Subscribe to Knowledge Channel YOUTUBE Channel: http://bit.ly/KnowledgeChannel For Donors, Teachers and Learners: www.knowledgechannel.org Knowledge Channel Foundation Inc. 3rd Floor Main Building, ABS-CBN Compound, Sgt. Esguerra Ave., South Triangle, Diliman, Quezon City Email: info@knowledgechannel.org

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Hello everyone! This is Coach Laika. Kumusta kayong lahat?

Nag-close tayo ng chapter dahil tapos na ang Pebrero.

Pero it's time naman for us to welcome the month of March with a big smile.

Patingin nga ng mga smile.

And ganyan nga. Now welcome everyone!

This is Knowledge On The Go. Maraming salamat sa pagsama sa amin.

At again, magsisimula tayo. Maganda na nakakapag-restart tayo.

Napakabilis ng panahon. Marso na.

Kayo ba may plans kayo ng March?

Kung wala pa, may suggestion ako sa inyo.

Baka pwede ninyong madalawang inyong mga lolo or lola.

Lalo na kung matagal na ninyo, silang hindi nakikita o nakakasama.

One of the things that I wish I could do pa rin ngayon

ay to spend time with my grandparents pero sadly wala na sila lahat.

Pero kayo, you can still do that sa mga may lolo at lola pa dyan.

At napakasaya naman talaga makipagkwentuhan sa mga lolo at lola natin.

Hindi sila nauubusan ng mga kwento at ng mga aral din na mapupulot natin sa mga kwento nila.

I-try nyo silang tanungin about history, ano yung mga nangyari sa kanila,

ano yung mga kwento nila. Lolo, lola, ano po ba ang love story ninyo?

Ano po ba ang nangyari nung kayo nagkakilala? San po kayo nag-aral?

At ang mga kwento na ito, magandang paghugutan para mas ma-appreciate natin

ang pinagmula ng ating mga pamilya.

Ako, for example, nai-enjoy ko talaga yung mga kwento ng lola ko

dahil ako ay lagi katabi niya bago matulog.

Kaya ang mga kwento noon-noon pa, mula nung siya ay bata, hanggang ngayon ay natatandaan ko pa.

Now on that note, mag-review muna din tayo dito sa Knowledge on the Go

ng iba't ibang kultura at pagkakakilanlan.

Napakahalagang pag-usapan nito.

Hindi lang dahil ito ay eleksyon o bahagi na kaalaman ng Grade 3 Araling Panlipunan,

kundi maganda rin pag-usapan ng bawat mamamayan.

Kaya kung handa na kayo, simulan na natin. Let's test your knowledge on the go.

Classmates, meron kayong 20 seconds para sumagot.

And this is your first question.

Question number one, saang lalawigan matatagpuan ang dambana ng kagitingan?

Is it A. Baguio, B. Bataan, C. Cavite, or D. Rizal?

20 seconds sa ating clock.

Mag-isip niyong maigi.

Saan ba ito?

Yung iba sa inyo, maaaring nadalaw niyo na ito sa isang field trip.

O hindi ito ang nating lakbay-aral. Saang provinsya o saang lalawigan matatagpuan ang dambana ng kagitingan?

Alright, our time is up. Ang tama sugot ay letter B. Bataan.

Sino ba rito ang tiga-bataan? Meron ba mga classmates tayong tiga-bataan?

Ayan. So alam na alam nila ito.

Ang dambana ng kagitingan ay matatagpuan sa Bundok Samat.

Ito ay kinikilalang pangunahing pagkakilanlan ng bataan.

Ito ay ginawa bilang pagbibigay-pugay sa mga Pilipino na lumaban sa ikalawang digmaang pandaigdig.

At matatanaw mula sa dambana na ito ang kalakhanang lalawigan ng bataan,

ang isla ng Corridor, at ang Kamainilaan.

Sino sa inyo nakapunta na roon?

Ako, nung ako'y bata pa, hindi kami naglakbay-aral doon.

Pero nagkataon na may kinakapatid akong sinamahan ko sa kanyang field trip at doon sila nagpunta.

Sa totoo lang parang mas nag-enjoy yata ako kaysa doon sa batang kasama ko.

Pero natutuwa ako doon sa experience nyo kasi nakita natin yung actual na lugar

na naging lugar nilang kabayanihan ng maraming mga Pilipino.

Makikita nyo doon yung mga iba-ibang mga structures at pati mga lumang gamit noong panahon ng gera.

So ang nakakuha ng tama sagot, very good sa inyo.

Question number 2 na tayo.

Tama o mali lamang, ano nyo'y susulat? Tama o mali?

Sa lalawigan din ng bataan, ipinagdiriwang ang pawikan festival.

20 seconds on our clock.

Yan, isiping maigi.

At kung hindi alam, maganda dahil ibig sabihin na matututo tayo ng something new today.

Diba? It's always good to learn new things.

Matutuwa ang mga tiga-bataan, may pag-uusapan.

Hi, tayo lahat.

At ishare nyo rin ang insights ninyo sa amin.

We would love to learn more about where you are.

Okay, our time is up.

Ang tamang sagot ay tama.

Sa bataan din, ginaganap ang pawikan festival.

Hindi magpapatuloy ang ating mga bataenyo sa kapistaan.

Isa ang ipinagdiriwang na pawikan festival sa bataan.

At nangyayari ito tuwing Nobyembre.

Ito ay ginaganap sa Murong Bataan, kung saan binibigyang halaga ang panahon ng panginitlog ng mga pawikan.

Alam nyo ba na makikita rin sa bataan ang Bataan World War II Museum?

At ito ay magpupuntahan sa Balanga Elementary School.

Ang museyong ito ay nagpapaanah lahat ng bibigay-pugay sa mga sundalo na nagsakripisyo na kalambuhay

ng World War II during the fall of Bataan at sinundan ng makasaysayang Bataan Death March.

Kaya kung magpupunta tayo sa bataan, maaari nyo itong bisitahin.

Maaari kayo matuto ng higit pa tukos ating nakaraan sa Bataan World War II Museum.

Punta tayo sa question number three natin.

Question number three, dito sa lalawigan na ito, itinatampok ang Coco Sabutan Festival?

Is it A. Aurora, B. Bulacan, C. Tarlac, or D. Zambales?

20 seconds on our clock.

Naguti ko i-tanong, dito sa lalawigan na ito, itinatampok taon-taon ang Coco Sabutan Festival?

Saan yan? Sa A. Aurora, B. Bulacan, C. Tarlac, or D. Zambales?

Parang na rin tayong namamasyan all around the Philippines dito sa ating usapan.

Ngayong knowledge on the go. On the go din tayo.

Saan banda itong Coco Sabutan Festival?

Diba?

Alright, your time is up. Ang tamang sagot ay A. Aurora.

Meron ba dito ang tig Aurora?

Yan, ang mga auroreño.

Sa aking R. I., nabihayaan ng napakahabang dalampasigan.

Nasaganan sila na naglalakihang bang kulis o yellow fin tuna at malasugi o blue marlin.

Nakakain na ba kayo na gano'n?

Yan, favorite ko yung yellow fin tuna na nalagyan ng gata at tuyo na kamyas.

Pina-tuyong kamyas. Ako, sarap nun sa mainit na sinangag.

At maliban dito, nabihayaan rin ang lalawigan ng mayamang kabundukan na pinagkukunan ng kopra at saging.

Kaya kilalang kila rin ang lalawigan ng sabutan.

Ang dahon nito ay kanilang ginahabi para makagawa ng iba't ibang produkto tulad ng mga sumrero, pamaypay, at bayong.

At para mapakita naman ang pagpapahalaga sa niyog at sabutan sa kabuhayan ng mga auroreño,

tinatampok taon-taon ang Coco Sabutan Festival tuwing Agosto.

Ang ganda ng mga produktong sa Aurora, diba? Tatak Pinoy.

Nakapunta na ako sa Aurora, nakapag-surfing din doon, bandat sa napakaganong nilang coast.

At na-enjoy din ang mga gawa nila.

Para na tayo namamasyal sa buong Pilipinas.

Nakapunta tayo sa question number four.

Question number four natin, anong or aling gusali ang pinaguriang duyan ng demokrasya sa Silangan?

Is it A. Pienza Shrine, B. Baraswain Church, C. Bagumbayan, or D. Fort Santiago?

20 seconds on our clock para isiping maigi ang ating sagot.

Habang ako ay sinusubukan na pagpag sa aking isip ang masarap na pagpakamay ng yellow pintuna.

Masarap nga may patis at may siling maanghang.

And your time is up.

Dito sa ating tanong, ang duyan ng demokrasya ng Silangan ay letter B,

ang Baraswain Church.

Now, bakit ang singbahan ng Baraswain?

Kasi ang kasaysayang singbahan ng Baraswain na isa sa pinakamahalagang gusaling pangreliyon sa Pilipinas

ay hindi lang pangreliyon ang kanyang naiambag kundi ito rin ang duyan ng demokrasya sa Silangan

dahil ito ay diniklarang pangbansang Dambana.

Dahil dito naganap ang pagpupulong ng unang kongreso at ang pagbabalangkas ng saliging batas natin.

Dito na itatag ang unang republika ng Pilipinas

na kung iisipin mo kaya nga duyan ng demokrasya sa Silangan at hindi lang sa Pilipinas

ay dahil isa rin tayo sa mga pangulay or nanguna sa pagiging malaya.

Naging unang republika ng Pilipinas, isa rin sa mga unang republika sa Asia.

Kung nasan tayo?

Sa Silangan.

Napakahalaga, hindi lang pangbansa, hindi pangreliyon, itong buong reliyon ng Silangan.

San ba yun? San ba ang Baraswain Church?

Yan ang ating tanong na susunod.

Question number 5, wag kayo magalala, bibigyan natin kayo ng options.

Saang lalabigin matatagpuan ang Baraswain Church?

Is it A. Bulacan, B. Batangas, C. Pampanga or D. Pangasinan?

20 seconds on the clock.

Alam na, kahit na walang option, pero pagbigyan natin yung mga classmates natin na hindi ito alam,

saan banda o sa anong lalawigan matatagpuan ang Baraswain Church?

Yung mga kahenerasyon ko, alam na alam ito dahil nasa likod yan ang ating papel na pera.

Noong tayo yung bata pa, hindi siya nakukuha natin, napapamaskuhan.

Tapos na ang ating oras, ang tamang sagot ay Bulacan.

May mga Bulakenyo ba dito?

Yan ang provinsya o lalawigan ng aking lolo sa maternal side o ang tatay ng aking nanay.

Ang mga Bulakenyo ay pinagmamalaki rin ang Baraswain Church.

Ito ay isang makasaysayang lalawigan.

Hindi lang dahil sa Baraswain Church, pundi sa mga naiambag din sa kultura ng Bulacan.

Nakikita sa Marolos Bulacan, ang makasaysayang simbahan ng Baraswain,

isa sa pinakamanagang gusaling pangrelihiyon ng Pilipinas.

And hindi lang yung building o struktura.

Marami rin ang ambag ang Bulacan sa listahan ng ating mga bayani.

It's well known and highly regarded as the land of heroes dahil dito ay pinanganak

ang mga kilalang kilala naman na mga bayani natin.

Kakayan nila Francisco Baldassar, Marcelo del Pilar, Gregorio del Pilar

at marami rin mga poet, mga writers, mga manunulat, mga playwrights

at mga artists na nanggaling sa Bulacan.

Laging sila sabi ng aking dolo noon na pinapanganak daw silang pumutula sa Bulacan.

Totoo ba yun? May mga Bulacenyo ba tayo dyan?

Ayan, dun na tayo sa question number six natin.

Habang nag-iisip ng tula yung mga Bulacenyo natin dyan para entry nila.

Question number six natin.

Aling lalawigan ang kilala bilang bangan ng bigas ng Pilipinas?

Is it A. Benguet, B. Ifugao, C. Nueva Ecija o D. Nueva Vizcaya?

20 seconds on our clock.

Aling lalawigan ang kilala bilang bangan ng bigas ng Pilipinas?

Ayan ang clue natin.

San babanda ito?

Itong mga lugar na nan-mention.

At alin dyan ang kilala sa bigas o palay?

Alright, your time is up.

Ang tamang sagot ay letter C. Nueva Ecija.

So kakaikawa yung mga classmates natin na na.

Tiga, Nueva Ecija naman.

Ang Nueva Ecija ay tinaguri ang bangan ng bigas ng Pilipinas

sapagkat ang lalawigang ito, dito nagmumula ang pinakamalaking supply ng bigas sa Pilipinas.

Speaking of bigas, let's be reminded na huwag magsayang ng bigas o kanin.

Mukhat sa sayang ang pagkain, sayang din ang pagod ng ating mga kapamilyang magsasaka.

Merong kwento ang tatay ko noon na tuwing meron daw isang butil ng bigas o ng kanin na naiiwan sa ating plato.

E para daw siyang butil ng luha ng ating mga magsasaka na nagpakahirap sa ilalim ng araw

upang itanim ang palay na iyon.

So maganda diba na tayo kumuha lamang sa ating mauubos whether sa bahay yan o sa buffet sa labas

para hindi tayo magsasayang ng pagkain.

Shoutout sa mga magigiting nating magsasaka.

Mabuhay po kayo.

Sana hindi lang rin shoutout.

Nandito po kami para sumuport ka rin sa inyo.

So maganda if we buy local na mga produce.

Okay, question number 7 natin.

Question number 7.

Ang Nueva Ecija ay kilala rin sa bansag na blank capital of the Philippines?

Is it A. Garlic? B. Onion? C. Pepper? Or D. Tomato?

20 seconds on our clock.

20 seconds on our clock.

Ano ang isa pa?

Ang Nueva Ecija rin ang isa pa sa mga produkto ng Nueva Ecija.

It's the blank capital of the Philippines.

Nakapunta na ba kayo sa Nueva Ecija?

Alright, our time is up.

Ako I have memories ng pag-stay at pag-drive through rin sa places sa Nueva Ecija.

Makikita mo talaga ang mga mahahaba na stretch ng taniman ng palay at ng B. Onion.

Makikilala natin ito dahil dun sa mga shoots na nasa ibabaw ng lupa.

Kasi maliban sa palay at bigas,

unti-unti rin nakikilala ang bayan ng bungabon sa Nueva Ecija

bilang pinakamalaking tagapagtustos ng sibuyas sa Pilipinas.

Kaya ito ay binansagang Onion Capital of the Philippines o Onion at Onion Basket of Asia.

Bilang pagpapakita ng pagpapahalaga sa mga taga-bungabon,

sa produkto na nagbibigay at sisilbing buhay sa kanilang bayan.

Yan ang nakasalain nating mga Pilipinas.

Lumiligha tayo ng mga pagdiriwang.

At yan ang ginawa nila, meron silang pinagdiriwang na Sibuyas Festival.

Pinagdiriwang naman tuwing Abril.

Kaya kung mag-iikot tayo sa Pilipinas tuwing nagpapalit ng buwan may pwede tayong puntahang bagong festival.

Kanina meron tayo for November, meron tayo for August.

For April naman pwede tayong pumunta sa Nueva Ecija para sa Sibuyas Festival.

Sino nakakuha ng tamang sagot? Very good.

Question no. 8 na tayo.

Saan ang lugar ipinagdiriwang ang Sisig Festival?

A. Pampanga

B. Quirino

C. Tarlac

or D. Zambales

20 seconds on our clock.

20 seconds para pag-isipang naigi.

Again, saan naman ginaganap or pinagdiriwang ang Sisig Festival?

Isipin natin naigi.

Clue ang lugar na ito. Nakakapakasarap naman kasi talaga ng pagkain.

Alright, your time is up.

Ang tamang sagot ay A. Pampanga.

Medyo napalanok tayo ng laway very light dyan.

Kasi nagcave tayo ng sisig.

Lalo na yung maraming kalamansit at maraming sili.

Ang sagot ay A. Pampanga.

Sabi na karamihan ang lutong kapampangan daw ang pinakasikat sa lutuwing Pilipino.

At ako'y aami na biased dahil I agree.

Masarap naman talaga ang lutong kapampangan.

Ang Pampanga ay tinaguri ang centro kulinaryo ng Pilipinas.

At yun ang culinary capital ng Philippines.

At sa lungsod ng Angeles, Pampanga,

na lagi kong nilalaw nung ako'y bata pa tuwing summer,

doon dinaraos ang Sisig Festival.

Upang maitampok ang iba't ibang paraan ng pagluluto ng sisig.

Sino ang mahilig sa sisig?

Anong favorite yung sisig?

Marami tayong options.

Mayroong pork sisig.

O yung original na sisig.

Chicken sisig.

Bangus sisig at iba pa.

Masarap din yung bangus sisig lalo na kung malutong.

Meron pang crunchy skin.

At yung bahaging chanman ng bangus.

Napakasarap yan.

So sa mga classmates nating Kapampangan dyan,

kamusta kayo dyan?

At hindi ko na-sample lang ng Kapampangan,

baka bumalik ako ng pronunciation.

So sa mga nakakuha ng tama-sigot,

very good sa inyo.

At diretso na tayo sa question number nine.

Ang question number nine natin,

Aling lalawigan ang kilala bilang melting pot ng Pilipinas?

Is it A. Isabela, B. Rizal,

C. Tarlac, or D. Zambales?

20 seconds on our clock.

20 seconds on our clock.

Ano ang lalawigan na nakakilala bilang melting pot ng Pilipinas?

Bit of a clue din.

Ang lugar na ito ay marami ring languages.

Isa yan sa mga proof kung bakit ito yung melting pot na lalawigan.

Ang tama-sagot, letter C, Tarlac.

Sino naman ang nakapunta sa Tarlac dito?

Ang mga kamag-anak din ako sa Mandarin.

So too po yun.

Ang mga mamamayan sa Tarlac ay marunong magsalita ng limang wika.

Dahilan para tawagin itong melting pot.

Pag melting pot kasi ito ang ibig sabihin ay lugar

kung saan maraming mga iba-ibang kultura,

iba-ibang mga salita, mga lingwahe ang pinagsasama-sama sa isang lugar.

At ipinagliriwang naman sa lalawigan tuwing buwan ng Marso

ang Kanlungan ng Lahi Festival o Kanlahi Festival.

Ito ay nagbibigay daan para mas pakilala ang tradisyon at kultura ng Tarlac.

Close ito sa aking heart, diyan ang galing ang aking lola.

At totoo po yun kasi may lola can speak

I think almost all of the northern languages.

Galing kasi siya ng Tarlac.

Kapag lumipit ka daw ng baranggay,

dito Kapampangan sa kabilang baranggay,

Ilocano sa kabilang baranggay,

Pangasinense, so iba-ibang klase ng lingwahe.

Kaya talagang alam niyan lahat.

Question number 10 tayo.

Question number 10, saan lalawigan sa gitna ng Luzon

ipinagliriwang ang Mango Festival?

Dahil sa matatamis na manga mula dito.

A. Isabela

B. Rizal

C. Tarlac

or D. Zambales

20 seconds on our clock.

Mahalaga, isipin po ito ay sinasabi natin ay

lalawigan sa gitna ng Luzon

kung saan pinagliriwang ang Mango Festival.

May maraming iba pang lugar sa Pilipinas of course

na sasikat dahil sa manga

pero pagdating sa northern Luzon

alin sa options ang ating pipilipin.

Totoo naman na matamis ang manga dyan.

May mga pelikula pang ginawa dyan.

Tamang sagot, letter D, Zambales.

Sige nga, tinan natin sinong mahilig sa manga gaya ko.

Pa-comment nga ng mango emoji.

Nasa frequently used na emojis ko yan.

I like mangoes fresh.

Pwede rin pickled kapag hindi panahon ng manga.

Masarap din sa usawan.

Masarap na ensalada.

At kilala ang lalawigan ng Zambales para dyan.

Sa isa itong lugar na may pinang matamis na bunga ng manga.

Kaya dito,

pinagliriwang ang pinakatanyag na Mango Festival.

Alam nyo ba?

Nakilala ng Guinness Book of World Records noong 1995.

Ang manga ng Zambales na siyang pinakamatamis sa buong mundo.

O diba?

Hindi lang masasabi ng mga tiga Zambales na ito itutuot dahil sa kanila.

Kundi masasabi natin may pruweba sa buong mundo.

Wow, makapag mango shake nga mamaya.

Buti na lang may mga manga na.

Ano panahon ng mga ngayon tanungan natin ito.

Dahil mahirap ito kung nagkataon na tag-ulan.

Diba?

Ayan, anong nakuha ninyong scores?

Nag-enjoy ba kayo sa ating episode?

Para tayong nag-virtual field trip na rin.

Nakalibo tayo sa iba't ibang lugar sa Pilipinas.

May natutunan tayo tungkol sa kanilang mga produkto

at kung paano rin tangkilikin ang mga ito.

A little bit about our kasaysayan, our culture

at mga pinagliriwang na festival sa ating bansa.

Diba? Parang nakikain na rin tayo.

Namimension natin ang iba't ibang mga klaseng pagkain.

At hindi ba't nakaka-proud din maging isang Pinoy.

Ang mga bagay na ito, bahagi ng ating kultura,

bahagi ng ating kasaysayan.

May mga kwentong nakapaloob sa bawat subo ng sisig

at bawat kagat natin ng manga.

Kaya masarap na magpag-usapan ang mga ito.

Kahit after ng ating tanungan.

Kasi alam kong napakabilis ng oras.

Diba?

Natapos na naman ang ating online tanungan.

Pero huwag kayong mag-alala kung kayo nabiten

kasi makikita-kita pa naman tayo.

Lagi itong nangyayari sa atin every week.

Kaya magkikita tayo next week.

For now, enjoy the rest of your week.

Don't forget to be kind always.

Not just to others but to yourself as well.

This is Coach Laiga.

At lagi ninyong tatandaan,

learning never stops.

Kaya let's never stop learning.

See you sa next episode.

Dito lang sa Knowledge On The Go.

Bye!