Natulog lang Hindi na Gumising?? - By Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist)
00:27.8
Okay, sasabihin ko sa inyo, mga top causes para makaiwas tayo dito,
00:33.8
para sa pagtulog natin, ligtas tayo.
00:36.3
Kailangan po natin ito.
00:37.3
Number one, pwedeng overdose.
00:40.4
Base sa mga statistics, overdose isa sa mataas na dahilan.
00:45.6
Yung mga simpleng pain reliever, pinaghalo sa pampatulog,
00:51.1
pinaghalo sa mga pamparelax, pamparelax, pampatulog,
00:56.0
pain reliever, hinaluhalo.
00:57.8
Delikado, minsan nangkakamali sila na o-overdose.
01:01.9
Pain relievers, sleeping pills,
01:05.6
minsan mga matatapang na opioids,
01:08.3
minsan nahaluan pa ng illegal drugs, cocaine, amphetamine.
01:12.7
Pag hinaluhalo, diyan na didisgrasya.
01:17.4
Madalas celebrities pa.
01:20.0
Second possibility, bakit namatay habang natutulog, obstructive sleep apnea.
01:28.8
Yung pag humihilik, biglang humihinto pa.
01:31.3
Hihilik ng malakas, tapos hihinto.
01:33.7
Ibig sabihin, nagbabara dito sa lalamunan.
01:37.2
Habang natutulog, yung dila niya parang pumupunta dito sa taas.
01:42.4
Nasasarahan yung paghinga.
01:44.6
Okay, kaya nangyayari, nahihirapan siya.
01:46.8
Hindi makapasok yung oxygen.
01:48.8
Kung gising sana siya, walang problema.
01:51.7
Mahirapan, mararamdaman, gigising.
01:54.0
Diba, ayusin yung dila.
01:56.3
Kaya yung mga malakas humilik, papacheck po tayo sa sleep clinic.
02:01.1
Obstructive sleep apnea.
02:03.5
Usually, mas malaki ang leeg.
02:06.0
Overweight itong mga pasyente.
02:07.8
May gamutan, yung CPAP machine.
02:10.4
Yung nilalagay sa muka.
02:12.0
At meron din mga iba, surgery.
02:15.0
Yung iba, may tongue guard.
02:16.5
So, papacheck tayo sa pulmonologist.
02:19.4
Meron din ibang sleep disorder na delikado din.
02:23.2
May tinatawag na sleepwalking.
02:25.1
May kilala ba kayo nag-iisip?
02:28.6
Tulog siya, pero babangon at maglalakad.
02:32.0
Hindi niya alam tulog siya.
02:33.7
Kaya, misal, lumalabas pa ng bahay.
02:36.2
Magugulat na lang siya pag gising niya.
02:38.3
Yung paa niya, puro putik.
02:40.4
Ang ginagawa sa mga taong sleepwalking, usually, kinakandado talaga eh.
02:45.1
Nilalak sila doon sa kwarto para hindi makalabas.
02:48.9
Baka maglakad, mahulog sa second floor.
02:51.8
Maglakad sa kalim, mabanga.
02:56.4
may trauma, may stress siya sa buhay.
02:59.6
Kaya siya nangyisleepwalk.
03:01.6
Merong iba naman, sobrang lakas managinip.
03:05.7
Parang sobrang tindi yung panaginip niya.
03:08.5
Binabangungutsak.
03:09.5
Kakagalaw-galaw, bumabagsak.
03:12.2
Nahulog sa kama, head trauma.
03:14.6
Meron din gano'n.
03:16.8
Meron din biglang nadidisgrasya habang natutulog
03:21.8
after an injury ito.
03:23.9
Nagka-trauma, bumanga ulo niya sa padero.
03:26.3
So napalo, nasuntok, nahulog, tumama yung ulo,
03:30.7
tapos hindi pinansin.
03:32.4
Kaya nga, any head trauma, lalo na kung malakas ang pagkabago,
03:37.1
kino-observe natin.
03:38.3
Usually, 24 hours, binabanta yan eh.
03:41.5
Anong binabanta yan?
03:43.9
Baka magkaroon ng hemorrhage.
03:46.2
Kasi itong pagdugo mula,
03:48.2
pagkaroon ng injury, hindi agad-agad.
03:51.2
Pwede yung 6 hours after,
03:53.6
pwede yung 24 hours after.
03:55.6
So unti-unti siyang mamamaga,
03:58.6
dadami ang dugo, mapipisa yung utak.
04:01.6
Mahihirapan huminga, mamamatay.
04:05.6
Ang sintomas nito, nasusu ka,
04:07.6
ayan o, head ache,
04:09.6
nagdadilate yung mga pupils.
04:11.6
Eh ang problema, papano kung tulog?
04:14.6
So pag tulog siya, hindi natin alam.
04:16.6
Baka hindi na gumising.
04:18.6
Kaya nga yung may head injury, ayaw natin patulogin.
04:21.6
Kailangan, pag ginigising, kailangan gigising siya.
04:25.6
Yan ang binabantayan after trauma.
04:28.6
Pero syempre, isa rin pinaka-common na dahilan
04:31.6
bakit namamatay habang natutulog,
04:34.6
eh humihinto ang puso.
04:36.6
Pag humihinto ang puso, cardiac arrest,
04:38.6
pwedeng dahil may heart problem
04:40.6
o dahil may lung problem sa baga o sa puso.
04:44.6
Kung puso ang problema, common is heart attack.
04:48.6
Chest pain, mabigat ng dibdib,
04:51.6
parang may nakadagan pag napapagod, yan ang heart attack.
04:54.6
Diabetic, overweight, mataas ang kolesterol,
05:00.6
Baka habang natutulog, na-stress, na naginip, pinangungot, na heart attack.
05:05.6
Meron din na mamatay, hindi yung barado yung ugat,
05:09.6
cardiac arrhythmia.
05:11.6
Nagloko yung electrical activity ng puso.
05:14.6
Bilang cardiologist, linya ko po ito, maraming nagpwedeng magloko.
05:19.6
Pag na-stress masyado yung katawan,
05:23.6
baka meron ko pa ininom na gamot,
05:27.6
Pwede magloko, pwede mag-atrial fibrillation,
05:30.6
nagloloko yung tibok ng puso.
05:32.6
Atrial flutter, pag sobrang stress,
05:34.6
merong ventricular tachycardia, delikado.
05:37.6
Ventricular fibrillation, yun ang ending eh.
05:40.6
Yun ang ending bago mamatay.
05:43.6
O merong heart block.
05:45.6
Heart block, walang heartbeat to, heart block.
05:48.6
Mabagal, complete heart block, delikado yun.
05:51.6
Kaya pag sobra bagal ang tibok, wala na rin dugo sa ulo.
05:56.6
Pag sobra bagal, kulang ang blood supply sa ulo.
06:00.6
Pag sobrang bilis, 250 beats per minute,
06:04.6
parang nanginginig na lang, parang nangingisay na lang yung puso,
06:08.6
wala na rin blood supply yan.
06:10.6
Kasi ito yung puso, may dugo sa loob.
06:12.6
Pag ganyan nakabilis, hindi na aakyat yung dugo eh.
06:15.6
Sobra nang bilis eh.
06:17.6
Parang nanginginig na lang siya.
06:18.6
Gusto mo yung tibok, 60 to 100.
06:21.6
Ganyan lang kabilis.
06:25.6
Pag ganyan kabilis, may umaakyat na dugo.
06:28.6
Pero pag sobrang bilis, nanginginig na lang, wala na yan.
06:31.6
So magko-collapse yung tao.
06:33.6
Pag nangyari yan, pag gising, pwede dalhin sa hospital.
06:37.6
Pero pag tulog, ay hindi nagigising.
06:40.6
Meron din heart failure.
06:42.6
Mahina ang puso by 2D echo.
06:45.6
Mahina ejection fraction.
06:47.6
Malaki yung left ventricle.
06:59.6
Kailangan nakataas.
07:00.6
Eh problema, tulog eh.
07:03.6
Umatake yung heart failure.
07:05.6
Yung arrhythmia habang tulog.
07:07.6
So, mabuti kung gigising.
07:10.6
Yan nga problema.
07:11.6
So bago matulog, dapat nakaayos.
07:14.6
Na-adjust yung gamot.
07:15.6
Napacheck sa doktor.
07:17.6
Na okay ang puso.
07:19.6
Okay din ang baga.
07:22.6
Pwede rin ma-stroke.
07:23.6
Meron na i-stroke.
07:25.6
O common ang stroke at heart attack pag umaga eh.
07:30.6
May bagong gising.
07:32.6
Hindi lang yung tulog, yung bagong gising.
07:34.6
Delikado din kasi very stress ka dun eh.
07:37.6
Pero from 10pm to 6am, meron din na i-stroke.
07:40.6
Actually may isang study dito parang 22%
07:43.6
ng nangyayari itong mga atake habang natutulog.
07:47.6
Lung problem, pwede rin.
07:51.6
Problema sa baga.
08:02.6
May problema sa baga.
08:03.6
Kulang ka na sa oxygen eh.
08:06.6
Paano mo mamamala yan?
08:08.6
Hindi ka naman lagi naka pulse oximeter.
08:10.6
Baka bumabagsak na yung pulse oximeter mo.
08:17.6
Baka kulang yung hangin.
08:20.6
Kulang yung hangin sa bahay.
08:24.6
So, kung kulang ka sa hangin,
08:26.6
lalo na may sakit sa baga,
08:28.6
babagsak yung oxygen.
08:32.6
respiratory arrest.
08:34.6
Pag nagkulang ng oxygen,
08:39.6
mawawala ng oxygen.
08:40.6
Kaya magluloko yung tibok,
08:41.6
hihinto yung puso.
08:45.6
Respiratory arrest muna.
08:47.6
After this, magiging cardiac arrest.
08:49.6
Kaya ang ending lagi,
08:54.6
at nagka problema sa baga,
08:56.6
ayan, hihingalin,
09:00.6
lumalaki yung ilong,
09:01.6
lumalaki yung dito sa muscles dito,
09:04.6
accessory muscles.
09:09.6
So, kahit may sintomas,
09:12.6
Yan ang delikado dyan.
09:16.6
Delikado ang diabetes.
09:20.6
sindrom ang tawag
09:22.6
dead in bed sindrom.
09:25.6
Namatay sa kama sindrom.
09:28.6
common to sa diabetic.
09:31.6
Hindi nila mapaliwanag.
09:33.6
bagsak yung blood sugar.
09:35.6
Pwedeng nagloko yung blood sugar
09:40.6
normal ang blood sugar,
09:43.6
Delikado pag diabetic.
09:46.6
at exacto yung gamot.
09:47.6
Lalo na kung may sakit.
09:49.6
Pag may sakit ang tao,
09:51.6
may nararamdaman,
09:52.6
nagloloko yung blood sugar,
09:56.6
Very labile ang mga
09:59.6
Labile ibig sabihin,
10:07.6
delikado nangyayari ito.
10:11.6
kulang sa common sense eh.
10:15.6
Ingat ang mga drivers
10:18.6
carbon monoxide poisoning.
10:20.6
Nababalita yan lagi
10:22.6
sa mga tabloid eh.
10:24.6
Nung nagbabasa pa ako
10:26.6
madalas mangyayari yan.
10:27.6
Sa isang driveway,
10:29.6
usually sa motel,
10:30.6
diba sa motel ang driveway
10:34.6
Merong pupapasok,
10:45.6
nakabukas ang kotse.
10:47.6
gusto bukas ang kotse.
10:54.6
delikadong-delikado
10:55.6
ang tambucho ng kotse.
10:57.6
Pag nasa EDSA kayo,
11:02.6
sa harap ng mga bus,
11:04.6
Kasi pag na-expose kayo,
11:05.6
masisira ang baga natin.
11:08.6
nasa loob ng driveway,
11:09.6
umaandar ang kotse,
11:10.6
may carbon monoxide,
11:12.6
Nahingan niya yung carbon monoxide.
11:15.6
Pag may carbon monoxide,
11:17.6
hindi nadidikit ang oxygen.
11:19.6
So, in 2 to 3 hours,
11:21.6
Patay yung mga nasa sasakyan.
11:23.6
Yung mga nasa parking,
11:26.6
sa mga mall natin,
11:29.6
ang daming mga drivers
11:32.6
Mabuti kung open air.
11:37.6
Pero kung yung parking lot,
11:43.6
Diba, nakabukas ka doon.
11:45.6
ng carbon monoxide.
11:48.6
magkocollapse na yung mga tao.
11:54.6
Pag sa parking lot,
11:58.6
Shortness of breath.
12:03.6
Pag maraming kotse nakabukas,
12:05.6
mamatay yung mga tao.
12:08.6
sa mga security guard,
12:11.6
yung mga drivers doon,
12:13.6
bawal magtambay sa sasakyan.
12:15.6
Nakakamatay yung carbon monoxide.
12:18.6
Pwede ka magtambay
12:19.6
kung open air ang parking.
12:24.6
Pero pag sa mga parking lot na
12:26.6
halos konti lang open air,
12:30.6
Sariling kasalanan yan eh.
12:31.6
Carbon monoxide poisoning.
12:39.6
nalulunod siya doon sa suka niya.
12:41.6
O may pagkain nagbara.
12:45.6
Meron din namamatay ng kumbulsyon.
12:48.6
Habang natutulog ng kumbulsyon,
12:52.6
nagloko yung tibok ng puso.
12:56.6
para safe ang pagtulog natin.
12:59.6
Tulad ng sinabi ko,
13:00.6
itong mga common,
13:02.6
Kung malakas ang paghilik.
13:05.6
Kung talagang malakas maghilik
13:07.6
pacheck natin sa sleep apnea.
13:10.6
baka may sleep apnea.
13:12.6
Pag may head injury,
13:15.6
Baka may hemorrhage.
13:19.6
Kung may masakit sa dibdib,
13:24.6
siguraduhin hindi sakit sa puso,
13:26.6
hindi sakit sa baga.
13:28.6
Kasi pag inignore natin,
13:30.6
hinayaan habang natutulog eh.
13:32.6
O hindi tayo makakatawag ng emergency.
13:41.6
huwag paghahaluin.
13:43.6
Pamparelax na gamot.
13:48.6
Sabayan pa ng alak to.
13:52.6
Mabilis ma-overdose.
13:57.6
Kasi marami sa mga cause ng sudden death
13:59.6
ay dahil sa puso.
14:01.6
Sana po nakatulong itong video
14:04.6
Every gising is a blessing.
14:06.6
Ingatan natin ito.
14:07.6
Ingatan natin itong mga aksidente
14:09.6
na hindi naman dapat mangyari
14:11.6
na mga diskrasya.
14:12.6
Sana po nakatulong ang video.
