01:35.2
Kasi, gaya ng binanggit ko kanina, di ba, kung ipofocus mo lang yan doon sa mga batang namatay, more than a hundred. Madami, di ba.
01:43.4
Pero, kung kukumpara mo yan doon sa 6,000, na pinakamababa ng estimate ng mga namatay, maliit yun na percent.
01:50.9
So, bakit yun ang ipofocus? At bakit hindi siya sama yung mga ibang mga personalities? Kasi, clearly, ayaw din nila na maging masyadong mag-go-too-far.
02:01.6
Di ba? Ayaw din nila na masyadong mabulatlat yung buong kabanata ng ating kasaysayan na yan. Di ba? At lumabas talaga lahat.
02:11.1
So, nakikita mo na, well, hindi masyado nakaka-encourage yung mga ganyang mga limitasyon na sineset nila para sa sarili nila.
02:20.9
Kaya nga nang sinabi ko, eh, kung ang, di ba, eh, kung ang pinagpipilian mo, zero, tsaka piso, eh, sige na, tatanggapin ko na yung piso kahit pa paano.
02:33.1
Para lang meron mang makuha kahit konti. But, definitely, hindi ito, hindi ito magiging sapat. Lalo na kung may mga ganyang, may mga ganyang limitasyon.
02:44.2
Eh, hindi, bali, may ICC pa naman, eh.
02:48.9
Mabutahan natin mamaya ang issue ng ICC.
02:50.9
Pero nga, parang, basically, yung pinanggagalingan nyo, pragmatic or practical politics na yan, eh. Yan kasing katotohanan ng politika. Di ba?
03:01.7
Mga, just count your victories. Ganun talaga, eh.
03:04.9
Pero kasi ang isa naking isip kong problema dyan, eh, panag-iba ng ihip yung hangin, eh, dahil wala namang prinsip yung matino na tinitindigan yung mga to, eh, di, ambilis bumaliktad.
03:15.7
At saka, I don't know whether you share my opinion regarding this, no.
03:18.6
Baka naman they don't want to fully antagonize President Duterte.
03:22.8
Kasi baka naman biglang magbago na naman ang ihip ng hangin after the midterms.
03:27.4
So, meron silang, ano, way out.
03:29.6
Sabihin, eh, nag-investig kami kasi yun ang gusto ng leadership, eh.
03:34.2
Pero sa totoo lang, ayaw namin, eh.
03:35.8
Kung magkakahit pa paano, meron pa rin, ano, meron pa rin exit, ano, route. Di ba?
03:39.7
I don't know whether you share that reading.
03:42.7
Yun ang ibig sabihin ko nung sinabi kong parang may pagka bare minimum ang ginagawa.
03:47.3
Kasi tingin ko...
03:48.6
Meron ding ingat, eh. Kahit pa paano.
03:51.0
Kasi, siyempre, kahit nasabihin mong kasalukuyan, bahagi sila nung koalisyon na may hawak nung leadership ng House.
04:00.9
And therefore, siyempre, hindi ka makakatanggi pag sinabi sa iyo na,
04:04.0
oy, maganda siguro magkaroon tayo ng investigasyon tungkol dito. Ganyan, gagawin mo.
04:08.1
Pero at the same time, eh, individual politicians naman, merong ano yan, eh.
04:13.4
May sariling basa, di ba?
04:15.6
May sariling timeline.
04:19.2
So, di ba? Down the line.
04:20.1
Naisip nila, nako, hindi naman natin alam kung anong mangyayari.
04:23.1
Baka mamaya, pagdating ng 2028, di ba?
04:27.3
Iba na naman, iba.
04:28.2
Iba nga magiging itsura ng politika.
04:30.5
So, baka bumalik sa amin ito.
04:32.4
So, feeling ko yun yun.
04:33.3
Nag-agree ako sa iyo na may pagka doing the bare minimum,
04:38.4
doing, hitting yung pinaka-uncontroversial na mga bagay
04:42.5
para masabi na ginawa, but at the same time, hindi masyadong risky.
04:48.6
Wala masyadong personal risk, politically or personally,
04:53.0
na ilalab na, na haharapin yung mga, yung mga nagpapatawag ng ganitong investigasyon.
04:57.6
Pero again, di ba? Lalo na sa house, hindi yan, hindi yan katakataka.
05:08.2
Depende sa ihip ng hangin, ganun ba yan?
05:14.5
Puntahan natin itong ICC na bangkit nyo na rin, no?
05:16.8
Kasi isa rin sa mga iniisip ko rito,
05:18.6
baka naman, ito lang, medyo, medyo lumikot lang ng konti yung isip ko, no?
05:24.3
Hindi naman kaya pwedeng gamitin din ito for propaganda purposes
05:27.3
para sabihin na, oh, kita nyo ICC, ba't pa kayo papapasukin?
05:30.9
Eh, kita nyo nga, mismo house namin, nag-i-investig eh.
05:36.1
Well, propaganda purposes.
05:37.5
Although, it's not exactly, ano, go ahead, go ahead, go ahead.
05:41.2
Hindi, propaganda purposes, pwede, although legally, wala masyadong effect yun.
05:45.2
Kasi, gaya ka ng clarify mo kanina,
05:47.3
kung house inquiry yan, in aid of legislation,
05:49.9
hindi naman yan court hearing eh, di ba?
05:52.4
So, at best, di ba, ang mangyayari dyan,
05:55.6
mayroong report, baka may recommendations,
05:58.8
dapat pailan ng kaso itong mga ganito,
06:01.0
o baka dapat ito yung maging ruta, etc.
06:03.9
Pero, hindi yan, ano, walang liability dyan,
06:06.7
walang makukulong dyan, walang ipapa-aresto dyan,
06:09.7
dahil bunga ng ganyang klaseng investigasyon.
06:12.8
Ako nga, magugulat na ako kung mayroong matapang na recommendations eh,
06:17.3
di ba, specific na itong mga taon to, dapat kasuhan, etc.
06:22.7
Tingin ko, mabigat na yun, na take away, kung maabot sa gano'n.
06:28.6
So, siguro, for propaganda, para lang masabi na, di ba,
06:33.1
hindi kailangan, dahil mayroon namang nangyayaring ganito.
06:35.6
Kasi, sa totoo lang, ang problema dito is really,
06:41.4
pag tinignan mo yung korte, di ba, yung actual na mga cases,
06:45.0
halos wala, halos wala.
06:47.3
Sa alam ko, isa na lang yung pending eh, sa kasalukuyan eh,
06:50.4
na mayroon pang pending, di ba.
06:52.8
Mayroong naging kaso na fina sa Supreme Court dati,
06:55.8
para puwersahin, di ba, yung executive na magsagawa ng investigasyon.
07:02.9
Sabi ng Supreme Court, hindi nila pwedeng gawin yun, di ba,
07:05.9
kailangan na kumilos executive.
07:08.1
Pero, as of now, years after, madami dun sa mga patayang nangyari,
07:14.7
halos walang kasong nakasampa.
07:16.3
Di ba, very, very minimal yung naging nauwi sa korte dito.
07:22.5
So, actually, yun yung biggest, I suppose, shortcoming, di ba,
07:29.7
ng legal system dito sa issue na ito.
07:32.8
And I don't think a simple, very, very limited house investigation
07:39.6
actually addresses that in any significant way.
07:45.3
Inisig ko rito, attorney.
07:46.1
Kasi, at least, yung latest pronouncement ni President Marcos,
07:51.4
sinasabi niya, ay hindi pa rin magkokooperate yung Pilipinas sa ICC,
07:55.4
although we're seeing certain hints na baka magbago yung posisyon na yun.
07:59.7
Pero, be that as it may, yun pa rin yung official pronouncement niya in public,
08:04.2
hindi magkokooperate, hindi kikilalaanin yung jurisdiction ng ICC.
08:07.8
Pero, di ba, nothing stops the current administration from prosecuting
08:11.2
those behind those human rights violations in the name of the drug war.
08:16.1
pwede naman nalang imbistigahan at kasuhan si President Duterte
08:20.1
anytime, kung gugustuhin.
08:22.9
Di ba, ganun din yun?
08:24.4
Kung ayaw mo papasukin yung ICC,
08:25.8
e, do something about it
08:27.0
kung siya yung tinuturong,
08:29.7
kung bagay, yung pinaka-utak ng lahat na yan,
08:31.7
ng pulisiya na yan.
08:33.9
Actually, yun nga yung the strongest action you can take
08:38.5
kung seryoso ko talaga na ayaw mong i-allow ang ICC to acquire jurisdiction.
08:44.4
Kasi, under the Rome Statute,
08:46.1
claro dun, di ba, may yung principle ng complementarity, di ba,
08:50.4
na, ibig sabihin,
08:52.0
ang unang meron talagang responsibilidad
08:54.5
at ang unang meron talagang kapangyarihan
08:56.9
na imbistigahan, kasuhan, litisin, ipakulong
09:02.5
yung mga nakakasala ng mga ganyang klaseng krimen,
09:06.4
eh, yung gobyerno, di ba, yung state, Pilipinas.
09:11.0
Yung ICC papasok lang yan kapag ano, eh,
09:13.1
kapag ang terminology,
09:16.1
So, di ba, ang pinakamadaling response,
09:23.7
ang pinakadesisive na response,
09:25.3
kung ayaw mo talagang, ayaw mo kayang ICC,
09:27.9
eh, magkaso na kayo, di ba?
09:30.0
Kasi kung meron na talagang libu-libong,
09:32.4
di ba, 6,000 daw, pinakamababa,
09:34.2
o di kung meron ng daan-daan o libu-libong kaso
09:37.0
against yung mga supposed perpetrators,
09:40.9
mga pumatay, mga member ng mga death squad,
09:44.2
mga polis, o kung sino man, di ba,
09:46.1
o tas kinasuha mo rin yung mga taong responsible
09:49.7
at na command level, di ba, yung head ng PNP,
09:52.8
yung dating presidente, kung sino man,
09:54.9
eh, di, matuturo mo na yun, di ba,
09:56.6
na hindi na namin kailangan ang another court
09:59.7
sa dahig para pumasok dito,
10:03.0
kasi ginagawa na namin, di ba, eh,
10:07.4
Hindi ko din alam bakit hindi nila ginagawa yun.
10:10.1
Kung seryoso kasi talaga na yun ang posisyon,
10:12.9
ang dapat kasabay nun ay,
10:16.1
nag-i-initiate na kayo ng malawakang investigasyon
10:19.4
at pagkasampan ng kaso
10:20.7
para hindi masabi na hindi kumikilos at walang ginagawa
10:24.4
yung mismong gobyerno
10:27.1
para tugunan yung issue na ngayon ay inaakyat
10:31.1
at hinahain sa ICC.
10:33.0
Tsaka, of course, dun po sa mga viewers,
10:35.1
yung pinapaliwanag ni Atty. Barry,
10:36.5
ito po yung complementarity principle
10:38.3
kung saan pwedeng manghimasok yung ICC,
10:43.1
which is considered as a court of last resort, di ba?
10:46.1
If the state is unwilling and unable to genuinely prosecute
10:51.2
or carry out proceedings.
10:52.9
Ibig sabihin, hindi pwedeng drawing lang
10:54.2
or perfunctory, di ba?
10:56.4
Eh, so far, wala ka na.
10:57.7
I don't know, nakikita ba kayo, ano?
10:59.7
Something remotely close to that?
11:01.3
Wala naman, di ba?
11:02.0
Out of the thousands of cases,
11:05.9
Parang mabilang mo lahat sa isang kamay, eh,
11:08.1
yung mabot sa prosecution level.
11:16.1
Thank you for watching!
