Follow News5 and stay updated with the latest stories! Facebook: facebook.com/News5Everywhere Twitter: twitter.com/News5PH Instagram: @news5everywhere Tiktok: https://www.tiktok.com/@news5everywhere Website: news5.com.ph

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Una sa lahat, nakakasamid ang taas presyo ng bigas, kaya ang mga kainan may kanya-kanyang diskarte sa tinda nilang kanin.

Ang isang restaurant nga may dagdag-singil kapag may tirang kanin sa kanilang only rice meals.

Ang iba pang detalye sa nagmamahal na bigas, abangan, maya-maya lang.

Narito na iba pang malalaking balita sa front line.

Mga jeepney driver umaalbas sa planong ibalik sa P9 ang pamasahe simula sa susunod na buwan.

Grupong Maribela muling nagbanta ng tigil pasada.

Pangako ni Pangulong Bongbong Marcos na ibaba sa P20 ang isang kilo ng bigas. Malapit na raw matupad.

Dasa 25 piso na lang tayo, konti na lang. May bababa natin yan.

Tinatay na si Negros Oriental Governor Roel Degamo inilibing na.

May bahay ni Degamo, may mensahe sa itinuturong sangkot sa krimen na si Congressman Arnie Tevez.

Takot din pala siya. Nadatakot din pala ang nananakot.

News 5 Exclusive. Tagapagsalita ng pamilya Degamo, hindi netaye kung paano nalusutan na mga ganan ang security ng gobernador.

DOH at Simbang Katolikan nagbabala sa pagbabalik ng pagpapapako sa Cruz, sa San Pedro, Kutud, sa Pampanga.

Taong-taong namamanata na si Robin Enaje hindi na kayang magbuwat ng Cruz.

Pasa may mahanap na kapalit, titigil na ako.

At silipin na ang mga pelikulang kalahok sa kauna-unahang Summer Metro Manila Film Festival.

Magbanta ng panibagong tigilpasada ang grupong Manibela kasunod ng planong ibalik sa 9 peso sa ampamasahe sa jeep.

Tanong na mga tsuper, paano matitiyak na mababayaran sila ng subsidiya ng pamahalaan?

Nasa front line ng balitang yan, si Jenny Dongon.

Alas 4 pa lang ng madaling araw, nagsimula ng pumasada si Mang Raul.

Pero mag aalas 12 na ng tanghali, wala pang isang daang piso ang kita niya.

Hindi tuloy niya alam kung mabubuno ang limang daang pisong pang boundary.

Kaya namabalitaan niya ang anunsyo ng LTFRB na ibabalik sa 9 pesos ang pamasahe sa jeep.

Hindi niya naiwasang madismaya.

Kung pwedeng ibaba nila yung pamasahe, ibaba nila rin yung kasulina, prodo, ganyan.

Ayon sa Land Transportation, Franchising and Regulatory Board o LTFRB, magpapatupad sila ng diskwento sa pamasahe simula Abril.

Meron na umanong 1.2 billion pesos na pondong nakalaan sa ilalim ng service contracting program.

Ang mangyayari, tatanggalin ang libring sakay at ibabalik ang pamasahe sa dati nitong halaga bago magpandemya.

Kaya ang 12 pesos na minimum fare sa mga tradisyonal na jeep magiging 9 pesos ulit pagsapit ng Abril.

Sa modern jeep naman, ang 14 pesos na pamasahe ibabalik sa 11 pesos.

Sa mga bus naman, may bawa sa 3 hanggang 4 na piso.

Balak ding isama sa diskwento ang mga UV Express.

Ang fare discount na yan, planong ipatutupad hanggang Desyembre ngayong taon.

Ipatutupad lang din daw yan sa mga rutang maraming pasahero.

Bukod pa yan sa mandatory 20% discount sa mga senior citizen, PWD at istudyante.

Ang instruction ko sa LCFRB ay pag-aralan natin ang mga ruta na mas maraming mahihirap para doon natin ilagay.

Ang mga nakausap namin, maraming agam-agam sa planong ito.

Una, baka matagalan daw ang pagbibigay sa kanilang subsidiya.

Ang mga nakausap namin, maraming agam-agam sa planong ito.

Una, baka matagalan daw ang pagbibigay sa kanilang subsidiya.

Ang mga nakausap namin, maraming agam-agam sa planong ito.

Una, baka matagalan daw ang pagbibigay sa kanilang subsidiya.

Pangalawa, hindi naman daw de derecho sa kanila ang bayad ng gobyerno.

Baka naman pinimam sa derecho na sa amin.

Pagkano pupunta ka sa operator, baka hindi na nandibigay sa amin.

Baka hindi na nandibigay sa amin.

May delay rin yun.

Yung mga tatlong buwan ay narinig ko na mayroon daw kaming ayaw daw.

Wala naman hanggang ngayon.

Ang ilang transport group umaalma rin.

Laro't hindi naman daw sila nakonsulta sa planong ito.

Hindi rin daw malinaw ang magiging patakaran sa pagpapatupad ng diskwento.

Ngayon halimbawa ako, isa akong jeepney driver.

Mapipilang ba nila kung ilan ang route ako?

Paano nila mag-determine kung magkano ang babayaran sa akin?

Halimbawa limang beses lang ako bumiyahin ngayong araw, limang round trip lang.

Lahat po ba kami magpapasa isa-isa sa mga driver sa LTFRD kung sila ang magbabayad?

Wala, magkatotokan lang tayo sa subsidy.

Alam naman natin, katulad ang mga nakaraan, naka ano yan sa card niyang pantawid-pasada.

Ang pantawid-pasada may habang ganyan yung operator.

Talagang dapat, pag-isipan mabutian, dapat ganyan siya sa mga driver.

Kung hindi daw ito mapaplan siya ng maayos, hindi daw sina mag-aatubin ang magtigil-pasada ulit.

Pag hindi kami nakonsult, pasada na naman kami.

Puro nalang pangigipit yung, hindi patas eh.

Unfair po yung mga policy na nilalabas po nila.

Sabi naman ng DOTR, kasalukayan pa nilang pinag-aaralan ang magiging guidelines ng plano fair discount.

Nagpapalitan mula sa frontline, Jenny Dongon, News 5.

Mismong Department of Transportation aminadong hindi gaanong napag-aralan ang mga patakaraan sa PUV Modernization Program.

Ayon kay Transportation Secretary Jaime Bautista, inatasan siya ni Pangulong Bongbong Marcos na busisiin ang labindalawang Memorandum Circular kaugnay ng PUV Modernization.

Kabilang daw sa mga dapat pag-aralan ang pagbibigay ng ruta sa mga kooperatiba.

Ayon pa sa kalihim, komplikado kaya hindi dapat madaliin ang modernization program.

Base sa huling datos ng DOTR, nasa 6,000 units pa lang ang nakakapag-modernize.

Wala pa yang 4% ng target na 180,000 units.

It is a complicated program. Napakarami pong components and tingin ko nga hindi dapat madaliin.

Hindi lang gobyerno ang didikta. Dapat ipakinggan natin ang galagang mga drivers at operators.

Masisila po talaga ang maapeksuhan nito.

Sa ilang kainang may un-re-rice, may ekstra bayad na po sa mga hindi makakaubos ng in-order nilang kanin.

Nasa front line na balitan yan si Shyla Francisco.

Hindi kompletong pagkain nating mga Pinoy kung walang kanin.

Lalo na kung masarap ang ulam, di maiiwasang mapa-extra rice.

Pero ngayong ang mahal ng bigas, sigurado rao na apektado ang presyo ng kanin sa mga restaurant at karinderiya.

Sa loob lang ng dalawang linggo, hanggang dalawang piso ang dagdag sa presyo ng lokal na bigas sa Metro Manila.

Ang dahilan daw niyan, mahal na abono.

Hanggang apat na piso naman ang taas presyo sa kada kilo ng imported na bigas dahil sa mahal na presyuan sa world market.

Ang sizzling house na ito sa Maynila, dinarayo sa kanilang un-re-rice promo.

Isang sakong bigas daw ang nauubos nila kada araw.

Sa kabila ng taas presyo sa bigas, hindi rao nila itataas ang 99 pesos nilang un-re-rice meals.

Pero may 29 pesos na rao silang sisingilin sa kanilang customer kapag may tirang kanin.

Pero kung tataas pa rao ang presyo ng bigas, wala na rao silang magagawa kundi magpataw na rin ng dagdag-singil sa kanilang rice meals.

Sa karenderya namang ito, 13 pesos ang extra rice.

Hanggat maaari, ayaw na rao nila itong taasan pa.

Kaya ang ginagawa nila, binabawasan na lang ang takal ng kanin.

Magsasakripisyo kami sa umpisa kung kaya.

Or babawasan namin ng konti yung one cup para hindi naman maapektuhan yung presyo.

Babala ng Federation of Free Farmers, malabong bumaba ang presyo ng bigas, lalo't nagbabadja pang humigpit ang supply pagpasok ng tag-ulat.

Hindi pa masyadong stable yung supply.

Ang magiging problema natin pagdating ng June, July, August later this year, baka doon magkakalalabas yung very tight supply.

Ang grupong bantay bigas nananawagan sa pamahalaan na magpatupad na ng price control.

Humihingi rin sila ng ayuda para sa mga magsasaka.

Ayon naman sa Department of Agriculture, pinag-aaralan na nila ang paghanap ng mas murang lokal na abono.

Ang pinakamaganda lang talaga dyan is that mag-source tayo locally.

Kung whether it's compost, organic man or chemical fertilizer, dapat meron tayo para hindi tayo dependent doon sa ating import.

Nauna na rin sinabi ng DA na may nakalaang P13.3B na pondo ngayong taon sa Fertilizer Discount Voucher Program para sa mga magsasaka.

Nagbabalita mula sa front line, Shaila Francisco, News 5.

Sa mismong balwarte ng kanyang kalaban noong 2022 elections, binanggit ni Pangulong Bongbong Marcos ang pangako niyang 20 pesos per kilong bigas.

Kung kailan nga ba ito matutupad, ang sabi lang ng Pangulo, as soon as possible.

Nasa front line ng balitan niyan, si Gio Robles.

Mainit na sinalubong si Pangulong Bongbong Marcos ang pagbisita niya sa bayan ng Pili sa Camarines Sur ngayong araw.

Eksenang hindi mo akalaing mangyayari noong kainitan ng 2022 elections.

Ito ang unang biyahe ni Pangulong Bongbong Marcos sa Camarines Sur simula noong kampanya.

Hindi man siya pinala dito pero ang bentahin niya ngayon, ginawa pa siyang adopted son ng balwarte ng kanyang pinakamahikpit na katunggali na si dating Vice President Lenny Robredo.

Pinangunahan ng Pangulo ang pagbubukas ng kadiwan ng Pangulo Store sa Pili na kauna-unahan sa buong Bicol.

Ang kadiwan ng Pangulo ay proyekto ng Department of Agriculture na naglalayong makapagbenta ng mas murang pagkain at iba pang mga produkto.

Sa kanyang talumpati binanggit ng Pangulo ang 20 pesos per kilogram bigas na kanyang ipinangako noong kampanya.

Pero kailan nga kaya mapapababa ng Pangulo ang preso ng bigas?

Yesterday if not sooner, lahat ng timetable ko yesterday if not sooner. Lahat yan asap. I don't know. We'll see. Kasi minamalas din tayo sa weather. Kaya hindi mo matiyak kung ano yung magiging production.

Ang mga Bicolanong nagpunta sa kadiwa, laking pasasalamat naman sa pagbisita ng Pangulo.

Binoto kita President. Miso namin bumaba pa ang bigas.

Ibinida rin dito ang ipinagmamalaking produkto ng probinsya na Pili Nuts.

Ito po yung Pili Nuts namin na talagang hindi mo makukuha sa ibang lugar. Talagang dito lang yan sa amin from Bicol.

Higit sa pagpapababa ng preso ng pagkain, hangat din daw ng Pangulo na itaas ang kalidad ng produkso ng mga magsasaka.

At bilang tumatayong kalihim ng DA, idiniini Pangulong Marcos na malaking tulong ang teknolohiya sa pagsasaka.

Tiniyak din ang Pangulo na nakatoon din ang DA sa problema sa African Swine Fever.

Nagbabalita mula sa Frontline, Geo Robles, News 5.

Susunod, News 5. Sumamang pumalaot sa Oriental Mindoro kung saan lumubok ang tanker na nagdulot ng oil spill.

Supply ng isda para sa Semana Santa. Apektado na ba ng tumagas na langis?

At ilang negosyante nangangambang abusuhin ng ilang mambabatas ang charter change.

Abangan ang lahat ng iyan sa pagbabalik ng mas pinalakas na Frontline, Pilipinas.

Ipinakita nila ang mga paraang ginagawa para mapigilan ang pagkalat ng langis.

Nasa Frontline ang balitan niyan, Simon Gualvez.

Kasamang Philippine at Japan Coast Guards, pinuntahan namin ang bahagi ng dagat na sakop ng nauhan Oriental Mindoro kung saan lumubog ang Empty Princess Empress.

Dalawang tugboat ang nangunguna sa offshore oil containment o pagkontrol sa pagkalat ng tumatagas na langis.

Papalapit pa lang kami sa mga tugboat, napansin na namin ang maitim na patsipatsing langis.

Nakakabit sa mga tugboat ang nasa 200 metrong oil spill boom para magsilbing harang sa inaanod na langis.

Nakapwestong dalawang tugboat 3 nautical miles o halos 5 kilometrong layo mula sa sinasabing lokasyon ng lumubog na tanker.

Sa pwestong iyan, mas madali raw na maaharang at may ipo ng mga tumatagas pang langis.

Yung malaking bahagi na yun na kumikinang na tubig, dito pinaniniwala ang lumubog yung Empty Princess Empress.

Malakas yung amoy ng langis dito sa bahaging ito ng lugar.

At ang sinasabi ng Philippine Coast Guard, nakakapag-release daw ng nasa 10 hanggang 20 litro ng langis kada oras itong lumubog na tanker.

Mas kaunti na raw yan kumpara sa 30 litro ng langis na tumaga sa tanker nitong mga nakalipas na araw.

Tingin ng Malayan Towage and Salvage Corporation na kinuang contractor ng may-ari ng barko,

ang kargang industrial fuel na ang kumakalat ngayon sa dagat.

Mas mahirap na itong alisin kumpara sa automotive diesel oil.

Mas malapot kasi yung industrial fuel compared sa engine oil like diesel.

So mas malapot siya kaya mas mahirap siyang idisperse.

And pag nag-emulsify siya, medyo mas magpunat siya kaya mas mahirap siyang ilinisin.

Gumagamit na rin ng Coast Guard at ang contractor ng skimmer o panghigup ng langis.

Meron ding mano-manong nagsasalok ng langis.

Naglalagi din sila ng dispersahan para mas madaling malusaw ang mga namuong langis.

Yun nga lang, limitado lamang daw ang paggamit nila ng kemikal sa dagat.

Hindi naman natin lahat ma-apply ang dispersant and medyo nililimit lang natin yung use ng dispersant.

Kasi meron din siyang effects sa environment.

Sinubukan din kanina ang mungkay ng Japan Coast Guard na padaanan ng barko ang mga namuong langis.

That's why gumagamit din tayo ng mechanical na pamamaraan para mapabilis natin sila na recover bonk.

Kahit may oil spill boom, makikitang may lumulusot pa rin langis.

Kaya payo ng Japan Coast Guard bugahan nito ng malakas na tubig.

Gumagamit din ng Water Cannon ang Philippine Coast Guard para mabilis na mamix yung inilalagay na dispersant sa mga tumagas na langis.

At dahil sa malakas na pwersa nito, paraan din daw yan para madaling ma-disperse o mawala yung mga tinatawag na oil sheen o yung mga maninipis at kalat-kalat na langis sa ipabaw ng dagat.

Sa ngayon, umaabot na sa 700 hanggang 1500 litro ng concentrated oil ang nakukuha sa dagat sa araw-araw na clean-up.

Hinihintay din ang Remotely Operated Vessel o ROV na may kakayang makita ang sitwasyon sa ilalim ng dagat.

Gagamitin ito para mapag-aralan kung anong pinakamabilis na paraan para masipsip yung mga natitirang langis sa lumubog na tanker.

Sa March 20, inaasang darating sa bansa ang ROV mula Japan.

Nagbabalita mula sa Frontline, Mon Gualvez, News 5.

Ibinulgar ni Justice Ekatay Boing Rimulya na isang scrap ship ang Empty Princess Empress na nagdulot ng oil spill sa Oriental Mindoro.

Ibig sabihin, gawaraw ito sa mga pinagtagpi-tagping lumang barko.

Posibleng 50 anyos na rin daw ito.

Ayon pa kay Rimulya, dalawang beses na pinagawa ang barko para maging oil tanker.

Binagaaralan na kung ituturing ng krimen ang paglumbog ng barko.

Lalo't alam mo muna ng Kapitan ang tunay na kondisyon ng Empty Princess Empress.

Kung itong barkong ito ay hindi brand new vessel, it is rebuilt scrap ship na dalawang beses ni-rebuild para maging tanker.

It was not built to be a tanker from the very beginning.

Samantala, nininaw ng Marina na tanging ang kumpanyang may-ari ng Empty Princess Empress ang may permit at hindi ang mismong barko.

Inimbestiga naman ng Marina kung saan nakuha ng Philippine Coast Guard ang inilabas nilang Certificate of Public Convenience na pirmado pa ng Marina noong November 2022.

There is already an application. However, it's not yet done.

There has been no approved CPCF as of yet for permanent addition of ship because the company still has to comply with some lacking documentary requirements.

Hindi apektado ng oil spill ang pangkalahatang supply ng isda sa buong bansa.

Yan ang tiniyak ng Bureau of Fisheries and Aquatic Resources o BFAR.

Sapat daw ang supply ng isda dahil fishing season naman.

Kaya raw nitong tugunan ang mataas na demand sa isda para sa Semana Santa kung kailan maraming nagpa-fasting sa pagkain ng karnet.

Pero asahan daw ang taas presyo sa isda sa mga susunod na araw.

Pero aminado ang BFAR na apektado ang supply sa mga probinsyang kumalat ang oil spill.

Sa immediate areas kung saan nangyari yung oil spill, halimbawa sa lalawigan mismo ng Mindoro at mga karating na lugar, inaasahan natin na may magkakaroon ng kakulangan sa supply.

At yung mga malalapit na lugar kagayo ng Batangas kung saan malapit sila sa Mindoro at isa sila sa mga market destination.

Pero hindi pa namin nanakikitan na pangmalawakan ito on a national scale.

At susunod, political provisions ng Saligang Batas dapat na rin daw baguhin sa isinusulong na charter change ayon kay Cebu City Mayor Michael Rama.

Magnitude 4.7 na lindol sa Sambales naramdaman sa ilang bahagi ng Metro Manila.

At mga namamanata naghahanda na sa pagbabalik ng pagpapapako sa Cruz sa San Fernando, Pampanga.

Yan at iba pa sa pagbabalik ng front line, Pilipinas.

Nianig ng Magnitude 4.7 na lindol ang Sambales.

Ayon sa Fivox, pasado alas 12 kaninang tanghali nang may tala ang pagyanig sa Masinlok, Sambales.

Intensity 4 ang naramdaman sa Alaminos City at binalonan sa Pangasinan at sa San Fernando, Pampanga.

Intensity 3 naman sa ilang bahagi ng Metro Manila, particular sa Mandaluyong, Quezon City at Taguig.

Kain din sa mga bayan ng Infanta, Aguilar at Villasis sa Pangasinan.

Ginalam pa ang lawak ng pinsala. Wala namang naitalang mga aftershocks.

Bawal pa rin pumasok sa 6 km permanent danger zone ng Mayon Volcano dahil sa posibilidad na magkaroon ng rockfall, ashfall at phreatic eruption.

Sa eksklusibong panayan ng News 5 kay Chaton Mayor Fritz Diaz, tagapagsalita ni Negros Oriental Governor Ruel Digamo.

Limang police security detail ang nag-duty sa gobernador noong March 4, araw na nangyari ang pamamaril.

Pero pinalipat daw ni Governor ang iba sa kanila.

May police detail siya, binigyan niya sa anak niya, binigyan niya sa isang board member.

Naiwan sa kanya, at the time na yun sumakit yung tiyan, hindi naka-duty, mayroong off.

Tsaka yung dalawang natira doon, yung isa sinabihan niya kumuha ka ng pagkain sa taas.

Isang police lang ang natira kay Digamo. Ang AFP naman, may dalawang sundal ang pinadala para bantayan ng opisyal.

Mayroon siya mga army. Dalawa lang alam ko. Dalawa lang ang naka-duty.

Noong nag-a-ask siya ng security, isa yung army na nag-ano sa kanya."

Bukod dyan, may waparang personal na tauan si Digamo na armado ng baril.

Kaya panatag daw ang gobernador na walang magtatangkas sa kanyang buhay.

Siguro yung element of surprise, at saka yung sino mong magkakala, daming tao, di ba?

Nang pasukin at ratratin ng maarmadong lalaki ang compound, ang dalawang sundalang bantay ni Digamo lang umanoan na kalaban.

Police, police. Pero kumuha ng pagkain yung isa na sa tabi niya. Hindi nakakaputok. Yung army lang daw ang nakakaputok.

9.34 ng umaga nang mangyari ang pamamaril. May naka-schedule daw sanang pulong si Digamo sa Philippine Army sa naturang compound, 30 minuto bago ang pamamaril.

Ang alam ko, pupunta sana yung army pero natawagan niya na huwag muna kayong ano, pag lunchtime na kayo kayo kasi para matagal yung usapan natin.

Kasi maraming tao eh, hindi ka naman makaintertain. Sabi niya, lunchtime na lang, yun ang si Gobernador tatawag.

Huli na ang lahat na dumating ang mga sundalang kamiting dapat ni Digamo kaya sila ang unang tumugis sa mga gunman.

Nagkaroon ng pursuit operations, joint pursuit operations ang ating armed forces kasi yung area na yun sa Pamplona, marami dyan is detachments.

Sa ngayon, limang gunman na ang sinasabi ng Joint Task Force Negros na na-aresto nila. Isa naman ang napatay, pero ang Special Investigation Task Group ng PNP nananatili sa apat ang arestadon suspect.

Nasapanan sila ng mga patong-patong na kaso ng murder at attempted murder. Patuli naman ang manhand operation sa iba pang namaril kay Digamo at sa walong nadamay na sibilyan.

Nagbabalita mula sa front line, Gary De Leon, News 5.

Susunod, DOH may paalala sa pagbabalik ng mga magpe-penitensya at magpapapako sa crew sa Semana Santa.

At silipin ng walong pelikulang kalahok sa kauna-unahang Summer Metro Manila Film Festival.

Tutok lang mga kapatid, magbabalik pa rin ang front line, Pilipinas.

Mga kapatid, magbabalik pa rin ang front line, Pilipinas.

Maging tapat at transparent. Yan ang paalala ni Pangulong Bongbong Marcos sa Department of Human Settlements and Urban Development para sa mga transaksyon sa programang pabahay ng pamahalaan.

Sinabi yan ng Pangulo sa groundbreaking ceremony ng Pambansang Pabahay para sa Filipino Housing Program o 4PH sa Camarines Sur.

Hinikayat din ng Pangulo ang ahensya na gumawa pa ng mga estrategiya para ma-solusyonan ang kakulangan sa pabahay.

Isa sa flagship programs ng Administrasyong Marcos ang 4PH. Target nila ang makapagpatayo ng isang milyong pabahay kada taon.

Sa ngayon, labim-pitong LGU na sa buong Pilipinas ang kasali sa 4PH.

Nais ko rin gamitin ang pagkakataon ito upang igiit sa DHSUD at sa ating mga LGU at iba pang ahensya na maging matapat at bukas sa inyong mga transaksyon, lalong-lalo na sa mga gawaing may kaugnayan sa pabahay.

Pwede nang hindi mag-facemask sa mga terminal ng Naia at Clark International Airport. Alinsunod yan sa Executive Order noong 2022 at sa Memorandum Circular ng Department of Tourism dito lang barso.

Layon itong ipakita sa mga turista naligtas magbakasyon sa Pilipinas. Pero paalala ng Naia at Clark Airport, required pa rin magsuot ng facemask kapag nasanob na ng aeroplano.

Sakto naman ang pagluluwag ng mga airport sa Simanas Santa kung kailan inaasang dadagsa ang mga turista. Mahaba-haba pa naman ang holiday dahil wala rin pasok sa April 10 bilang pagulita sa Araw ng Kagitingan.

Dagdagood news pa ang bawasingil sa pamasay sa aeroplano sa susunod na buwan.

There is a long weekend again come this holy week. So tama-tama maganda yung timing ng pagbaba ng fuel bill surcharge.

Marami pa kayo mga balitang dapat malaman sa pagbabalik ng Frontline Pilipinas.

Libo-libong residente ang nakiisa sa dibing ng Pinaslang na Sinegros Oriental Governor Roel Degamo.

Ang may bahay ni Gov may mensahe sa dinidiin nila sa krimen na si Congressman Arnie Tevez. Nasa Frontline ang balitan niyan si Justine Ponsalang.

Manalapit na kaibigan, mga kabag-anak at libo-libong residente mula sa iba't ibang bayan ng Negros Oriental ang dumayo sa bayo ng Siaton kanina para masilayan sa huling pagkakataon si Negros Oriental Governor Roel Degamo.

Kasabay ng pagloksa ang patuloy na panawagan ng Hustisya sa pagkamatay ng Gobernador at walang iba pa. Mahigpit naman ang pagbabantay ng mga sundalo at polis, pati na rin ang Coast Guard at mga K-9 units sa buong compound.

Bandang alauna y medya kanina nang dalhin ang labi ng Gobernador mula sa kanyang bahay sa barangay Bonawon papunta sa Bonawon Parish Church para sa huling pagbabasbas. Pagkatapos ito ay ibinalik ang Gobernador sa kanyang bahay.

Nasa kanilang bakuran lang ang nitsyong pagdalagakan ng Gobernador. Katabi ni Degamo ang puntod ng kanyang mga magulang at kapatid. Pasado alas 5 kaninang hapon na ilibing na ang Gobernador.

Bago ang libing na kausap ng media ang may bahay ng Gobernador na si Pamplona Mayor Janice Degamo. Anyang ang mga naongkat na issue dahil sa pagkamatay ng kanyang asawa ay maliit na bahagi lamang ng masalimuot na politika sa probinsya.

If you will try to uncover everything that's happening in Negros Oriental, siguro we will be one, we will be together in saying enough is enough.

Hindi rin daw matanggap ni Mayor Janice ang hininging dalawang buwang leave of absence sa kamara nang inuugnay nila sa krimen na si Congressman Arnie Tevez. Hindi daw siya naniniwalang natatakot si Tevez para sa kanyang siguridad.

First time kong narinig yan, takot din pala siya. Natatakot din pala ang nananakot. Hindi, hindi yan totoo. Ano lang yan? Siguro palabas lang niya yan. That's drama. Pag sinabi niya natatakot siya, hindi siya takot. Naghihintay pa siya na makabayad, makasuhol kung sinong kayang suhulan.

Hiniling din ng Alkalde na ifreeze ang assets ni Congressman Tevez. Wala pang pahayag ang kampo ni Tevez kaugnay sa mga pahayag ni Mayor Degamo. Nagbabalita mula sa Frontline, Justine Ponsalang, News 5.

Muling hinimok ni House Speaker Martin Romualdez si Congressman Arnie Tevez na umuwi na ng Pilipinas. Ayon kay Romualdez, dapat mag-isipang mabuti ni Tevez ang desisyon niyang huwag munang umuwi.

Hindi rin anyang maganda sa imahe na mambabatas ang tila pagtatago sa halit na harapin ang mga isyong ipinupukol sa kanya.

Na iparating na rin daw sa Legal Counsel ni Tevez na mag-iimbestiga ang Komite sa Kamara sa patuloy niyang pag-absent. Dagdag ni Romualdez, hindi siya makikialam sa proseso.

Pagtitiyak pa niya, sisiguruhin nilang ligtas si Tevez pagbalik ng Pilipinas.

Bago yan, humingi ng dalawang buwang leave of absence sa Kamara si Tevez sa gitna ng pagkakadawit niya sa mga kaso ng pagpatay sa Negros Oriental.

Magka-aliyado noon, magkalaban na ngayon. Ganyan ang relasyon ng pamilya Tevez at ng pamilya Degamo.

Ang masalimut na politika sa Negros Oriental, alamin sa report ni Justine Ponsalang.

Politika ang motibong lumilitaw sa pagkamatayin ng Negros Oriental Governor Roel Degamo at walong iba pa sa nangyaring pamamarili itong ika-apat ng Marso.

Ang idinadawit kahit wala pang kaso, ang pamilya Tevez.

Pero alam niyo ba na dati palang magkapartido at magka-aliyado ang mga Degamo at Tevez?

Ayon sa historya ng Negros Oriental at profesor ng St. Paul University na si Pen Larena, sinuportahan pa noon ng mga Tevez ang pagsabak sa politika ni Governor Roel Degamo.

na pupunta para sa Dalamas ng paano pumanggang sa disiploro ay nangyarinol ng eskato the Old Congressman Érmenio G. Tevez.

Ang Tevez at ang Degamo family ay dabi sa politika.

Panahon-pangaraw Ng mga Kastila nung magsimulang maghari sa Negros Oriental ang pamilya Tevez

At mayroon ang pampamilya ng politika.

Pagkakaroon ng pampamilya ng Negros Oriental, ang Tevez at mga mga pampamilya ng pampamilya ay mayroon sa public service.

Ang Gobernador Celio Dumaguete ay tevez.

Sa pampamilya ng Doroteo Tevez.

Noong 1998, nanalong Congressman ng Negros Oriental si Herminio Minyong Tevez.

Anak niya sinadating Finance Secretary Margarito Tevez at Arnolfo Tevez Sr. na ama ni na Pride Henry at Arnie Tevez.

Tatlong termino ng nungkulan sa kamara si Herminio Tevez mula 1998 hanggang 2007.

Pinalitan siya ni Pride Henry noong 2007 hanggang 2016.

Sumunod sa posisyon ang kanyang kapatid na si Arnie mula 2016 hanggang sa kasalukuyan.

Habang walang patid ang pasahanang pwesto ng mga Tevez, umaangat na rin sa politika si Ruel Degamo.

Una siyang naging Municipal Counselor ng Seattle noong 1998, Provincial Board Member noong 2010, hanggang sa maupong Gobernador sa loob ng apat na termino mula 2011.

Dito na nagsimulang magkalamat ang relasyon ng mga Degamo at Tevez.

Yung panahon na tumaktakbo na siya ng being a governor of the province. Yung reelection na.

That's the start when the rivalry between the new generation of the Tevez family.

Sa gitna ng banggaan ng dalawang pamilya, naging talamak ang mga patayan sa kanilang probinsya.

Kung sino ang may kagagawan, nagtuturoan sila.

Nakausap ng News 5 ang ilan sa mga kaanak ng mga biktima ng pagpatay.

Si Nena, na mataya ng anak noong 2022. Si Lorna, na mataya naman ng asawa noong 2017.

Naniniwala silang may kilalaman ito sa hidwaan ng mga Degamo at Tevez.

Parang ano ba, sinadya nila barilin yung anak ko para siguro pag lumabas ako doon, ako rin babarilin nila.

Pinataygid ang bana ko kahit matigas ang otak, hindi mo sunod sa ila. Solid man ni Degamo.

Sa pahayag na ipinadala sa News 5 ng abogado ni Congressman Arnie na si Atty. Ferdinand Topacio, hindi raw dapat puro satsat.

Dalhin daw dapat sa korte ang mga akusasyon na laban sa pamilya Tevez.

Dagdag pa ni Topacio, second rate trying hard copycat daw ang mga naninira kay Tevez.

Habang nakikisakay sa ingay ng pagkamatay ni Governor Degamo.

Handa raw silang sagutin sa korte ang lahat ng ipinupokon na paratang sa kongresista.

At kung may mga akusasyon laban kay Congressman Arnie Tevez, mayroon ding krimen na isinisisin naman kay Governor Degamo.

Isa na rito ang pamamaslang sa radio commentator at kritiko ni Degamo na si Rex Cornelio noong Mayo 2020.

Sa isinagawang investigasyon nakita sa CCTV na ang kotseng ginamit ng mga pumatay kay Cornelio ay sasakyang ginagamit sa Kapitolyo.

Kasi noong mga panahon na talagang wala naman siyang ibang topic.

Yun lang yung illegal quarry, yung mga gold mining, yung mga central block building, yung mga medicine sa hospital.

Itong mga binanggit niyong proyekto, paano yung proyekto ba itong mga proyekto?

Sa administration, sa Negros administration.

Nauna nang naghahain ng resolusyon si Sen. Ronald Bato de la Rosa para investigahan ang serya ng patayan sa Negros Oriental.

Maraming buhay na ang nadamay-bunsod ng politika sa probinsya. Maraming tao ang nananatiling takot sa posible pang mangyari sa mga susod na araw.

Sa huli, iisa lang ang hiling ng mga kaanak ng mga biktima, justisya.

Nagbabalita mula sa Frontline, Justine Ponsalang, News 5.

Dinala ng Senado sa Cebu ang huling public consultation kaugnay sa pag-amienda ng economic provisions ng ating konstitusyon.

Nakakuha ng suporta ang tsartsa mula sa ilang lokal na opisyal ng Cebu at mga negosyante.

Sa pangatlayan ng balitan niya, Simean Los Baños.

Naniniwala ang ilang negosyante sa Cebu na panahon na para amiendahan ng economic provisions ng ating saligang batas.

Katunayan, handa na raw ang Cebu sa pagpasok ng mga foreign investors.

Pero may ilang negosyante rin nangangambang baka mauwi sa pansariling kapakana ng ilang mambabatas ang isinusulong na charter change.

Partikular na ang pagpapalawig ng kanilang termino.

We would like to be very cautious about it kasi we know for a fact that once this is opened already, we might lose control of all the other agenda in terms of term limits, the political dynasty provisions. So, yan lang pong ang concern namin.

Tiniyak naman ang chairman ng Senate Committee on Constitutional Amendments sa Sen. Robin Padilla na babantayan nilang mabuti ang mga isasagawang pagbabago sa saligang batas.

Katunayan nga raw, sa dinidinig na resolution of both houses, sa titulo pa lang tinukoy na ang 7 economic provisions ng saligang batas na pwede lang galawin o pakialaman oras na umusad ang charter change.

Hindi po kami papayag na magkaroon ng magkalokohan dito. Katayo po kami at magiging vocal po kami magsasalita. Nalokohan na ito. Ang gusto po natin talaga ay magdulot na ng ginhawa, pagulat, pagbabago.

Sang-ayon naman ang Grupong Foundation for Economic Freedom na amiendahan ng economic provisions ng konstitusyon. Malaking tulong daw ito para dumami ang trabaho sa bansa. Mas gaganda rin daw ang serbisyo dahil magkakaroon ng kompetisyon sa merkado.

Mas tataas ang sweldo ng mga tao kasi lalo na mas magkakaroon ng maraming investors dito na maghahay, maglilikruk. So mas nadami ang demand for labor kasi nga dito sila papupunta kesa sa ibang bansa.

Pero giit ng dating kalihim ng National Economic Development Authority na si Prof. Ernesto Pernia, dapat ipatupad muna ang tatlong batas na ipinasan ang Kongreso sa pagpasok ng foreign investments sa bansa. Kabilang dyan ang Public Service Act, Retail Trade Liberalization Act at Foreign Investments Act.

We have a sense of urgency. Let's see what happens. And then if kulang pa rin, then let's go to us. Let's do the Constitutional Assembly or they can be together.

Kung si Cebu City Mayor Michael Rama naman ang tatanungin, pwede na raw baguhin parehong economic at political provisions sa ating saligang batas.

If it is not now, when? If it is not us, who? We should open ourselves now. Because if we will not have this constitutional amendment, be it on foreign investment, be it on political matter, why should we be afraid?

Just choose the right constitutional delegate. Then this country will fly and we should soar high. It's about time.

Pero nanindigan si Sen. Padilla na unahin na muna ang pagluluwag sa economic restrictions, lalo na kung gusto nilang makakuha ng suporta sa mga kapwa niya senador.

Dagdag pa ni Padilla, kung natuloy raw ang charter change sa ilalim ng nakaraang administrasyon, malamang daw ay si dating Pangulong Rodrigo Duterte pa rin ang nakaupong ngayon.

Kung nagawa natin yung kon-konnon siya pa ang Pangulo, sayang. Pero insya Allah, alam niyo kasi yan ang isang bagay, yung continuity. Continuity yan ang problema doon sa nakikita ko sa Constitution natin ng 1987, nawalan ng continuity.

Well, napagusapan lang naman natin. Ngayon, masaya naman tayo sa ating Pangulo, si Bongbong Marcos.

Ngayong tapos na ang public consultations ng Senado sa Chacha, nakatakdang maghahin si Padilla ng committee report sa plenaryo ng Senado.

Sa lunes naman, di ringgin ng Senadong ipinasang version ng Kamara at ang kalakip nitong Constitutional Convention Bill.

Nagbabalita mula sa Frontline, Maen Los Baños, News 5.

Noong nakaraang linggo, umarangkad ang usapin ng charter change sa mababang kapulungan. Pero gaya ng dati, mukhang mabibitin tulad sa Senado.

Noong Marso 6, pinasar ang Kongreso ng Resolution of Both Houses No. 6, na nagpapatawag ng isang Hybrid Constitutional Convention o Kon-Kon para amyenda ng konstitusyon.

Overwhelming ang boto sa Kongreso. Sa 314 members, 301 ang bumoto para sa isang Kon-Kon. 6 naman ang bumoto laban dito.

Sa ngayon, umaandar na sa mababang kapulungan ang House Bill 7352 na nagdedetalyan itong Hybrid Kon-Kon.

Iba naman itong Hybrid Kon-Kon. Sa ilalim kasi ng 1987 Constitution, may tatlong paraan para amyenda ng saligang batas.

Ang una ay ang Constitutional Convention na mas madalas hinahalal ng taong bayan pero minsan ina-appoint, ganoon nangyari noong 1986.

Ang pangalawa ay ang Constituent Assembly kung saan ang Kongreso mismo ay mag-aamenda sa konstitusyon at ang People's Initiative na hindi pa nasusubukan.

Sa ilalim nitong Hybrid Kon-Kon, merong 316 Kon-Kon delegates. 20% ng mga delegado ay mga sectoral delegates na i-appoint ng House Speaker at ng Senate President.

Sa maalala ng mga district delegates, gagawin dapat kasabay ng barangay at SK Elections itong katapusan ng Oktobre.

Samantalang ang mismong plebisito para sa mga Constitutional Amendments, gagawin na dapat sa 2024.

Sa huli, ayon kay Speaker Martin Ramaldes, ang pakailamang talaga nila ay luwaga ng mga economic provisions sa 1987 Constitution para pumasok ang mga foreign investments.

Sa kabila ng matinding suporta mula sa mababang kapulungan, mukhang hindi na po uusad itong usapin ng Charter Change.

Ang dahilan niyan ay ang kawala ng anumang suporta mula sa Senado.

Bagamat maraming mga senador ang paig na amyenda ng konstitusyon, may dalawang isyong nakaharang.

Una ay ang prioridad. Mas gugustuin daw na maraming senador na bigyang prioridad ang ibang bagay, gaya ng taas ng presyo ng bilihin.

Pangalawa ay ang laki ng gastos para sa isang Constitutional Convention. Iba-ibang numero ang nababanggit.

Ayon kay Cong. Rufus Rodriguez na nagsusulo ng CONCON sa House, aabutin ng 9.5 billion pesos ang lahat, magmula sa eleksyon ng delegado hanggang sa mismong plebisito.

Pero sa estima ng National Economic and Development Authority, kung standalone ang eleksyon ng mga delegado at ng plebisito, maaring umabot ang gastos sa 28 billion pesos.

Ayon sa konstitusyon, kailangan ng two-thirds vote ng Kongreso at Senado para magpatawag ng Constitutional Convention.

Kaya't bagamat pasado na sa Kongreso, kailangang pumabor ng 16 ng 24 ng Senador.

Sa ngayon, wala pong makuha ang numerong iyan.

Dahil kung susuriin mo ang pahayag ng mga senador, labing tatlo sa kanila o higit kalahati na ay kontra sa Resolusyong Pinasan ng Kongreso para sa isang CONCON.

Si Senate President Mig Zubiri, sinabing kalahati ng mga senador ay tutol sa panukala ng Kongreso.

Ayon kay Sen. Grace Paul, lehis daw sa sigmura ang usaping ito.

Untimely naman ang tingin dito ni Sen. Aimee Marcos.

Si Sen. JB Ejercito, pabor sa pag-amienda, basta't magagaransyang walang usaping politikal sa mga amendments.

Pero alam ng lahat na hindi ito magagaransya ninuman.

Sa huli kasi, nakabimbing isyo pa rin ang unitary at federal form of government.

Ang presidential or parliamentary at pati ang unicameral versus bicameral parliament.

Ibang debate pa ang lifting ng term limits at term extensions.

Si Sen. Robin Hood Padilla, na nagsusulo ngayon ng constitutional amendments sa Senado,

kontra sa panukala ng constitutional convention.

Bilang chairman ng Senate Committee on Constitutional Amendments, itutuloy pa rin niya ang charter change pero sa ilalim ng constituent assembly.

Pero maaring ang talagang nagpataob ng timbang ay ang malakanyang.

Kapag walang direktang papel ang malakanyang sa pag-convene ng isang kon-kon,

sinabi ng Pangulo na hindi ito prioridad ng kanyang administrasyon.

Ayon sa Pangulo, hindi itong tamang panahon para pag-abalahan ang konstitusyon.

At ang mga economic reforms na gusto rao ng Kongreso, ay di naman daw kailangan ng charter amendments.

Hindi lamang ang Pangulong Marcos ang may gantong pananaw.

Baging iyong anak ni dating Pangulong Rodrigo Duterte, na una nagsulong din ang charter change,

hindi sumang-ayon sa Resolution of Both Houses No. 6.

Si Davao Congressman Paulo Duterte, hindi naman daw tutol sa charter change.

Pero hindi raw itong tamang panahon dahil mas malaking isyo sa taong bayan,

ang kahirapan at ang taas ng presyo ng bilihin.

At sabay-sabay tayong ma-inspire sa kwento ng pagsasakripisyo ng isang lola para sa kinabukasan ng kanyang mga apo.

Tuloy-tuloy abakabuluhang balitaan sa pagbabalik ng Frontline Pilipinas.

Sinibak sa puwesto ang Hepe ng PNP Criminal Investigation and Detection Group o CIDG na si Police Colonel Hansel Marantan at labin tatlo pa niyang tauhan.

Kaugnayan ng umano'y panguhulidap ng mga polis sa isang bahay pasugalan sa Paranaque.

Imbis na kinasuhan at ikinulong ang mga nagsusugal na Chinese noong March 13, hiningan umano nila ng pera ang mga nahuling foreigner.

Tinangay din umano ng mga polis ang mga alahas at perang aabot sa 3 milyong piso mula sa pasugalan.

Bagamat walang direktang partisipasyon, si Marantan siya mismo ang humiling natanggalin siya sa puwesto.

Wala pa namang formal na reklamong isinasampa sa mga sangkot na CIDG officers.

Inaantay po natin na umapiyag po itong mga possible complainant po to file the necessary complaint po so that the investigation will pursue.

But with respect po doon sa possible administrative liability po ng mga 13 PNP personnel, it will proceed accordingly po.

Para sa Balitang Sports, sinuspindi na ng NBA si Memphis Rizzle superstar Jah Marant.

8-game suspension without pay ang ipinataw ng Liga sa High Flying Guard. Yan ay matapos siyang makitang may hawak na baril sa isang club.

Aabot sa $669,000 o katumbas ng higit 33 milyon pesos ang mawawala sa sweldo ni Marant dahil diyan.

Sa isang interview sa ESPN, nilinaw ni Marant na hindi kanya ang baril sa viral video.

Tiniyak din niyang hindi na mauulit ang kanyang pagkakamali.

At yan po ang ating Frontline News Sports. Ako po si Gretson Po.

Hanggang saan ang kaya mong isakripisyo para sa mahal mo sa buhay?

Sakya po hinahangaan po ang kasipagat ng isang lola partner.

Paano ba naman? Sa edad na 96 ay kumakayag pa rin si lola, mapagtapos lamang ang kanya mga apo.

Ang kwento ni Lola Rose, panuorin po natin sa report na ito.

Sa eskinitang ito sa Quiapo, Manila, araw-araw naglalakad si Lola Rose.

Lagi siyang may hilahilang trolley.

Ang mga kapitbahay, saludo sa sipag at syaga ni Lola.

Minsan, sinasamahan nila si Lola Rose hanggang makarating sa kanyang pupuntahan.

Pagdating sa bahagi ito ng Ligarda, pupuesto na si Lola Rose.

Meron siyang mga panindang saring-saring abubot na siya mismo ang gumagawa.

May mga bracelet, rosary, keychains, coin purse at kung ano-ano pang gawa sa beads.

Kadalasan, mga estudyante ang kanyang mga suki.

Sa isang araw ko nakaka, pag meron akong maghahapon, five hundred, meron akong pangsuporta sa apo ko.

Sa edad na 96, kayang-kaya pa ni Lola Rose na magtuhog ng mga beads.

Inumpisahan niya ang kanyang munting negosyo noong 2021 mula sa Livelihood Project at panimulang puhunan na pahiram ng DSWD.

Yung pera ng fifteen thousand, pinamili ko nalang sa kyapo, sa Wilmanson na mga kailangan ko.

Wala akong makikita ang hanap buhay kundi yan.

Yung matutuhan ko na yan, aba dumami ng gawa ko, marunong na pa akong ito.

Siyam na oras kada araw, sa gitna ng init at ingay ng kalsada, matsagang nagtitinda si Lola Rose.

Pantanggal inipya sa puwesto ang pagtutuhog ng beads.

Sanay na raw siya sa buhay bangketa dahil noon pa man, pagtitinda na ang kanyang hanap buhay.

Pero hindi lang ito ang mga trabaho pinagdaala ni Lola Rose.

Naging traffic enforcer din siya noon at senior citizen crew sa isang fast food restaurant bago magpandemia.

Kaya humanga ang estudyanteng si Patricia sa angking sipag ni Lola Rose na ipinost niya sa kanyang social media account.

Instant viral ang kwento ni Lola.

Actually po, iniisip ng iba, parang nakakaawa si nanay, ganyan kasi matanda na po.

Opo nakakaawa po, pero more of nakaka-admire yung ginagawa niya.

Kasi antanda na po niya pero kaya pa po niyang bumuhay ng dalawang apo.

Ang pagsisikap sa buhay ni Lola Rose para sa pag-aaral ng dalawa niyang apong sina Rainiel at Rance.

Ayaw niya raw mayinto sa pag-aaral ng kanyang mga apo na parehong honor students.

Sa bahay na ito, kasama ni Lola Rose ang isang anak at iba pang maliliit na apo.

Simple man ang pamumuhay, pamilya ang ituturing na kayamanan ni Lola Rose.

Kaya malaki ang pasasalamat sa kanyang mga apong pinag-aaral niya.

Pangako nila sa kanilang mahal na Lola.

Pagtapos kang mag-aaral.

Dala ng katandaan, may iniinda ng sakit sa likod si Lola Rose.

Pero hindi raw ito ang magpapainto sa kanya sa paghahanap buhay.

Payo ni Lola Rose sa mga gaya niyang senior citizen.

Nagbabalita mula sa Frontline, Jenny Dongon, News 5.

Siguro pinaka-biggest reward ni Lola, honor student yung apo niya.

Yung pagkayod sana ni Lola.

Gusto lang niya pero hindi yung talagang kinakailangan.

At yan ang mga balita mula sa Frontline ng Pilipinas sa araw na ito.

Mga balita at informasyong para sa mga may alama at may pakialam.

Kami ang inyong mga kasangga sa pagbabalita.

Ako po si Julius Babao.

Ako naman po si Cheryl Cosim. Magandang gabi, Pilipinas!

PILIPINAS