Nanawagan sa pamahalaan ang kamag-anak ng isa sa mga nasawi sa pagbagsak ng Cessna plane sa Isabela na sana ay maayos na ang kalsada papunta sa lugar na pinagbagsakan ng nasabing eroplano. For more TeleRadyo videos, click the link below: https://www.youtube.com/playlist?list=PL7amYNiWriCx_GugFDKNmRiV_xrWB_Uqf To watch the latest updates on COVID-19, click the link below: https://www.youtube.com/playlist?list=PL7amYNiWriCxDMQr0qW4Q_QS25yEr6PCT For more TeleRadyo full episodes, click the link below: https://bit.ly/TeleRadyo_Livestream Subscribe to the ABS-CBN News channel! http://bit.ly/TheABSCBNNews Watch the full episodes of TV Patrol on iWantTFC: http://bit.ly/TVPatrol-iWantTFC Visit our website at http://news.abs-cbn.com Facebook: https://www.facebook.com/abscbnNEWS Twitter: https://twitter.com/abscbnnews #TeleRadyo #ABSCBNNews #LatestNews

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Nahanap na nga po, mga kapamilya, yung pong wreckage, itong nawalang Cessna 206

na noong Enero pa siya nawala, at tumagal po ng halos limang linggo

bago po natin tuntun kung saan ito bumagsak. So nandun po siya sa

kabubatan, na nasa bundok po ng Sierra Madre

at yung mismo aeroplano nga po ay nagkalasog-lasog, dahil nga po siya humampas sa gilid ng bundok

At sa kasamaang palad nga po ay doong lahat po ng anim katao na nandidito sa kain ng aeroplano ito ay hindi po nabuhay

Ang susunod po siyempre na magiging mission naman ngayon, yung mga naghahanap nitong nawawalang aeroplano ay kung paano

maibababaren yung mga labi ng piloto at ng mga pasahero

mula po sa kabundukan. Ang sabi daw partner ay maaaring tumagal daw ng hanggang linggo

dahil nga po sa hamon na kinakaharap ng mga search teams, yung mismong terrain, yung weather, di ba?

At siyempre iba pang factors.

E makakausap po natin, sabay ba sila na nasa linya ng telepono natin?

Isa lang muna?

Isa lang muna. Sino si Kaap ba ito?

Okay, sige. So nasa linya po ng telepono natin

siya po ay Deputy Director General ng Civil Aviation Authority of the Philippines, si Captain Edgardo Díaz-Cap.

Good morning, si Tony at si Casey po ito.

Magandang umaga po sa inyo.

Thank you po sa pagtanggap niyo po sa tawag namin.

Sa ngayon po muna, maaari po ba mamalaman namin ano na po ba ang nangyayari sa investigasyon din ang Kaap

patungkol po dito sa pagbagsak nitong Cessna 206?

Ngayon po kasalukuyang ang area po ay sine-secure ng ating mga kasamaan doon.

Iyan po ang composite team ng ating armed forces plus ang representatives from the local area.

Iyan po ay pinipreserve for the investigation.

Ang ating investigation team na nanggaling ng CAAP dito sa Manila, umalis na po sila kahapon,

at kasalukuyang po they're now on their way towards the area from the airport of Tuguegarao.

Okay.

Captain, tama po ba na isa po sa kailangan pong ma-retrieve po ninyo doon sa wreckage,

meron ko ba siyang flight data recorder o wala po bang ganitong equipment itong Cessna?

Itong Cessna na ito, wala po itong flight data recorder.

Hindi po nire-require sa laki o sa bigat.

Based po yan sa weight ng aeroplano.

Iyan po ay maliit lamang so hindi po siya requirement.

So there is no way to analyze kung bakit po siya nag-crash.

At ang isa po in the early stages of the search efforts,

ang pinagkakatakhan po ay kung bakit hindi nag-activate yung ELT, yung tinatawag po Captain?

Tama po kayo. Yung ating emergency locator transmitter ay hindi po gumana.

Yan po ay equipped noon as a requirement din po for their certification at yan po nung huling certify ay gumagana.

Nagtataka po tayo kung bakit ngayon ay hindi po siya nag-transmit.

So the search teams have to recover that. Kung buo pa, para makita lang kung ano po naging diferencia.

Tama po kayo. Yan po ang ating isa sa mga i-investigahan.

Q1. Ito pong napagkitaan nitong wreckage, nasa loob po siya ng search radius di po ba?

Tama po kayo. Pasok na pasok siya doon sa search area identified by our team.

Ngayon lang siya natagpuan. Siya natatakpan ng vegetation, marami pong puno diyan.

Ang situation po niya, para din po kamukha nung nangyari sa mayon.

Hindi po ganun ka-steep. Siya po nasa gilid ng bundok.

Kaya medyo nahihirapan din po ang ating retrieval operation.

Q1. Yan ang tanong ng marami kung pasok siya doon sa 20-kilometer radius. Bakit hindi natuntun kaagad?

Opo. Pasok siya well within the identified area for the search na gagawin.

Ang mga kadailanan niyan, ang pangkaraniwan ay weather. Marami beses po tayong nag-cancel ng operation brought about by coverage ng cloud sa area niyan na napakalimit.

Yan nga pong mayor dyan, nakausap namin, mayor ng Makunakon at sabi po nila more than 200 plus days in a year maulan at maulap yan.

Kaya po doon tayong nahihirapan. Mabababa ang clouds.

Q1. So itong area kung sa natuntun yung wreckage, masasabi ba natin na ito yung unang beses nung natuntun nito na nagkaroon ng flyover ba ang nangyari? Paano ba natuntun?

Ang mga ating land search team siya nakakita dyan. Sa airport hindi po natin siya nakita dahil nakatakpan ng mga puno at ulap. So natagpuan po siya ng search team natin around 9.5 nautical miles south of Makunakon. Doon po siya nakita.

Q1. Is that part of the plane's original flight path? Ang flight path po yan sabagat yan po isang VFR, meaning sa visibility 4 maganda, ang lipad ng piloto ay diretso lamang, point to point po. Pero ito po ay bandang kanan ng supposed to be flight path niya.

Q1. Nalihis ng konti na kumanan from the flight path? Nalihis po siya, hindi naman yan katakataka dahil ang airway na ito. Kung tutusin ang area wala po siya designated airway. So ang piloto siguro dahil sa weather maring iiwas pa kanan o pa kaliwa. Dito siguro umiiwas siya pa kanan sa mga ulap.

Q1. Nung umiiwas siya pa kanan, napalapit pa siya masyado sa bundok? Ganon po ba Captain?

or sira po ba ito ng makina or ng airframe ng aeroplano. So mahalaga po makuha natin lahat yung mga parts niyan para po mapag-aralan.

Q1. Sa tansya niyo po dahil dun sa lapit ng wreckage, dun na mismo sa airport kung saan dapat siya lalapag? How far was it from the airport and in how many minutes kung natuloy man yung flight dapat nakalanding na?

Ano po yan? Ang distance po niya ay 9.5 south of Makunakon. Kung tutusin po siya, maaari pong iyan in mga less than 10 minutes, maaaring nandoon na po siya sa Makunakon.

Q1. So very near the destination na talaga when it happened?

Ano po kayo? Tama po.

Q1. So mayroon naman kailangan siya mga ruta na dinadaanan ng mga light aircrafts sa lugar na yan para sabihin na natin hindi sila ganoon ka-exposed sa ganyang klaseng risks?

Ang parahan po dyan sa ating mga rules at hindi lang po yan, mga tinuturo sa mga piloto, talaga ang weather dapat inaalam. Apat ang tinitingnan dyan bago kayo lumipad. Ang weather sa origin o saan kayo haalis, ang weather sa destination, ang weather ng inyong alternate at ang inyong enroute weather.

Mahalaga pong iyan matingnang mabuti bago kayo umalis, lalong lalo na sa mga ganitong lugar.

Q1. So may responsibility ang air traffic controller to check the weather and give the either go or no go sa piloto?

Ang ganitong klaseng operation sa kanila, primarily ang responsibility niya nasa operator at sa piloto. Yan ang primary dyan.

Kung talagang tayo may mga typhoon, mga storm, yan po ina-advise din ang controller. Pero dito sa pagkakataong ito, ang kanila po clearance VFR meaning maganda ang weather at yan po inaalam.

Magiging sabihin po noon ay visual flight rules. Ang rule po na yan ay hindi po kayo dapat at any point in time na pumapasok sa areas ang kapo ng ulap na mawawalan kayo ng visibility.

Q1. Midway mag-turn at pwedeng nangyari itong sakuna? Ganoon ba kabilis mag-turn ang weather? Go ahead po.

Meron pong ganyang pagkakataon. Mari pong in a few minutes nagbibilga ang clouds, depende po sa inip at sa lakas ng hangin.

Lalong very kamukha sa Baguio. In just a matter of 15 to 30 minutes, ang clouds nagbibilga, tumataas siya agad.

Q1. Kung ganoon na ma-experience po yan ang piloto, is the best course of action to turn back or dapat ituloy pa rin niya ang biyahe dahil 10 minutes away na lang siya sa airport?

Maganda pong tanong uli yan. Yan po ang decision po ng piloto, iwasan ang weather. Kung sa tingin po niya ay hindi niya kayang iwasan, dapat po nagt-turn back siya para po siya ay makaligtas noon.

Or otherwise kung meron po designated na ibang alternate, doon po siya pupunta. Ganoon po ang dapat na ginagawa sa ganyang pagkakataon.

Q1. And in this case, is there an alternate landing area instead of Makunakon?

Ang kanya pong landing area, ang destination niya po Makunakon, ang kanya pong alternate ay kung saan po siya nanggaling, Hawaii.

Q1. The alternate would be to return to his point of origin?

Tama po kayo. Tama po.

Q1. Anyway Capt. Diaz, thank you so much for your time. Sana nga po kapag na-recover ang pieces of the wreckage at magkaroon ng forensic examination, ma-update po tayo kung ano po ang resulta ng investigation.

Salamat po.

Q1. For Gabutan, ano ba palayo na maitatawag namin sa iyo, sir?

Boy, sir.

Q1. Boy. Opo.

Opo.

Q1. Boy, kamusta na po kayo? Dahil nga po sa medyo matatagalan pa daw po yung pagbaba noong labi po ng mga pasahero dito sa aeroplano, saan po kayo ngayon naghihintay?

Actually, sir, nandito po kami sa Maynila. Kaya nabalik, sir.

Q1. O sa Maynila lang po kayo? Opo. Pero hindi na po kayo pina... kumbaga hindi na po niyo balak pumunta ng Isabela? Wala po?

Yung anak niya, sir, ang pupunta doon mamaya. Kasi tumawag si Atty. Ponda. Nagtawag kahapon nung na-locate na sila, tumawag kagad po yung Atty. na pupunta na yung first family doon.

Okay. Para lang malinaw po sa atin din mga tagapakinig, sino po ba ang kamag-anak niyo doon sa mga pasahero?

Yung, sir, babae. Josefa Perla España.

Josefa. Opo.

Sa kanya galing yung, sir, after the plane crash. Sa kanya galing yung na-trace na cellphone. Sa kanya po yun.

Okay. Yung cellphone pala niya ang una pang nahanap na signal na kalaunan na wala din?

Opo, sir. Nung gabi na yun. Yung rearing yun. Hanggang sa Nalubat na lang po. Kaya nakakuha sila ng lid na 20 km reduced nung time na yan.

Sa cellphone pala ng kapatid niyo yun. Siya po ba ay nakababatang kapatid?

Siya yung pinakapanganay, sir.

Panganay niyo po siya. Oh, I see. At siya po ay nandoon sa aeroplano dahil iahatid po ba niya yung anak niya sa ospital? Tama po ba?

Hindi, sir. Babalik na po siya sa Amaco nung time na yan.

Saan po siya babalik?

Sa Maconacon, sir.

Ah, sa Maconacon. So doon po siya talaga nakatira? Doon lang po?

Opo, sir. Kasi business na man siya doon. Galing dito sa Manila, bumibigay ng paninta. Actually ang dala niya ng pan niyan, sir, mga alahas sa time na yan.

So nung time na lumipad siya, nung nawala ang aeroplano, may daladala po siya mga alahas?

Opo, sir. At sa cellphone. Yun ang dala niya na items.

Dahil yun po ay bahagi ng negosyo niya doon sa Maconacon?

Opo, sir.

At ito ang malimit ng ruta? Pabalik-balik siya noon?

Yes ma'am. At saka tugog-eraw din ma'am ang ruta namin.

Sir Boy, ano ba ang sa loob ninyo ngayon sa taganganang paghihintay ay natuntun na? Ano ang nararamdaman ninyo?

Ang totoo ma'am at nagpapasalamat ako sa lahat ng mga tumulong dyan sa aming negatives, mga urgency, LGUs, debilakan ako na hanap nila ang kapatid ko sa tulong ng panalangin ang bawat isa.

At saka gusto ko lang din sana ma'am paabot sa namuumuno ng Isabela kasi yan na lang ang hindi ko na ma'am, ang dina-develop na coastal part ng Isabela. Sana ituloy na nilang gawin ang kalsada na yan para wala nang magbuwis buhay.

Ang sinabingan ni kwan kanina sir na unconditional weather talaga dyan simula sa kulong bata kami ni sara sa kaap. Totoo ko yan ma'am. Kahit maaliwalas ang panahon biglang dumidilim yan.

Kayo ba lumaki din sa Isabela? Matagal din kayo nasa Isabela. Sa tagal nang nandoon kayo, wala kayong nakikita ang pagkilos ng lokal na pamamalaan para makapaglagay ng kalsada para makonekta ang Kawayan, Makunakon at iba pang lugar sa Isabela?

Actually yan sir, may kumpanya pa kasi doon, nag-close. Kumpanya ng kwanya na SPC at may WESCA. May lagging dyan.

So may kalsada silang ginawa para maibaba ang mga troso. Tapos nang nagsara...

Ang main problem nang nagbabaylan, doon sa Doghol. Magkaharap yan ang Susong Dalaga na bundok.

Parang may sumbrero dyan. Yan ang sinatawag na Doghol. Ang gitna ng Ilagan at Makunakon na yan. Malapit dyan, kung hindi ako nagkakamali sir, ang cross site na sinasabi dyan malapit dyan sa may area na yan. Kasi yan lang ang kwan dyan.

So may parting dibilakan? Opo sir, yan ang kwan dyan. Tama ang sinasabi ni kwan sir kanina na less than 10 minutes. Kasi mababa na ang area na yan.

E yun nga din ang matagal na rin namin tinatanong din ni partner Casey. Parang nakagawian na lang po ng mga tao dyan na para sila ay makapagbiyahe papunta ng ibang bayan sa Isabela, kailangan mag-aeroplano pa.

Sa halip na sila sana ay mabigyan ng ligtas na madadaanan on the ground by land at mas madaling pupuntahan kung i-coconnect na lang ang road network. Sino ang dapat sa tingin ninyo ang kalampagin dapat niya sa Isabela?

Wala akong kwan pero opinion ko lang. Sana walang magagalit sa akin. Opinion lang bilang isang padmamayan. Government ng Isabela kasi hindi kayang gawin ng kwan yan, individual person o mga private firm.

Ang gobernador ng Isabela dahil sila ang nakakaalam kung kwan yan, anong gagawin. Kasi actually mayroon lang ang kalsada. Kaso lang ito nga nagkaroon ng pandemic, hindi na tuloy. Pero yan lang sana kahit malalang motor pwedeng dumaan kung ayaw pa nilang padaanan.

Actually bago mag-pandemic yan nakapasok ako ng makunakon, dala ako ang van. As in may kalsada. Pero dirt road parang ganoon? Ang pinagmalaging problema yan ang dugul na sinasabi ko. Yan ang pinaka-risking kwan yan.

One way lang yan. Once nalaglag ang bato sa taas, wala lang matay ka doon. Yan ang pinaka-risking doon.

Kung mag-eroplano ka buwis buhay. Kapag sapatag ka naman dadaan, buwis buhay din. So kailangan na talaga mabago.

Ang hinihiling niya sa amin nung nabubuha pa si kapadid ko, iuwi namin sa Cagayan, Cleveria. Yan ang hinihiling niya sa amin. Ewan ko kung sa anong plano itong dalawang anak niya. Pero kumayag naman sila na ganoon ang magiging setup sa Cleveria iuwi.

Kayo ba ay babyahe papunta ng Isabela soon? May plano ba kayo?

Mauna na ang anak niya. Sunod na lang kami sa Cagayan.

Mamboy, aming pakikiramay sa inyo at sa inyong pamilya. Sana po ay mabigyan din po ng tamang resulta itong investigasyon sa pagbagsak ng aeroplano nila. Maraming salamat po sa oras po niyo.

Maraming salamat din po. Salamat din po sir. God bless.

Si Redentor Boy Gabutan. Kapatid po siya nung isa pong pasahero na bumabiyahe naman po papunta ng Makunakon dahil po sa kanyang hanap buhay. Bilang alahera pala negosyante.

Subtitulado po po rin po si Redentor Boy Gabutan.