* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Zombie viruses, ang bagong ikinababahala ng mga eksperto na posibleng magdulot ng panibagong pandemya sa mundo.
00:09.0
Labing tatlong klase ng virus ang natagpuan ng mga scientist at ito ay binuhay nila.
00:15.4
Two dozen ancient viruses have been revived by scientists.
00:18.9
We're talking about zombie viruses. How such viruses can survive for millions of years?
00:23.3
Ang pinakamatanda sa mga virus ay 48,500 years old na at kahit ilang taon na itong nakabaon sa makapal na nagyalong lupa, ito ay aktibo pa rin at dumadami.
00:36.1
Maaari daw itong magdulot ng sakit sa mga tao at hayo.
00:40.3
At alam mo ba, sa Siberia ay matatagpuan ang pinakamalaking permafrost crater sa buong mundo na maaaring pugad ng mga zombie virus.
00:50.3
Kung delikado ito, bakit binuhay pa ng mga scientist ang mga virus na ito?
00:56.0
Yan ang ating pag-uusapan ngayon.
01:00.3
Taong 2016 ay merong nangyaring outbreak ng sakit na anthrax sa Russia.
01:06.3
Dahil sa heatwave o matinding init sa Russia sa taong yun, natunaw ang permafrost at lumitaw ang bankay ng isang nagyayelong reindeer na 75 years ng frozen.
01:18.0
Ang usa ay infected pala ng anthrax na isang nakakahawang sakit.
01:23.0
At ito ay narilis sa hangin at nagdulot ng sakit.
01:26.8
90 katao ang naospital, isang bata ang namatay at libo-libong reindeer din ang nagkasakit.
01:33.8
Ang permafrost ay isang bahagi ng lupa na nagyelo sa loob ng matagal na panahon.
01:39.8
Napakalawak na yung nasasakupan ng permafrost sa mundo.
01:43.5
Sa katunayan, sa Northern Hemisphere, sakup nito ang nasa humigit-kumulang 23 million square kilometers.
01:50.5
Halos 2.5 times na mas malaki ito kaysa land area ng United States.
01:56.5
Dahil sa global warming ay unti-unting natutunaw ang permafrost ng mundo.
02:02.5
At dahil dito ay lumilitaw ang mga sinaunang viruses at mga bakterya na posibleng nagdadala ng sakit.
02:09.5
Kaya naman ang mga researchers mula sa France, Germany at Russia ay pinag-aralan ang permafrost para maiwasan ang ganitong pangyayari.
02:18.5
Taong 2022, nung matagpuan ng mga scientist ang labing tatlong uri ng sinaunang virus na tinawag nilang zombie viruses.
02:28.3
Nagmula ito sa 7 permafrost sample at 2 sample ng tubig na kinuha mula sa mga lawa ng Siberia, Russia.
02:36.3
Binuhay nila ang mga virus na ito para mas mapag-aralan ang kakayahan nito.
02:41.3
Gumamit sila ng amoeba bilang pain at nilagay sa mga samples.
02:46.3
Nakita nila na ang mga virus na nagtatago lamang ay inatake ang amoeba at ito'y nag-replicate o dumami.
02:54.3
Pero bakit kaya ito tinawag na zombie virus?
02:58.1
Magkakaroon ba ng zombie apocalypse dahil dito?
03:01.3
Well, hindi naman ito isang uri ng virus na magiging zombie ang tao kagaya ng nakikita natin sa mga pelikula.
03:08.3
Tinawag lamang itong zombie virus dahil buhay pa ito bago nag-yelo at ngayon ay nabuhay muli nang matunaw ang permafrost.
03:17.3
Ang pinakabatang zombie virus ay tinatayang nasa 27,000 years old, habang ang pinakamatanda naman ay nasa 48,500 years old.
03:27.3
Tinatawag itong Pandora virus Yedoma. Meron itong humigit-kumulang 1 micrometer na haba, 0.5 micrometers na lapat.
03:37.3
Ayon sa mga scientist, ang mga napag-aralan nilang virus ay nakakahawa lamang sa amoeba, kaya hindi ito isang banta sa kalusugan ng tao.
03:46.3
Pero dahil sa ang mga ito ay buhay at dumadami, isa itong indikasyon na posibling may iba pang virus na natutulog lamang sa ilalim ng permafrost.
03:56.3
Na maaaring delikado sa tao.
04:03.3
Dahil nga rin sa pagkatunaw ng permafrost ay nabuo ang Batagayka crater na matatagpuan sa Yakutsk, Siberia.
04:11.3
Tinatawag ito ng locals na Doorway to Hell, ang pinakamaliking permafrost crater sa buong mundo.
04:18.3
Ang sukat nito noong taong 2017 ay halos 1 kilometer ang haba, 282 feet ang lalim at mabilis itong lumalaki.
04:27.3
Nabuo ito resulta ng deforestation taong 1960s. Kaunti lamang napuno ang nagpapalamig sa lupa, kaya ito ay nagsimulang uminit at ang permafrost mismo ay nagsimulang matunaw.
04:41.3
Ang mga katutubong Yakut na nakatira sa lugar ay nagsabing sila ay nakarinig ng kakaibang tunog dahil mas maraming tipak ng nagihelong pader ang nahuhulog.
04:51.3
Pangamba ng mga scientist, kapag ito raw ay tuluyang natunaw, marami pang nakakamatay na sinaunang virus ang pwedeng lumabas galing dito.
05:02.3
Kaya naman patuloy pa itong pinag-aaralan ng mga eksperto upang malaman kung gaano kapanganib ang mga zombie virus kapag nagising sila mula sa kanilang malamig na pagkakatulog.
05:14.3
Ikaw ka awesome? Sa iyong palagay, ang muling pagbuhay sa zombie virus ay makabubuti ba para sa lahat o hindi? Comment down below!
05:23.3
This is your Ate O from our Republic. Hanggang sa muli and stay awesome!
