#ipaBITAGmo SUBSCRIBE: https://bit.ly/2pzg3IJ BITAG Live Facebook: https://www.facebook.com/bitagbentulfojournalist/ BMN Facebook: https://www.facebook.com/bitagmultimedianetwork/ Twitter: https://twitter.com/bitagbentulfo Instagram: https://www.instagram.com/bentulfo_official

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Kung ika'y nasa tiyahin mo?

Yung trabaho ko po kasi dito po.

Kung ang trabaho mo naman hindi naman sapat na magbibigay sa'yo

hindi mag-trabaho ka na malapit sa lugar.

Marami na ang kapareho mo nabibiktima ng lentek na ola na iyan.

Ang ola kasi madaling utangin

pero mahirap pagdating doon sa sinasabing pagbayad.

Hindi na daw matiis ng isang working student

ang pananakot ng mga kolektor ng online lending apps o ola.

Pag-aamin ni Rina, isang dose ng ola ang naghahabol sa kanya.

Umulog po ako sa hashtag ipabitag mo dahil po ako ay humingi ng tulong

dahil po ako ay may kinautangan na dose na online lending apps

at ako po ay nakakaranas po ng mga text messages po at tawag na

kapag hindi po ako nakapagbayad haharasin po nila ako.

Yung online lending apps po talaga na laging nangungulit po yung

madali loan, moka-moka at timely loan.

Pinipilit po ako ng madali loan na makapagbayad na po

dahil kung hindi po ay sila po ay pupunta po sa barangay at sa LGU

para po ipaalam na ako po may kinautangan sa kanila.

Yung dahilan po talaga kung bakit ako nangutang sa online lending apps

dahil ako po ay nagipit po noong lumipat na po ako ng kinateraterhan

Pumabot na po sa P48,000 po at hindi ko pa po alam kung lalaki po po siya

kapag hindi ko pa po siya bayaran.

Sana po sa mga online lending apps po na kapag sinabi po nilang 120 days

hindi ba bibigla na lang po kami na 6 days lang po pala o 7 days po yung June noon

tapos yung mga interests po may mga hidden fees po sila na hindi po pinapakita

at sana po as urban tool po yung mga ganito po pang haharas

hindi na po ako makatanggap ng mga text o tawag po galing sa mga online lending apps

At hindi lang po sa akin, parang na rin po sa mga iba po

nasa katulad po po ang sitwasyon na nangumutang po sa mga online lending apps.

Ito po nagreklamo sa ate, isang call center agent, college student,

mag-isa lang sa buhay dahil namaya pa na ang kanyang mga magulang.

Siyabraw humiram ng pera sa madali loan

para maipambaya doon sa renta ng bagong apartment na kanyang nilipatan.

Sa kasalukuyan, umabot daw ng isang dosena o labing dalawang online lending apps

na utanga ni Rina.

Angay Rina, napapahiyana siya sa paniningil ng mga ola dahil kinokontak raw ng kolektor.

Ang mga taong kakilala niya na hindi naman ginawang reference sa pangungutang.

Kakasama natin ngayong live si Rina, 22 years old. Mag-isa ka lang ba?

Ano ka? Ulila na?

May kapatid po pero ako lang po mag-isa dito sa Pugbaw.

Yung bang magulang mo wala na?

Wala na po.

Tatay nanay pareho?

Wala po.

So ikaw nang bumubuhay sa kapatid mo?

Yung kapatid ko po nasa tiyahan ko po.

Yung kapatid mo?

Opo.

Kinakiilangan ka bang lumapit sa online lending?

Yung mga online lending, yung mga tuso yan eh.

Wala po kasi talagang malapitan. Wala po ako malipatan.

Tanong ko sa iyo, working student ka?

Opo. Yan kakastart ko lang. Hindi po kasi magtrabaho ngayon.

Kailan ka lang nag-trabaho?

Noong January po.

So gumusta naman ang trabaho mo sa call center?

Okay naman po.

Siyempre yung sweldo po hindi po siya enough para sa mga gastusin.

Tapos may mga binabayaran din po ako muna.

Kaya po ang shortland din po talaga sa budget.

Kaya ka nangutang sa online lending?

Noong una po talaga. Isa lang po.

Tapos po medyo nagipit po nung simulang.

Yung interest po nagulat din po ako na hindi po siya yung ganun.

So magkano yung binabayaran mga interest?

Halos 20% or mga 30% po yung mga interest nila.

So nagpapatumpatong ngayon ang utang mo.

Patunong ko lang sa iyo, bakit kinakailangan mangutang sa all?

Hindi ka makuha. Hindi ba sapat yung sweldo mo?

Sa ngayon po talaga, hindi po talaga sapat yung sweldo.

Paano mo nagagawa? Nagkatrabaho ka?

Nag-aaral.

Anong oras ka nag-aaral?

Umaga po. Then yung trabaho po, panggabi po.

Bakit ayaw mong sumama sa mga tiyahin mo kaysa mag-isa ka?

Pagsa tiyahin, madali kasi ang maintindihan.

Nakakapaghiram ka ng pera doon sa pamilya mo, kasama ang kapatid mo.

Yung isang kapatid mo, nandun sa tiyahin mo, ilang taon yun?

14.

14? Sino sumusuport ka?

Yung tiyahin ko po.

Ano ang tiyahin mo na medyo nahihirapan ka mag-isa?

Nung nakaraan po kasi, isa po siya sa mga natawagan.

Okay, tanong ko sa iyo, hindi ka ba sinabi ng tiyahin mo,

dito ka na lang para medyo hindi ka masyado gumastos,

kunting tulong lang sa bahay, medyo makakaraos din?

Kaysa mag-isa ka pa, hindi mo pa kaya siguro,

kaya kung kanikanino ka nangungutan.

Alam mo, ako yung magsasabi sa iyo,

yung mga lintik na ola na yan,

parang mga demonyo yan sa lupa.

Pag ika'y napunta sa mga Facebook pati sa YouTube,

may mga testimony pa, may mga potok sa buuho na yan.

Ang sinasabi ng ola, ay, ganito nangutang ako.

Tuso yun eh, hinay-hinay lang.

Kasi una sa lahat, baka hindi mo pa alam,

23 years old, may mga taong 23 years old,

pero pag nag-isip, hindi doon sa edad nila,

kung pag-uusapan ay money management.

Alam mo, ibig sabihin ng money management,

yung kung paano mo hinahawakan yung mga pinikita mo, pera.

So, may kasabihan, ako yung magsasabi sa iyo,

hindi ako nangangaral bagkos tinutulungan lang kita.

It's not how much you earn, it's how much you spend.

Kasi malaki man ang kinikita mo, malaki rin ang ginagastos mo.

Solution muna ako bago tayo roon sa ano,

ito muna para sa iyo ito ah, it's for your well-being.

Napadpad ka sa akin, so sisiguraduhin ko,

nagagabayang ka ng konti, kalmag-isa ka.

It's better nakasama mo ang mga tiyahin mo,

iba talaga yung may pamilya eh,

kaysa nag-iisa ka. Medyo mara-clouded na yung decision mo,

kung ano-ano na magagawa mo, baka kasi malagay ka sa alanganin.

So, kung nandoon ka sa tiyahin mo,

o sa pamilya mo, sa mga kaanak mo,

kahit napapano, support sila eh.

Tutulong sila sa iyo, nagagabayang ka,

hindi ka malulungkot.

Ikaw ba may kasama sa apartment mo,

o ambag-ambag kayo mga call center?

Magkano yung monthly rental mo sa apartment?

Okay, limang libo na yun.

Tapos may mga pagkain ka pa, may utilities, tama?

Kasi sa P5,000 ang to,

makakatulong ka siguro muna sa tiyahin mo,

dahil nag-aaral ka pa.

Pero wala po kasi sila dito sa...

Saan sila?

Sa Visayas po po.

Oh sa Visayas.

So paano ko napadpad sa Maynila?

Nandito po sa isa ko pa pong tiyahin.

So ang tiyahin mo nandito sa Maynila?

Sa Rizal po.

Saan nag-aaral?

San Mateo po.

San Mateo. San Mateo Rizal.

Sa palagay mo kaya mas okay ka kung ika ay nasa tiyahin mo?

Yung trabaho ko po kasi dito po.

Kung ang trabaho mo naman hindi naman sapat na magbibigay sa'yo,

hindi mag-trabaho ka na malapit sa lugar.

Kaysa naman mag-trabaho ka rin,

tapagkat taos nangungutang,

kaibig sabihin,

wala sila yung trabaho mo.

Pero ngayon po,

sadyang yung oras ko po,

parang hindi ko pa po siya talaga ma-manage

na makapaghanap po agad ng ibang trabaho.

Well, bakit hindi ka lang siguro muna mag-fulltime ng konti?

Pagkatawas ka lahati,

light or load nalang gawin, no?

Online class pa lang din naman po.

Nago-online class ka lang.

So palagay mo kaya may practical ka na hindi nakikita sa sinasabi ko sa'yo?

May natutunan ka ba sa ginibigay ko sa'yo?

Alam mo,

Iha,

tawag ko sa'yo Iha,

marami na ang kapareho mo

nabibiktima ng lintek na ola na yan.

Ang ola kasi,

madaling utangin.

Pero mahirap pagdating doon sa sinasabing pagbayad.

Una sa lahat, andami mong inutangan.

Mantakin mo yan.

Moka-moka,

timely loan,

pautang peso,

may pera,

peso q,

peso loan,

pita cash,

online loans,

peso buffet,

peso plus.

Alam mo dito sa parting to,

mahihirapan ka rito kasi grabing interest mo eh.

Sigurado ako rito,

lahat ng pambubuli,

lahat ng pangduduro,

gagawin nila sa inyo.

Di pa nga masyadong pambubuli

ginagawa sa inyo.

Kapareho ng iba,

talagang pinapahiya eh.

Pinalagay ang picture,

sinasabi ganito,

ganyan-ganyan.

So,

bakit ka ngayon nandito sa akin?

At ano matutulong ko?

Gusto mo patigilin ko yung ola?

Gusto ko lang po,

mangingi po lang tulong,

proteksyon.

Pakinggan mo ako Iha,

kasi ang gusto mo,

hindi solusyon doon sa problema mo.

So kung kailangan mo ng tulong ko,

makikinig ka sa akin

at may matutunan kang kaalaman

at karunungan,

let me tell you a story.

Ako,

pinaaral ko ang sarili ko noon.

Self-supporting ako.

Nasa radyo ako eh.

So,

hindi pa naman uso ng araw mga utang,

hindi ako nagkakautang.

So,

ibig kong sabihin sa iyo,

ito lang ating gagawin.

I think you're better off

kung kasama mo

ang iyong mga pamilya.

Hindi mo pa kaya mag-isa.

Wala kang nakakausap,

madaling umutang,

punta ka lang sa online,

maraming maglalabasan,

magpapapupup,

utang ka ng utang,

tapos mamaya,

hindi mo na maintindihan

kung sino yung nauna.

Sabay-sabay ka ngayon,

sisigilin yan

at may harap panggigipit.

Alam nyo kasi,

pag walang nangungutang,

wala yung nagpapautang,

ang problema sa atin,

puro utang.

Mas madali.

So,

nililinaw ko lang sa iyo,

hanggat mapakita mo sa akin

at mapatunayin mo sa akin

ang panggigipit

ni itong mga lintik na olay.

Kaming mga Tulfo Brothers,

lalo na ako,

hindi ako yung takbuhan

right away

kasi ang utang kasi

ay dapat bayaran.

Ang utang ay obligasyon.

Pag ika'y binigyan ng pautang,

malaki o maliit,

utang yun,

e obligasyon babayaran yun.

At hindi ko sinasabi

na kami takbuhan

ng mga nangungutang

tapos isasalba natin

kasi obligasyon yun.

Doon po sa ibang nanunood po sa amin,

marami na po kaming

trinabaho,

pinasara,

ibang klaseng mamamahiya.

Sa iyo kasi,

sa parting to,

siguro mas magandang

isasalba ka natin

sa pamamagitan

ng pakikipag-usap sa iyo.

Naintindihan ko,

ulila ka,

ganyat mag-isa ka,

naawa ako sa iyo.

Pero di solusyon

na maawa ako sa iyo eh.

Ang solusyon dito,

kung paano kong patibayin

ang pagiging independente mo

nang hindi ka nagpiperwisyo,

na wala kang obligasyon,

sa halip na pinaaaral mo

sa sarili mo

para matuto ka mag-isa,

nababaon ka sa utang.

Magiging alipin ka ngayon

sa utang.

Baby pa yung nakikita namin.

Dose lang.

Sa iba,

Mariosep,

isang daang ola,

nautangan niya lahat.

Maabot na ng milyon

ang kanya kinuha.

Pagkatapos,

tatakbo sa amin.

Hindi po pwede yun.

So, mag-uusap tayo.

At tuturin kita

parang pamangkin

para huwag ka na mahulog

sa bitag ng pangungutang.

E napunta ka rito

sa hashtag,

ipabitag mo.

Ikakasa ko yung bitag

laban doon sa bitag.

Kontrabitag

itong ginagawa ko.

Hindi doon sa mga ola.

Ikaw ang magdidesisyon.

Consequences is yours.

Okay?

Pero,

hindi natatapos dito.

Meron akong mga tips

na ibibigay sa'yo.

Off the air tayo mag-uusap.

Hinrap lang kita.

Hindi para mapahiya ka.

Specific doon sa problema,

pag-usapan na lang natin

sa labas.

Sababa, ha?

Huwag na natin dito

e-eray.

Ito po!

Ang programa po

ng hashtag,

ipabitag mo.

Dahil higit sa sumbungan

Nakikinig po kami.

Ibinabahagi po namin

yung mindset po namin

kung paano po

itong mga ola.

Magiging malaking problema po to

hanggat itong mga ola

nagpapautang.

Hindi ako naniniwala

solusyon ito

sa problema ninyo.

Hindi rin ako naniniwala

may silbi

itong mga lintek na ola na to.

Hindi po solusyon yan.

Ang aming sinasabi po rito

nasa sa inyo.

It's not how much you earn.

It's how much you spend.

Ito po,

Tulong!

Servisyo!

Tapak-Tulfo!

Ako po si Ben Tulfo.

On behalf of my brother

si Rafi Tulfo,

Senator.

And then si Erwin Tulfo.

I-three po kami dati.

Iwahiwalay,

pero isa lang po

ang pakay po namin.

Ang pagtulong.

Yung tatak-tulfo.

Ito po ang hashtag,

ipabitag mo.