Subscribe to Knowledge Channel YOUTUBE Channel: http://bit.ly/KnowledgeChannel For Donors, Teachers and Learners: www.knowledgechannel.org Knowledge Channel Foundation Inc. 3rd Floor Main Building, ABS-CBN Compound, Sgt. Esguerra Ave., South Triangle, Diliman, Quezon City Email: info@knowledgechannel.org

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Ang unang organisadong pagtatangka laban sa mga Kastila ay ang tinatawag na Tondo Conspiracy.

Gaya tinawag na Tondo Conspiracy, ang namunod ay ang mga pinuno ng Tondo.

Ang Tondo ay isang pamayanan sa Maynila na nasa pamumuno ni Lakandula na pumasok ang mga Kastila noong 1571.

1587, 15 years after Lakandula, yung kanyang mga kamag-anak at pamangkin ay nagkaroon ng pagtatangka na bawiin yung kapangyarihan nila sa mga Kastila.

Sa sinaunang sistemang politikal, sila dapat ang mga tagapagmana ng kapangyarihang inagaw ng mga Kastila.

Yung mga kasama nila na inorganisa hindi lang nasa Tondo, kundi nasa Campanga, sa Bulacan, nasa Palawan, nasa Navotas, hanggang sa Borneo.

Ibig sabihin, buhay pa ang dating alyansa sa pagitan ng mga sinaunang pamayanan.

Nagpatuloy ang kanilang ugnayan at sa pamamagitan ng sama-sama nilang lakas, binalap nilang gapiin ang mga Kastila.

Kaya lang na nalaman ng mga Kastila bago magkaroon ng pag-aalsa.

So nakakasindak para sa mga Kastila.

Hindi pa sila malakas na nakakaupo dito sa Intramuros, pero nang isang malawak matagtangka.

Kaya marahas ang naging tuguan ng mga Kastila sa pagtatangkang ito.

Ang mga nakilala nila ng mga Pinuno ay pinugutan nila ng ulo.

Ito ay may malakas na kahulugang kultural para sa mga Pilipino.

Yung pinugugot ng ulo, ginagawa yan dati ng mga Pilipino laban sa kanilang mga kaaway. Ngayon, ginawa ito sa atin.

Sinunog rin ng mga Kastila ang bahay ng mga Pinuno at binugusan ng asin o lupa.

Ito ay may kultural na kahulugan din.

Ibig sabihin, yung lupa na binugusan ng asin, wala nang kahit ano pa ng bagay na makatutugo dyan.

Wala nang halaman o wala nang mga puno.

Sa sinaunang kultura, pag namatay ang isang tao, ang kanyang kaluluwa ay babalik bilang mga anito.

At ang isang lugar na kanilang titirhan ay ang mga puno.

So kung wala nang tutugong puno dito, nangangahulugan na yung kaluluwa nitong mga malalaking Pilipino ito ay hindi na makakabalik.

Wala nang tutugo ulit mula sa kanilang lahi.

Pero hindi dito matatapos ang pagtatangka ng mga dato.

Susunod nito ng isa pa na magmumula naman sa mga Sultanato.

Kasi may organisasyon yung Sultanato.

Tumugon kaagad sila nang hindi naganap yung mula sa tondo na pag-aalsa.

1603, nakipagsandugo sa mga dato ng Lete si Datu Buisan, isang pinuno ng Kotobato, pamayanan sa loob ng Sultanato ng Maguindanao.

Siya ay nakipagsandugo kahit na ipinagbabawal ito sa Islam.

Pero yung sa Islam, hindi na tinatanggap dapat yung sandugo.

Dahil bawal na yung pagbumis sa katawan sa Islam.

Dati ring magkalaban sina Datu Buisan at ang mga dato ng Lete.

Madalas na si Datu Buisan ang namunguno sa mga pangangayaw sa Lete at sa iba pang lugar sa Visayas.

Pero siya mismo ang nag-alok na makipagsandugo.

Kung pumasok sana sila sa sanduguan, magkakaroon sila ng isang pagpapalawak ng lakas

para sa isang layuning pagpapalaya ng kabayanang na pailalim na sa kolonyal na kapangyarihan.

Hindi na nagtagumpay ito sapagkat nagkaroon na ng sunuranin doon mismo sa loob ng Sultanato.

So hindi na nagkaroon ng pwersa na bumalik sa susunod na taon

para magkaisa yung mga Lete, Batus at tsaka yung Maguindanao Sultanate.

Ang pagtatangkam politikal na ito ay hindi na masusundan pa ng mga dating pinuno.

Ukot sa takot na dulot ng marahas na pag-atake ng mga Kastila,

marami rin sa mga dating pinuno ang naakit ng mga ito.

Binigyan sila ng kaunting kapangyarihan na may kaakibat na pribilehyo sa loob ng kolonyal na estado.

Dahil dito, wala nang mga makikipaglaban na magbumula sa hanay ng mga dating pinuno.

Thank you for watching!