(First Part) PINAS, DI NA MAKAWALA SA ANINO NG US! LAPID FIRE NI ROY MABASA

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

... Magandang gabi sa inyong lahat. Tayo nagbabalik sa Lapidfire at dumako muna tayo sa mga issue na ating inihanda sa gabing ito.

... Ito ay nakita sa city hall ng Paranyake. Akala ko kasi madalas akong nagpupunta diyan especially during the pandemic, akala ko Paranyake ang tawag sa kanila...

... Pero kanina nung dumaan tayo siguro dapat dyan palitan nyo na yan ang bagong Paranyake. Gawin nyo na ang mabahong Paranyake mga kaibigan. Suggestion ko lang yan sapagkat ito ang dahilan.

... Mamamayan ang nagre-reklamo dyan na nakarating sa atin kanina nung tayo dumalaw dyan. At mayroon din ilang mga konsehal na bayan at sinasabihan nila itong kanilang mayor, alkalde na si Eric Olivares...

... na ang pangalan niya ay Metro Waste Solid Waste Management Corporation. So ang dahilan nila bumabaho niya ang lungsod ng Paranyake dahil tone-tonelada ang basura na hindi na nakahakot ngayon.

... So ito na ang paglalahad nila sapagkat marami na tayong eksperyensyang ganito sa ibang lungsod na inire-reklamo yan pong pagkahakot ng basura.

... Yung ipinangako nito sa mga residente na gawing zero backlog ang paghahakot ng basura mula pa nung mga nakaraang linggo. So nagpa-pile up na ang basura dyan at namamahu na ang ibang lugar dyan. Yung nadaanan natin kanina may tambak ng basura, totoo nga po.

... Ito na si Ana Marie Esplana, siya ang sinasabing chairman ng Committee on Health and Sanitation. Sabi niya nagdudulot ng kahihiyan sa liderato ng kanilang LGU ang pagkukulang ng bagong garbage contractor matapos magreklamo sa kanila, yung mga residente nila.

... Dinagsa sila ng reklamo dahil hindi nahahakot ang mga basura sa kanilang lugarin. Ang nangyari dito parang hit and run. Hit and run-an niya ang naganap dahil matapos firmahan nitong si Mayor Eric Olivares. Alam niyo kung magkano ang kontrata mga kaibigan?

... Ito ang 1,000,000 na kontrata para dyan sa Metroways. Ito ay nilagdaan noon pong December 27 na ang nangyari pagkapirma, iniwan na lang sa ere ang servisyo mga kaibigan pati itong si Mayor Eric Olivares.

... Ito ang 10 sa 16 na barangay dyan sa lungsod ng Paranaque. So matapos magbigay ang kontrata, ang nangyari dito kasi nagbigay siya ng kontrata sa panibagong contractor habang live pa ang kontrata niya sa dating contractor.

... Hindi po ako tigaparanyake. Wala po akong pakialam kung mamaho yan. Ang ating pinag-uusapan dito ay ang concern ng mga mamamayan dyan. Una, pangalawa, trabaho ito ng LGU na siguraduhin na ang kanyang lungsod ay malinis.

... Ito ang pagpapakita ng kawalan ng kakayahan ng LGU o ng alkaldemismo na hindi niya kayang pamunuan. Alam niyo tatay nito, matandang Olivares, natatandaan ko ito, si Pablo Olivares, mahigpit itong tatay niyan. Kung noong panahon ng tatay niya may makikita basura ito, baka pagsusuntukin ang kasalanan niyang pagkakalat ng basura na yan.

... Curious lang ang bayan kung ano ang dahilan dito sa nangyayaring hindi pagkahakot ng basura dito. Sinabi ng konsyal na isang buwan na siyang binabaha ang kanyang tanggapan dahil siya ang chairman ng sanitation and health, pinupuntahan siya ng mga residente at binubulabog siya.

... At sinasabi ng mga ito napaka-incompetent ang contractor na kinuha ninyo. Dati di naman kami nagsasuffer ng ganito bakit ngayon hindi nahahakot ang basura sa kabila sila binabayaran ng milyon-milyon piso na kontrata doon sa pagkahakot niya po.

... At ipinatawag nila ang contractor sa isang public hearing. So doon sa public hearing humarap ang Metro Waste at muli ay nangako ito na kanilang gagawin ang kanilang trabaho at hahakotin ang tambak na basura.

... At hindi na sila ay payagang makapagsimula sa Feb. 1. Mamaya i-explain ko sa inyo itong mga dynamics na nangyayari sa LGUs. Tinitingnan lang natin, sinasabi ko lang sa inyo, ninarate ko sa inyo kung ano ang nangyari dito sa Parnyake. Mamaya i-expound natin ito ng maige kung ano ang kaganapan sa LGUs."

... At hindi na sila i-explain ko sa inyo kung ano ang nangyari dito sa Parnyake. Tinitingnan lang natin, sinasabi ko lang sa inyo, ninarate ko sa inyo kung ano ang nangyari dito sa Parnyake.

... At hindi na sila i-explain ko sa inyo kung ano ang nangyari dito sa Parnyake. Tinitingnan lang natin, sinasabi ko lang sa inyo, ninarate ko sa inyo kung ano ang nangyari dito sa Parnyake.

Ang problema rito nakipagkontrata si Mayor pero hindi ito humingi ng approval ng kanyang 18 membrong konsejo sa lungsod. Kaya nag-ingit-ingit ang mga konsyal sapagkat hindi niyo kami kinonsalta. E ganito pa ang naging problema kami ang isa sa mga sinisisi ng taong bayan."

So amininan ninyo na ang kontrata ng basura, amininan nito ng LGUs na ang pang-kontrata ng basura ay isa sa pinakamalaking source ng korupsyon sa LGUs.

Kagaya nito, P414M. Isipin ninyo yan mga kaibigan?

P414M. Isipin, scrutinize, silipin ng Department of Interior and Local Governments. Kung pwede pag nakita ninyong may mga katarantaduhan, kasuhan ang mga yan sa ombudsman.

Sapagkat sinasabi ko nga sa inyo, maraming kalukuhan sa basurang ito. Ito kasing paghahakot ng basura para sa inyong kaalaman muli, madaling dayain ito, madaling gumawa ng hokus-pokus dyan.

Ang mga kaibigan na wala naman talagang pag-aari ng mga garbage trucks, isipin ninyo yan. Pero nang-kontrata sila ng daan-daang milyong halaga ng paghahakot ng basura sa LGUs. Wala pong mga trucks yung iba dyan. So anong ginagawa nila para mag-qualify?

At yan ang isasubmit nila sa local government para makapag-comply sa requirement na hinahanapan sila ng certain number of trucks para ma-consider sila sa bidding para makapag-comply sila.

So inspectionin namin kayo. Pero pwede rin daanin ang inspection na yan mga kaibigan. Sa totoohanan lang, kapalitang lagay yan. O, ang lagay ba eh?

Ang lagay ba yan ay doon sa trip tickets. Alam niyo po, kada hakot ay may kalakip na trip tickets. Ibig sabihin isang hakot, pagbalik mo, bibigay mo yan sa City Hall. Ito po yung recibo o ticket nung ipinaghakot namin dyan.

Kung ilang beses nilang nakabiyahe, magbula rin sa paghahakot, dadaling nila yan sa tambakan kung saan nila itatambak yan. Kung sa Rizal o Kabite, kung saan meron silang kontrata natatambak nila ang basura. Ang tawag po doon sa report na yan ay daily trip tickets.

So niloloko lang po yan mga kaibigan. Sinasabi na naghakot sila kahit hindi. Kaya yan madali pong malaman ng katarantaduhan dyan. Tignan niyo ang trip tickets. Dapat meron kayong dispatcher. Binabantayan sila kada paghahakot nila.

So yan naman napapagusapan lang natin. Kaya ang issue na yan sa parangyak, aabangan natin yan kung totoo ang sinasabi nilang sa Feb 1 ay magsisimula ng maghahakot na maayos itong bagong contractor dyan. Well yan naman po ay napapagusapan lang.

Q1. Ang mga kaibigan?

May mga ipinapayal o inahahain na diplomatic protest laban sa China. Paulit-ulit po yan. Noong nakaraang taon ilan ang sinasabi ng Department of Foreign Affairs? Napakarami. Noong nakaraang taon marami silang ipinayal na diplomatic protest.

So noong 2022, na-file daw kung hindi ako nagkakamali ay P195. Pero ngayon meron na yatang 4 ngayong taon na ito. Pero wala pong nagiging resulta ang mga protest na yan. Patuloy pa rin ang paglabag sa mga karagatan na yan.

So kahapon kumalat po, noong isang araw yata ito, kumalat ang isang larawan na tila isang... Ito ang tingin ko kuha ito sa satellite. Napakalinaw kuha sa itaas.

Ito ang tingin ko nang isang Chinese Air Defense Facility. Diyan po sa isang isla sa loob ng parasel. Yung parasel na yan ay bahagi po ng Spratly na nasa gitna po ng South China Sea.

Yung kinuna na yan na satellite po ito, mga kaibigan, ituan niya ay nagpapahihwating na ang People's Liberation Army, ito po yung sundalo ng mga Chinese o ng China, ay nakapagtayo.

So isipin ninyo nakapagtayo na sila ng permanenteng surface-to-air missile na ito po permanente sa nasabing karagatan. Dahil gumawa sila ng mga island-island doon na napakalaki, mga artificial islands, yun po ay inarmahan na nila ng mga missiles mga kaibigan.

So ito ay nakatayo doon sa malaking bahagi ng karagatan. Natitreten na rin dito dahil tinayo nila yan, napakalapit na po sa atin yan.

Ito po ay sinakop ng Beijing yung parasel na yan noon pang 1974 matapos talunin ng Chinese Navy ang South Vietnamese Navy sa isang maikli ngunit madugong labanan sa dagat.

So sinasakop din ng China ang ilan sa mga isla na malapit yan, yung nandun po sa Spratly na inaangkin din ng iba pang mga countries, alam nyo kung sino-sino, Malaysia, Pilipinas at pati ang Vietnam.

Ito po ang kumpanyang ito ay isang eksperto sa space technology at kinunan nila ang images na yan noon pong Abril nung nakaraang taon.

So ito ay nagpapakita, yung larawan kung makikita ninyo, meron pong apat na gusali na merong bubong na kulay blue. Doon po sa isang lugar, ang pinakamalaki pong isla na pinaglalagyan noon ay yung Woody.

Na ginawa din itong islang ito, pinalapad, yun po yung pinalalagyan ng mga misile.

At ito pala ay isang surface-to-air missile launcher doon po sa lugar na yan. Ang tanong, ano po ba ang purpose niyang missile defense system na yan na nakalagay na doon po sa gitna ng karagatan na yan?

Sa kabilang ibayo ng kanilang karagatan. Sino ba yung mga nasa kabilang ibayo na yan? E di ito pong mga Asian countries na nakapaligid sa kanila. Kasama na po diyan ang Pilipinas mga kaibigan.

Kaya naman ito, yung ginawa nilang yan ay tinitignan ng maraming bansa na isa pong napakalaking banta sa kapayapaan sa reyon. Alam nyo, yung dati pong payapang dagat ay ginawa na pong pansariling military garrison nitong Beijing.

Mga kaibigan, kung tahimik dyan noon, ngayon ay kinakabahan na tayo ngayon lahat yan na nakapaligid dyan dahil isipin mo may misile doon sa gitna ng dagat mga kaibigan.

Ang gagawin ng mga kanyang kalaban o katunggali sa paigtingan ng kanilang pwersa, nag-react sila sa pareho ring pamamaraan. Kami mag-build up din. Hindi po ba?

So balancing po ng US sa Pilipinas na magamit nila sana ang ilang mga base dito sa ating bansa. Dito sa aloob ng ating bansa. Yan po ay sa katwiran na para mabalance ang papalake ng papalake at papalapit ng papalapit na pwersa ng China dito sa Pilipinas.

So ito ang ginagawa ng Amerika kung bakit sila nakikiusap na sila ay magtayurin o gamitin ang mga base rito sa Pilipinas. So ano pong magiging kasunod ng mga kanyang hakbangin?

Magiging kasunod yan, ang pag-abante ng posisyon ng Chinese forces sa South China Sea ay patungo na yan sa direkta, direksyon ng Pacific Ocean ang susunod dyan. Kasi nandiyan sila sa South China Sea, tatawid lamang yan, papunta na sila sa Pacific Ocean.

So yan po ang mga galaw na binabantayan ng buong mundo kung parang chess ito. Sige sulong ka ng sulong, atak ka ng atak. So maya paggising natin, tayong mga nakatangang Pilipino, paggising natin nando na sila sa kabilang dagat ng Pasipiko.

Mga kaibigan, doon naman sila nagtatayunan ang kanilang basal defense which is malaking problema na yan para sa Amerika at para sa mga bansang nasa Asia-Pasipiko dahil sila naman ang matetreten.

Q1. Bakit ba palaging tinatalakay natin itong issue ng South China Sea?

Ang issue nito ay maging neutral. Hindi po pwedeng maging neutral tayo sa nagbabangaang interest ng mga higanting bansa gaya ng sinasabi o ipinanunukala ni Pangulong Bongbong Marcos Jr. So hindi po mangyayari yan.

So hindi po maging independyente ang Pilipinas pag ang pinag-uusapan ay foreign policy. Mga kaibigan, dahil nakatali na ang ating mga kamay sa USA sa pamamagitan po noong binabanggit natin palagi na tratado, hindi po tarantado, tratado.

So yung kasunduan na yan na nilagdaan po noong 1951 sa panahon po ni President Elpidio Quirino ay dumadaan ngayon sa pagrepaso upang gawing akma ang ilang mga malalabong terminologia na ginamit diyan o ilang malalabong provision noong kasunduan na yan.

Gaya halimbawa noong issue sa pag-responde ng magkabilang panig, ito po ang US and Philippines, sasandaling atakehin ang sinuman sa kanila ng mga pwersang banyaga.

Dahil doon po sa provision na yan medyo may kalabuan ang ginagamit na kataga o salita. Kaya yan ay nililinaw ngayon sa pamamagitan ng isang review o pagrepaso.

At ini-question niya kung ang Amerikano ba ay dadating sa ating nasasaklolo o sasaklolohan ba tayo kung tayo ay akatakehin halimbawa ng China. So yan po under review pa hanggang sa kayon.

Wala po tayong nakikitang rason kung bakit tayo dapat tumiwalag sa kasunduan ito sa ngayon. Sa ngayon po sinasabi ko bakit hindi tayo dapat umalis sa agreement na ito.

Ito ay magdudulot lamang ng mas malaking panganib sa ating seguridad dahil mahuhubaran po tayo ng kakarampot na proteksyon na ating tinatamasa mula po sa Amerika at maging sa mga bansang kaalyado nito habang tayo ay nasa gitna ng umiigting na girian ng mga superpowers.

Ngayon mga kaibigan yan po ang katotohanan dyan.

At political will na rin. Mabigyan siya ng mga karunungan, political will para sa kanyang paggiya o pamumuno kung saan niyang direksyon dadalin ang ating bansa.

Yan ang ating panalangin. Hanggang panalangin na muna tayo ngayon na biyayaan siya ng mga katangian. Kasi lahat ng desisyon na gagawin ng Pangulo ay may kaakibat na panganib o gantimpala rin.

Meron pong kaakibat na risk yan. At may kaakibat award kung maganda ang magiging desisyon mo. Kaya malaking bagay kapag ang isang leader ay may malalim na pag-unawa sa kasaysayan.

At may totoong pagmamahal sa ating bayan. Importante po yan na yung mga nakapaligid sa iyo, mga kaibigan, ay merong ganong puso, may pag-iisip na ganon. Hindi po yung kagaya ng pagmamahal lang sa bulsa na laganap sa mga panahon ito, mga kaibigan.

Malalim at makatwirang komentaryo. Mag-ingat ang mga politikong gumagawa ng kalokohan at baka kayo ay tama ng...

LAPID FIRE!