01:30.0
So it's not just the Philippines will be affected, maapektuhan ng Vietnam, maapektuhan ng Malaysia, maapektuhan ng Indonesia, Brunei, and even Taiwanese na nangingisda dito sa South China Sea.
01:43.0
Ngayon, ang tanong, is China really willing to go that far?
01:47.5
Na talagang guluhin ang buong South China Sea kung sakaling isasakatuparan nila ito?
01:53.6
Para sa akin, I don't think that China is really that stupid enough para gawin itong...
02:00.0
gawain ito, na alam nilang mas matindi ang magiging pushback.
02:05.4
Currently, ngayon, ang problema lang nila sa regyon, sa ingay natin, sa pag-expose ng aggression, is only the Philippines.
02:14.6
Pero the moment that they are also going to do this against the Vietnamese fishermen, Malaysian, Indonesian, Taiwanese, Brunei,
02:22.7
mas malaki ang magiging problema nila.
02:25.4
And the moment na magsalita na rin ng mga bansa na ito,
02:30.0
obviously, more countries outside the region would also condemn and criticize China much more louder and more stronger.
02:40.4
And then secondly, Christian, way back in 2021,
02:44.9
ang China, nagkaroon na ng kinatawag nilang China Coast Guard Law.
02:50.0
I think it was like January or February nang ininak nila ito and also entered into force sa kanila.
03:00.0
Sinabi doon na nagkaroon din ng mga ugong-ugong na nakakatakot itong bagong China Coast Guard Law.
03:05.9
Sinabi nila, magkakaroon na rin daw sila ng mga force eviction,
03:10.0
demolition ng infrastructure, ng mga trespassers dito sa kinikilala nilang Chinese maritime jurisdiction.
03:17.7
Pero mula noon hanggang ngayon, Christian, wala naman silang nagawang ganyan, di ba?
03:22.6
Secondly, sinabi nila, they would eventually allow China Coast Guard to use weapons, no?
03:30.0
authorizing them for...
03:32.2
na tanggalin ang mga pumapasok or trespassers or nag-i-infringe dito sa maritime jurisdiction din nila.
03:43.6
So far, hindi pa rin naman nila nagawa ito, no?
03:45.7
Water cannon pa rin at harassment lang ang ginagawa nila sa mga mahisna.
03:50.6
Pero nung ang China Coast Guard Law na ipasa noong 2021,
03:55.0
parang takot na takot na talaga din ang buong Southeast Asia.
03:57.7
Ang daming naisulat dito,
03:59.1
na sinasabing it will create more problems than solutions sa issue ng China sa buong South China Sea.
04:06.9
Three years after that, kung titignan natin, hihimay-himay natin ang China Coast Guard Law.
04:13.3
They were not also serious in implementing all of these provisions.
04:17.7
Ngayon, kaya sinasabi ko, etong sinasabi na naman nilang i-detain na 60 days, no?
04:23.7
Ang mga magtatangkang mag-trespass sa kanilang maritime jurisdiction na naman.
04:29.1
this, again, another empty threat, no?
04:32.1
To discourage other civil society organization,
04:36.1
not just here in the Philippines, but even in other countries,
04:39.3
na gawin ang ginawa ni Ms. Rafaela.
04:43.6
Okay, so mukhang parang ano ito, more of a saber-rattling.
04:47.3
Nag-iingay lang para manakot.
04:49.0
Hoping na matakot yung Pilipinas,
04:51.9
hindi na umulat yung mga tinatawag na civilian convoy.
04:55.0
O sige, pag-usapan natin yung tanong.
04:56.4
Because this was the second civilian convoy,
04:59.1
inducted by the ating ito, koalisyon.
05:01.4
Yung una doon sa Ayungin Shoal.
05:05.1
Gano'n ba ka, ano, from your perspective, no?
05:07.9
Bilang bahagi po ng National Task Force on the West Philippine Sea,
05:11.0
at nagpagsalita on the WPS ng Philippine Coast Guard,
05:14.8
gano'n ba ka significant sa inyo,
05:16.6
etong successful convoy na ito, led by civilians?
05:22.3
Well, unang sa lahat, Christian.
05:24.2
Let me first clarify, no?
05:27.8
ang civilian convoy na ito, ng ating ito,
05:30.9
was never sanctioned by the National Task Force, West Philippine Sea,
05:35.6
and even the Philippine Coast Guard, or any other government agencies, no, for that matter.
05:40.3
Ibig sabihin, this is a civilian-led initiative.
05:44.8
It was done voluntarily.
05:48.3
They have their own donors or sources para maisakatuparan itong operasyon na ito,
05:54.8
from Prismas Convoy,
05:56.4
at ngayon, itong,
05:57.6
ah, huling paglalayag nila sa Bajo de Masinglo.
06:00.8
So, para sa amin,
06:03.1
wala kaming talagang intensyon na supportahan ito.
06:06.5
Um, we just allowed them na gawin ito dahil
06:09.7
ang paniniwala nga ng National Task Force West Philippine Sea,
06:13.2
as explained by, ah, ADG Jonathan Malaya,
06:16.6
ah, hindi mo naman mapipigilan ang mga Pilipinong maglayag sa West Philippine Sea
06:21.0
dahil bilang Pilipino, that's also their rights, no?
06:25.7
Ang magagawa lang natin is,
06:27.6
mag-provide ng Coast Guard vessel to act as security escort
06:31.2
ah, kung sakali mo makakaramdam sila ng harassment.
06:35.0
Ngayon, ang tanong,
06:36.3
ah, ano ba ang pakiramdam ko bilang Pilipino, no?
06:40.3
Para sa akin, ang gandang, ah, malaman na ang atin ito
06:43.9
naging, ah, talagang binantayan ng ating mga kababayan
06:48.4
at some point nakapag-create ng awareness sa ating mga kababayang Pilipino
06:53.3
at, ah, napagkaisa din ang mga ilang Pilipino na,
06:57.4
noong una, eh, parang tip mong wala lang, ah, pakialam sa isyong West Philippine Sea.
07:03.2
Pero makikita natin sa social media, eh, no?
07:05.8
Na parang tumataas ang supporters ng ating ito, coalition,
07:10.5
ah, Pilipinos are, um, cheering for them
07:13.1
and hoping and even praying na maging successful ito.
07:17.1
Ah, itong mga ganitong incidente, Christian, no?
07:20.4
Takang kataba ng puso.
07:22.3
Dahil alam natin, ang mga kababayang Pilipino natin,
07:25.5
they became more aware.
07:27.4
As we, um, ah, provided them with the right information sa West Philippine Sea.
07:32.6
So, for the NTFWPS,
07:34.8
ang success ng, ah, civil society movement na ito,
07:39.9
is, ah, one of our measuring stakes, no?
07:42.4
Ah, para masabi namin,
07:44.2
ang transparency natin is really working.
07:46.9
Dahil may civilian society na,
07:49.4
na nakiki, ah, nakikiagapay
07:52.3
sa effort ng gobyerno
07:54.4
na magpalaganap ng tamang informasyon,
07:57.4
at mapagkaisa ang Pilipino
07:59.4
para tindigan natin ang issue natin sa West Philippine Sea.
08:04.4
Yung next question ko, Commodore, basically, ah,
08:07.4
party na sagot niya na po, no?
08:08.4
Kasi nga, gusto ko sandalin yung conversation dito sa mga
08:11.4
pinapakalat naman ng mga Chinese propagandist, no?
08:14.4
Hindi ko na babanggitin yung specific, ah,
08:16.4
social media account na ginagamit.
08:19.4
I'm sure you're familiar with that.
08:21.4
Na, dio mo na yung mga journalist or media professionals from China
08:25.4
at nagbabalita siya ng mga media professionals from China.
08:26.4
At nagbabalita siya di umano ng mga malalalim na mga bagay
08:29.4
tungkol dito sa West Philippine Sea.
08:31.4
At ang pinalabas nila rito ng propaganda
08:34.4
bago ginawa itong atin to, ah, civilian convoy
08:38.4
dyan po sa Scarborough Shoal.
08:40.4
Ang pinapalabas silang naratibo ay,
08:42.4
sanction rito ng Philippine government
08:44.4
at, ah, you're endangering the lives of civilians
08:47.4
for propaganda purposes.
08:49.4
Kumbaga sila yung, ah, ipinopronta nyo dito sa gulo
08:54.4
para kung sakali may mangyari.
08:55.4
Mas kauwaan daw ng mga tao.
08:57.4
And I think meron pa isang naratibo ron
08:59.4
napaka-specific to the point of being ridiculous.
09:02.4
Ang plano raw nung convoy na ito ay merong civilian
09:05.4
natatalon sa tubig, magpapanggap na lululunod.
09:08.4
Diba? Nabalita niya ba yun? You saw that?
09:11.4
Alam mo, Christian, iniisip ko nga ang isang dahilan
09:15.4
kung bakit, ah, napaka-over ng reaction ng China Coast Guard.
09:23.4
Masyadong na-exaggerate nila yung pagdideploy nila
09:26.4
ng, ah, kanilang mga barko dito.
09:28.4
Kasi doon sa kasinunghalinga nila, no,
09:31.4
or sa lies nila na ipinakalab na sanctioned ito ng government,
09:36.4
sila mismo natakot na doon sa kasinunghalinga nila eh.
09:39.4
Ah, they also made themselves believe na totoo na sanction ang gobyerno ito
09:45.4
na merong 100, ah, boats na maglalayag sa Bajo de Masinloc para guluhin ang kanilang deployment dito ng China Coast Guard.
09:51.4
So, minsan nakakatawa lang dahil imagine sa sarili nilang kasinunghalingan,
09:58.4
pinaniwalaan din nila at ang pinakamatindi pa doon, kinatakutan din nila.
10:06.4
Okay. Eh pala, sir, no, ano, yung, yung dito sa conversation regarding the threat of China to, to arrest or to detain, ah, trespassers.
10:16.4
Sabi niya naman, empty threat yan eh, no? Pero ito, ito lang. Kung sakala.
10:20.4
Kung sakaling gawin nila. Kunwari, nag-detain sila ng isang mga angis ng Pilipino.
10:25.4
Ano yung nasa protocol sa Philippine Coast Guard regarding that? Kunwari, nandoon naman kayo sa vicinity.
10:31.4
Well, kung para sa atin, ang sinasabi nilang ganitong, ah, ah, intention nila man na mag-ah, carry out ng law enforcement,
10:42.4
since hindi naman natin kinikilala na meron talaga silang law enforcement function dito, this is just a form of harassment, no?
10:49.4
So for the Philippine Coast Guard,
10:53.4
the Chinese coast guard or Chinese maritime militia
10:57.4
from harassing our Filipino fishermen
11:01.4
is one of our, ah, mandates, no? Siguraduhin hindi sila mahaharass
11:05.4
at masisigurong ah, ligtas sila, ah, sa mga ganitong gawain ng Chinese Coast Guard, no?
11:11.4
So on our part, we, we can ensure na ang ating mga Maestang Pilipinos sisuportahan ng Philippine Coast Guard
11:18.4
At ang ating kumandante naman has a very clear commitment, Admiral Gavan expressed his commitment to the President
11:26.3
na the Philippine Coast Guard will make sure na pupotektahan natin at sasamahan natin ang mga mayis ng Pilipino.
11:34.8
E kung sakali palang gawin naman yan sa Philippine Coast Guard, kasi kayo nagpapatrolya sa ating sariling exclusive economic zone na malinaw,
11:42.3
base sa batas, international law, kung gawin naman yan ang China Coast Guard sa Philippine Coast Guard, ano yung mga protocols regarding that?
11:51.5
Well, uno sa lahat Christian, parang tipong napaka-weird na kung i-board nila ang Coast Guard vessel.
12:00.8
I mean, siguro naman they're not that stupid enough na i-board ang Philippine Coast Guard because, of course,
12:10.6
that would already be something.
12:12.3
That would already be something na mas makakapag-create ng mas mataas na tensyon.
12:16.5
Our personnel, of course, have weapons on board and the mere fact na aakyatin tayo ng Chinese Coast Guard would have a different meaning
12:28.2
kumpara sa Pilipino civilian boats lang na aakyatin nila.
12:33.4
Kung bagay, that can be considered as an escalation and China wouldn't be stupid to do that.
12:39.0
Yes, I think that's...
12:40.6
That's to the higher level of escalation, no?
12:44.2
Kung i-board nila ang Coast Guard vessels natin.
12:52.3
Thank you for watching!