Close
 


Hindi lahat ng nasa Tiktok ok — OKAY? #FactsFirst
Hide Subtitles
Click any subtitle word to view Tagalog.com dictionary results.
Computer Shortcuts: Left / Right arrows to jump 2 seconds back or forward. +Enter or Space to toggle Play/Pause button. Full Screen Mode

Christian Esguerra
  Mute  
Run time: 05:39
Has AI Subtitles



Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )
00:00.0
Ikaw ba isang marites?
00:02.0
Short for mare.
00:04.0
Anong latest?
00:06.0
May version nga para sa mga lalaki.
00:08.0
Tolits or
00:10.0
tol. Anong latest?
00:12.0
Kahit anong sa dalawa, pareho lang
00:14.0
naman ang point niyan.
00:16.0
Ang makibalita.
00:17.0
Ganito tayo na-introduce sa concept ng balita.
00:20.0
Wait na nga, kukunin ko lang yung code ko.
00:22.0
Ayan!
00:24.0
Teka, wala pa palang tie. Pero you get
00:26.0
the point naman, no? Tapos merong papel
00:28.0
at props. Tapos merong graphics sa gilid.
00:30.0
Ito yung nagsasabi ng topic.
00:32.0
Tapos merong tagapagbalita na nagmomodulate
00:34.0
ang boses.
00:36.0
Sa ulo ng mga nagbabagambalita.
00:40.0
Nakukuha rin natin yung mga
00:42.0
balita sa ganito.
00:44.0
Sa mga Gen Z, ang tawag dyan, Jaryo.
00:46.0
Ngayon, dito na lang tayo kumukuha ng balita.
00:48.0
Pero hindi tayo sure kung lahat ng mga
00:50.0
nakikita natin dito, balita.
00:58.0
Sa dami ng kalat
01:00.0
sa social media, nakakarito na
01:02.0
sa totoo lang.
01:04.0
Pero to be fair, interesting and
01:06.0
useful naman yung iba. Ang maraming gamit
01:08.0
ng lumpia wrapper, paano magcompute
01:10.0
ng babayarang buwis, pati nga
01:12.0
paano ayusin ang baradong lababo.
01:14.0
Pero syempre, hindi mo wala
01:16.0
ang pasok sa panlasa ng mga marites
01:18.0
at tolits. Pranks,
01:20.0
showbiz chismes, at conspiracy
01:22.0
theories na sa sobrang ganda
01:24.0
ng pagkakagawa nung iba, mapapakwestiyong
01:26.0
ka talaga sa mga alam mo sa buhay.
01:28.0
Lahat syang considered na
01:30.0
impormasyon.
01:32.0
Ibig sabihin, pwedeng totoo,
01:34.0
pwedeng hindi, or somewhere in between.
01:36.0
Pwedeng useful, pwedeng
01:38.0
walang kwenta, pero
01:40.0
information pa rin.
01:42.0
Pero take note ha, hindi sya considered na balita.
01:44.0
Kasi pag sinabing balita,
01:46.0
dumaan ang impormasyon sa masusing
01:48.0
proseso. Ibig sabihin,
01:50.0
binerify muna ang mga detalye bago
01:52.0
pina-publish, pinose, o nilaba sa TV,
01:54.0
radyo, dyaryo, o sa online.
01:56.0
In short, hindi pwedeng basta nalang
01:58.0
kumuda ang isang journalist. Dapat may
02:00.0
basis yung impormasyon niya.
02:02.0
Dapat may credible source.
02:04.0
Isang term na gamit namin dito,
02:06.0
attribution. Ibig sabihin,
02:08.0
ang impormasyon galing sa isang
02:10.0
tao, dokumento, o pwedeng
02:12.0
opisina ng gobyerno. Ngayon,
02:14.0
paano masasabi kung credible yung
02:16.0
source o may key na ma-attribute
02:18.0
sa kanya yung impormasyon?
02:20.0
Example, nasa position ba sya para
02:22.0
magbigay ng impormasyon na yun? O may
02:24.0
direct knowledge ba sya sa sinasabi niya?
02:26.0
Di ba narinig lang niya somewhere
02:28.0
tapos ikinala at maski hindi naman
02:30.0
confirm? Kung dokumento,
02:32.0
official record ba? Pirmado?
02:34.0
Hindi pinike? Maraming
02:36.0
standards na pwedeng gamitin. The point
02:38.0
is, may standards.
02:40.0
Kunwari may kumakalat
02:42.0
na impormasyon tungkol sa pagwaba ng
02:44.0
pasay sa jeep. Tapos may TikToker
02:46.0
na pumatol at may report for the clout.
02:48.0
Hanggat wala siyang napapakita
02:50.0
ng legit na source, hindi pa rin siya
02:52.0
consider na balita. Marites lang siya.
02:54.0
Pero impormasyon pa rin to.
02:56.0
Ngayon, kung legit journalist
02:58.0
ang makakatalisod ng impormasyon na to,
03:00.0
ibe-verify niya muna.
03:02.0
Totoo bang bababa ang pamasay sa jeep?
03:04.0
At the very least, mag-google search siya
03:06.0
kung meron niya bang ganitong official announcement.
03:08.0
And more than that, pupunta siya sa
03:10.0
mismo ahensya ng gobyerno na in charge
03:12.0
dito para alamin kung totoo to.
03:14.0
Kung ma-verify, dun pala niya pwedeng
03:16.0
ilabas ang impormasyon. Ito na
03:18.0
ngayon yung balita.
03:20.0
Kaso baka sabihin nyo,
03:22.0
hassle naman yan. Ang haba ng
03:24.0
proseso. Okay naman yung nasa
03:26.0
TikTok ah. Well, hindi lahat na
03:28.0
nasa TikTok okay. Okay?
03:30.0
Sabi nga sa isang pag-aaral,
03:32.0
tumaas ang bilang ng mga Pilipinong
03:34.0
kumukuha ng balita nila sa TikTok.
03:36.0
Oulitin ko ah, hindi lahat na
03:38.0
nasa TikTok o social media considered
03:40.0
na balita. Tingnan nyo yung nangyari
03:42.0
nung kasagsagan ng COVID. May nagsabing
03:44.0
mabisa laban sa sakit yung
03:46.0
Ivermectin. Eto yung daming
03:48.0
naniwala. Pero nung sabi ng DOH
03:50.0
tsaka ng mga eksperto,
03:52.0
pangkabayong yung gamot.
03:54.0
Okay ah, paano kung may nanakot
03:56.0
na may paparating na tsunami sa probinsya
03:58.0
nyo. Tapos dahil dito, naglikasan
04:00.0
yung mga tao. Tapos may inatake sa
04:02.0
puso sa takot. Yung pala kalokohan
04:04.0
ng lahat yan. In short, yung mali
04:06.0
impormasyon na kamamatay.
04:08.0
Of course, ang balita
04:10.0
pwede rin naman magkamali. Ano mang
04:12.0
higpit ng proseso ng verification at
04:14.0
editing. Pero at least, may
04:16.0
standard tayo yung sinusunod. And more often
04:18.0
than not, tama ang balita.
04:20.0
Hindi yun malisyoso. Hindi
04:22.0
kaintensyonal lalolokoy ng balita.
04:24.0
Yung mga news organizations may
04:26.0
tinatawag na eratong procedure.
04:28.0
Kunwari, may mali o inaccurate na lumabas sa
04:30.0
isang balita. Nilalabas yung koreksyon.
04:32.0
Mapa-spelling o date o anumang
04:34.0
detalye.
04:36.0
Importante na chinecheck natin yung informasyon na
04:38.0
nakukuha natin kung saan-saan.
04:40.0
Hindi porque gusto natin paniwalaan, okay na.
04:42.0
Wala nang tanong-tanong.
04:44.0
Yan yung reason kaya marami sa atin yung madaling
04:46.0
mamanipula. Confirmation bias
04:48.0
ang tawag dyan. At porque
04:50.0
hindi pabor sa napanood mo sa TikTok
04:52.0
yung ibinalita sa TV, hindi ibig sabihin
04:54.0
fake news na to ha. Kaya next
04:56.0
time na makakita ka ng post sa social
04:58.0
media, tandaan mo na unless galing
05:00.0
doon sa mga credible sources,
05:02.0
hindi to necessarily balita.
05:04.0
Informasyon, oop.
05:06.0
Pero chances are, maling informasyon.
05:08.0
May mga professional marites
05:10.0
at tolit sa sadyang nagpapakalat
05:12.0
ng mga maling informasyon para manloko.
05:14.0
Huwag ka magpapabiktima
05:16.0
dito. Tandaan,
05:18.0
ang balita ay isang uri ng
05:20.0
informasyon. Pero hindi lahat ng informasyon
05:22.0
balita.