Tanong ng Bayan with Boy Abunda and The Philippine Tax Whiz, Mon Abrea | April 14, 2023
01:19.0
Our International Task Road Show
01:22.0
really aims to provide a guide to our investors, both foreign and Filipino overseas,
01:29.0
in terms of investing and doing business in the Philippines.
01:59.0
Because that's right,
02:03.0
This is our contribution
02:05.0
so that we can say
02:07.0
that we are really
02:09.0
Filipino and we are a part of our country.
02:12.0
It's easy to say that
02:14.0
this is our contribution.
02:16.0
It's hard if we don't have anyone to contribute.
02:19.0
But for most of us
02:23.0
have a livelihood,
02:26.0
have a profession,
02:28.0
this is a big contribution
02:30.0
to help those who don't have anything,
02:33.0
and who really need the help of the government.
02:37.0
So for me, why do we need to pay taxes?
02:41.0
Because I want to.
02:43.0
I want to be a part of the change.
03:35.0
Magandang gabi, Pilipinas, Estados Unidos, Europa, at buong mundo.
03:40.0
Welcome to this very special conversation I'm about to have
03:45.0
with the one and the only tax whiz.
03:49.0
Lalo lalo na po sa ating mga live viewers.
03:51.0
Kanina habang pinapakinggan ko si Mon,
03:53.0
nalala ko tuloy yung kasabihang
03:55.0
dalawa lamang ang sigurado sa buhay na ito,
03:58.0
kamatayan and buwis, and taxes.
04:02.0
Bakit tayo narito ngayong gabi?
04:04.0
Una, tradisyo na po ito.
04:06.0
Tuwing mga panahon na malapit na ang filing
04:11.0
we always make sure that we do this conversation with Mon Abrea.
04:16.0
Usapang buwis na naman po ito.
04:19.0
At katulad nga kanina,
04:21.0
during the introduction ay
04:23.0
April 17 po ang ating deadline
04:26.0
ng filing of income tax return.
04:30.0
Ngayon, exciting dahil marami tayong tatalakayin.
04:35.0
Gusto ko lamang susugan yung sinabi kanina ni Mon Abrea na
04:42.0
bakit ba tayo kinakailangan magbayad ng taxes?
04:44.0
Hanggang ngayon, yung talagang ating tanong,
04:46.0
sa hanggang na pupunta yung ating mga buwis?
04:49.0
Bakit ba ako kinakailangan magbayad ng buwis?
04:52.0
Hindi pa nga ako nag-uumpisa ng negosyo.
04:54.0
Hindi pa nga ako nag-uumpisa magagalaw.
04:57.0
Ang dami ko nang binabayaran.
04:59.0
Ano ba itong mga ghost receipts na ito?
05:02.0
Yung mga tax evaders.
05:04.0
Sa ebaw, yung mga tanong ng bayan na
05:07.0
bakit kami ang hinahabol?
05:10.0
Ba't hindi nila hinahabol yung mga bilyonaryo?
05:14.0
Lahat ng ito ay hopefully madadaanan mo natin
05:17.0
ngayong gabing ito sa aming pag-uusap.
05:20.0
Wala po sa Pilipinas ang ating panahon.
05:22.0
Wala po sa Pilipinas ang ating tax wheels.
05:25.0
Siya kasalukuyan sa Florida.
05:27.0
Pero he found time para tayo kausapin at mapaalalahanan
05:33.0
hindi lamang ng ating responsibilidad
05:35.0
pero ng maraming bagay pa na may kinalaman
05:37.0
sa ating responsibilidad bilang mga mamamayan
05:40.0
ng ating pinakamamahal na bayan.
05:43.0
So right now, welcome to Tanong ng Bayan
05:47.0
and welcome to the show
05:50.0
the one and the only tax wheels ng Pilipinas
05:53.0
with Mon Abrea. Hi Mon!
05:56.0
Good morning. Good evening Tito Boy.
06:01.0
Umaga dito. Magulo pa yung buhok ko.
06:06.0
Pagkano umaga Tito Boy?
06:09.0
Yes, na umaga, na umaga.
06:11.0
So mula Harvard after ng class ko
06:14.0
we took a flight papunta sa Florida
06:16.0
kasi tatapusin ko yung libro Tito Boy.
06:18.0
Gumawa ko ng excuse, sabi ko kailangan kong pumunta sa beach
06:21.0
para makapagrelax.
06:23.0
So dumating tayo kanina lang dito sa Florida
06:28.0
at mamaya pumunta tayo ng Miami
06:30.0
para makapagrelax at magsulat.
06:32.0
Tatapusin yung libro Tito Boy, ito yung
06:34.0
Reimagining the World Without Corruption.
06:37.0
Ito yung produkto ng ating Harvard education
06:40.0
magpapublish tayo ng libro
06:42.0
para hindi lang sabihin ko na may korupsyon
06:45.0
pero iisipin natin ano yung mundo kung walang korupsyon?
06:49.0
Kamusta kaya tayo?
06:51.0
Hindi lang Pilipinas ha, buong mundo.
06:53.0
Kasi Tito Boy ngayon alam naman natin
06:55.0
dito sa United States, sa ibang bansa, sa Brazil
06:59.0
sa iba't ibang bansa
07:01.0
ang mga pinuno ng mundo
07:03.0
eh nahaharap sa iba't ibang skandalo.
07:06.0
So baka naman may ginerong tayong kailangan balikan
07:09.0
mayroon tayong dapat mas pahalagahan
07:11.0
para mas maging maayos yung mundo.
07:13.0
Hindi lang mabwiset dahil may buwis na binabayaran
07:16.0
at magreklamo tayo, ayoko na magbaya
07:18.0
at mga korup kayo.
07:19.0
So yun yung libro na tatapusin natin
07:22.0
at ipapublish natin. Ilaunch natin sa Manila.
07:25.0
Siguro Mon, umpisaan natin
07:27.0
para maunawaan ng ating mga kababayan
07:29.0
na kasama natin ngayon.
07:31.0
Unang-una, tayo po'y napapanood
07:33.0
sa Facebook platform ni Mon
07:37.0
at kayo'y pwede rin makapanood dito
07:40.0
sa The Boy Agbunda Talk Channel sa YouTube.
07:43.0
Pero para mas may konteksto,
07:46.0
ano bang ginagawa ng tax whiz sa Amerika?
07:49.0
Kasi you immediately talked about a book
07:52.0
and I said you're in Florida.
07:54.0
May kailangan paliwanan kung ano ang nagdala tayo
07:57.0
sa Estados Unidos?
07:59.0
Kung naalala mo tito boy,
08:01.0
isa sa mga usapan natin noong pandemya
08:03.0
is pinag-iisipan ko talaga mag-aral sa Harvard.
08:06.0
Immediately after noong eleksyon,
08:09.0
tayo ay nag-desisyon na itutuloy natin yung Harvard
08:12.0
kasi pumasa tayo noong 2000 pa.
08:15.0
Pero dahil sa COVID,
08:16.0
hindi tayo umalis ng Pilipinas.
08:19.0
Siyempre marami ding restrictions.
08:20.0
Pero sampung taon ko itong inantay
08:23.0
dahil una, wala pa tayong sapat na
08:26.0
financial support or pera para
08:28.0
pag-aralin yung sarili natin sa Harvard.
08:31.0
At pangalawa, ang dami pa natin ginagawa
08:33.0
kasi sinisimulan pala yung advokasyon.
08:35.0
Pero ngayon, ito na yung perfect timing
08:38.0
kasi hinahanda ko yung sarili ko na
08:41.0
kung ano man yung mga kakailanganin pa
08:43.0
o tawag na dapat natin tugunan,
08:46.0
dapat handa tayo para tulungan yung bayan natin.
08:48.0
And I think Harvard Kennedy School
08:50.0
yung tamang lugar para talagang hubugin
08:53.0
hindi lang yung aking sarili
08:55.0
kundi yung mas mapalawig yung pananaw natin,
08:58.0
mapakinggan natin yung insights
09:01.0
ng iba't ibang leader sa iba't ibang bansa,
09:03.0
hindi lang sa Pilipinas.
09:05.0
Malayo tayo sa politika para mas makita natin
09:07.0
yung tamang konteksto at perspektibo
09:09.0
pagdating dito sa global economic crisis.
09:12.0
Pagdating dito sa...
09:14.0
Nakakatawa kasi puro global.
09:16.0
Yung geopolitical environment, diba?
09:20.0
Dati pinag-uusapan lang natin,
09:22.0
dito boy, traffic sa EDSA.
09:23.0
Ngayon wala na, puro global.
09:25.0
So yun, at tayo i-graduate ngayong May
09:28.0
at bago tayo graduate at tapusin yung libro,
09:31.0
then pagbalik ko dyan sa Pilipinas,
09:33.0
ila-launch natin yung libro na tinatapos natin.
09:39.0
At higit sa lahat, makaambag.
09:41.0
Diba? Makaambag sa kung anuman ang kinakailangan
09:44.0
hindi lamang ng ating bayan,
09:46.0
kundi ng buong mundo.
09:48.0
I am excited about your book,
09:49.0
Reimagining a World Without Corruption.
09:52.0
That's quite interesting.
09:54.0
Pero punta na natin, Mon,
09:56.0
itong mga katanungan mula sa ating mga kababayan.
09:59.0
Una, anong iyong opinion
10:02.0
tungkol sa Maharlika Investment Fund
10:05.0
kung saan itong Maharlika
10:08.0
ay ma-exempt sa national at local taxes?
10:15.0
Una, tito boy, sa tingin ko maganda yung ideya
10:18.0
at hangarin ng Maharlika Investment Fund.
10:21.0
Lagi ko sinasabi, tito boy,
10:23.0
iset aside natin yung politika
10:24.0
kasi isa yan sa natutunan ko sa Harvard.
10:26.0
Pagdating sa pulisiya,
10:28.0
bago tayo magsalita,
10:29.0
dapat tignan muna natin
10:30.0
kung saan nanggagaling
10:32.0
yung mga nag-propose ng ideya
10:35.0
at kung paano ito may implement.
10:38.0
Maganda yung ideya,
10:39.0
maraming bansa ang nakinabang dito.
10:41.0
Ibig sabihin, kumita sila
10:42.0
dahil nag-invest yung gobyerno nila
10:45.0
sa ibang-ibang mga industriya na
10:47.0
obviously, napag-aralang mabuti
10:49.0
nagkaroon ng return on investment.
10:51.0
Pero itong pandemia,
10:53.0
nakita din natin yung mga bansa,
10:55.0
tito boy, na lugi
10:58.0
at hindi basta-basta yung pagkalugi, billion.
11:00.0
So ano ang ating opinion dito?
11:02.0
Tatlong bagay, tito boy,
11:03.0
napakahalaga para sa bansa
11:06.0
sa isang developing country tulad ng Pilipinas
11:09.0
na maraming utang
11:10.0
at hindi lang tayo ang may utang
11:12.0
dahil ito efekto din ng pandemia
11:14.0
na number one, may transparency.
11:17.0
Dapat malinaw na malinaw
11:18.0
at maikita kung paano patatakbuhin
11:21.0
sino yung mga mag-iinvest.
11:23.0
Hindi pwedeng kahit sino.
11:25.0
Hindi din pwedeng kahit saan,
11:26.0
kung saan kikita.
11:27.0
Hindi pwedeng ganun kasi napogo na tayo.
11:30.0
Gusto mo ba natin ulitin yung pogo
11:32.0
na basta may kikita papasukin natin?
11:34.0
Pangalawa, yung checks and balances,
11:36.0
tito boy, kasi hindi lang ito
11:38.0
dahil sa current administration.
11:40.0
Hindi pwedeng ganun.
11:41.0
Paano yung susunod na administration?
11:43.0
Paano kung mas loko yung susunod
11:44.0
o gagawa ng kalokohan?
11:46.0
Kailangan meron checks and balances.
11:48.0
Hindi pwede itong binibitawan o wini-wave
11:50.0
para lang mapabilis yung pagkita natin.
11:53.0
Alam mo tito boy,
11:54.0
lahat ng mabilis kita
11:55.0
e mabilis nawawala.
11:56.0
Mabilis nagkakalokohan.
11:58.0
At nagtatakbuhan.
11:59.0
Yun yung pangatlo, accountability.
12:03.0
ang nagkakaroon ng problema.
12:05.0
Mga leader nila na nasangkot
12:07.0
sa iba't ibang skandalo, tito boy.
12:09.0
Pero sa buong mundo,
12:10.0
ilan lang ang talagang nakukulong
12:14.0
hindi malinaw yung proseso na ito.
12:16.0
Transparency, checks and balances,
12:18.0
and accountability.
12:19.0
Either nagmadali din
12:20.0
yung kanilang kongreso
12:21.0
o kanilang parliament
12:23.0
para isulong ang isang polisya
12:25.0
o ang isang sovereign fund.
12:27.0
Pero pag nagka-problema,
12:29.0
parang walang nananagot
12:31.0
o lahat nakakatakbo.
12:32.0
At nakawaway yung taong bayan,
12:35.0
hindi lang sa Pilipinas.
12:36.0
So sa tatlong bagay na yun, tito boy.
12:39.0
Bago natin i-push yung ating conversation
12:44.0
doon sa tatlong elemento
12:49.0
na iyong pinag-usapan,
12:50.0
para lamang maintindihan namin,
12:52.0
ang Maharlika Fund,
12:53.0
ano bang intensyon?
12:54.0
Sa lingkwahi na aming maunawahan.
12:57.0
Investment ba ito ng bansa
12:59.0
para kumita ng pera,
13:00.0
para mas marami tayong kitain?
13:02.0
Para bagang ito ay isang bahay,
13:05.0
If we were to treat the country
13:07.0
as a family unit for example
13:10.0
ito bang Maharlika Fund ay fund
13:13.0
tapos i-invest natin sa loob
13:15.0
at labas ng Pilipinas
13:17.0
para mas marami tayong kitain?
13:19.0
What is the philosophy
13:21.0
of the Maharlika Fund?
13:23.0
Sa pagkakaunawa ko doon
13:25.0
sa proposal dito,
13:26.0
actually tama yung sinabi mo.
13:27.0
Ito ay pond doon na lilikumin
13:29.0
hindi lang sa mga Pilipino
13:31.0
kundi pati sa mga foreigners
13:32.0
na gusto mag-invest sa Pilipinas
13:34.0
pero yung fund na yun
13:37.0
common fund na siya,
13:38.0
may invest siya kahit saan.
13:39.0
So ibig sabihin walang limit
13:41.0
sa kung saan magagaling yung pera,
13:43.0
wala ding limit kung saan i-invest.
13:46.0
gusto nila kumita ito
13:47.0
para makatulong sa gobyerno.
13:49.0
So ibig sabihin extra fund.
13:51.0
Hindi ba nakakatakot yung walang limit
13:53.0
kung sino ang pwede maglagay ng pera
13:55.0
at kung saan i-invest?
13:57.0
Hindi ba yan mahirap sakupin
14:00.0
pag ang pinag-uusapan na
14:02.0
i-check sa imbalances
14:03.0
at sa ka-accountability?
14:05.0
or I'll parentate on that matter.
14:07.0
Actually, ito ba yung punto ko.
14:09.0
Kasi unang-una yung question mo
14:11.0
in relation sa tax exemption,
14:13.0
walang limit kahit sino
14:16.0
tapos exempted pa sa tax
14:18.0
nakakatakot talaga.
14:20.0
kasi pwedeng maabong sobrang...
14:21.0
So even that one,
14:22.0
anong dapat natin gawin?
14:24.0
Kung talagang i-pupush nila ito, Tito Boy,
14:26.0
dapat magkaroon ng mga provision
14:28.0
na mapaprotektahan
14:31.0
yung pondo ng bayan
14:33.0
na siguraduhin, number one,
14:34.0
hindi pwedeng kahit sino
14:35.0
kasi kung foreigners yung mag-i-invest,
14:37.0
anong pinakaiba niya dun sa
14:39.0
investment tax holidays
14:41.0
na binibigay na ng Pilipinas
14:42.0
sa mga foreign investors?
14:44.0
Pangalawa, kung kahit saan
14:46.0
anong pinakaiba na kinuwa mo yung pondo
14:48.0
sa iba't ibang ahensya ng gobyerno
14:50.0
o bangko na nag-i-invest na rin?
14:52.0
Ano yung meron tong
14:54.0
sovereign fund na to
14:56.0
kung bakit kailangan pa siyang
14:57.0
i-consolidate doon?
14:58.0
Eh pag kinonsolidate, Tito Boy,
15:00.0
ano yan eh, sa pula sa puti
15:02.0
either malugi o kumita
15:04.0
kasi di ba niya sana kung laging kita?
15:06.0
Eh wala naman kasiguraduhan yun.
15:08.0
Pag nalugi, lugi tayong lahat.
15:11.0
Kasi walang halatihan kita.
15:13.0
O tama, what I'm hearing is
15:15.0
there is a sense of urgency
15:17.0
itong sovereign fund na ito.
15:19.0
Kaya pag sinasabi mo na dapat
15:21.0
pag-aralan natin ang mabuti,
15:23.0
dapat let's set the rules.
15:25.0
At hindi lang set the rules.
15:27.0
May mga batas tayo.
15:29.0
Meron tayong constitution
15:31.0
na nagsasaad kung ano ang ating
15:33.0
pwedeng gawin, ano ang limitasyon
15:35.0
ng paghuhugutan ng pera
15:37.0
dahil nababasa natin na
15:39.0
dito manggagaling sa
15:43.0
ito manggagaling dito.
15:45.0
So hanggang ngayon,
15:47.0
I don't know if I am representing
15:49.0
a big number of people.
15:51.0
Pero hindi pa rin malinaw
15:53.0
sa akin kung ano ba
15:55.0
ang sinasaad halimbawa ng patas.
15:57.0
Ano bang tama? Ano bang hindi tama?
15:59.0
And then if you were to talk about
16:01.0
kailangan ng pag-aaral, kailangan ng prudence.
16:05.0
Kailangan ng caution dito sa
16:07.0
sovereign fund na ito.
16:09.0
But at the same time,
16:11.0
they say it is urgent.
16:13.0
So where are we? How do you reconcile
16:15.0
itong mga contradictory
16:39.0
At hindi ko sinasabing yun ang mangyayari sa atin.
16:41.0
Pero hindi maganda na meron tayong
16:43.0
higit 13 trillion na utang.
16:45.0
At ang sasabihin natin,
16:47.0
ito yung sagot sa solusyon ng lahat.
16:49.0
Mali yun eh. Kung yun ang mindset natin,
16:51.0
delikado. High risk siya kasi
16:53.0
wala pong investment na may 100%
16:55.0
guarantee or security.
16:59.0
At hindi ko sinasabing nangyayi-scam yun nagpo-propose.
17:01.0
Masyadong ambitious. Delikado.
17:03.0
Kaya yung sinasabing mo naman
17:05.0
tito, e paano ba balansin yun?
17:07.0
At ito yung sagot nila.
17:09.0
Hindi nga dapat ito yung sagot nila
17:11.0
kasi hindi garantiya yung
17:13.0
return na pinapangako nila.
17:15.0
Pero posibleng mangyayari yun.
17:17.0
Wala lang guarantee.
17:19.0
Pangalawa, hindi tama na madaliin siya
17:21.0
kasi hindi lang siya momentary,
17:23.0
hindi lang siya ngayong taon.
17:25.0
Ito ay hanggat hindi nalilibisa yung batas,
17:27.0
andiyan yung sovereign fund.
17:29.0
Pangatlo, yung sinasabing mo,
17:31.0
ano ba yung nasa batas?
17:33.0
Yung nga yung malungkot nito,
17:35.0
in-exempt sa government procurement,
17:37.0
in-exempt sa audit,
17:39.0
in-exempt sa taxes, national and local,
17:41.0
sino pang magtitingin?
17:43.0
Ano pang mapapala natin doon?
17:45.0
So ibig sabihin, do or die siya talaga.
17:47.0
Whether kumita siya,
17:49.0
makinabang tayong lahat,
17:51.0
or malugi tayong lahat.
17:53.0
Kasi exempted siya sa lahat.
17:55.0
Having said what you said Mon,
17:57.0
before I even proceed
17:59.0
to asking the next question,
18:01.0
at alalahan niya natin,
18:03.0
pag ika'y nag-invest,
18:05.0
dalawa lang ang makupuntahan.
18:07.0
I mean tatlo, hindi kumita,
18:09.0
teddy ang pera, malugi,
18:11.0
o kumita ng pera.
18:13.0
Pero walang absolute guarantee
18:15.0
na pag ika'y nag-invest
18:21.0
Pero Mon, may question ako,
18:23.0
kasi nababasa ko nito at naririnig na,
18:25.0
what is your problem with the sovereign fund?
18:27.0
This was planned by
18:29.0
some of the most brilliant
18:35.0
And some of the most
18:37.0
respected financial
18:39.0
people in the country
18:41.0
have attached their names
18:43.0
to this proposal. Your comment?
18:45.0
And that's exactly my fear.
18:47.0
Bakit nawala yung due diligence?
18:49.0
When you are risking your name,
18:51.0
diba po dapat mas may pag-iingat?
18:53.0
Kasi masisira din ang mga pangalan nila
18:55.0
kapag ka nagka-loko-loko to.
18:57.0
So ako, hindi lang para mag-criticize,
18:59.0
nangangamba din ako para sa mga tao
19:01.0
at dun sa mga kilala din natin
19:03.0
na pinaniniwalaan natin
19:05.0
na nagtayanong pangalan nila doon.
19:07.0
Parang ano yan Tito Boy, parang
19:11.0
Tataas ba? Bababa. Or inflation na lang.
19:13.0
Ilang beses nilang sinabing
19:15.0
bababa na Tito Boy. At hindi lang sila.
19:17.0
Even ang United States. Ilang beses
19:19.0
nilang sinabi, itataas natin ang interest rates
19:21.0
para makontrol natin yan next month
19:23.0
bababa na. Tito Boy, buong taon last year
19:25.0
patuloy na nag-surge o tumaas.
19:27.0
Hindi lang sa Pilipinas.
19:29.0
Pati sa US at sa buong mundo.
19:31.0
And yet, lahat ng mga respetado
19:35.0
Sila yung paulit-ulit nag-garantiya
19:37.0
o nagsasabi sa taong bayan.
19:39.0
Kaya na yan. Bababa na yan.
19:41.0
Itaas lang natin ang interest rates. Nakailang beses
19:43.0
tumaas Tito Boy. Hindi bumaba.
19:45.0
So ibig sabihin, wala tayong control sa
19:47.0
external environment. Hindi natin pwede
19:49.0
sabihing hindi malulugi
19:51.0
at kikita siya. Walang expertise
19:53.0
ang may mga nakupulinang results.
19:56.0
Hopefully we'll be able to do another conversation
19:58.0
on the Maharlika or the Sovereign Fund.
20:00.0
Pero, let's move forward.
20:02.0
Dahil papunta tayo dito sa
20:04.0
bayaran ng mga buwis.
20:06.0
Again, the deadline, April 17.
20:08.0
Mon, anong update
20:10.0
sa mga may-ari ng business
20:14.0
ng ghost receipts?
20:16.0
Alam mo Tito Boy,
20:18.0
natuwa ako nung narinig ko yung
20:20.0
balita nakahabulin
20:22.0
or finally pinansin ng BAR.
20:25.0
May mga nagtitinda ng ghost receipts
20:27.0
kasi may mga sangay din tayo
20:29.0
sa BAR na sila mismo yung
20:31.0
nagtitinda ng ghost receipts
20:33.0
o ka-partner, business partner nila
20:35.0
yung ibang nagtitinda ng ghost receipts.
20:37.0
Meron mga nakasuhan
20:39.0
pero sana hindi doon matapos
20:41.0
kasi industriya na ito Tito Boy.
20:43.0
Meron na talagang industriya na mga
20:45.0
nagtitinda ng pecking recibo
20:47.0
o mga fixer na meron din mga kasabot
20:49.0
na examiner. Kaya nga nung sinabi
20:51.0
ni Commissioner na dapat
20:53.0
kasuhan din yung mga accountants
20:55.0
or certified public accountants na involved
20:57.0
pinaalalahanan ko din siya
20:59.0
huwag nating kalimutan na
21:01.0
yung mga accountants sa BAR
21:03.0
may kinalaman din kung bakit
21:05.0
nangyari ito. Huwag tayong
21:09.0
nagkamali lang. Hindi, matagal na po
21:11.0
siya nangyayari at tama na may nakasuhan
21:13.0
pero sana hindi tumigil dito
21:15.0
para talagang matulungan natin
21:17.0
o maging patas sa ating mga nagbabayad
21:19.0
ng tamang buwis o totoong
21:21.0
ang ginagamit para bumaba yung
21:23.0
buwis na binabayaran natin.
21:51.0
At sa BIR, sa lingwahin ni BIR, kung may resibo, okay.
22:05.0
So ngayon nagkaroon ng peking resibo
22:07.0
kasi resibo lang naman ninahanap ni BIR.
22:09.0
So naglalagay sila ngayon na resibo
22:11.0
So imbes na may 1 million kang income,
22:13.0
maglagay ka ng 1 million na resibo, zero na.
22:15.0
Wala ka ng buwis na babayaran.
22:17.0
At maraming kumpanya ang nakikinabang dyan.
22:19.0
So in short, industria talaga yan na
22:21.0
na-tolerate o pinarami itong mga hindi nagbabayad ng buwis.
22:27.0
Q1. Kamakailan lang ay napabalit ang ipinasarang
22:30.0
isang telecommunications company
22:32.0
dahil sa hindi pagbabayad ng tax.
22:35.0
Ngayon sinasabing lifted na
22:37.0
ang closure order ng company
22:41.0
matapos mag-compromise agreement.
22:45.0
Your comment here?
22:47.0
Number one, tulad nung nangyari
22:49.0
sa isang malaking real estate company
22:51.0
noong isang taon,
22:53.0
maganda na nakikita natin
22:56.0
na walang pinipili ang ating gobyerno,
22:58.0
maliit o malaki, kung may pagkakamali,
23:00.0
e pinananagot nila.
23:02.0
Pero hindi naman para mapasama
23:04.0
yung malaking kumpanyang involved.
23:06.0
Pangalawa, dapat may transparency din tito Boy
23:10.0
kasi alam mo yung compromise, delikado yan eh.
23:12.0
Nasa borderline yan ng legal at ilegal.
23:16.0
May kompromiso na inaalaw ng batas
23:18.0
pero may kompromiso na dumidiretso
23:20.0
sa bulusan ng iilan.
23:22.0
So sana mas maging malinaw
23:24.0
kung paano na-settle yung kaso.
23:26.0
Kasi sa ordinaryong taxpayers dito Boy,
23:28.0
hindi basta-basta nalilift yung closure order.
23:31.0
Yung iba nga, natapos na yung buhay nila.
23:34.0
Hindi na bumukas yung business
23:35.0
kasi wala talaga silang pang-settle.
23:37.0
Sana mas maging transparent lang tayo
23:39.0
kasi maliit o malaki,
23:40.0
dapat patas pagdating sa mata ng batas.
23:45.0
Let's move to the next question.
23:47.0
Bakit hanggang ngayon hindi hinahabol ng BIR
23:52.0
ang mga online platforms gaya ng Lazada at Shopee
23:56.0
habang napakalaki ng sales nila online?
24:00.0
Alam mo tito Boy, lagi ko sinasabi yan.
24:02.0
Hindi po porket malaking kinikita,
24:04.0
hindi porket sikat, hindi nagbabayad na buwis.
24:07.0
Ang Lazada at Shopee is ka-partner pa ng gobyerno
24:10.0
sa pagsulong ng e-commerce.
24:12.0
Hindi ko sinasabing wala silang mali or perfect sila.
24:15.0
Ang sinasabi ko lang,
24:16.0
sa pagkakaalam ko na-audit sila ni BIR,
24:19.0
wala lang silang tax evasion case.
24:21.0
Kasi hindi naman kailangan may tax evasion case
24:23.0
para masabi nagpatrabaho si BIR.
24:25.0
Ang trabaho ni BIR is siguraduhin nagbabayad lahat ng buwis.
24:29.0
So kung hindi ako nagkakamali,
24:31.0
at sa pagkakaalam ko po,
24:32.0
sila po ay nakakatanggap ng regular audit.
24:34.0
Ina-assess yung kanilang compliance
24:36.0
pero walang nakita na hindi malaking problema
24:39.0
para magkaroon ng tax evasion case.
24:41.0
So yung habol hindi applicable
24:43.0
kung wala naman dahilan para habolin.
24:45.0
Pangalawa, hindi po necessarily dahil may online sellers
24:49.0
na nagtatransact sa platform nila,
24:51.0
kailangan kasuhan din sila.
24:53.0
Hindi malinaw sa batasyon.
24:55.0
Pero ang maganda at pangatlo,
24:57.0
dapat yun ang gawin ng gobyerno.
24:59.0
Siguraduhin na mapadali yung proseso
25:01.0
sa maliit o malaki
25:03.0
para makapagbayad sila ng tamang buwis.
25:05.0
Kasi kung yung mga online sellers,
25:07.0
pwedeng i-withhold na lang ni Lazada o ni Shopee
25:09.0
yung tax nila para wala na sila accounting,
25:11.0
returns na i-file,
25:13.0
eh baka naman lahat makulektaan ng buwis
25:15.0
kesa sa yung mga nagbenta lang
25:17.0
ng mga secondhand na gamit.
25:19.0
Gusto mo pang gumawa ng books of accounts,
25:21.0
mag-hire ng accountant o mag-hire ng lawyer
25:24.0
para lang i-handle yung taxes nila.
25:26.0
Hindi nila talaga gagawin.
25:28.0
Kasi marami sa ating mga kababayan,
25:30.0
pangkain lang nila, pantawid-gutom lang yung
25:32.0
kinikita nila kung ba't sila nag-online selling.
25:34.0
So pangarap yan, suntok sa buwan
25:36.0
na mag-register lahat syan
25:38.0
kung hindi gano'n kadali
25:40.0
at kung sila ay papasan
25:42.0
nung pinapasan natin
25:44.0
ng mga regular na professionals.
25:46.0
Kasi mukhang hindi nila kakayanin.
25:48.0
Gusto ko yung tunog ng iyong kasagutan
25:50.0
na hindi naman nangangahulugan
25:52.0
na malaki ang kita ng Shopee at Lazada
25:54.0
ay may mga nilalabag silang batas
25:56.0
may kinalaban sa pagbayad ng buwis.
25:58.0
Tama naman. Pero dadagdagan ko lamang
26:01.0
yung ideya na kasi may mga tao
26:03.0
magsasabi lahat na nang nagbebenta
26:05.0
nagbabayad niya ng buwis, etc.
26:07.0
Again, Mon, ito ay...
26:09.0
This is not a new question
26:11.0
but people would always say,
26:13.0
eh saan naman napupunta kasi?
26:15.0
Alam ko pa ulit-ulit mo ito sinasagot.
26:17.0
Kasi kung ang tao convinced
26:19.0
na maganda ang kinapupuntahan
26:23.0
na ibinabayad sa buwis,
26:25.0
wala naman talagang magre-reklamo.
26:27.0
Dalawa yan eh. Two levels yan eh.
26:29.0
Parang kung alam ko maganda ang kinapupuntahan yan,
26:31.0
bakit ba't hindi magbabayad?
26:33.0
Pangalawa, ba't ang malilitang inahabol?
26:35.0
Marinig ko ito eh sa isang forum.
26:37.0
Again, naparang...
26:39.0
Marinig ko din yan.
26:41.0
Naparang bagang...
26:43.0
which I think can be unfair also.
26:45.0
Or I don't know how fair or unfair it is.
26:47.0
Naparang bagang pagmalaki ang kita mo,
26:51.0
ay dapat magbayad ka.
26:53.0
Pero ang sinasabi yata nila
26:55.0
nagkakasaya kayo ng panahon
26:57.0
sa mga maliliit na taxpayers,
26:59.0
samantala pwede naman kayo humabol
27:01.0
doon sa mga naglalakihang
27:05.0
Your comment Mon?
27:07.0
Alam mo dito boys,
27:09.0
sa buong mundo yata, lalo na dito
27:11.0
sa United States, sa Estados Unidos,
27:13.0
yan din yung issue na bakit hindi yung
27:15.0
malalaki o bilionaryo ang
27:17.0
magbayad ng buwis o bakit noong panahon
27:19.0
ng isang Pangulo, kung sino pa yung mas malalaki
27:21.0
sila pa yung nabigyan ng insentibo
27:23.0
or tax incentives. Samantala yung maliliit
27:25.0
na kakapenanggot yung kinikita
27:27.0
ay walang lusot at talagang
27:29.0
ipepenalize o ahabulin pag nagkamali.
27:31.0
So ang sagot ko dyan una,
27:33.0
sa tingin ko ito yung panahon
27:35.0
na dapat isulong talaga natin
27:37.0
na para doon sa mga individual
27:39.0
o maliliit, dapat talaga
27:41.0
hindi na sila bigyan ng problema
27:43.0
ng gobyerno kasi hindi naman kaya
27:45.0
ang sagutin ng gobyerno lahat ng
27:47.0
gastusin nila. So dapat kung hindi
27:49.0
man itaas yung tax incentives
27:51.0
o i-exempt sila sa tax, padaliin
27:53.0
ang buhay nila. At ngayon may proposal tayo
27:55.0
kay Sen. Gatchalian tungkol dyan
27:57.0
dito boy, na yung mga returns
27:59.0
nila, one page na lang at
28:01.0
finila pa na ni BIR, meaning si BIR
28:03.0
ang gumawa ng trabaho. At
28:05.0
ipapadala na lang sa'yo, mga tito boy
28:07.0
o tito boy, okay, masaya yan. Kung okay
28:09.0
sa'yo, check. Then, o kung may babayaran
28:11.0
bayad ka na sa bank. O kung walang
28:13.0
babayaran, okay, yan na yung kopya mo.
28:15.0
Para kang binil na lang. Para
28:17.0
wala na silang pumoblemahin kasi nga maliliit
28:19.0
naman sila. Ngayon, yung sa malalaki
28:21.0
naman at mga bilyon-bilyon
28:23.0
tama ka tito boy eh, yung saloobing
28:25.0
ng mga nagsasabi na
28:27.0
bakit hindi sila ang habulin?
28:29.0
Ang sagot tito boy, hindi sapat
28:31.0
ang kakayahan ni BIR para habulin sila
28:33.0
kasi may bank secret sila tayo.
28:35.0
Nagtatago sa likod ng bank secret
28:37.0
sila, yung mga bilyonaryong
28:39.0
kasi kahit sabihin ni Mon Abrea
28:41.0
na si tito boy may isang
28:43.0
trilyon. Pero wala naman
28:45.0
prueba o hindi naman ma-validate
28:47.0
kasi hindi naman sasabihin ng bank
28:49.0
o walang dokumento na magsasabing may isang
28:51.0
trilyon nagpinasok sa bank ko si tito boy
28:53.0
kasi may bank secret sila.
28:55.0
At ang bank secret in law
28:57.0
ay pinagbabawal ang
29:01.0
Pinagbabawal na ma-access ng kahit
29:03.0
sino ang bank account ng mga
29:05.0
pribadong individual or mga
29:07.0
depositor in general. So
29:09.0
kailangan mo pandumaan sa korte,
29:11.0
humingi ng order para, alam mo yun
29:13.0
yung mga nangyayari sa mga impeachment cases
29:15.0
para lang ma-access pero alam naman natin
29:17.0
gano'ng kahirap. So imagine mo kung yun
29:19.0
ang gagawin ng isang examiner, bago mo
29:21.0
ma-prosecute o ma-assess yung
29:23.0
isang taxpayer baka 100 years.
29:25.0
Kaya dapat ma-lift yung
29:29.0
at ngayon may proposal ng
29:31.0
wealth tax, although hindi tayo sangayon
29:33.0
kasi yung luxury nila sinasabi nila
29:35.0
P50,000, hindi naman po luxury
29:37.0
yung P50,000. Ilang beses
29:39.0
kong sasabihin, ang Pilipinas
29:41.0
third world, hindi dahil mahirap tayo
29:43.0
kasi third world tayo mag-isip.
29:45.0
Third world ang treatment natin
29:47.0
sa sarili natin. Dapat may kakayahan
29:49.0
ng bawat Pilipinong maging milyonaryo
29:51.0
nang hindi natatakot sa BIR
29:53.0
o sa tax. Dapat may kakayahan ng
29:55.0
bawat isa maging milyonaryo nang hindi
29:57.0
kailangang maging malaking pangalan
29:59.0
umula sa malaking pamilya.
30:01.0
Dapat gano'n tayo mag-isip. Ako tito
30:03.0
boy sa Harvard, marunong lang ako mag-Ingles
30:05.0
pero hindi ko kayang sabihing ako ang
30:07.0
pinakamagaling. Pero sa tingin ko,
30:09.0
walang magsasabing hindi ako magaling
30:11.0
kasi Pilipino ako. At daladala ko ang
30:13.0
bandera ng Pilipinas sa bawat
30:15.0
klase na pinapasukan ko, sa bawat
30:17.0
exam na kinukuha ko, at sa tuwing
30:19.0
kalibig ko. Alam ko, iisipin nila
30:21.0
kag-Pilipinas siya. Kaya kailangan
53:41.0
Thank you for watching!
