NAKU PO! Napaka GRABE naman ng nangyari. HETO NA! ang ating hinihintay. HALA KA! Siguradong Magugulat ka dito, dahil ngayon mo lang ito maririnig. PETMALU na paliwanang upang maunawaan ng mabuti at matuto ng aral. Bakti Hugios pabilog ang mga plaeta. Ano ang kinalaman ng gravity at ng malaks na puwersang strong force sa pag hulma ng mga planeta? Ating alamin ang mga malalim na paksa at unawain ng buong pagiisip ang mga kaganapan noon at ngayon sa loob at labas ng bansang Pilipinas. Dito mapapanood ang mga misteryo at kababalaghan na kinagigiliwan at kinatatakutan ng mga Pilipino. MABUHAY PHILIPPINES! PHILIPPINES BONGBONG MARCOS JR SARA DUTERTE REP[UBLIC OF THE PHILIPPINES SAMAHAN ANG PINOY MYSTERY CHANNEL UPANG BIGYANG KABULUHAN ANG MGA NAPAKA LALIM NA MGA PAKSA SA MUNDONG IBABAW. SURIIN AT PAGARALAN NATIN MGA KAGANAPAN NOON AT NGAYON GAMIT ANG THEOLOGY, PSYCHOLOGY AT AGHAM UPANG LINAWAIN ANG MGA MISTERYO. AT SA MABUTI NATING MENSAHE AY MABAGO NATIN ANG TAKBO NG BUHAY PATUNGO SA KAPAYAPAAN AT KABUTIHAN.

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Mga planeta, bilyon-bilyong bilang ang matatanaw sa kalawakan.

Gamit ng modernong teknolohya at makabagong teleskopyo, mapapansin ang mga ito ay hugis pabilog.

Bagamat may dibate hinggil sa hugis ng degdig kung flat o hindi, walang pagtatalong maririnig sa hugis ng ibang planeta sa ating solar system o sa ibang galaxy.

Kaya ang tanong ng marami ay, bakit bilog ang mga planeta?

Magugulat ka sa maririnig mo na ang mga igating planeta sa ating known universe ay nagsimula sa maliit pa sa isang butil ng buhangin.

Mayroong mga naniniwala at marami din namang naghihinala.

Ang tanong...

Totoo ba?

Kalawakan

Puno ng misteryo at kamanghamanghang mga impormasyon na bumibihag sa pag-iisip at nagpapasiklab sa apoy ng damdamin.

Ang pagnanasang malaman ng katotohanan hinggil sa universe ay hindi basta-basta napupukaw.

Kasama sa walang hanggang pag-aaral ng mga dalubhasa ay ang mga katanong ang bumabagabag sa ating kaluluwa.

Likas ang talino ng mamamayang Pilipino kaya kung may papaliwanag mga kasagutan sa sariling wika,

ang malalalim ay iibabaw at ang kalabuan ay liliwanag.

Bakit nga ba bilog ang hugis ng mga planeta, hindi kwadrado, triangulo o pahaba?

Reliyoso ka man o isang ateista, naniniwala sa Flat Earth Theory o ano pang conspiracy,

kung hindi mo alam, ikaw mismo ang maaaring makasaksi ng ibang planeta ay may hugis na bilog.

Kung pupunta ka sa Pag-asa Astronomical Observatory sa loob ng UP Diliman o sa Manila Observatory na nasa Ateneo de Manila,

ikaw mismo ang makakasaksi sa sariling mga mata kung ano ang tunay na hugis ng ibang mga planeta.

Sa katunayan, gamit ang kanilang teleskopyo, pati ang araw at buwan, ay hugis pa bilog.

Upang masagot ang malalim na tanong, kailangan ay lumabas tayo sa haba ng kalawakan.

Sa hindi matanaw ng bahagi, magmatsyag palapit sa ibang galaxy.

Doon ay matatanaw ang tinatawag na Cosmic Dust.

Kapag sinabing kosmik, ito ay hinggil sa kosmos o sa ating uniberso.

Ang cosmic dust ay parang mga dumi o mantsya sa ating kalawakan, pero hindi ito halikabo.

Ito ay mga gases, karamihan ay hydrogen at helium.

Makikita sa Table of Elements ang dalawa ay nangunguna sa listahan, dahil sa ang mga ito ay ang pinakamaliit na elemento sa lahat.

Mapapansin na may numerong isa ang hydrogen, dahil isa lamang ang laman ito, isang proton.

Ibig sabihin, hindi ito pwedeng biyakin sa ngayon, pero maaaring magpagsamahin at nagiging helium.

Kaya sa listahan, mapapansin na ang helium ay may numerong dalawa, dahil dalawa ang protons nito, ang mga pinagsanib na protons ng hydrogen.

Kaya sa marami na ang talagang nakamamangha sa elementong hydrogen at helium ay ang kakaiba nitong katangihan.

Bagamat ang helium ay ang pinagsanib ng mga hydrogen, hindi sila basta-basta nagtidikit.

Pinaglalayo ang mga ito ng tinatawag sa syensya na weak force o mahinang puwersa.

Nagtutulakan ang hydrogen at helium kapag naglalapit, pero kapag nagdikit, mahirap itong paghiwalayin.

Ito ay dahil sa isang napakalakas na puwersa na tinawag sa agham na strong force, ang pinakamalakas na puwersa sa buong alawakan.

Mabubulabog ang iyong buong pagkatao kung sasabihin sa iyo na ang strong force ay mas malakas pa ng trilyon-trilyon-trilyong beses sa gravity ng ating dahintig.

Narinig mo? Trilyon-trilyon-trilyong beses na mas malakas.

Halimbawa, kung ang hydrogen atom ay kasing laki ng isang Jolen at pakakawala ng strong force nito, sa loob lamang ng ilang segundo, kaya nitong higupin ang buong Earth.

Magkokolaps ang lahat ng bagay, magiging siksik at dense, tapos iinit ito ng sobra hanggang sa sumabog.

Pero huwag kang mabahala, hindi ito mangyayari dahil wala namang atom na kasing laki ng Jolen.

Paglipas ng napakahabang panahon, ang cosmic clouds na hydrogen at helium ay nagtutulakan papalayo at babanda sa ibang atoms.

Kapag bumanda ang isang hydrogen sa isa pang hydrogen o helium, pabilis ng pabilis ang banggaan ng mga nito.

Hindi ba kapag mabilis ang galaw ng kahit ano, ito ay umiinit?

Paglipas pa ng panahon, napakabilis na ng banggaan ng hydrogen at helium sa loob ng cosmic cloud.

Painit ng painit at pabilis ng pabilis sa sobrang bilis at sobrang init hanggang sa hindi na kaya ng weak force na ipulak ang ibang atoms.

Hanggang sa nagsasanib na ang mga hydrogen at mga helium.

Ito ang proseso na ginagamit sa Bomba Atomica, ang tinatawag na Nuclear Fusion.

Paglipas pa ng panahon, napakabilis na ng banggaan ng hydrogen at helium sa loob ng atomic cloud.

Hindi ba kapag mabilis ang kahit ano, ito ay umiinit?

Pabilis na ng banggaan ng hydrogen at helium sa sobrang init hanggang sa hindi na kaya ng weak force na ipulak ang ibang atoms.

Paglipas pa ng panahon, napakabilis na ng banggaan ng hydrogen at helium sa loob ng atomic cloud.

Paano naging bilog ang hugis ng mga planeta?

Nuclear Fusion

Nuclear fusion ay ang proseso na nagaganap sa loob ng cosmic dust kapag nagsasanib ang hydrogen at ang helium.

Kapag sinabing nuclear, ito ay tumutukoy sa mga atoms at ang fusion ay ang pagsanib.

Siyempre kapag nagsanib, ito ay lumalaki.

Nagsasama-sama ang mga atoms at nagkakaroon ng mas malaking mas o ang pagsisiksik ng atoms.

Walang bigat sa kalawakan dahil walang gravity pero merong mas.

Kung alam mo ang volume at density ng isang bagay, makakalkula ang sukat ng mas nito.

Pero hindi dito nagtatapos ang pagsanib ng hydrogen at helium dahil palaki ito ng palaki hanggang magiging kasinlaki ng isang butil ng buhangin.

Tapos magiging kasinlaki ng isang butil ng bigas.

Pasiksik ng pasiksik ang mga atoms, palaki ng palaki ang mas.

Huwag kalimutan kapag may mas, nagkakaroon ng gravity.

Paglipas paan ang mahabang panahon, dahil sa gravitational pull, lumalakas ang paghila nito.

Nasasali ang kuano-anong mga lumulutang sa kalawakan.

Mga asteroids, mga natira sa sumabog na bituin o supernova.

Sa larangan ng astrophysics, ito ang tinatawag na accretion.

Kapag sinabing accretion, ito ay ang proseso kung saan ang malilit na butil ay lumalaki.

Gamit ang gravity, ito ay unting-unting humihila ng mga bagay sa paligid.

Ito ang simula sa pagbuo ng isang planeta o ng protoplanet.

Ito rin ang paliwanag sa science.org na sa unang pagkakataon,

nasaksihan ng mga astronomers ang pagsilang ng isang planeta mula sa gas at dust.

Ayon sa isang universidad sa bansang Switzerland, matapos rawang ilang dekada ng mga spekulasyon,

gamit ang makabagong teleskopyo na tinawag nilang SPHERE o ang Spectropolarimetric High Contrast Exoplanet Research,

Sa wakas raway, nasaksihan na nila ang pagbuo ng isang planeta.

Hinulat din ito noong taong 2020 ng Physics World na nakita ng mga astronomers ang unang ebidensya

sa pagsilang ng isang planeta gamit ang napakalaking teleskopyo ng SPHERE.

Dahil sa gravity, kaliwat ka na ng inihila papunta sa gitna na nagsasanib na hydrogen at helium

Sa itaas, sa ibaba at sa anumang direksyon, hunti-hunting nagkakahugis ang proto-planet.

Katulad ng gravity sa Earth na kahit sa ang bansa tumungtong ang isa, hindi magbabago ang bigat.

Ang isang kilom bigas sa Pilipinas kung dadalhin sa Amerika ay isang kilo pa rin.

Siyempre, pwera na lang kung dadigdagan o babawasan.

Ganun din sa pagbuo ng isang planeta, ang gravity nito sa gitna ay balance sa kahit anong direksyon.

Parewang lakas ng paghihila nito sa kaliwa, sa kanan, sa ibaba at sa itaas.

Kaya habang tumatagal, nagiging bilog ang hugis nito.

Hindi man perpekto o makinis na bilog at puno ng mga lubak,

makikita gamit ang teleskopyo ang hugis na bilog na mga planeta.

Ganyan din ang simula ng mga bituin at mga buwan sa kalawakan.

Kung hindi ka makapaniwala, kumuha ka ng maitim na plastic at silipin mo ang araw sa tanghali.

Makikita mo na ang hugis ng araw ay hindi kwadrado o hindi triangulo.

Ito ay hugis, bilog.

Pero kung madali kang masila o gumamit ka ng Samsung S21 Ultra o ang bagong iPhone ngayon

at i-close up zoom mo ang maliwanag na buwan at makikita mo ang hugis nito.

Anong araw lang mapupulot dito?

Relihiyoso ka man o isang etiista, naniniwala sa flat earth o hindi,

kita sa teleskopyo ang hugis ng mga planeta, araw at buwan.

Ayon sa mga eksperto, ang mga ito ay masasabing nagdaan sa pare-parehong proseso,

kaya pare-pareho ito ng hugis, hugis na pabilog.

Patunay lang na iisa ang disenyo nito, at kung may disenyo, marahil ay merong nagdisenyo.

Buksan mo ang iyong isip at hayang lumalim pa ng lubusan ng iyong pangunawa

sa mga kasaysayang kapupulutan ng maraming aral.

Tandaan, katotohanan ang susi

sa tunay na kalayaan.

SUBSCRIBE!