01:40.2
Tradisyon na nating mga Pinoy ang mga ito at hindi talaga nawawala ang handa sa tuwing may okasyon.
01:46.0
Kaya ang disisyon ng iba sa tuwing may okasyon, halimbawa fiesta o di kaya ay birthday,
01:51.4
iimbitahin niya ang kanyang mga kakilala at bubonggahan ang handa. Wala namang masama dito, diba?
01:57.4
Yes, hindi ito masama kung number 1, matagal mo na itong pinagplanuhan at meron kang sapat na pera na nakalaan lang para dito.
02:04.7
At number 2, kung hindi ka nangungutang para lang may panghanda.
02:08.7
Maling mindset niyong nangungutang ka para lang mapakita mo sa iba na meron kang pera.
02:13.8
Worst financial mistake na gagawin mo ay yung ipipilit mong i-acquire ang isang bagay kahit hindi mo pa ito afford.
02:21.3
Unahin mo muna ang iyong sarili bago ang mga okasyon. Tandaan mo na hindi naman iyan nawawala.
02:26.8
Meron pa next year, next two years, and so on.
02:30.3
Huwag mong ipagpalit ang long-term na kasayahan sa mga kunting selebrasyon ngayon.
02:34.9
Kung hindi mo pa afford ngayon ang malaking handa, bawi ka na lang next year.
02:40.2
Financial mistake number 2, walang retirement plan.
02:44.3
Habang maaga pa, habang pumapabor pa sa atin ang panahon,
02:48.0
meron pa tayong lakas, kumikita pa tayo ng pera at marami pa tayong oras,
02:52.7
ito ang opportunity nating lahat na pagplanuhan ang ating retirement.
02:56.7
Para kung tayo'y matanda na at gusto nang huminto sa pagtatrabaho,
03:00.6
hindi tayo nakakaabala sa ating mga anak dahil handa tayo.
03:04.6
Nagiging ugali na kasi ng iba sa ating mga kababayan
03:07.6
na iaasa sa kanila mga anak ang kanilang retirement.
03:11.0
O ito yung reklamo ng ibang mga anak na sila ang retirement plan ng kanilang mga magulang.
03:15.8
Nag-uumpisa pa lang sa trabaho, first time pa lang nakakatanggap ng income,
03:20.2
hinihinga na agad ng magulang, at nangyari ito buwan-buwan.
03:24.2
Responsibilidad na mga magulang na alagaan ng mabuti ang kanilang mga anak,
03:28.5
turuan ng mabuting asal at mabigyan ng edukasyon,
03:31.7
hanggang sa kaya na nilang tumayo sa sarili nilang mga paa at suportahan ang kanilang sarili.
03:37.1
Pero lagi mong tandaan ng anak ay hindi investment.
03:40.5
Huwag kang humingi o mag-demand ng return.
03:42.7
Hayaan mo na sila ang kusang magbigay sayo ng bukal sa kanilang loob.
03:46.7
Alam nating lahat na hanggang ngayon ay patuloy pa rin itong nangyayari.
03:50.6
Kaya katulad ng sinabi ko kanina,
03:52.7
habang maaga pa, habang kumikita ka pa,
03:55.6
pagplanuhan mo ang iyong retirement.
03:58.2
Gumawa ka ng goal kung kailan mo gusto mag-retire.
04:01.2
Anong uri ng lifestyle ang gusto mo sa iyong retirement?
04:04.6
Magkano ang kailangan mong pera?
04:06.6
Anong investment vehicle ang gusto mong magbigay sayo ng passive income?
04:11.1
Marami ang makakabenefit kung palagi kang umaako ng responsibilidad.
04:15.7
At mabilis din tayong makakausad kung hindi natin iaasa sa iba ang ating mga pangangailangan.
04:21.8
Financial mistake number 3.
04:24.6
Kumukuha ng mga bagay na hindi mo afford.
04:27.4
Kung hindi mo kayang bayaran ng cash ang isang bagay,
04:30.7
huwag mo itong kunin.
04:32.1
Exempted dito ang bahay at sasakyan.
04:34.8
Dahil kung hindi mo kayang magbayad ng buo,
04:37.3
yan ay nangangahulugan na hindi mo ito afford.
04:40.1
At ikaw lang ang nagbibigay ng problema sa iyong sarili.
04:43.6
Kailangan mong mamili sa pagitan ang gagastos ka ng pera para kikita ka pa ng pera
04:48.6
o gagastos ka ng pera para maipakita mo sa ibang tao na meron kang pera.
04:53.4
Ito ang common financial mistake nating mga Pinoy.
04:56.6
Pinipilit natin ang ating sarili na mag-acquire ng mamahaling bagay
05:00.6
para maipakita natin sa iba na meron tayong pera.
05:03.7
Kahit ang kapalit nito ay pagkalubog sa utang at kawalan ng ipon.
05:08.2
Walang masama kung gusto mong magmayari ng mga mamahaling bagay.
05:11.9
Pero hindi rin maganda kung sa utang ka nabubuhay.
05:16.2
Financial mistake number 4.
05:18.4
Ang pagkakaroon ng anak kahit hindi financially stable.
05:22.2
Sa totoo lang marami pang mga bagay ang dapat mong i-consider
05:25.4
bago ka magdesisyon na mag-anak.
05:27.4
Pero big factor talaga ang pera sa ganitong desisyon
05:30.8
dahil totoong gastos ang pagkakaroon ng anak.
05:33.8
Kailangan mo rin isipin kung paano mo siya mabibigyan ng magandang buhay
05:37.8
at mapalaki ng maayos.
05:39.9
Hindi yung dahil sa nakikita mo lang iyong mga classmates dati na meron ng mga anak
05:44.3
o di kaya ang iyong mga kapitbahay na kaedad mo lang ay gusto mo rin magkaroon ng anak.
05:49.1
Mas mabuting bumasi ka sa inyong sitwasyon.
05:51.9
Kuwintahin nyo ng inyong partner kung kaya nyo mang mag-baby
05:55.0
o anong adjustments ang pwedeng gawin para hindi kayo mahihirapan sa pagpapalaki ng bata.
06:00.6
Dahil kung hindi nyo ito i-co-consider,
06:03.0
kung patuloy nyo'ng gagawin ng isang bagay nang wala sa plano,
06:06.4
lahat kayo ay mahihirapan.
06:08.4
Kasama na ang batang wala pang ideya sa sistema ng mundo.
06:12.2
Kaya palaging mag-plano.
06:13.8
Siguraduhin na hindi problema ang maidudulot na mga desisyon na gagawin.
06:19.3
Financial mistake number 5.
06:21.4
Walang financial goal.
06:23.3
Alam mo ba kung bakit karamihan sa mga tao dito sa mundo
06:26.2
ay patuloy na nagihirap at gumagawa ng mga maling desisyon sa kanilang pera?
06:30.7
Iyon ay dahil wala silang plano sa kanilang kinabukasan
06:33.8
at wala silang paki kung hindi nila nagagamit ng maayos ang pera
06:37.5
as long as nag-i-enjoy sila.
06:39.6
Pero majority sa mga kasayahan na ito ay short term o distraction lang.
06:44.5
Katulad ng sugal, bisyo, shopping, pag-ala kasama ang barkada at iba pa.
06:50.2
Kaya ka lang pasayahin ng mga ito as long as nandoon ka pa sa moment na iyon.
06:54.8
Pero hindi ito ang kailangan mo sa long term.
06:57.5
Ang kailangan mo ay improvement sa iyong sarili.
07:00.7
Yung maskillful ka na kumpara sa sarili mo ngayon.
07:03.5
Yung hindi mo na pinauproblema ang mga maliliit na bagay.
07:06.9
Kumikita ka na ng higit pa sa iyong kailangan.
07:09.7
At meron ka na rin financial freedom.
07:12.3
Para mag-guide mo ang iyong sarili sa maayos na buhay,
07:15.4
magsimula ka sa paggawa ng financial goal.
07:18.2
Dapat meron kang goal dahil ito ang magsisilbing direksyon ng iyong buhay.
07:22.5
At dito mo ibabase ang iyong mga disisyon.
07:25.4
Kung seryoso ka sa iyong financial goal at determinado ka na matupad ito,
07:29.8
mamamalayan mo rin na hindi ka napabaya sa iyong pera.
07:33.5
Meron ka ng budget na sinusunod at bukas palagi ang iyong isipan sa ibang opportunity.
07:39.3
Ang taong merong goal ay malayo ang mararating.
07:43.6
Financial mistake number 6.
07:47.9
Kung sasabihin ng mayaman na tao na huwag kang mag-iipon,
07:51.1
ang ibig niyang sabihin ay mag-invest ka ng pera.
07:54.2
Sahalip na ilagay mo ito sa banko,
07:56.3
ilagay mo ito sa isang asset na kayang magbigay sa iyo ng additional income.
08:01.0
Pero kung sakaling mahirap naman ang magsasabi sa iyo huwag kang mag-iipon,
08:04.6
ang gusto niyang mangyari ay maghihirap ka rin katulad niya.
08:08.1
Dahil kung nagtatrabaho ka ngayon,
08:10.1
tapos kung ginastos mo lahat ng iyong income sa mga liability,
08:13.9
hindi ka rin makakabuo ng yaman para sa iyong sarili.
08:17.5
Ugali ng mga mayayaman na magtabi muna ng pera
08:20.5
bago mag-isip na gumastos.
08:22.6
At meron silang dalawang dahilan kung bakit kumirit sila sa pag-iipon.
08:26.9
Una, para meron silang perang magagamit kung sakaling may emergency na darating.
08:31.8
At pangalawa, para makabuo sila ng asset na kayang magbigay sa kanila ng income.
08:36.7
Sa isang financial mistake ang hindi pag-iipon ng pera.
08:40.4
Kung may ugali ka ng isang one-day millionaire,
08:43.3
simulan mo lang baguhin ang iyong spending habit
08:46.0
at maging educated sa pagmamanage ng iyong pera.
08:49.3
Meron akong hinandang playlist para sa iyo.
08:51.9
Hanapin mo lang ang link sa description at comment section ng videong ito.
08:57.2
Financial Mistake Number 7
08:59.5
Leaving Paycheck to Paycheck
09:01.8
Siguro ay alam mo na ang kahulugan ng salitang Paycheck to Paycheck.
09:05.5
Maraming dahilan yung iba sa atin kung bakit nangyayari ito sa kanila.
09:09.5
Maliit lang yung sahod,
09:11.0
merong anak na pinapaaral,
09:12.9
merong utang na binabayaran at iba pa.
09:15.7
Minsan ay valid ang mga dahilan,
09:17.6
pero kung naglaan lang sana sila ng sapat na oras para alamin
09:20.7
kung bakit namumuhay sila Paycheck to Paycheck,
09:23.6
malamang ay mahahanapan nila ng solusyon ang kanilang problema.
09:27.4
It's either babaguhin na nila ang kanilang paggastos
09:30.5
o di kaya ay maghahanap sila ng ekstrang mapagkakitaan.
09:34.2
Kung okay lang sa iba ang ganitong uri ng buhay,
09:37.0
huwag mong hayaan na ganito rin ang sayo
09:39.1
dahil meron kang choice na magbago.
09:41.8
Isipin mo na kung sakaling nawalan ka ng trabaho,
09:44.8
payag ka bang wala kang perang magagamit?
09:47.2
Ayaw nating lahat na wala tayong pera.
09:49.4
Kaya kung meron ka pang natatanggap na sahod buwan-buwan,
09:52.5
ugaliin mong magtabi.
09:54.1
Huwag kang mamuhay Paycheck to Paycheck.
09:56.6
Siguraduhin mo na meron kang naiipon
09:59.2
every time na matatanggap mo ang iyong sahod.
10:02.9
Financial Mistake Number 8
10:05.0
Walang Financial Literacy
10:07.3
Merong sikat na kasabihan na knowledge is power.
10:10.2
Karamihan sa mga taong patuloy na gumagawa
10:12.2
ng mga maling desisyon sa pera
10:14.2
ay walang sapat na kaalaman kung paano gamitin
10:16.5
ang maayos ang pera.
10:18.1
Dahil kung tunay mong naiintindihan ang isang bagay,
10:21.3
hindi mo gagawin ang kasalungat nito.
10:23.7
Lahat ng bagay ay nangangailangan ng oras
10:26.0
bago magproduce ng resulta.
10:28.1
Yung kilala nating mga magagaling na basketball player
10:31.2
ay mahabang panahon ang inilaan sa basketball
10:33.7
bago sila naging bihasa sa laro.
10:35.8
At ganun lang din sa ating finances.
10:38.2
Kung willing kang maglaan ng mahabang oras
10:40.2
para matutunan ang tamang paghandle ng pera,
10:43.1
kung paano ito iipunin at paano ito padamihin,
10:46.3
paniguradong magtatagumpay ka financially.
10:49.2
Ang taong malaki ang sahod pero hindi financially literate
10:52.8
ay palaging mamuong problema sa pera.
10:55.2
Hindi nila alam na hindi pera ang solusyon
10:57.4
sa financial problem.
10:59.0
Isipin mo na lang yung mga taong nanalo
11:00.8
ng malaking halaga sa loto
11:02.5
na bumalik sa pagiging mahirap
11:04.3
after 5 to 10 years.
11:06.4
Meron silang malaking pera,
11:08.1
pero yung mindset nila ay katulad pa rin
11:10.2
ng mindset ng isang mahirap na tao.
11:12.6
Mabilis lang mawawala ang pera sa'yo
11:14.5
kung wala kang financial literacy.
11:16.9
Kailangan mong pakainin ang iyong utak
11:18.8
ng mga impormasyon na makakatulong sa'yo
11:20.9
sa pag-improve ng iyong finances.
11:23.4
Simulan mo sa pagbabasa ng libro
11:25.5
gaya ng Rich Dad Poor Dad,
11:27.4
Total Money Makeover,
11:29.4
Millionaire Fastlane,
11:30.9
at Secrets of the Millionaire Mind.
11:33.8
Financial mistake number 9.
11:36.0
Umaasa lang sa isang source ng income.
11:38.7
Pinatunayan ang nagdaang pandemya
11:40.8
at massive layoffs ng mga malalaking tech companies
11:43.7
na hindi na safe ang pagkakaroon
11:45.5
ng isang source of income.
11:47.5
Meron niyang sikat na kasabihan sa pag-iinvest
11:49.8
na don't put all your eggs in one basket
11:52.8
dahil kung sakaling nahulog mo ang basket,
11:55.4
maraming itlog ang mababasag.
11:57.4
So kung nagtatrabaho ka ngayon
11:59.0
at ito lang ang nag-iisa mong source of income,
12:01.7
mabuting maghanap ka na ng paraan
12:03.8
kung paano mo madadagdagan
12:05.5
ang iyong income streams.
12:07.4
Maraming side hassle opportunities
12:09.6
ang available ngayon.
12:11.0
Hanapin mo lang yung angkop sa iyong skills
12:13.3
at hindi masyadong time-consuming
12:15.5
nang sa ganun ay hindi maaapektuhan
12:17.8
ang iyong unang trabaho.
12:19.4
Sa panahon ngayon,
12:20.7
lamang na palagi ang taong may diskarte.
12:23.2
Kung strategika sa iyong mga ginagawa,
12:25.8
meron kang goal na magtagumpay,
12:27.8
at willing ka na maglaan ng sapat na oras
12:29.9
para maghanap ng paraan
12:31.2
kung paano mapapalaki ang iyong income,
12:33.8
hindi ka na mangangamba sa iyong financial future
12:36.7
dahil sa disisyon mo ngayon.
12:39.0
Financial mistake number 10
12:41.2
Inaasa mo sa iba ang iyong kinabukasan.
12:44.2
May mga bagay na kailangan nating iasa sa iba
12:46.9
dahil alam natin ang ating limitasyon.
12:49.4
Kung gusto mong magpatayo ng bahay,
12:51.4
kailangan mo itong iasa sa mga
12:53.0
architect, engineer at mga mason.
12:55.7
Kung meron kang sakit at gusto mong gumaling,
12:58.2
kailangan mo ng doktor na magbibigay sa iyo
13:00.4
ng proper prescription ng gamot.
13:02.6
Pero pagdating sa ating kinabukasan,
13:05.0
lalong-lalo na sa ating financial future,
13:07.5
tayo dapat ang responsable dito.
13:09.8
Ikaw ang responsable sa iyong success
13:12.6
at ikaw din ang responsable sa iyong mga pagkakamali.
13:15.8
Hindi ka maggrow kung palagi mong inaasa sa iba
13:18.6
ang mga bagay na kaya mo namang gawin.
13:20.8
Kaya always take responsibility.
13:23.4
Tandaan mo na lahat ng bagay na meron sa ating buhay ngayon
13:26.7
ay bunga lamang ng ating mga disisyon.
13:29.0
Kung gusto mong umaman sa hinaharap
13:31.0
at magkaroon ng maginhawang buhay,
13:33.0
meron ka pang oras ngayon at kakayahan
13:35.5
na gumawa ng mabuting disisyon.
13:37.5
Tandaan mo yun palagi.
13:39.2
Gusto kong magpasalamat sa iyo sa paglaanang oras
13:41.6
sa panunoon ng videong ito.
13:43.4
Sa sampung financial mistake na pinag-uusapan natin,
13:46.9
alin sa mga ito ang marami kang natutunan?
13:49.2
Magbahagi ka ng iyong comments sa iba ba.
13:51.9
Sana'y marami kang natutunan sa video natin ngayon.
13:55.0
Huwag kalimutang mag-subscribe sa aming YouTube channel
13:57.6
para lagi kang updated sa mga bago naming videos.
14:00.9
Bisitahin mo na rin ang iba pa naming social media account
14:05.0
I-like kung nagustuhan mo ang video,
14:07.0
mag-comment ng iyong mga natutunan
14:09.0
at i-share mo na rin ang videong ito
14:11.0
sa iyong mga kaibigan.
14:12.5
Maraming salamat sa panunood
14:14.5
at sana ay magtagumpay ka!