The oil spill from the sunken MT Princess Empress off Naujan, Oriental Mindoro may reach parts of Calapan City and tourist destination Puerto Galera within the week. For more TeleRadyo videos, click the link below: https://www.youtube.com/playlist?list=PL7amYNiWriCx_GugFDKNmRiV_xrWB_Uqf To watch the latest updates on COVID-19, click the link below: https://www.youtube.com/playlist?list=PL7amYNiWriCxDMQr0qW4Q_QS25yEr6PCT For more TeleRadyo full episodes, click the link below: https://bit.ly/TeleRadyo_Livestream Subscribe to the ABS-CBN News channel! http://bit.ly/TheABSCBNNews Watch the full episodes of TV Patrol on iWantTFC: http://bit.ly/TVPatrol-iWantTFC Visit our website at http://news.abs-cbn.com Facebook: https://www.facebook.com/abscbnNEWS Twitter: https://twitter.com/abscbnnews #TeleRadyo #ABSCBNNews #LatestNews

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Patuloy, ang paglirinas ng industrial oil na kumapit sa mga apektadong baybayin.

Ayon sa UP Marine Science Institute,

mula sa mga bayan na Nauhan at Pola ay kumalat na hanggang Palawan ng oil spill

mula sa lumubog na MV Princess Empress.

Naangalib na ring maapektuhan ng mga nasa norte ng Oriental Mindoro

dahil sa paghina ng amihan.

Dagdag ng UP MSI, posibleng umabot din ang tumagas na langis

sa Verde Island, Calapar at ilang parte ng Batangas.

Ikaw ninyo ang kausapin natin ng Associate Professor ng UP Marine Science Institute.

Magandang morning at welcome back po sa Sakto, Professor Irene Rodriguez.

Hi po!

Hello, good morning Jeff at good morning sa lahat ng taga-subaybay.

Ma'am, mula po ng huli tayong mag-uusapin,

saan na po ang mga posibleng maabot nitong nangyaring oil spill

At sa mga senaryo po ninyo, ano po yung ibang-ibang nakikita sa inyong mga forecasts?

Okay, so based on the latest projections of the trajectory of the oil spill,

dahil nga sa nabanggit po kanina na paghina ng amihan

at of course yung prevailing currents, yung direction ng currents,

ang maapektuhan pa rin ng lubha ay ang mga bayan ng Pola at Nauhan

At ang parts ng oil leak ay posibleng na ngayon na umakyat sa northern part ng Oriental Mindoro

So pwedeng pumunta ito sa Portogalera, Calapan, and some areas of Batangas.

So ito po ay posibleng maka-apekto na ngayon sa Verde Island Passage.

So ito po ay mga posibilidad lamang at ang ating estimation based on assumptions

na kino-consideran natin yung wind direction, yung amihan po, yung lakas nito, and yung ocean currents.

May timetable po ba sa mga galitong pag-aaral na for example,

depending nga po sa direksyo ng hangin, sa galaw na may taning po ba,

for example yung Portogalera dyan sa Mindoro kung kailan sila aabutin po nitong langis,

may oras pa po ba para makapaghanda, or at this point po sa posibilidad pa lang dapat naghahanda na po talaga sila?

Sa ngayon, just based on the projections, kailangan na po maghanda ng mga lugar na ito.

Verde Island, Calapan, and Portogalera, and some areas of Batangas.

Kasi ang prevailing weather conditions natin ay naayon pa rin yung assumptions na ginamit or nilagay sa modelo ng paggawa ng projections.

So estimated po na March 15 or 16, aabot ito sa coast, very close to Portogalera and Calapan.

Maraming planong magbakasyon, lalot pa palapit ang Holy Week.

Parang kinakabahan po yung kasama ko dito si Tito Adrian.

Oo nga, sana naman huwag abutin yung Portogalera, at saka ibang mga lugar din.

Prof, may estimate na po ba tayo ng lawak ng damage so far?

Para alam na po kasi natin yung inabot so far nitong oil spill,

may impact po sa kalikasan, sa ilalim ng dagat, may ina, may mga numero na po ba tayo doon o pag-aaral kung gaano kalawak na po yung naging epekto?

Okay, so for now, ang reports ay hinihintay natin from the ground workers.

So yung mga kasama natin ng Coast Guard at ng local government units ng DNR,

naginghintay tayo ng reports from them, nung actual na sightings ng oil debris and also yung analysis na ginagawa nila sa water samples.

So ito kasing mga pag-monitor ng oil presence in the water samples, ito yung kailangan natin malaman para ma-pinpoint talaga natin kung ano yung extent ng nararating na ng oil.

Kasi okay may mga sightings doon pero baka patches or patches lang ng oil yung nakakarating, which we hope will be what is happening.

So ito yung talagang malaki ng volume yung nakakarating sa ating coastal environments.

So for now we are waiting for data from our DNR, Coast Guard, LGU at lahat ng NGAs pa, yung mga government agencies na they are doing the work on the ground.

Prof at this point, ano po yung mga recommendation na dapat nang gawin para siguro mas makontrol pa po ito, mapigilan na, may magagawa pa po ba at this point?

Yes. Okay so ang pinakamaganda nito ay treat near the point source, so contain and remove very near the point source.

Kung saan concentrated yung oil. So ang pinakamaganda ay complementary techniques, so near the point source where it is concentrated.

Ang sinasuggest talaga ngayon ay in-situ burning if that is possible considering mayroon tayong Clean Air Act.

Kasi yung in-situ burning, controlled burning of the oil while it is still in the water surface.

So ang ginagawa po dito, magde-deploy ng fireproof na mga booms, maghihiwalay ng fraction ng part of the oil, dadaling ito sa isang safer na lugar para doon nga ito i-burn.

So controlled po ito. Of course mayroon itong impacts like production of carbon dioxide and some particulate matter,

pero ito po pwede naman natin na-predict yung direction kung saan ito dadaling ng hangin.

So ito paulit-ulit na gagawin hanggang mabawasan, ma-maximize yung pag-remove ng oil from the water surface.

So yung mga nakalagpas na po dito, pwede natin i-control using booms and skimmers.

Naka-deploy naman na po ang mga booms and skimmers ng Philippine Coast Guard.

Ito pwede i-continue yung paggawa.

Then kung ano pa yung lumagpas pa doon, ito na ngayon may posibilidad na makarating sa ating coastal environments.

Ito na lang yung gagawa natin ng treatment process, either still using equipment or kaya mano-mano na napagtanggal.

So complementary techniques talaga yung kailangan natin na gamitin para mas ma-contain natin at madaling matanggal.

So yung clean-up process will be easier and also faster.

At this rate po, may tansya po ba kayo kung gaano katagal ang i-google po natin para lang ma-address so far yung sumaboy na po na langis?

Okay. So for now, yung tinatayan natin na nasa water na, so under ideal conditions, yung complementary techniques na nabanggit ko kanina,

kung yun ang gagawin natin ng treatment process, mas mapapabilis.

We're looking at around 1-3 years na clean-up process. Pero kung hindi po lahat ito at gagawin natin yung what can booms and skimmers and yung mga pang-sip-sip na gamit,

either from the vessels or from yung nasa coast na nakadeploy, we can look at around 3-5 years if managed properly.

Ito po, ano lang, mga projections. Mga projections lang po ito.

Pero yung nga iniisip ng iba, ilang buwan, ilang linggo, ay matutugunan na po. Hindi po garoon kabilis ito.

Hindi po kasi kailangan natin tingnan yung seepage rate at kung ano na yung volume na ilabas na, na nasa water na natin kung nakakarating niya sa ating coast.

So ang pinakamaganda po talaga, I think nabanggit ko last time I was here, yung agarang aksyon at yung complementary techniques, the best possible ways for the containment and removal.

Pero at this point, ang sinasabi niyo Prof, it will take years para po ma-address ang epekto na didulot mo nitong oil spill.

Yes. Pag nakarating na sa ating ecosystems, yung ating mangroves, yung ating seagrasses at coral reefs.

So ang pinakamaganda scenario ay hindi ito umabot doon sa ating mga critical ecosystems.

Okay, panghuli na lang po. May mga iba po Prof na binabaon yung langis. Doon wala na pong malagyan, may mga binabaon daw sa mismong beach.

Ano pong masasabi niyo tungkol po dyan? May rekomendasyon po ba kayo patungkol naman doon?

Ito pong pagbabaon ng oil. So lalagay natin siya sa ilalim ng sand, so yung cleaner sand yung para expose it, nakikita.

Huwag po natin gagawin ito kasi tinatago lang natin yung problema at lalabas at lalabas pa rin yung langis.

Kasi yung natural process po, okay, mag-weather naman yung portions of it so matatanggal yung ibang fractions niya.

Pero lalabas pa rin po ang oil at ando pa rin yung problema. At ang epekto nito mararamdaman pa rin natin kahit hindi natin nakikita ng ating mga mata.

Mararamdaman natin yung sa ating food sources kasi makakapekto pa rin po ito sa kalikasan.

So sana po huwag nating ibaon. At kung gagamit tayo ng mga, yung pinapakita nyo po ngayon, na mga naturally available na mga materials,

alalahanin po natin na kailangan pa rin natin itong ipunin at kailangan pa rin itong i-treat.

So kailangan pa rin po itong iproceso sa kahit anong material yung gagamitin nyo, maging tela man yan, maging bunot man ng niyog.

Lahat po yan kailangan ipunin kasi meron po yung langis at kailangan dumaan sa paglilinis na proper.

Prof, maraming salamat po ulit sa informasyon na inyong ibinahagi. Sana po, hindi lang po yung mga residente o yung mga tao po nasa ground,

kundi may mga iba pong nagdedesisyon ang makikinig po sa inyong rekomendasyon. Thank you very much po, Prof.

Maraming salamat.

Yan po si Ma'am Irene Rodriguez.