Ito Ang Natagpuan Nila sa MARS 2023 Bagong Kaalaman.
* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Planetang Mars, ika-apat na planeta sa ating solar system, ang tinawag na Red Planet dahil sa elementong iron na nakahalo sa lupa.
00:25.0
Sa unay inakalang mainit pero napakalamig.
00:29.0
Ang pulang planeta ay pinaniniwalaang tinahanan ng buhay ilang bilyong taon na ang nakalilipas, kaya naman gagagasasa ng SpaceX ng ilang trilyong dolyar upang matiraan ng tao.
00:41.0
Subarit magugulat ka sa malalaman mo na ang malaking plano ay pinaniniwalaang mabubulilyaso dahil sa mga misteryo na tinatago ng Mars.
00:53.0
Mayroong mga naniniwala at marami din namang nagihinala.
01:28.0
Ang pagsabog ng pinakamalaking rocket ng SpaceX na tinawag nilang Starship ilang araw pa lamang ang nakaraan noong ikadalawampunang Abril ngayong 2023 ay kinamangha ng marami.
01:42.0
Makikita sa mga balita na ang pagsabog sa ere ay hindi sinunda ng pagkadismaya o pagkalungkot ng mga tauhan sa SpaceX.
01:50.0
Subalit, pagkagalak.
01:52.0
Sa makatuwid, ang pagsabog ng rocket ay isa raw tagumpay sa dahil ang marami ang kanilang nalaman sa pagsabog ng sasakyan.
02:00.0
Mababasa ngayon ang mga tweet ng mga taga SpaceX kung saan inihirang ito bilang isang tagumpay sa larangan ng rocket science.
02:09.0
Buwan ng Pebrero taong 2020 noong sumabog ang unang Starship SN1.
02:15.0
Makaraan ng ilang buwan, buwan ng Abril, Starship SN3 ang nasira.
02:20.0
Sumunod na buwan, Starship SN4 ay sumabog din.
02:24.0
SN8 noong Disyembre ay sumabog din.
02:27.0
SN9 noong 2021 sumabog.
02:31.0
Noong Marso 2021 nakalipad ang SN10 pero pagbalik ay sumabog din.
02:37.0
SN11 sumabog, SN15 lang ang nagtagumpay.
02:42.0
Kaya naman ang pagsabog ng panibagong Starship ay gusto nilang sabihing isang tagumpay.
02:49.0
Ayon kay Elon Musk ang may-ari ng proyekto na kailangan ng tao ay maging interplanetary o sa madaling salita,
02:57.0
kailangan marating ang ibang planeta upang umusog ang buhay ng sun libutan.
03:02.0
Pinahayag ng bilyonaryo na may katapusan ang ating deiktig at ganoon din ang sun.
03:07.0
Kaya bago ito mangyari, may pag-asa tayo may pagpatuloy ang henerasyon kung may matitirang ibang planeta.
03:14.0
Planeta katulad ng Mars.
03:18.0
Sabalit-lingid sa kanilang kaalaman na habang umuusog ang kakayahan ng SpaceX na pumunta sa Mars,
03:24.0
parami ng parami ang mga misteryo na mismong haadlang sa kanilang plano.
03:29.0
Tila ba isang paradox na sa kabustuhan makapunta ang mas lalo hindi makararating?
03:36.0
Ito ang paangunahing layunin ng SpaceX, hindi lamang upang makapunta.
03:41.0
Balak rin itong ikolonize ang misteryosong planeta.
03:45.0
Ayon sa Wired, ang plano na tirhanang tawang Mars ay mas lalong sumikat noong pang taong 2016.
03:53.0
Pero siyempre, bago ito matupad, kailangan masuri muna kung ito ay ang kop na tirhanang tao.
04:00.0
Ikinamanghan ng mga dalubasa ang kanilang natagpuan taong 2020 nung pinadala ang Mars Rover na Perseverance.
04:07.0
Marami silang nalaman, mas maraming naunawan, nabigyan ng ilang patunay at pruweba ang kanilang teorya.
04:14.0
Tila ba naging mas malinaw ang lahat?
04:17.0
Ayon sa Science News, pinadala ang Rover na Perseverance sa planeta upang tumuklas ng buhay.
04:24.0
Inaasahan nila doon na mayroong kahit man lang bakas ng maliit na bakterya, bakas ng buhay, ng anumang nilalang ang kanilang masisilayan.
04:33.0
Mula pa noong una, may kutob na mga dalubasa na may tubig sa planeta.
04:38.0
At ang teorya ay, kapag may tubig, mayroong buhay.
04:43.0
Pero mukhang nagkamali sila doon.
04:47.0
Nung pinadala ang naonang Rover mga taong 2012, nakita nito ang mga elementong oksygen, carbon at iba pa.
04:55.0
Mga sangkap na nabubuhay sa tubig at sa hangin.
04:58.0
Kaya noong sinunda nito ng Perseverance, inaasahan nila na sa wakas, malilinawa na ang mistery na nakabalot sa mapulang planeta.
05:07.0
Na kung mayroon nga bang buhay doon o wala.
05:10.0
Marahil mga sinaunang gusali gawa ng mga aliens ang kanilang masasaksihan.
05:15.0
Marahil makikita ay labi ng kakaibang nilalang na dati gumagala sa mapulang planeta.
05:20.0
O siguro, mga Martians katulad ng napapanood sa mga pelikula ang kanilang matutaklasan.
05:26.0
Malalaki ang ulo, mabibilog ng mga mata at mahahaba ang daliri.
05:31.0
O di kaya ay mga mukhang halimaw na kumakain ng tao.
05:34.0
Ayon sa mga dalubasa na kung may buhay noon.
05:38.0
Siguradong pwede nating tirhan nito ngayon.
05:45.0
BAKIT HINDI PUWEDENG GAWING TIRAAN NANG TAO ANG MARS?
06:05.0
Ang layunin ng SpaceX Starship ay magsakay ng tao papunta sa Mars at doon na tumira.
06:18.0
Sa katunayan, ayon sa National Geographic na sinabi ni Elon Musk na isang milyong katawang ititira nila sa Mars pagsapit ng taong 2060.
06:28.0
Sa ibang ulat, balak ng SpaceX na i-terraform ang planeta para maging angkop ang lupa.
06:34.0
Lagyan nito ng pananggalaban sa radiation para hindi mamatay ang pupunta.
06:39.0
Pasabugin ang mga poles para medyo uminit.
06:42.0
At lagyan ng hangin na maiihip ng tao.
06:45.0
Napakagandang plano upang maging interplanetary ang sanlimutan at maipreserba ang buhay ng mga susunod na henerasyon.
06:53.0
Iyan ang sabi nila.
06:56.0
Sa makatawid ang pahayag ng NPR na gusto nilang magsimula sa taong 2029.
07:02.0
Nakapananabik kung iisipin na makatitira ang tao sa ibang planeta at kung mamarapatin maraming mga Pilipino ang pwedeng magpabalik-balik.
07:11.0
Dahil batay sa Business Insider na mga isang daang libong dolyares ang pamasahe papuntang Mars o mga limad kalahating milyong piso.
07:20.0
Presyo na kayang kaya ng mga politiko sa Pilipinas.
07:24.0
Subalit ang mga napagalaman ng Perseverance Rover kamakailan lang ay babasag sa kanilang napakagandang plano.
07:32.0
Sa loob ng dalawang taon mula 2021 hanggang 2023 may natagpuan sa Mars na medyo tumagilit ang kanilang teorya na kung may bakas ay may tubig at kung may tubig ay may buhay.
07:45.0
Sa isang misteryosong crater na tinawag nilang Ilog ng Jezero, meron silang natagpuan.
07:52.0
Sinabi sa Science News na inakalan ang mga scientist na ang makikita nila ay labi ng isang ilog, kaya nga binansaga nila itong Ilog Jezero.
08:03.0
Pero nagkamali sila.
08:06.0
Nung nasuri ang lupa na tuyong magma pala mula sa isang bulkan ang gumawa ng bakas at hindi tubig, natuyot ito mga apat na bilyong taon na ang nakalilipas.
08:17.0
Ganon ba man sinabi sa ulat na mayroon pa rin pala tandaan na nagkaroon daw ng tubig doon dahil mayroon silang natagpuan mga cracks sa paligid, mga hinala na dadagdag pa sa pagkamisteryo ng mapulang planeta.
08:31.0
Kaya marami ang nagsasabi na hindi talaga maaaring tiran ng taong Mars.
08:36.0
Nakakita man sila ng bakas pero wala silang natagpuang tubig o kahit man lang yelo.
08:42.0
Walang mga buto, mga labi o fossils na mga nila lang kung may nabuhay sa planeta.
08:47.0
Pero sabihin na natin na totoo ang hinala na may nabuhay doon, ilang bilyon taon na ang nakararaan.
08:53.0
Ibig sabihin lamang na matagal nang patay ang planeta at hindi na maaaring sumustento sa mga nila lang, lalo na sa tao.
09:02.0
Bukod dyan, gagastos pa ng ilang bilyon upang malagyan ng panangga sa radiation ng buong planeta.
09:08.0
Ilang bilyon upang maiterraform ang lupa.
09:11.0
Ilang bilyon para mapainit itumuli at ilang bilyon para malagyan ng maiihip na hangin.
09:18.0
Iyan ay kung posible at kayang gawin.
09:21.0
At iyan ay kung magtatagumpay muna ang SpaceX na mapalipad sa Mars ang kanilang starship bago maupos ang pera ni Elon Musk o bago siya pumanaw.
09:32.0
Marayal sa inaarap, ang perseverance ay makakakita ng matibay na pruweba na may nabubuhay nga sa misteryosong planeta.
09:40.0
Nang sagayoy, kahit papano ay lumapit sa pagkaposible ang inaasam ng SpaceX at hindi lamang puro hinala.
09:48.0
Sa kasalukuyan at patuloy sa proyekto ang kumpanya ni Elon Musk sa paggasto sa mga bagong teknolohiya at sa pagtesting ng susunod na starship,
09:58.0
syempre hindi imposible na makarating ang tao sa Mars.
10:01.0
Pero kung gagawing tahanan ito, siguro malalaman natin.
10:07.0
Anong aral ang mapupulog dito?
10:10.0
Malaking hakbang ang nararapagawin upang maging tirahan ang planetang Mars.
10:15.0
Ilang bilyon o trilyon ang gagastusin upang gawing angkop ang planeta para sa atin.
10:21.0
Sabalit hindi ba nila naiisip na mayroong isang planeta na angkop na tirahan, may pananggana sa radiation, hindi na kailangan iteraform o painitin, at sagana sa maiihip na hangin?
10:33.0
Ito ay walang iba kung hindi ang ating daigdig.
10:37.0
Siguro kung hindi natin sisirain, hindi na kailangan maganap pa ng bagong matitirahan.
10:43.0
Huwag kalimutan, kung hindi natin kayang palaguin ang ating daigdig, paano natin naayusin ang ibang lupain?
10:51.0
Buksan mo ang iyong isip at hayaang lumalim pa ng lupusan ng iyong pangunawa sa mga kasaysayang kapupulutan ng maraming aral.
11:03.0
Tandaan, katotohanan ang susi sa tunay na kalayaan.
12:20.0
Tandaan, katotohanan ang susi sa tunay na kalayaan.
12:50.0
Subtitulado po po rin po sa Amara.org
