* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Ayon sa mga eksperto, meron tayong mahigit sa 7,000 lingguhahe sa buong mundo at dalawa ang eksplenasyon dito
00:08.0
alin dito ang mas kapanipaniwala sa inyo, mga katinagalog ko.
00:12.5
Ayon sa Biblia, ang kuwento ng Tori Nebabel, Genesis chapter 11.
00:18.5
Ang mga ina po nitong Sinoa ay nanirahan sa lugar ng Mesopotamia, sa Babylon sa lugar ng Shinar.
00:26.0
Habang palaki ng palaki ang kanilang bilang, iisang salita lamang ang kanilang tinuturan.
00:32.0
Dahil dito nagdesisyon ang mga mamamayan na sila ay magtatayo ng isang matayog na tori
00:38.5
na simbolo na kung gaano nila kagaling na nagawa ang kanilang bansa.
00:43.0
Ninais nila na umabot ang tori hanggang sa kalangitan.
00:46.5
Ito ay upang maging kapantay at katulad na nila ang Diyos Ama at siya ay hindi na nila kakailanganin pa.
00:54.5
At sinimulan nila na itayo ang sigurat.
00:57.5
Di naman na gustuhan ng Diyos Ama ang pagmamalaki at pagiging arugante na nasa puso ng mga tao.
01:04.0
Kaya naman sa isang iglap ay iba-iba na ang lengguwahe na tinuturan ng lahat ng tao.
01:10.0
Hindi na sila magkaintindihan pa.
01:12.0
Kaya naman hindi na nila maitayo pa ang tori na simbolo ng pagiging mapagmalaki nila.
01:18.0
Sa kaganapan ding ito, nagsilipatan at nagalisa na ang mga tao paalis ng Babylon.
01:24.0
Ang tori ng sigurat ay pinangalanan na ang tori ng Babel
01:28.0
dahil ang salitang ito ay galing sa salitang Hebreo na ang ibig sabihin ay kalituhan.
01:34.0
At dahil nga iba-iba na ang salita nila, hindi na sila nagkakaintindihan pa.
01:39.5
At kalituhan naman na ang hatid nito sa kanila.
01:42.5
Ang aral sa kwento na ito ay nakasaad sa banal na aklat ng Biblia
01:47.0
at kung gaano kaimportante nasundin ang kalooba ng Diyos Ama at huwag masyadong maging mapagmataas
01:53.5
dahil anuman ang biyayang natatamasa ay utang pa rin natin sa kanya.
01:58.5
Ngunit kung ang siyensya naman ay ang tatanungin, ito naman ang kanilang sasabihin.
02:04.0
Ayon sa pag-aaral, ito ay ang mga dahilan umano
02:07.0
kung bakit napakarami at iba-iba ang lengguwahe sa iba't ibang panig ng mundo.
02:12.0
Ang pinag-ugatan di umano ng lengguwahe ay nagsimula sa dalawang kadahilanan.
02:17.0
Ito ay ang monogenesis na ang ibig sabihin ay iisa lamang ang pinag-ugatan na lengguwahe
02:23.5
dahil iisa lamang ang lugar na pinanggalingan nila.
02:26.5
Ito ay pinaniniwalaan na ang bansa ng Afrika.
02:30.0
Ang sumunod na teorya ng mga siyentipiko ay tinatawag na ang polygenesis.
02:35.5
Sa teoryang ito, mga katinagalog ko,
02:37.5
sa dyang iba't iba na ang lengguwahe o salitan na ginagamit depende kung saang uri nabibilang.
02:44.0
Ang isang halimbawa na ito ay kung ikaw ay magsasaka,
02:47.5
kapwa lamang na magsasaka ang makaiintindi sa iyong mga sinasabi
02:52.5
na nakikita pa rin naman sa makabago natin na panahon.
02:56.0
Isang halimbawa ay ang mga doktor o ang salitang medisina.
03:00.5
Pawang mga kapwa doktor o mga tao na nag-aaral lamang ng medisina
03:05.0
ang makaiintindi sa paliwanag na sinasabi ng kapwa nito nag-aaral ng medisina.
03:11.5
At maging ang mga engineer o ehenhenyero at ang mga abugado,
03:16.5
sila-sila lamang ang madaling magkakaaintindihan sa mga salita sa usaping kanilang pinatutunguhan.
03:23.0
Isa pa sa paliwanag ng siyensya kung bakit marami ang salita ay dahil sa pagpapalipat-lipat ng mga tao sa mundo.
03:30.5
Ayon sa pag-aaral na lumalabas na nagsisimula pa lang ang mga sinuunang tao,
03:35.5
palagian na silang naghahanap ng mga bago na teritoryo.
03:39.0
Sa tagal ng panahon dahan-dahan ay nabubuo ang mga salita,
03:42.5
depende kung saan naman sila ay napapadpad.
03:45.5
Katulad na lamang dito sa Pilipinas, sa parte ng Luzon, madalas Tagalog ang mga salita.
03:51.0
Kung napapadpad naman sa Kabisayaan, ay iba-iba rin ang kanilang dominante na lingwahe.
03:56.5
Ibat-iba man ang punto o salita, halos magkakahawig din ito.
04:01.0
Ang Bisaya sa Cebu ay magkahawig din sa salitang Ilonggo o sa Waray ng mga tagasama.
04:07.0
Dahil sa pagpapalipat-lipat ang pagtatayo ng bagong mga teritoryo at mga empiro,
04:12.5
minsan umaabot ito sa madugong labanan.
04:15.5
Ilang bayan at lipi ang nabura sa kasaysayan, kasama na ang salitang kanilang noon ay tinuturan.
04:22.0
Isang halimbawa dito ay ang salitang Latina,
04:25.0
dahil naubos na ang mga taong nakapagsasalita at nakakabasa ng Latin.
04:30.5
Nang ika-600 at ika-700 AD pa, naging mas makalat ang salitang French at ng Espanyol,
04:38.0
dahil mas malaki na ang nasasakupan ng mga ito at mas parayoridad na na lingwahe ito ng mga tao.
04:45.0
Katulad na lamang mga katinagalo ko dito sa Pilipinas,
04:48.0
nang sakupin tayo ng Espanyol, ay halos ang ating lingwahe ngayon ay nanggaling na sa salitang ugat na Espanyol.
04:56.0
Nang tayo naman ay masakup ng mga Amerikano, napansin nyo ba na ang mga lolo at lola nyo ay napakamatatas na mag-Ingles?
05:04.0
Ito ay kung ikukumpara sa mga henerasyon na sumunod na sa kanila.
05:08.5
Ito ay dahil lumaya na tayo mula sa mga pananakop nila.
05:12.5
At ngayon ay Korean time na.
05:14.5
Ilan lamang ang mga kadahilanang ito sa pagkakaroon ng iba't ibang lingwahe sa buong mundo?
05:20.0
Alin po mga katinagalo ko ang mas pinaniwalaan nyo sa paliwanag ng dalawang magkaibang panig na ito?
05:27.5
Isulat po ang inyong saluubihin sa comment section sa ilalim upang samasama na ito ay ating basahin.
05:33.5
Mga katinagalo ko, maraming salamat po sa pagsama ninyo sa segment natin sa araw na ito.
