Subscribe to Knowledge Channel YOUTUBE Channel:
http://bit.ly/KnowledgeChannel
For Donors, Teachers and Learners:
www.knowledgechannel.org
Knowledge Channel Foundation Inc.
3rd Floor Main Building, ABS-CBN Compound, Sgt. Esguerra Ave., South Triangle, Diliman, Quezon City
Email: info@knowledgechannel.org
Knowledge Channel
Run time: 05:14
Has AI Subtitles
* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Ang unang organisadong pagtatangka laban sa mga Kastila ay ang tinatawag na Tondo Conspiracy.
00:17.0
Gaya tinawag na Tondo Conspiracy, ang namunod ay ang mga pinuno ng Tondo.
00:23.0
Ang Tondo ay isang pamayanan sa Maynila na nasa pamumuno ni Lakandula na pumasok ang mga Kastila noong 1571.
00:32.0
1587, 15 years after Lakandula, yung kanyang mga kamag-anak at pamangkin ay nagkaroon ng pagtatangka na bawiin yung kapangyarihan nila sa mga Kastila.
00:46.0
Sa sinaunang sistemang politikal, sila dapat ang mga tagapagmana ng kapangyarihang inagaw ng mga Kastila.
00:53.0
Yung mga kasama nila na inorganisa hindi lang nasa Tondo, kundi nasa Campanga, sa Bulacan, nasa Palawan, nasa Navotas, hanggang sa Borneo.
01:06.0
Ibig sabihin, buhay pa ang dating alyansa sa pagitan ng mga sinaunang pamayanan.
01:12.0
Nagpatuloy ang kanilang ugnayan at sa pamamagitan ng sama-sama nilang lakas, binalap nilang gapiin ang mga Kastila.
01:20.0
Kaya lang na nalaman ng mga Kastila bago magkaroon ng pag-aalsa.
01:26.0
So nakakasindak para sa mga Kastila.
01:29.0
Hindi pa sila malakas na nakakaupo dito sa Intramuros, pero nang isang malawak matagtangka.
01:38.0
Kaya marahas ang naging tuguan ng mga Kastila sa pagtatangkang ito.
01:43.0
Ang mga nakilala nila ng mga Pinuno ay pinugutan nila ng ulo.
01:47.0
Ito ay may malakas na kahulugang kultural para sa mga Pilipino.
01:52.0
Yung pinugugot ng ulo, ginagawa yan dati ng mga Pilipino laban sa kanilang mga kaaway. Ngayon, ginawa ito sa atin.
02:01.0
Sinunog rin ng mga Kastila ang bahay ng mga Pinuno at binugusan ng asin o lupa.
02:07.0
Ito ay may kultural na kahulugan din.
02:09.0
Ibig sabihin, yung lupa na binugusan ng asin, wala nang kahit ano pa ng bagay na makatutugo dyan.
02:18.0
Wala nang halaman o wala nang mga puno.
02:21.0
Sa sinaunang kultura, pag namatay ang isang tao, ang kanyang kaluluwa ay babalik bilang mga anito.
02:28.0
At ang isang lugar na kanilang titirhan ay ang mga puno.
02:32.0
So kung wala nang tutugong puno dito, nangangahulugan na yung kaluluwa nitong mga malalaking Pilipino ito ay hindi na makakabalik.
02:41.0
Wala nang tutugo ulit mula sa kanilang lahi.
02:45.0
Pero hindi dito matatapos ang pagtatangka ng mga dato.
02:49.0
Susunod nito ng isa pa na magmumula naman sa mga Sultanato.
02:54.0
Kasi may organisasyon yung Sultanato.
02:57.0
Tumugon kaagad sila nang hindi naganap yung mula sa tondo na pag-aalsa.
03:03.0
1603, nakipagsandugo sa mga dato ng Lete si Datu Buisan, isang pinuno ng Kotobato, pamayanan sa loob ng Sultanato ng Maguindanao.
03:14.0
Siya ay nakipagsandugo kahit na ipinagbabawal ito sa Islam.
03:19.0
Pero yung sa Islam, hindi na tinatanggap dapat yung sandugo.
03:24.0
Dahil bawal na yung pagbumis sa katawan sa Islam.
03:29.0
Dati ring magkalaban sina Datu Buisan at ang mga dato ng Lete.
03:33.0
Madalas na si Datu Buisan ang namunguno sa mga pangangayaw sa Lete at sa iba pang lugar sa Visayas.
03:40.0
Pero siya mismo ang nag-alok na makipagsandugo.
03:44.0
Kung pumasok sana sila sa sanduguan, magkakaroon sila ng isang pagpapalawak ng lakas
03:50.0
para sa isang layuning pagpapalaya ng kabayanang na pailalim na sa kolonyal na kapangyarihan.
03:58.0
Hindi na nagtagumpay ito sapagkat nagkaroon na ng sunuranin doon mismo sa loob ng Sultanato.
04:06.0
So hindi na nagkaroon ng pwersa na bumalik sa susunod na taon
04:10.0
para magkaisa yung mga Lete, Batus at tsaka yung Maguindanao Sultanate.
04:16.0
Ang pagtatangkam politikal na ito ay hindi na masusundan pa ng mga dating pinuno.
04:21.0
Ukot sa takot na dulot ng marahas na pag-atake ng mga Kastila,
04:25.0
marami rin sa mga dating pinuno ang naakit ng mga ito.
04:30.0
Binigyan sila ng kaunting kapangyarihan na may kaakibat na pribilehyo sa loob ng kolonyal na estado.
04:37.0
Dahil dito, wala nang mga makikipaglaban na magbumula sa hanay ng mga dating pinuno.
04:59.0
Thank you for watching!
