Free legal forum @thelectureroomofattyraymondbatu. I am sharing my modest knowledge on legal issues involving property and family problems which I further categorize it as USAPANG MANA, USAPANG LUPA, USAPANG PAMILYA, USAPANG MAG-ASAWA, USAPANG RELASYON, USAPANG TAXES, at iba pang kategorya na maaring may kinalaman sa property, batas tungkol sa lupa, problema sa lupa, lupa na walang titulo, lupa na rights lang, lupa na pasalo, bahay at lupa pasalo, mother title ng lupa paano hatiin, kaso sa pangangamkam ng lupa, batas sa lupa ng magulang, batas sa mana ng lupa, hatian sa lupa ng magkakapatid, batas sa lupa ng magulang, karapatan ng asawa sa lupa, karapatan ng legal na asawa kahit walang anak, karapatan ng asawa sa sahod ng asawang lalaki, problema kung patay na ang nakapangalan sa titulo ng lupa, paano magpatitulo ng lupa na walang titulo, titulo ng lupa requirements, paano magpatitulo ng lupa na may mother title, patitulo ng lupa, tax declaration ng lupa, paano kumuha ng tax declaration, hatian sa mana, per

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Good morning. Welcome back sa ating lecture room.

So ipagpatuloy po natin yung lecture series natin.

About usapang lupa, usapang mana, usapang pamilya, usapang property.

Okay. Today is Easter Sunday, April 9, 2023.

At ang topic natin ngayon is about usapang mana.

Itong usapang mana, yung bang masarimot na succession issues and rules?

At dito po, pag-usapan natin today, itong tiyatawag nating direct line at saka right of representation.

Yung direct line, yung direto po siya at kaagad yung ating kapagmana nung nasa itaas.

Ito namang right of representation is siya po yung magre-representar doon sa direct line na hindi po qualified magmana.

May ganun pala yun? Okay.

And ang pag-usapan din natin ang direct line wherein ang kanyang sharing is per capita.

Latin yan. At per staircase.

So huwag po kayong maguluhan masyado.

Talagang masarimot talaga itong succession.

And talagang maselan at napakahirap.

In fact, sa law school namin itong pinaka mahirap na subject.

Hirap kami dito.

But sige lang. I'll try to discuss with you a thing or two para nung maintindihan natin ito.

But we will continue after this very very short intro.

Huwag po kayong mawala ha.

Dali lang ito.

Alright. Welcome back po.

So ito po yung situation natin.

I will discuss this situation.

Ito ha.

Number one is that both lola at lolo patay na.

At wala po silang last will and testament.

At nakong may mga naiwan silang mga ari-arian.

Of course, kailangan nila ng mga properties.

Para mapag-usapan natin yung mana.

Without which, wag na lang tayong mag-usapan ng mana.

May kotya sila. May bahay lupa.

And of course, yung pera sa bangko.

Medyo mucho dinero sila lolo at lola.

Meron po silang limang anak.

Ang apat daw sa situation natin patay na.

At isa na lang ang nabubuhay.

Itong second child.

Si kuya.

Pero may mga anak po yung mga patay.

Dalawa dun sa first.

Isa-isa. Dalawa.

Tapos okay. May anak din po yung buhay pa.

Okay. Now, ang tanong nito ngayon

in this situation, paano natin i-divide?

Dito natin mag-usapan si direct line at si right of representation.

Alright. So, with that, let us proceed.

Ang una natin gagawin is

identify muna natin sino si indivisible at divisible.

Kasi madali lang man niyang malaman.

Pag indivisible yung hindi ma-divide.

Kahit ano pang subdivide mo, hindi pwede.

Pwede ba ni-subdivide naman? Pwede.

Akin ang gulong, sa'yo ang manabelang.

Hindi pwede yan.

And then, ang indivisible, of course, yung pera.

Pwede naman yung pagkati-atian.

Tapos yung lupain, possibly,

pwede yun siyang i-partition natin.

Para 1 hectare tayo.

Ito yung lupa na ito.

Kung komersyal, pwede rin tayong i-partition natin.

Now, may exception lang.

Kung sakaling mag-depreciate ang value

sa partition, magiging indivisible yan.

But, saka ko na yung discuss sa inyo

in a separate scenario.

Madyo masilimut din yun.

Pero na-explain na ng Supreme Court

kung paano at ano ang dapat gagawin.

Okay. So, with that, yung discuss natin.

So, ito si Kuya, itong bahay.

Of course, he is considered as an heir.

Direct heir.

And he inherited, in his own right,

sa kanyang karapatan bilang compulsory heir.

Sa direct descending line.

Kasi pababaan siya doon sa kanyang parents.

Okay. So, ang sharing po niya is yung per capita.

Okay. Ibig sabihin, mag-share siya ng one-fifth dapat.

Actually, kung itong mga kapatid niya ay buhay,

eh tagawaan one-fifth sila,

eh buo na sana si five over five.

Diba? Kasi hati man sila.

So, yung per capita means, by the head,

per head pang bilang niya.

Nangangulungan ito na bilangin natin per ulo.

Tapos, titawag itong kung saan hatiin ng pantay-pantay

ang ari-arian ng mga yungao

sa parehong henerasyon na pinakamalapit sa nagtestamento.

Ibig sabihin, direct ascending.

Pinakamalapit sa namatay.

Okay. Ayan, per capita.

Tama ba yung Tagalog ko? Sige na lang.

Basta yun, ha?

In their own right, dapat sila, directly,

sila ang mag-own doon,

mag-inherit sila one-fifth, one-fifth.

Okay. Now, itong mga pamangkin, okay,

ito po yung right of representation.

Descending line din sila pa baba,

pero nagre-represent lang po sila

doon sa kanilang mga magulang.

Like, for example, yung namanamatay na apat,

nagre-representa ito.

Take note na yung nabubuhay

na isa sa mga anak, mga lola't lola,

oh yes, mga lola't lola,

eh, buhay pa,

pero nandiyan yung anak,

hindi siya magmamana by right of representation.

Okay? So, ito lang po ang mga heirs.

Now, paano po ang hatian yan?

Ang hatian po nila, ito diyan tawag nating

per stirpes, para maklara po natin,

para pag mag-discuss po kayo,

tagwa one-fifth, one-fifth sila,

paano yung per capita ito?

Per stirpes, mayroon kayong dating sa discussion.

Mayroon kayong Latin legal term na nakua.

So, ang per stirpes mo

means inheritance by group.

All those within the group

inherit it in equal shares.

Ibig sabihin, ang per stirpes

ay nangulugang pangmamana

ng isang grupo kung saan

ang lahat nang nasa loob

ng isang grupo na yun

ay magngana ng pantay-pantay.

Katulad dito, dun sa first.

Let us try to enlarge.

Ito siya, one-fifth.

Isa silang dalawa,

yung one-fifth ng kanilang nanay

paghatian nila yan

ng equally.

Ito siya, siya lang mag-isa.

Sorte siya. Ito rin siya.

Ito naman silang dalawa,

paghatian nila yung mana

na one-fifth ng kanyang nanay na matay

equal share sila.

Ibig sabihin po,

in this particular scenario,

kasi maraming naguguluhan,

sabi niya, sir,

ibig sabihin, sir,

i-divide natin ito nang

isa doon sa buhay pa na

anak, tapos

dun sa baba,

pantay-pantay sila at isa-isa?

Hindi po.

Ang nasa baba po,

mag right of representation,

is that they share per service,

per group.

So anong share ng nanay nila,

paghatian nila.

Anong share nung namatay nila ng parents,

paghatian nilang mga

compulsory heirs.

With that, kompleto na po

si 5 over 5 natin.

5 pips.

So, identified na natin ang mga heirs natin.

So, ito si kuya,

yung mga pamangkin,

and hindi po kasali yung

anak ni kuya.

Buhay pa man siya.

So, paano natin hatiin ito?

Ito.

Ganito ang gawin natin.

So, take note that

na-establish na natin si 1 pip, 1 pip.

1 pip, 1 pip

magkapita,

kay kuya per service baba.

So, with that,

ito pong property na

ito, kabubuan,

itong nang may lagay na divisible at indivisible,

ito po yung total estate.

Ito po yung total properties.

Yung decedents of the estate.

Estate of the decedents na

sila lolo at lola.

Kung ikaw ay nasa side ng pamangkin,

pero kung si yung anak,

yung papa at mama ko.

Ang sitwasyon dito, may naiwang isang uncle

at may mga pamangkin.

Okay, diba?

So, wherever you are there situated, kung pamangkin ka,

then per stirpes,

kung ikaw ang anak,

is per capita po.

Okay, yan po ang hatian.

Now, gusto ko po i-emphasize sa inyo

na itong divisible at indivisible,

sineparate ko talaga siya.

Kasi,

pag may namatay po,

pwede ko kayo gumawa ng extrajudicial settlement lang?

O wag na po kayong mag-away-away pa.

Mag-usapan ninyo.

Sa indivisible.

Anong gawin natin sa indivisible?

Pwede namang i-assign kung kanino.

Sige, gusto mo, sa iyo na ito.

Okay lang ba lahat? Okay.

Ikaw, itong kotse, sa iyo na.

Itong bahay, sa iyo na.

Kasi wala akong bahay.

Bago kang kasal.

Gano'ng mga things like that.

O pag hindi mapagsudoan kung kaninong i-assign

sa indivisible nga,

what if kayo benda natin at paghati-atian natin

per capita and per stirpes rule?

Okay po dito.

Of course, mag-preside yan si Tito naman.

Yung anak na buhay.

What if ko ito,

itong divisible property,

paghati-atianan natin dito,

at partisyon natin, ayos dito.

Mabuti po yan.

E paano kung hindi magkaintindihan kung saan siya nakalocate?

Para po lang, dito mag-rapple tayo.

Take note lang

per capita and per stirpes.

Kung tagpo 1 hectare sila, dahil 5 hectares yung property,

1 hectare, buo kay Tito,

yung 1 hectare,

probably dun sa isang per stirpes

ay dalawa silang magyayari.

5,000 square meters sila.

Tawa ba yun?

Yan yung per capita and per stirpes.

Ang hindi ko sabihin lang,

pwede po ito lahat pag-usapan.

Ang tip ko lang po, number one po sa inyo,

is that never, never

go to court.

Huwag po kayong magpunta sa korte.

Ibig sabihin, huwag kayong mag-away.

At alam mo, pag mag-away kayo dahil sa paano,

pag-divide dito dahil may gahaman isa.

Suddenly, alam mo naman,

pag may minaiwan na property,

no, dyan nagsisimula yung greed.

Ewan ko ba, kagaganda-ganda ng mga relasyon.

Then suddenly, nung may namatay na yung mga ninuno,

tos merong property, yan na.

Magkakam-kam ng isa't-isa.

May isa mag-angkin.

Ayan, ang problema na.

So, they have to go to court for judicial settlement and partition.

Ayan ang problema.

Kapag magpunta kayo sa court for judicial settlement and partition,

kailangan nyo na abogado.

Ayan ang mahal charge sa abogado.

Kaya nga, ang joke namin,

kapag magpunta kayo sa court for settlement of estate,

ba, instead may limang heirs,

biglang naging sampo.

Bakit? Kasi yung mga abogado,

parang maging heirs na rin sa kalaki-laki

ng charge nila, ng bill nila sa estate.

So, huwag po tayong magpunta sa court.

At huwag po mag-away-away.

Pag-usapan ninyo po na mabuti.

And, of course,

you have to divide the property

fair and square.

Ikaw naman, Tito,

buhay ka ba? You must be fair and square

to everyone. Take note that

itong share na minamana

by right of representation ng pamangkin mo,

ito yung mga share ng mga kapatid mo.

Yung mga kapatid mo yan, eh.

Bigay mo na sa kanila, di ba?

Anak na mga kapatid mo yan. So, ibigay mo na

property fair and square. Okay?

So, pantay-pantay.

Mag-iintindihan na ito sa mga partition

agreement. O sige, i-rapple natin.

Walang sa mga nung loob

kung sino makakuha ng pangit

na allocation. Parang gano'n, di ba?

So, maraming situation ganyan

ginagawa ako. Minsan nila sa opisina,

nagpa-rapple pa ako, eh. Okay.

And then,

take note kung i-identify ninyo yung pwedeng

must have divided by partition. Kasi nga,

ang point nyan is that

nobody wants to be a

co-owner with something

na alam natin pwede namang i-divide

at pwede na natin i-develop

on our own, di ba? Or

ating i-exclusively

use to the exclusion of other person. Ayaw.

Sino bang gusto mag-aroon ng

co-ownership on some properties? Kasi may

iba pag mag-decide. Iba magulo ba?

But, meron din

mga situations wherein you could

also decide those

properties na pwede nyo ma-i-co-own.

For example, mga anak,

mga mapamangkin,

nabi ni Tito, itong bahay na ito

na tinitirikan ni papa at mama,

mga lolo ninyo at lola, no?

Eh, ito yung ancestral

house natin. I-keep natin ito.

So, i-settle

natin ang estate pero hindi natin

ito i-partition, hindi natin i-benta.

I-keep natin ito. Co-own

tayo. Per capita per

staircase pa rin, no? So, with that,

ah, sabi niya,

ah, o sige po, ah, ito kasi ancestral

naman pala yan. So, with that,

ah, maganda, no? Pag ma-identify

ninyo yung anong pwedeng i-co-own. Para

sabihin na Tito, anybody who'd use

this, no, hanggang sa generations ninyo,

we will keep it sintak para

momento, no?

Monument or

parang, ah, it's a kind of

para pag-remember, no?

Doon sa ating

mga ninuno

na nag-hira para

itayo itong mga properties na ito.

Meron tayong remembrance, sentimental

value. Okay. So,

with that, um,

take note that, um,

ito ang issue, no?

Um, sabi nung aking anak mo,

while I was making this one,

sabi niya, Papa,

how about naman yung anak

nung buhay pa,

no? Remember this girl na hindi

kasaali kasi buhay pa nga yung

Papa niya ito, buhay pa, no?

Sabi niya, kawawa naman, Papa, wala

siyang share. Sabi ko, well,

hindi man talaga siya pwede mag-share kasi

ang Papa niya buhay pa man.

Sabi niya, what? What? Wala siyang money.

Sabi ko, no. Pwede ma siya magiging

ng pera doon pambilin ng

PlayStation, no? Sabi niya, ah, okay.

Siguro magbigay rin siya ng money, no?

Para pambilin ng toys. Okay.

Sabi nung 11-year-old ko.

Pero napaisip ako, pagkatapos

alist niya, sabi ko, to, nga, no?

Ah, bakit? May instances

ba na wherein ito pong

itong anak nung

buhay na, ano, yung

tito, eh,

pwede ba siya magmana? And

yes, pwede po, no? In some

situations, no? What if in the

lifetime of the

lola at lolo is

di-disinherit siya? Remember po yung

video natin ng disinheritance, di ba?

Parang magawa ng disinheritance, no? Kailangan

it must be made in the form of last will

and testament, no? It must be

for a cause, no? May dahilan talagang bakit

i-disinherit. Tapos dapat total,

unconditional, walang, wala talagang

condition na, kunyari, magbago ka,

mawala na itong disinheritance,

hindi pwede yun. Total,

unconditional, wala ka na, hindi kita

bigyan ng mana.

Okay. Total, buo, lahat,

ubus, okay? And it

must be for a cause, no? Kailangan

totoo po yung dahilan

na kung bakit

i-disinherit siya. Like for example,

ang dahilan is that, I'll give

a few examples, so sa video lecture natin

ang daming examples doon, no?

Maltreatment, no? Doon sa

kanyang mga tatay at nanay. Today, to say

tito nito, grabe siya mag-maltreat

by deed or by word.

Talagang sinisigawan niya araw-araw,

walang poknat, no? Mga, tamad kayo, alit

kayo dito, magtrabaho kayo doon dahil gutom na ako.

He's like that everyday.

Masabang ugali ba?

Or baka nananakit by deed, maltreatment

by deed. Talagang binugbugbug

o pinapalo yung mga parents niya, no?

Now, this is

a ground for disinheritance, no?

That can be done. Now, and

for example, meron din, when

a child or descendant

leads a dishonorable

or disgraceful life.

Remember mo yung video lecture

natin na yung picture

nga doon, yung bata na

anak na nakahiga pa doon sa

sa

sugalan, tapos

lasing na lasing, nakaubad.

Everyday, ganun, lasengo,

gastos dito, sugal,

wala na, hindi nag-aaral, hindi na

nagtatrabaho, tamad dalaga,

sobrang bisyo.

That person is living a disgraceful

and

dishonorable life, no?

So, pwede po siyang i-disinherit ng

lolo at lola.

Ay, hindi ko na ito bigyan tong anak natin

kasi ano ito?

Sabang ugali nito, tsaka tamad,

at tsaka lasengo, tapos maraming

bisyo, sugarol, mga ganun.

Lead a dishonorable, disgraceful life

or baka na-convict siya of a crime

which carry it's a penalty

of civil interdiction.

Yung na-convict siya ng crime, like

yung mga, say, matataas na

crimin wherein part doon is that

hindi siya pwede mag-handle

sa kanyang mga ari-ariat.

Okay. Another instance

is that kung, yun yun, by will

yun, another instance, kahit na

walang will, is kung incapacity.

Of course, example,

itong si

itong si tatay ni mabain na ito,

mabata na ito, is that

na komatos.

Incapacitated. Or, nasira

na ang bait, no? Ibig sabihin,

nabuwang na, no? And

incapacitated. Of course, how can

he accept the inheritance

and sign the extrajudicial

settlement of estate

kung incapacitated siya

or ganun na siya? Yan ang hindi alam

nung iba, na paano gawin natin?

Mag-court order tayo? Mag-court order?

Hindi na kailangan na court order.

You just establish the fact that yun ang kanyang

mental condition

at saka situation.

And this woman,

this little girl now, yung anak niya,

mag-inherit ito by right of

representation.

So, ito po siya, no?

Makaka-inherit po. Siya na po

ang papalit sa kanyang

tatay by

representation. One-fifth

din sa kanya. So, kung tatlo sila kapatid,

equal share sila. Apat sila, equal share sila.

Per-stirpes sila. Kasi

tatay nila, because of disinheritance,

yan. X.

Hindi na po sila, hindi na siya pwedeng

mag-inherit, no?

Per capita.

A direct

descending line siya in his own right

because he is incapacitated

or that he was disinherited

by will by his

parents who are leaving

a dishonorable and

disgraceful life, no? And some

other causes. Alright, so I hope

you learned a thing or two again in our

discussion. And, happy

Easter, everyone, and have a

holy weekend.

Tomorrow is

also a holiday, so enjoy our

very, very long weekend.

Bye-bye po. See you again

next time.