy-tuloy lang natin.
09:15.2
Tuloy-tuloy lang ng mga hobbies natin.
09:17.2
Misan, nalilibang tayo sa ginagawa natin.
09:20.2
Sa back pain, unti-unti dito.
09:25.2
Ito talaga maganda sa back pain eh.
09:27.2
Yung mga hamstring stretch pero dahan-dahan.
09:30.2
Habang may back pain kasi baka mag-spasm eh.
09:33.2
Baka lalong lumala.
09:37.2
Pero pag kaya mo lang unti-unti para bumaliktad yung spine natin.
09:41.2
Kasi, the whole day nakakuba na tayo.
09:45.2
So, yung kuba ng likod natin,
09:48.2
pag ginawa mo itong stretch na ito,
09:50.2
bumabaliktad siya.
09:52.2
So, mas nare-relax yung mga muscles.
09:54.2
Ito, parang arab pose or child pose.
09:58.2
Ito, binibend yung knee.
09:59.2
Dahan-dahan lang.
10:00.2
Misan, masakit sa tagiliran.
10:02.2
Kung mataba ka, unti-unti.
10:04.2
Knee to chest, maganda rin ito.
10:07.2
Pag may back pain.
10:09.2
Baka lalo kayong masaktan.
10:13.2
Sa massage din, dapat yung marunong nagmamassage.
10:16.2
Kasi, merong mga lamig-lamig dyan.
10:18.2
Ang lamig is nodule.
10:21.2
Sabihin, tumigas yung muscle.
10:23.2
Ako, may nodule ako dito.
10:25.2
May nodule ako dito sa likod.
10:27.2
Dito sa may ribs.
10:28.2
Sa QL tawag dito.
10:30.2
Quadratus lumborum.
10:32.2
So, yan yung mga lamig ko.
10:34.2
Yan yung mga injury ko dati.
10:37.2
Niluluwag-luwag lang siya.
10:40.2
Pag nalambot siya, marirelax.
10:42.2
Tapos, after one week, sisikip naman.
10:45.2
Tapos, luluwag natin ulit.
10:46.2
Yan ang mga lamig-lamig.
10:48.2
Kailangan nilalambot siya.
10:51.2
Pag sa doktor, bibigyan kayo ng over-the-counter medicine.
10:55.2
Yung mga mepinamic acid.
11:00.2
Yung mga ibuprofen.
11:02.2
Pero para sa akin, ilang araw lang.
11:04.2
At hindi ko masyado nire-recommend.
11:07.2
Unless may injury o sobrang sakit.
11:10.2
Bibigyan nga ng doktor.
11:11.2
Three days, one week.
11:13.2
Maraming side effects.
11:15.2
Maraming side effects.
11:17.2
Possible masira ang tiyan.
11:20.2
Pwede ma-high blood.
11:21.2
Nakaka-high blood din yung pain reliever.
11:23.2
Pwede ma-kidney disease.
11:25.2
Ma-kidney failure.
11:27.2
May small chance masira ang katawan natin kakainom ng pain reliever.
11:31.2
Kaya sa akin, mas gusto ko itong natural remedy.
11:36.2
Kung gusto nyo pain reliever, ito na lang.
11:38.2
Pain reliever na cream.
11:40.2
Parang 400 pesos yan.
11:42.2
May mga ketoprofen cream.
11:45.2
Mas okay yun yung pinapahid lang.
11:47.2
Mas less yun na aabsorb sa dugo.
11:50.2
Yung opioids, baka ma-addict tayo.
11:53.2
Pero pag sobrang sakit na ito, baka pang cancer pain na ito.
11:58.2
Yung iba pa nga, binibigyan ng anti-depressant, anti-convulsant,
12:02.2
gabapentin, pregabalin.
12:04.2
Pero hindi ko na gano'n nire-recommend ito.
12:07.2
Kasi depende nga.
12:08.2
Punta kayo sa doktor nyo.
12:10.2
I-try nyo kung ano mas okay sa inyo.
12:12.2
Pero kaya nga chronic pain eh.
12:15.2
Nakakainis dahil napakahirap para hindi maggamot-gamot siya.
12:20.2
Sa pagkain, iwas sa mga inflammatory foods.
12:24.2
Pagkain nagkakos ng pamamaga, inflammation at sakit.
12:29.2
Itong mga fast food, unhealthy food, processed food, masyado matamis, junk food, processed foods.
12:36.2
Gusto natin yung mas magaganda.
12:39.2
Luya, bawang, turmeric, gulay, pineapple, may bromelain.
12:45.2
Bawang, turmeric, peppermint, oatmeal, luya.
12:52.2
Ito. Ito yung mga magaganda.
12:54.2
Tubig, tulad na sinabi ko, hindi dapat magpaka-dehydrate.
12:58.2
Blueberry, mahal. Strawberry na lang tayo. Bawas inflammation.
13:02.2
Isda, sari-saring isda. May omega-3 fatty acids.
13:06.2
Bawas sakit sa katawan. Bawas inflammation.
13:10.2
Yogurt, pwede sa mga may irritable bowel.
13:14.2
Luya, for muscle pain, migraine. Ito mahal ng cherry sa atin.
13:19.2
Ito yung mga bawal. Maraming karne, maraming soft drinks, nakakataba.
13:24.2
Maraming mantika, nakaka-cholesterol, nakakataba.
13:28.2
Maraming white bread, white rice, unli rice, nakakataas ng sugar, nakakataba.
13:34.2
Delata, masyado maalat. So, bawas tayo dito.
13:39.2
Dapat mas fit, mas healthy, mas payat. Mas okay.
13:44.2
Ito pa, sa mga chronic pain, nagkakaroon na sila ng parang nervyos.
13:49.2
Ayun, nervyos na siya. Bakit? Inis ka na sa sakit mo.
13:53.2
Hopeless na pakiramdam mo. Parang wala na pag-asa.
13:56.2
Hindi ka na masaya sa buhay.
13:58.2
Umpisa pa lang, ina-expect mo na, sana maging malakas ulit ako.
14:02.2
Hindi na ako okay. Ang dami kong pinoproblema.
14:06.2
Hindi ka na makatrabaho. Hindi ka na makalabas.
14:09.2
Nag-a-isolate ka na. Sinosobrahan mo yung trabaho mo.
14:13.2
O, nagtatago ka na sa tao. Bakit?
14:17.2
Kahit wala kang sakit, ina-expect mo, darating na yung sakit.
14:21.2
Parang natakot ka na sa sakit. Naku, hindi ko na mataas ang kamay ko.
14:24.2
Sasakit na to. Naku, pag inikot ko, sasakit. Hindi pa nag-uumpisa, sakit na eh.
14:28.2
Dahil sa takot mo, hindi ka na gagalaw.
14:34.2
Pag ina-expect mo na lalala, lalala yun.
14:37.2
Pag ina-expect mo na sasakit, sasakit yun.
14:40.2
Pag ina-expect mo hindi ako makakatulog, maistress ako, yun ang mangyayari.
14:45.2
Kaya nga, meron nga mga spiritual principles kahit anong sakit.
14:49.2
Cancer, chronic pain.
14:51.2
Yung mga positive thoughts eh.
14:53.2
Mas mabait, mas matulungin, mas forgiving.
14:57.2
Maganda, walang kaaway.
14:59.2
Huwag na tayong manira ng tao. Biro mo.
15:02.2
Masakit na nga katawan mo, may kaaway ka pa sa social media, magmumurahan pa.
15:06.2
Parang useless eh.
15:08.2
Useless eh. Diba?
15:10.2
Maiksilang ang buhay, makikipag-away.
15:12.2
More helpful, more humble.
15:15.2
More committed, more compassionate.
15:17.2
Mas empathetic, matulungin.
15:20.2
Pag mas masaya tayo, maglalabas yung katawan natin ng good hormones.
15:25.2
Yung good hormones, parang natural na gamot yun.
15:29.2
Mas maganda pa yun.
15:31.2
Parang natural gamot na anti-pain.
15:35.2
Diba? Pag masaya kayo, relax kayo.
15:38.2
Hindi mo maramdaman yung sakit eh.
15:41.2
Huwag makipag-away.
15:45.2
Tumutulong sa ibang tao.
15:47.2
Respectful communication.
15:49.2
Hindi naninira ng iba.
15:51.2
Matulungin sa lahat ng tao.
15:53.2
Kahit maliit na bagay, nagpapahappy yan sa'yo.
15:59.2
Ito ang parang mantra natin.
16:02.2
May chronic pain.
16:03.2
Ako, may pain ako dito.
16:04.2
Mag isang taon eh.
16:06.2
So, my pain does not define me.
16:11.2
I take things at my own pace.
16:13.2
Mabait ako sa sarili ko.
16:15.2
Marami tumutulong sa akin.
16:17.2
Expect mo marami.
16:18.2
I am strong and healthy.
16:22.2
Naghahanap tayo ng paraan para mawala yung pain.
16:25.2
Baka ito din yung paraan.
16:27.2
Nakikinig kayo sa akin.
16:28.2
I deserve to be healthy and happy.
16:31.2
Walang negative thoughts.
16:34.2
Walang sinisiraan.
16:37.2
Everyday pag gising ko,
16:39.2
stronger and healthier and happier ako everyday.
