Close
 


Vince Rapisura 2434: Sandwich generation money management strategies
Hide Subtitles
Click any subtitle word to view Tagalog.com dictionary results.
Computer Shortcuts: Left / Right arrows to jump 2 seconds back or forward. +Enter or Space to toggle Play/Pause button. Full Screen Mode
#UsapangPera: Mga Tips sa Pagyaman with Sir Vince tackles money issues such as savings, loans, budgeting, and investing among others. Visit Sir VInce's website: www.vincerapisura.com. How to join SEDPI Coop: 1. Join SEDPI Foundation at bit.ly/SEDPIOnlineSRI by clicking “Register” and filling out the form 2. Take the online Pre-Membership Education Seminar (PMES) at bit.ly/SEDPICoopPMES 3. Pay membership fee and initial share capital Simulan ang pagiinvest the socially responsible way sa: bit.ly/SEDPIOnlineSRI Pag-IBIG MP2: * Watch the play list: https://www.youtube.com/playlist?list... SSS Retirement: Watch the playlist https://www.youtube.com/playlist?list... How to invest 100K: https://youtu.be/dxHRZn7uP-4 Celebrity guests include venus Raj (Season 1); Nicole Cordovez and Sinon Loresca (Season 2); Atom Araullo (Season 3) and Porky (Season 4). Smart Parenting Board of Expert
Vince Rapisura
  Mute  
Run time: 42:54
Has AI Subtitles



Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )
00:00.0
Budget Balancing Act, Magulang vs Anak
00:02.9
Money Management for the Sandwich Generation
00:06.6
At dito, pag-uusapan natin ano ba ang definition ng sandwich generation
00:11.6
Ano ang mga hamon o kaya mga challenges na hinaharap ng generation na ito
00:17.6
Paano i-assess ang kanilang financial situation
00:21.2
At ano-ano yung mga management strategies na para sa kanila
00:27.0
Ayan, okay, so ayun, punta tayo dito sa ano nga ba itong sandwich generation
00:34.4
So itong sandwich generation, ito yung mga Pilipino families na nagpo-provide
00:40.8
o itong mga Pilipino na nagpo-provide ng financial at emotional support
00:46.8
to their aging parents as well as their children
00:50.8
So sandwich kasi sila yung nasa gitna
00:53.8
Anak yung nasa baba tapos yung nasa taas naman ay mga tumatagdang mga magulang
01:00.4
So nagbibigay ng financial and emotional support
01:04.6
Ang common scenario ito sa Pilipinas dahil sa ating cultural values of family closeness and interdependence
01:14.4
Talagang kasi doon nga sa survey natin napagkita kanina
01:17.4
na 75% of families here in the Philippines ay kasama ang kanilang mga magulang doon sa household
01:26.2
And the increasing life expectancy and rising cost of living add to the complexity of this situation
01:35.4
Sir, ba't sinasabi na nag-a-add ng complexity sa situation ng sandwich generation
01:41.0
Kapag yung mga magulang natin ay humahaba ng buhay
01:43.6
Kasi diba ako personally gusto ko yun na mas humahaba pa yung buhay nila
01:48.6
Like for example, yung mamay ay 76 years old
01:53.6
Si mama at si papa are in their late 60s, early 70s
01:58.6
So syempre sa ating mga buhay nila
02:00.6
Pero in general, habang tumataas yung life expectancy ng mga tao, what's the implication of it?
02:07.2
Kasi syempre, kapag humahaba yung buhay, humahaba din yung panahon na kailangan tayo ay romance, gossip, internet
02:15.2
Unfortunately not, talagang ang nangyayari ngayon ay lahat, halos ng dalawang natin sa mundo
02:21.2
ay may akibat na pera
02:23.2
Kaya dapat talaga na pag-usapan natin dito at pagplanuhan na maaga
02:28.2
At nagdagdag pa natin dyan, ang napakataas na inflation natin
02:33.8
At kung matagal tayo dito sa mundo, na kumataas ng pataas ng presyo
02:36.8
So mas nagiging malakas yung pressure sa ating financial
02:40.8
At siguro sir, nagbabago na yung parailangan, habang tumatanda ka
02:44.8
Like for example, yung medicines, yung pagkain mo nakikipagdin
02:48.8
And it takes a toll on your financial stability
02:52.8
So fortunately kami yung Edwin ay hindi kami sandwich generation
02:56.8
Kasi hindi naman dependent si mama at papa on my side
03:01.4
Dependent si Inay, pero hindi naman gano'n kabila
03:04.4
Bakit hindi lang ako mag-isa?
03:05.4
At saka napakasimple ang buhay ni Inay
03:13.4
Wala tayong picture ni Inay, pero meron ka yan
03:15.4
Meron kami picture ni Mama at Papa
03:18.4
Nagubisita tayo noong March
03:23.4
Noong March sa kanila
03:26.4
Wala kami maayos na picture
03:29.0
At tingin ko yan yung sikitan sa mga senyales
03:32.0
Nag-e-enjoy tayo kapag umibisita
03:34.0
At kumukunta tayo sa ating mga kapamilya
03:37.0
Dahil naumubos yung oras sa kwentuhan, sa kainan
03:41.0
At hindi yun yung sa pagkuhan ng mga pictures
03:44.0
I can distinctly remember this
03:45.0
Kasi ilang araw tayo na-stay doon
03:47.0
Tapos papaalis na tayo, hating tayo ng driver to the airport
03:51.0
Doon lang tayo na, naisip na, anong picture nga tayo?
03:54.0
Correct, diba?
03:55.0
So yun po yung nangyayari
03:57.6
So importance ng financial planning para sa mga sandwich generation
04:02.6
So ito kasi kapag nag-financial planning tayo
04:05.6
And we belong to the sandwich generation
04:07.6
We ensure the well-being of all our family members
04:11.6
While maintaining personal financial stability
04:14.6
Actually, we want to ensure that
04:16.6
Pero at the same time, yan din yung pinaka-challenging part, diba?
04:20.6
Tapos, we also are preparing for unexpected financial emergencies
04:26.2
That could affect both our parents
04:28.2
Especially on the medical aspect
04:30.2
And our children
04:32.2
Naku, talagang kaya ako
04:34.2
Kasi Edwin dati, sinasabang yan talaga
04:36.2
Na magkuha daw kami ng anak, mag-adopt kami
04:38.2
At ako sabi ko talaga, ay, hindi ko talaga kaya
04:40.2
Diba?
04:41.2
Although, sabi ko, ano
04:43.2
Magaling ako sa finance
04:44.2
Pero on the personal, on the emotional side
04:47.2
Siguro ako magkaroon lang ng ano
04:50.2
May magahing bata sa brando
04:53.2
Kaya ang ginawa natin nalang
04:55.8
Nag-ano lang ako ng mga scholars, ganyan
04:57.8
Diba?
04:58.8
At, yun
04:59.8
So, kailangan talaga kasi na
05:01.8
Paghandaan natin yan
05:03.8
Lalo lalo na itong medical emergencies
05:05.8
In terms of our parents
05:06.8
Naku, hindi po yan talaga nakaplano
05:08.8
Hindi po taong hindi po namin napaplano
05:10.8
Hindi natin alam kung ilang mangyayari
05:12.8
Kaya kailangan dapat natin siyang pagplanungan
05:15.8
Yung mga anak, mas okay pa eh
05:17.8
Kasi alam mo na after 18 years
05:19.8
Magka-college yan, diba?
05:21.8
So, mapagkahandaan natin
05:24.4
How to balance the demands of the present
05:26.4
While planning for the future
05:28.4
Such as our retirement
05:30.4
Yung retirement natin mismo
05:32.4
At yung mga palahala ng ating mga anak
05:34.4
Kasi, hindi naman po pwede na
05:36.4
Lalo na lang tayong kinakabahan
05:38.4
At we get caught up in that
05:40.4
Parang urgency and emergency
05:42.4
Na may kailangan tayong gawin
05:44.4
Otherwise, hindi naman natin may enjoy yung ating surprise
05:46.4
Siguro, ang gusto ko itanong dito is
05:48.4
While you're planning for your parents
05:50.4
And your children
05:53.0
Pagkaplanan mo yung sarili mo
05:55.0
Pag hindi mo na planan yung sarili mo
05:57.0
Pagdating na ikaw naman yung mag-retire
05:59.0
Baka ikaw din yung aasa
06:01.0
Sa mga anak
06:03.0
Do not kill the goose
06:05.0
That lays the golden egg
06:09.0
At ikaw yung goose
06:11.0
Ikaw yung sandwich generation
06:13.0
Ikaw yung goose
06:15.0
That's laying the golden egg
06:17.0
So, you should take care of yourself
06:19.0
Actually, biblical ay tignan natin
06:21.6
Kailangan na you take care of yourself first
06:23.6
Before you can take care of others
06:25.6
That's why it's really very important
06:27.6
Na pagplanuhan natin ang ating finances
06:29.6
Lalo na pag tayo ay
06:31.6
We belong to this
06:33.6
Sandwich generation
06:35.6
So, tignan natin yung challenges
06:37.6
Na hinaharap ng sandwich generation
06:39.6
So, mayroon kasi silang
06:41.6
Mga financial responsibilities
06:43.6
So, ito muna, tignan natin
06:45.6
Financial responsibilities
06:47.6
So, ang very obvious dyan is
06:50.2
To cover the expenses of our parents
06:52.2
Living with us
06:54.2
Ito yung both the living expenses
06:56.2
Pagkain, tubig, kuryente
06:58.2
And, ako, healthcare costs
07:00.2
Yung healthcare costs ba dyan?
07:02.2
Mayroon tayong regular check-up
07:04.2
Mayroon regular maintenance
07:06.2
Tapos, kung yung nakatakot po natin lahat
07:08.2
Ay ang medical emergencies
07:10.2
Very peculiar yung sa akin
07:12.2
Kasi ang nangyayari
07:14.2
Sila mama at papa
07:16.2
Ay covered ng
07:18.8
So, when they're in the US
07:20.8
They're really taken care of
07:22.8
So, yung mga medical emergencies
07:24.8
Ay bago pa maging emergency
07:26.8
Napagpaplanuhan nga ng
07:28.8
Healthcare system nila
07:30.8
At nangyayari
07:32.8
So, naipapano na i-schedule
07:34.8
Kung kailan sila o operahan
07:36.8
Dito kasi sa Pilipinas, kailangan ma-stroke ka muna
07:38.8
Bago ko operahan
07:40.8
Doon, mayroon ng
07:42.8
Extensive testing system
07:44.8
At matikita nila na
07:47.4
Bago pa ito, ma-stroke
07:49.4
Bago pa ito, ma-heart attack, operahan na natin
07:51.4
Kasi may mga bara-bara
07:53.4
At in-schedule yun?
07:55.4
In-schedule sya
07:57.4
Tapos, nandito sila sa Pilipinas
07:59.4
Ngayon, ang
08:01.4
Paano naman yung healthcare coverage nila
08:03.4
In that regard
08:05.4
Ang nangyayari naman, which is very good
08:07.4
Ay kumuha kami ng travel insurance
08:09.4
That's good for one year
08:11.4
So, pag nandito sila, they're covered by the travel insurance
08:13.4
So, any medical emergencies
08:16.0
Covered yun ng travel insurance
08:18.0
That we got from the US
08:20.0
Aside from the universal healthcare benefit
08:22.0
Na nakukuha din nila dito sa Pilipinas
08:24.0
Kasi sila po ay
08:26.0
Triple citizenship
08:28.0
Senior citizen
08:30.0
American and Filipinos
08:32.0
So, yan
08:34.0
And then, we also provide for
08:36.0
The Sandwich Generation also provides
08:38.0
For the children's basic needs
08:40.0
And education
08:42.0
Bakong hirap niyan
08:44.6
Ano hukunahin mo ang gamot
08:46.6
Ni mami, ni daddy
08:48.6
Or ang pag-aaral ng anak
08:50.6
Napakasaktlan
08:52.6
Yang position
08:54.6
To be in, to make that decision
08:56.6
Kasi, maraming
08:58.6
Sa ating mga Pilipinong
09:00.6
Na yan talaga, araw-araw
09:02.6
Ang hinaharap na desisyon
09:04.6
So, ikaw, ano hukunahin mo?
09:06.6
Parang selfish choice sya
09:08.6
Ako, I'm just
09:10.6
Happy na, unfortunately
09:13.2
Hindi dumaan sa iyong kailangan mong magmamili
09:15.2
But kung
09:17.2
Pipili ng isa lang
09:19.2
I think I would
09:21.2
Lean toward health
09:23.2
Rather than education
09:25.2
Kasi education, I think
09:27.2
Kaya na, no, walang paraan
09:29.2
But yung health, it leads to
09:31.2
Determination, mas mahiba
09:33.2
Correct, no
09:35.2
At saka, yung education kasi
09:37.2
Maraming namang paraan
09:39.2
Para maging free yan
09:41.8
Mas challenging
09:43.8
And then, yung balancing act nga
09:45.8
Ng personal financial goals mo
09:47.8
At yung obligations mo
09:49.8
Diba?
09:51.8
Parang ikaw, nagigilty ka na
09:53.8
Maluod ng sine, o kumain sa Jollibee
09:55.8
Na alam mo na may maganditong gastusin
09:57.8
Sa bahay, kailangan ng
09:59.8
Mama at Papa mo
10:01.8
At kaya ng mga anak mo
10:03.8
Sino ba talaga dapat ang may responsibility?
10:05.8
Sa mga magulang
10:07.8
Diba? Lalo ng mga aging parents
10:10.4
For example, mag-prevention na
10:12.4
Or supervision na
10:14.4
Actually, ang may responsibilidad
10:16.4
Talaga sa mga magulang
10:18.4
Ay sarili nila
10:20.4
Diba?
10:22.4
Unfortunately
10:24.4
Lahit na sa kahirapan natin
10:26.4
Dito sa Pilipinas
10:28.4
At siya pa sa hindi maayos na
10:30.4
Social welfare
10:32.4
Bula sa gobyerno
10:34.4
Ay naipapasa ang bigat
10:36.4
Nang yan sa mga anak
10:39.0
Ako talaga, ang sagot ko dyan ay
10:41.0
Sa totoo lang, responsibilidad natin
10:43.0
Ang sarili natin
10:45.0
So that goes to our
10:47.0
Parents
10:49.0
Pero when you find
10:51.0
Yourself in a position na
10:53.0
Kaya mo naman, at yung mga magulang ko
10:55.0
Ay nangangailaman
10:57.0
Bakit naman, pabalabot lang?
11:03.0
And then, aside from the financial
11:05.0
Responsibilities of litigation
11:07.6
Ay syempre, nandyan din ang
11:09.6
Emotional and time pressure
11:11.6
At emotional support and time pressure
11:13.6
Sa bigay na natin ibigay
11:15.6
So, binamarriage natin yung stress
11:17.6
From multiple caregiving
11:19.6
Roles
11:21.6
Kasi nag-aalaga pa na ng anak mo
11:23.6
Na tinuturuan mo sa assignment nya
11:25.6
Tapos magpapagamot ka pa
11:27.6
Doon sa mga magulang mo
11:29.6
O diba?
11:31.6
Naisip ko dyan
11:33.6
Kapag nasa 7th generation ka kasi
11:36.2
Magbibigay ka ng advice sa mga magulang mo
11:38.2
It's always treated with
11:40.2
Emotions, diba?
11:42.2
Kasi pwede sila maging defensive
11:44.2
And it happens a lot of times
11:46.2
Parang dahil lang sa
11:48.2
Ngayon, dependent na ako sa inyo
11:50.2
Pinakano ang pangalang
11:52.2
Even if it's coming from a good place
11:54.2
Yung advice and guidance
11:56.2
Ng mga anak
11:58.2
To their aging parents
12:00.2
Sometimes not received well
12:02.2
At tsaka ano na kasi
12:04.8
Medyo mas emotional sila
12:06.8
Mas sensitive sila
12:08.8
At talagang sabi nga
12:10.8
Gumabalik ka
12:12.8
Diba?
12:14.8
And then of course
12:16.8
We want to try to find quality time
12:18.8
For yourself
12:20.8
And for your relationships
12:22.8
Around you
12:24.8
And you want to cope with emotional demands
12:26.8
From your family members
12:28.8
Siguro sir Vince, how do you find time?
12:30.8
Siyempre ikaw din
12:33.4
At mga magulang
12:35.4
How do you find time to balance it all?
12:37.4
Actually ang gagawin mo
12:39.4
Kasi it's sa butuol lang diba?
12:41.4
At at the end of it all
12:43.4
Ito naman ay para tayo ay sumaya
12:45.4
So ginagawa mo ito para sumaya tayo
12:47.4
So invest tayo ng oras
12:49.4
Sa mga gawain ng
12:51.4
Kakapagpasaya sa atin
12:53.4
At tsaka sa mga nakapalitid sa atin
12:55.4
And talagang ang gagawin mo
12:57.4
Rin dyan ay
12:59.4
You have to find time for yourself
13:02.0
Before you can also give time
13:04.0
To others
13:06.0
Kasi kung hindi ka emotionally strong
13:08.0
Hindi ka emotionally prepared
13:10.0
At hindi ka headstrong
13:12.0
Or heartstrong
13:14.0
Saking mga atin ay
13:16.0
Ikaw din yung mahikirapan
13:18.0
So yan
13:20.0
So balance yung career and personal life
13:22.0
So merong financial support
13:24.0
Meron tayong emotional
13:26.0
Pero pag magkarirong na nila manage
13:28.0
So maintaining the job performance
13:30.6
And with your family responsibilities
13:32.6
Maghahatid ka ng
13:34.6
Estudyante sa paaralan
13:36.6
Tapos meron ka pa
13:38.6
Ipapacheck up sa ospital
13:40.6
At papasok ka pa
13:42.6
Yon
13:44.6
And then there's also limited
13:46.6
Eh ngayon pa nakakalimited ng opportunities
13:48.6
For career advancement
13:50.6
So we really have to juggle work hours
13:52.6
Caregiving and household tasks
13:54.6
Yan
13:56.6
Diba?
13:59.2
And then we also want to plan for our own retirement
14:01.2
So building a sufficient retirement
14:03.2
Nest egg
14:05.2
Bakit ba yung tinawag ng nest egg siya?
14:07.2
Ayan
14:09.2
So tinawag siya ng nest egg
14:11.2
Kasi nakirius din ako dito eh
14:13.2
Kasi bakit nga ba nest egg?
14:15.2
Kasi yung mga farmers pala
14:17.2
Ito mo na, totoo to
14:19.2
Yung mga farmers pala ay
14:21.2
Nagiiwan daw ng iplog sa kinahing
14:23.2
Kapag siya ay nanging iplog
14:25.2
To encourage the hen
14:27.8
So in a sense
14:29.8
Parang kapag nagiiwan ka
14:31.8
Ay magdadada
14:33.8
Parang ganoon yung chika niya
14:35.8
Kaya pa na siya nest egg
14:37.8
Lumalati pala talaga
14:39.8
So yan yung
14:41.8
Yan yung nest egg natin
14:43.8
At yung nest egg natin
14:45.8
Ay ito yung ating
14:47.8
Tingitinan
14:49.8
So yung nest egg natin
14:51.8
It should be our network
14:53.8
Network multiplier
14:56.4
Multiplier times monthly expenses
14:58.4
So ito nakikita ninyo ngayon
15:00.4
Meron tayong network multiplier
15:02.4
So ito yung tatanong natin
15:04.4
Kung magkano ba dapat
15:06.4
Yung neron ako
15:08.4
Magkano ba dapat yung nest egg ko
15:10.4
So sir Vince
15:12.4
Ang gagawin mo dyan ay
15:14.4
Yung monthly expenses mo
15:16.4
Dapat alam mo yun
15:18.4
Imamultiply mo yun ng network
15:20.4
Based on your age
15:22.4
Ito yung network multiplier
15:25.0
35
15:29.0
34 years old ka na
15:33.0
Ang network multiplier mo ay
15:35.0
22
15:37.0
So 22 times
15:39.0
Your monthly expenses
15:41.0
20,000 pesos
15:43.0
So bakit ang nest egg mo
15:45.0
Ay nasa 440,000 pesos na
15:47.0
By the time that you reach
15:49.0
34 years old
15:51.6
Ayun pa bang sa real age mo
15:53.6
28
15:57.6
So for a 28 years old ka
15:59.6
Ang network multiplier dyan
16:01.6
Ay 10
16:03.6
So kung ang ginagastos ka
16:05.6
50,000 pesos
16:07.6
Per month ang ginagastos mo
16:09.6
So 50,000 times 10
16:11.6
Dapat meron kang
16:13.6
500,000 pesos
16:15.6
As your nest egg
16:17.6
O dito lang tayo sa mas mataas
16:20.2
O dito natin
16:22.2
Dito tayo sa mga 45
16:24.2
44
16:26.2
So 44 years old
16:28.2
So 50
16:30.2
50 ang kanyang network multiplier
16:32.2
So tayo sa monthly expenses
16:34.2
So kung kumari ang monthly expenses nya ay
16:36.2
25,000 pesos
16:38.2
Ba gano yun?
16:40.2
1.25 billion
16:42.2
Tama?
16:46.2
So 25,000
16:48.8
Times 50 ay
16:50.8
1.25 billion
16:52.8
In fairness
16:54.8
So yeah
16:56.8
So we really have to plan for our retirement
16:58.8
And we have to anticipate our potential
17:00.8
Long term care needs
17:02.8
At tsaka
17:04.8
Ina-insure din natin ang ating financial stability
17:06.8
In our post retirement years
17:08.8
Ano yung
17:10.8
Long term care needs
17:12.8
Yung mga long term care needs kasi natin
17:14.8
Ito ay kapag nag-retire na tayo
17:17.4
So ito yung mga needs na binibigay natin
17:19.4
Nang sandwich generation sa mga magulang
17:21.4
Ngayon no?
17:23.4
Yung medical attention
17:25.4
Yung ating
17:27.4
Bagpabahay
17:29.4
Yung ating daily needs
17:31.4
These are our long term care needs
17:33.4
So ito yung mga dapat natin
17:35.4
Yung paplanuhan natin
17:37.4
Aside from the current
17:39.4
Kapag pinaproblema natin ang ating mga anak
17:41.4
At ang ating mga magulang
17:43.4
Ayan! Kera pera na saan ka na
17:46.0
We want to assess our current
17:48.0
Financial situation
17:50.0
As sandwich
17:52.0
As sandwich generation
17:54.0
So tanong lang natin sa mga
17:56.0
Sandwich generation
17:58.0
Kayo ba ay financially secure?
17:60.0
Magandang tanong yan
18:02.0
Kahit na kanino pwede natin itanong yan
18:04.0
Correct
18:06.0
Kayo ba ay financially secure?
18:08.0
Kasi titignan na natin ang ating financial security
18:10.0
So we will
18:12.0
To determine our financial security
18:14.6
Yung pumapasok at lumalabas ng pera
18:16.6
So para gawin ito
18:18.6
We have to list our sources of income
18:20.6
And their amounts
18:22.6
Tapos e-identify din natin
18:24.6
Ano ba yung mga fixed and variable expenses
18:26.6
Yung variable expenses
18:28.6
Ay nag-iiba-iba kada buwan
18:30.6
At yung fixed naman ay parehol
18:32.6
So for example
18:34.6
Yung fixed expense natin ay rent
18:36.6
Kasi usually ay parehol
18:38.6
Pero yung variable
18:40.6
Ay kunwari pagkain
18:43.2
Madami ngayon
18:45.2
Next month, kakunti
18:47.2
Kung pwede siyang mag-iba
18:49.2
Evaluating our spending patterns
18:51.2
And habits
18:53.2
Ano ba yung mga pinagkakagastusan natin
18:55.2
At ano ba yung mga okay doon
18:57.2
Ano yung hindi
18:59.2
Ano yung pwedeng tigilan
19:01.2
At ano yung pwede natin i-temperate
19:03.2
Pero sir Vince, dito sa determining monthly income and expenses
19:05.2
Nabanggit natin kanina
19:07.2
That some people live with their relatives
19:09.2
Mapatid, mapulang
19:11.8
Sir Vince, pag kinakupo ito, individual ba ito?
19:13.8
Or household?
19:15.8
So dito, actually yung maganda natin
19:17.8
Kasi we're talking about the sandwich generation
19:19.8
Hindi kayo
19:21.8
Iwasan po natin
19:23.8
na pinapasan natin ang dating
19:25.8
Nagpapakamartir tayo
19:27.8
At inaakon natin lahat
19:29.8
So maganda na
19:31.8
Kung sino yung kasama natin
19:33.8
sa household
19:35.8
Ay sila yung ina-account natin
19:37.8
ng income and expenses
19:40.4
So kung mayroon naman tayo mga dynamics
19:42.4
na syempre, kung mara yung anak mo
19:44.4
Okay din naman na hindi mo alam
19:46.4
kung magkano talaga yung sweldo niya
19:48.4
But we have to ask
19:50.4
for that child
19:52.4
Kung mikita na siya
19:54.4
ng kanyang portion ng contribution
19:56.4
dupo sa expenses sa household
19:58.4
So
20:00.4
ang rule dyan kapag tayo po
20:02.4
ay multiple income earners
20:04.4
at dupo sa isang household
20:06.4
Dapat ay nagkocontribute at
20:09.0
So we have to account for those
20:11.0
Okay? So yan
20:13.0
Identifying our short-term and long-term
20:15.0
financial goals
20:17.0
So ang una na tinignan natin kanina
20:19.0
ay money in, money out
20:21.0
Then after natin magawa yun, titignan na natin
20:23.0
ano ba yung mga short-term and long-term
20:25.0
financial goals natin
20:27.0
Unfortunately, ang mapag-uusapan natin dito ay
20:29.0
ang laging nasa short-term dyan
20:31.0
ay naku, baka atakihin yung
20:33.0
mga magulang ko, handa ka ba?
20:35.0
At bago pa mangyari yun
20:37.6
Ipila mo na, ano yung mga
20:39.6
kailangan mong gawin
20:41.6
Tapos, medyo siguro sa long-term financial goals
20:43.6
mag-itignan mo rin yung mga anak mo
20:45.6
For example, baka bata pa sila
20:47.6
8 years old pa, 10 years pa
20:49.6
bago mag-college, isang dekada ba yun?
20:51.6
So long-term financial goals yun
20:53.6
So we have to set realistic
20:55.6
financial objectives
20:57.6
So dapat ito talaga ay
21:01.6
kayang-kaya natin na
21:03.6
gawin
21:06.2
yung based sa market realities
21:08.2
For example, pinatandaan mo nga
21:10.2
na baka ma-hospital yung nanay mo
21:12.2
o tatay mo, pero ang nilagay mo
21:14.2
na cost ay P5,000
21:16.2
pero hindi naman realistic
21:18.2
hindi ganun amount ang hospital
21:20.2
na yun
21:22.2
So kailangan tinignan mo kung ano yung mga current
21:24.2
prices at ano yung mga nangyayari
21:26.2
na yun, at itignan mo rin ikaw, realistically
21:28.2
based sa kakayaan mo
21:30.2
Kasi baka naman at the needs of
21:32.2
it all, ang pangarap mo pa
21:34.8
sa sandwich generation ka na
21:36.8
tapos P50,000 kada buwan ang kinikita
21:38.8
tapos ang pinagpapanunan natin ay
21:40.8
tour around the world
21:42.8
Pero medyo hindi naman sya realistic
21:44.8
Unless, ikaw ay
21:46.8
magtrabaho sa airline industry
21:48.8
may chance
21:50.8
90% chance
21:52.8
Prioritizing goals based on
21:54.8
the urgency and importance
21:56.8
So, pag nalatak na natin ang yung
21:58.8
short-term and long-term financial goals
22:00.8
ay nako ito na
22:03.4
So, kailangan natin ng ating mga pamilya
22:05.4
alin dyan ang dapat natin gunahin
22:07.4
at alin dyan yung pinaka-urgent
22:09.4
and then
22:11.4
magkakaroon na tayo ng
22:13.4
timeline in achieving our
22:15.4
life goals
22:17.4
So, evaluating our current
22:19.4
savings and investments
22:21.4
So, i-assess natin ang ating
22:23.4
savings and investment
22:25.4
accounts
22:27.4
So, kailangan natin makita
22:29.4
talaga dyan kung ano ba yung mga
22:32.0
savings and investment accounts natin
22:34.0
Sir, isipin-isip ko dito sa
22:36.0
savings and investments
22:38.0
Paano kung kunyari yung
22:40.0
nakisimula pa lamang
22:42.0
tapos wala pa siyang masyadong
22:44.0
savings, in fact, wala talaga
22:46.0
Tapos yung expenses na puminsan lumalapas pa
22:48.0
sa income niya
22:50.0
So, paano ba yung makisimula?
22:52.0
Actually, wala talaga yung ibang paraan
22:54.0
kung paano magsimula dyan
22:56.0
Wala naman ko akong magic wand
22:58.0
para magiging i-grant ang inyong wish
22:60.0
and investment accounts agad
23:02.0
Ang kailangan talaga natin gawin ay mag-pusa
23:04.0
at mag-start kahit
23:06.0
maliit na amount lang yan
23:08.0
ay kumpisahan natin
23:10.0
kasi mas okay po na mayroon tayong
23:12.0
savings kaysa wala
23:14.0
So, yan. At ang magita ko
23:16.0
talaga dito, Sir El, ay mas maganda
23:18.0
na ginagawa natin siyang automatic
23:20.0
kaysa sa
23:22.0
pinag-de-decisionan mo kada
23:24.0
payday, diba?
23:26.0
Ginawa ko ngayon sa savings
23:28.0
ng kumpanya. Kasi alam ko yung mga staff
23:30.0
kung nabigay yung pera sa kanila
23:32.0
ay naku, kanang easy tigil lang mag-ipon
23:34.0
So, ang ginagawa natin
23:36.0
yung habit na instead
23:38.0
na dumaan pa sa'yo
23:40.0
automatic deduction
23:42.0
at hinihingi naman yung consent mo
23:44.0
na kumapayag ka ba
23:46.0
na kalatasan ka ng ganitong savings
23:48.0
agad, no? Kada 1
23:50.0
So, gumawa din kayo ng mga sistema
23:52.0
gano'n, no? Tapos in-review natin
23:54.0
yung ating investment performance
23:56.0
and the risk tolerance
23:58.0
Pero, pwede talaga, it's not about
23:60.0
the risk tolerance. Ang titignan mo talaga
24:02.0
ay yung life goals mo
24:04.0
kung fit ba doon yung investment
24:06.0
product, no?
24:08.0
And then, titignan natin ano yung areas for improvement
24:10.0
or kung paano natin
24:12.0
dito i-adjust
24:14.0
Okay? And then, we will now
24:16.0
assess the insurance coverage for ourselves
24:18.0
for our children and our parents
24:20.0
So, titignan natin ano ba yung mga existing
24:22.0
life and health policies
24:24.0
natin, no?
24:26.0
So, like, for you sir Ed,
24:28.0
meron ka ba yung life insurance?
24:30.0
Yes, sir Vince.
24:32.0
Actually, paras tayo, diba?
24:34.0
Although, partners
24:36.0
pero actually magkahihwala yung ating
24:38.0
policies. Life policy.
24:40.0
At syempre, meron tayong health policy
24:42.0
lalo na ating healthcare.
24:44.0
So, yun.
24:46.0
Wala naman kaming mga dependents
24:48.0
pero dahil meron kaming
24:50.0
mga business stakes, no?
24:52.0
Kaya kami may liabilities doon.
24:54.0
Kaya kami may life insurance.
24:56.0
Pero, all else being equal,
24:58.0
wala sana kaming liabilities
24:60.0
kahit okay lang na walang life insurance.
25:02.0
Okay? Mas importante po yung ating
25:04.0
health insurance. Okay?
25:06.0
And then, we want to ensure adequate coverage
25:08.0
adequate coverage for
25:10.0
our family members. At sino
25:12.0
yung uuunahin natin na lalagyan
25:14.0
ng life and health
25:16.0
insurance coverage?
25:18.0
Ang titignan natin
25:20.0
dito ay ang breadwinner.
25:22.0
So, yung sandwich generation,
25:24.0
kayo po
25:26.0
dapat ang mag-una
25:28.0
na mayroong life insurance
25:30.0
at saka health insurance. Bakit?
25:32.0
Parang counterintuitive, no?
25:34.0
Bakit yun yung
25:36.0
uuunahin natin? Dahil,
25:38.0
sila yung breadwinner.
25:40.0
At kapag sila ay
25:42.0
extreme case, namatay o nawala
25:44.0
talaga, then mayroong income
25:46.0
replacement doon sa hawawalang
25:48.0
income dahil nawala yung breadwinner.
25:50.0
So, yung mga beneficiaries na may
25:52.0
iwan, yung mga dependents,
25:54.0
ay kaya pa rin nilang bauhay kahit
25:56.0
wala na yung breadwinner. Okay?
25:58.0
So, yan. And then, we want to
25:60.0
explore additional insurance options
26:02.0
if necessary.
26:04.0
Kaya...
26:06.0
Okay.
26:08.0
So, are you financially
26:10.0
secure? Ito po yung mga ano natin,
26:12.0
ano, yung mga bumoto sa atin.
26:14.0
Are you financially secure
26:16.0
for 469 votes?
26:18.0
5% service at sabi na,
26:20.0
yes, may sapat akong pera para buhay
26:22.0
until kamatay ang maw
26:24.0
sa noon, diba? Ganon. Tapos,
26:26.0
9%, yes, I have enough
26:28.0
funds, and wala
26:30.0
oras. This is really good already.
26:32.0
So, 14% yan.
26:34.0
42% naman
26:36.0
ang on the way na is still
26:38.0
growing financially, which is still
26:40.0
really good.
26:42.0
And then, 25%
26:44.0
sabi na, kaka-umpisa
26:46.0
o mag-umpisa pa lang ako,
26:48.0
which is still okay.
26:50.0
At 90%
26:52.0
sabi na, mahirap ako.
26:54.0
So, we hope for the best
26:56.0
sa 90%. At sana,
26:58.0
magkapagsimula na rin sila
26:60.0
toward financial security and stability.
27:02.0
Ayan. Okay. Sige.
27:04.0
So, money management
27:06.0
strategies for sandwich generation
27:08.0
natin, ang tikingan natin dito
27:10.0
ay ang pag-create na
27:12.0
budget. So, ipapalo
27:14.0
po natin ang 5-15-2016
27:16.0
budgeting rule, where
27:18.0
5% is for
27:20.0
savings. Insurance.
27:22.0
15%
27:24.0
for savings.
27:26.0
20% for
27:28.0
investments. And 60% for
27:30.0
expenses. Ayan, diba?
27:32.0
So, ayan naman po ay
27:34.0
ano na, parang rule of thumb lang
27:36.0
dapit, pero ang pinakabawal talaga natin
27:38.0
yan ay save and invest as much
27:40.0
as you can. And then, after natin
27:42.0
siya mag-budget, we categorize
27:44.0
and allocate funds for the expenses.
27:46.0
Kung ano na yung gusto ninyo
27:48.0
na magpag-invest sa'yo. Pero ang mahalaga dyan,
27:50.0
mayroon naman kasubay for
27:52.0
insurance savings and investment. And then,
27:54.0
setting spending limits for each
27:56.0
category. Ikaw ba? Alam ko
27:58.0
ganun ang spending limit for each category.
27:60.0
For example, coffee.
28:02.0
Anong spending limit mo sa coffee?
28:04.0
Coffee.
28:06.0
On a regular basis, ba?
28:08.0
10 pesos.
28:10.0
On a regular basis, 10 pesos.
28:12.0
Yung kanyang
28:14.0
tape, sa totoo lang,
28:16.0
kapag mag-validate, napag-ubunta pa
28:18.0
yan sa MacDo, kasi magdadala
28:20.0
yan ng tumbler niya
28:22.0
dahil refillable daw.
28:24.0
Diba? Ako talaga pa.
28:26.0
Large coffee, refillable.
28:28.0
Sa MacDo.
28:30.0
Kaya naman ako sa MacDo,
28:32.0
mag-groove na lang sa bahay.
28:34.0
Joke lang.
28:36.0
Tips.
28:38.0
So, ba't suset tayo ng spending limits for each category?
28:40.0
Ako, may spending limit din ako dyan
28:42.0
for example, sa mga
28:44.0
bakasyon, para sa family members.
28:46.0
So, hanggang dito lang. Anything in excess,
28:48.0
ako babayaran na nila dapat ko dyan.
28:50.0
And then, we also want to regularly track
28:52.0
and adjust
28:54.0
our budget. Kasi
28:56.0
nagbabago yan habang tayo
28:58.0
ay tumatanga.
28:60.0
Sabi natin, sandwich generation.
29:02.0
In that context,
29:04.0
meron kang tatlong generation.
29:06.0
Yourself, sandwich.
29:08.0
Your children, younger.
29:10.0
And then, your parents, older.
29:12.0
Servings with competing interests and expenses.
29:14.0
Sino ba uunahin natin dapat dyan?
29:16.0
Actually, titignan natin talaga
29:18.0
siya sa sitwasyon.
29:20.0
Hindi sino,
29:22.0
kundi ano ang sitwasyon.
29:24.0
Eh, kung meron ng kailangan
29:26.0
itakbo sa emergency room,
29:28.0
o unahin mo pa ba
29:30.0
ang mag-down ng condominium
29:32.0
o mag-ipot
29:34.0
para sa mga anak mo,
29:36.0
ay emergency room na.
29:38.0
Kung ano yung sitwasyon,
29:40.0
that calls for it.
29:42.0
Kaya, bago pa mangyari,
29:44.0
yung sitwasyon na yun,
29:46.0
pagplanahan mo nga.
29:48.0
5% for insurance,
29:50.0
10% for savings.
29:52.0
Para,
29:54.0
pag dumating yung mga pagkatataon
29:56.0
at mga kasahad,
29:58.0
there's something to help you out.
29:60.0
Parang ganito siya,
30:02.0
i-anticipate mo na.
30:04.0
Nakakamorbid isipin yun,
30:06.0
pero mas maganda kasi,
30:08.0
that you make the plan now
30:10.0
so you don't make the difficult decisions
30:12.0
when you are in the middle of that
30:14.0
difficult situation.
30:16.0
So, kumari, isipin mo na,
30:18.0
kung wakat-akikin si mama at papa,
30:20.0
anong gagawin mo?
30:22.0
Actually, yung logistics pa dyan,
30:24.0
sinasaprobinsya, mga gano'n.
30:26.0
Tapos, paano sila makapunta dito?
30:28.0
Sinong tatawagan na doktor?
30:30.0
Itong mga maliliit na bagay na ganito,
30:32.0
it will help if you already live there.
30:34.0
And it becomes automatic
30:36.0
when it happens.
30:38.0
So, yun,
30:40.0
building an emergency fund.
30:42.0
So, mag-save tayo ng
30:44.0
9-12 months worth of our expenses.
30:46.0
Nakala mo ba na,
30:48.0
9 months lang yan dati,
30:50.0
pero 2-12 na talaga ako dahil sa pandemic nito.
30:52.0
And then, keeping funds accessible
30:54.0
but separate.
30:56.0
Magandang gawin yan.
30:58.0
And then, regularly contributing
30:60.0
to grow the fund.
31:02.0
So, gawin na natin sya ng automatic.
31:04.0
Diba, sa bank accounts natin,
31:06.0
actually sa online banking,
31:08.0
pwede ka na maglagay ng automatic transfer.
31:10.0
Nagawa ko na ba yun?
31:12.0
Yes.
31:14.0
Yes.
31:16.0
Parang magka-alarm na lang ko sya,
31:18.0
ay magka-transfer pala ako.
31:20.0
So, gawin naman na yung automatic.
31:22.0
Magka-transfer.
31:24.0
O, sana nga lang sa bank account ko.
31:28.0
Then, managing debt effectively.
31:30.0
So, use loans
31:32.0
only for productive purposes.
31:34.0
Ako, huwag mo na pang dagdagan ng utang
31:36.0
ang problema ninyo.
31:38.0
Kasi malaki na yung responsibilidad sa anak, sa mga magula.
31:40.0
And don't make utang as your
31:42.0
solution for these challenges.
31:44.0
Hindi po utang ang solusyon dyan.
31:46.0
Create a debt repayment plan.
31:48.0
Avoid unnecessary
31:50.0
new debt para talagang
31:52.0
tayo ay lumayos.
31:58.0
So, ang nakailangan mong gawin dyan talaga
31:60.0
ay you really have to master how to say
32:02.0
NO!
32:04.0
Ayan, dami nga ng pamanggin natin.
32:06.0
At si Thomas, NO!
32:08.0
Napaka-emphatic niyang
32:10.0
magsabi ng NO!
32:12.0
So, saving for retirement,
32:14.0
ang gagawin natin dyan, utilize natin ang ating
32:16.0
available pension plans.
32:18.0
Ang pinaka-reliable natin dyan
32:20.0
ay ang SSS for the private sector
32:22.0
and GSIS for the
32:24.0
government. Tapos,
32:26.0
ang pag-ibig po rin natin ay savings program
32:28.0
din po yan for our retirement.
32:30.0
E bakit sa SSS savings, ang unahin natin?
32:32.0
E alam kong marami lang kasabi,
32:34.0
ang hiling naman makukuha.
32:36.0
Well, totoo naman na talaga, maliit yung makukuha natin.
32:38.0
Pero boy, alam din naman,
32:40.0
kalakihan yung i-contribute
32:42.0
sa SSS.
32:44.0
So,
32:46.0
in-analyze natin siya,
32:48.0
in-compare natin sa mga private pension plans
32:50.0
kapag tayo maglalagay doon versus sa SSS.
32:52.0
Ako, wala pong tatalo
32:54.0
sa pension na
32:56.0
ibibigay ng SSS kapag tayo
32:58.0
ay mag-ireturn.
32:60.0
With the same amount of contribution?
33:02.0
Yes. Try nyo. The same amount of contribution,
33:04.0
ilagay nyo sa mga private pension plans
33:06.0
at i-compare nyo sa SSS.
33:08.0
Mas malaki pa rin ang makukuha natin
33:10.0
sa SSS. At ito ay garantisado
33:12.0
ng gobyerno.
33:14.0
Kung mag-saraman, yung gobyerno dapat mag-saraman.
33:16.0
Yon!
33:18.0
Rental properties, call-off,
33:20.0
and rural back-time deposits
33:22.0
pag tibig MP2. Yan po ang ilagay natin
33:24.0
for our retirement.
33:26.0
And then, we also want to contribute
33:28.0
to personal equity and retirement
33:30.0
accounts. At sir, sa lahat ng mga yan,
33:32.0
ikaw ang tatanungin, saan ka maglalagay?
33:34.0
Kunwari gano'n, sigurado ka
33:36.0
kung maayos ang pag-save mo.
33:38.0
Saan ka maglalagay?
33:40.0
Actually, in this order siya.
33:42.0
So, uunahin ko ang SSS
33:44.0
pag tibig. Tapos, mag-iipon ako
33:46.0
for rental properties.
33:48.0
Pag may rental property kasi pag nag-retire ka,
33:50.0
bakit ka sumusweling pag nag-retire niya?
33:52.0
Kasi may monthly ka na makukuha.
33:54.0
Tapos, call-off ang rural back-time deposit
33:56.0
and then, bago ako punta sa personal equity
33:58.0
and retirement account. Yan!
33:60.0
And then, funding our children's education.
34:02.0
Opening separate savings account
34:04.0
for education. Tapos, pag i-MP ko,
34:06.0
ang nakaka-perfect niyan.
34:08.0
I-caption ko yung video ko about it para malaman ninyo.
34:10.0
And then, researching
34:12.0
scholarships and
34:14.0
financial aid.
34:16.0
Saan ba maraming ganyan, sir?
34:18.0
Actually, sa Germany.
34:20.0
So, kahit na foreigner ka,
34:22.0
kung mag-enroll ka doon, ay free.
34:24.0
Kung matatanggap ka?
34:26.0
Matatanggap.
34:28.0
And then, considering cost-effective
34:30.0
schooling options.
34:32.0
So, sir, yung example niyo,
34:34.0
mga State Universities and Colleges, free.
34:36.0
Okay ba, sir?
34:38.0
Actually, hindi naman
34:40.0
itatanggolokohan. Hindi naman lahat ng
34:42.0
SUCs ay pare-pareho. Kasi ang UP,
34:44.0
for example, SUC yan, diba?
34:46.0
Pero, hindi naman lahat
34:48.0
ay UP quality. Pero, just the same,
34:50.0
mas maingina yun kaysa UP.
34:52.0
So, yun.
34:54.0
Addressing elderly parents' expenses.
34:56.0
So, assessing our parents'
34:58.0
health. Paano?
34:60.0
Kailangan talaga natin mas
35:02.0
titignan natin yan.
35:04.0
Yung ating health fund
35:06.0
para sa ating mga
35:08.0
magulang. Different servings
35:10.0
ng health fund. Sa health insurance.
35:12.0
Ayun. Kasi kapag health insurance,
35:14.0
ang binabayalan natin ay premium na
35:16.0
mismo. At kung walang mangyari,
35:18.0
walang makukuha.
35:20.0
And unfortunately,
35:22.0
kapag kung kasi matanda na
35:24.0
ang ating in-insure for health,
35:26.0
napakataas na ng
35:28.0
premium. Tapos, ang dami
35:30.0
pang mga exclusions.
35:32.0
Dahil na, ako,
35:34.0
pre-existing. Ayos ko dahil.
35:38.0
Ano ba yung mga non-pre-existing conditions
35:40.0
ng mga magulang natin? Parang
35:42.0
75% ng mga sakit
35:44.0
ay tanggal na.
35:46.0
So, para sa akin, kung hindi ka
35:48.0
nakapag-invest for your health insurance
35:50.0
at an early age,
35:52.0
ay mas maganda na health fund na lang.
35:54.0
Itong health fund naman, instead na
35:56.0
yung ibabayad mo sa
35:58.0
mahal na insurance premium,
35:60.0
ay itatabi mo na lang ito
36:02.0
as a separate savings account
36:04.0
as health fund for your parents.
36:06.0
Parang anytime naman mayayari sa kanila,
36:08.0
kahit anong sakit dyan saan, man sila
36:10.0
ma-hospital, magagamit mo yung
36:12.0
uming pera. Of course,
36:14.0
mas maliit talaga yung magiging makukuha mo doon.
36:16.0
Pero, sure tayo na
36:18.0
walang exclusion.
36:20.0
So, yun.
36:22.0
Exploring government programs.
36:24.0
Example, I feel health,
36:26.0
senior citizen benefits.
36:28.0
Ayan.
36:30.0
Ano sa palagay mong servisyang
36:32.0
tungkol dyan sa universal basic pension?
36:34.0
Oo. Actually, talagang dapat
36:36.0
kasi para sa akin, ano, ay
36:38.0
sa alagayan
36:40.0
ng mundo ngayon,
36:42.0
hindi talaga equal
36:44.0
ang paglagok ng pera in such a way
36:46.0
na kakayanin ng mga mahihirap
36:48.0
na isupport, supportan ang kanilang
36:50.0
pagtanda. Kaya po, ay supporter
36:52.0
ako ng universal
36:54.0
basic pension. Which means,
36:56.0
kapag ikaw ay naging senior
36:58.0
citizen na, ay dapat
36:60.0
mayroon tayong minimum
37:02.0
na pension
37:04.0
para doon sa mga elderly, kahit
37:06.0
mayamad ka man or mahila.
37:08.0
Actually, mayroon tayong yan.
37:10.0
Alam mo kung ang kaano?
37:12.0
My God, 1,000 pesos.
37:14.0
Ang gira. Parang aloka,
37:16.0
di ba? Anong kakayan
37:18.0
ng 1,000 pesos? So,
37:20.0
para sa akin ay dapat maging
37:22.0
equivalent yan ha, ng minimum
37:24.0
wage para sa akin.
37:26.0
Ang minimum wage natin ay mga sa 11,000
37:28.0
to 12,000 pesos dito sa Metro Manila.
37:30.0
12,000 pesos per senior citizen.
37:32.0
So, at magandang ano na yan,
37:34.0
magandang tulong na yan para talagang
37:36.0
maging matiwasan naman ng
37:38.0
pagkanda ni lolo at lola.
37:40.0
And then, you also have
37:42.0
to discuss your shared
37:44.0
financial responsibilities
37:46.0
with your siblings.
37:48.0
Hindi po dapat na ikaw lang
37:50.0
yung papasan ng mga financial
37:52.0
obligations. Sir, this, I think,
37:54.0
difficult conversation in most families.
37:56.0
So, how do you propose na
37:58.0
gawin yan ng isang
37:60.0
individual o isang pamilyarong
38:02.0
tao? Sa totoo lang,
38:04.0
hindi lang naman lahat ng resources natin
38:06.0
ay nasa pera, di ba?
38:08.0
Meron dyan, ako lang ang pera
38:10.0
pero sa gana sa oras.
38:12.0
O, hindi silang mag-alaga, di ba?
38:14.0
May mga ganon yung mga po pwede
38:16.0
natin gawin. O, ako yung
38:18.0
magbibigay ng pang
38:20.0
medisina, pang
38:22.0
araw-araw, pero
38:24.0
hindi bang ikaw naman
38:26.0
ang magbibigay ng oras
38:28.0
para alagaan si mama. So,
38:30.0
pwede yung pag-usapan.
38:32.0
At sa totoo lang, masyado
38:34.0
natin nilalagyan ng presyo
38:36.0
ang pera. Pero sa totoo lang,
38:38.0
mas mahirap yung pagbibigay
38:40.0
ng oras and emotional
38:42.0
support for that. Nakakalaki
38:44.0
ko ng halaga
38:46.0
ng bagay na yan. Pag yan yung bibigay natin,
38:48.0
sabi ko, mas ma-appreciate pa.
38:50.0
Di ba? And then, identify
38:52.0
yung resources for legal and
38:54.0
healthcare advice.
38:56.0
So, we really have to consult with lawyers
38:58.0
for estate planning kapag
38:60.0
tayo ay nandito sa sandwich
39:02.0
generation. So, pag
39:04.0
ganoon service niya, lang ka dapat pumusoka.
39:06.0
Actually, ang pinakamaganda
39:08.0
na pagkonsulta sa mga estate planning na yan
39:10.0
ay kapag buhay pa
39:12.0
ang lahat.
39:14.0
At saka habang
39:16.0
wala pang nangyayari,
39:18.0
pag-desisyonan nyo na
39:20.0
bilang pamilya.
39:22.0
Huwag yung kapag may namatay na,
39:24.0
saka pa lang tayo mag-uusap-usap.
39:26.0
And then, mag-coordinate
39:28.0
tayo with our healthcare professionals
39:30.0
and access natin yung ating
39:32.0
community-based resources and
39:34.0
services. At sa totoo lang,
39:36.0
yung mga tikotita namin,
39:38.0
talagang kahit na sila ay
39:40.0
naging citizen na abroad,
39:42.0
bumalik pa rin ng Pilipinas kasi
39:44.0
iba talaga yung community nito.
39:46.0
Nakita ko baka nila mga
39:48.0
Catholic Women's League,
39:50.0
mga nuns of the Catholic
39:52.0
Legion of Mary,
39:54.0
mga ganyan.
39:56.0
Iba yung nakupuha
39:58.0
nila doon.
39:60.0
Importance of communication within the family.
40:02.0
Of course, we have to openly discuss
40:04.0
financial expectations and
40:06.0
responsibilities. Lahat naman po ay
40:08.0
nadadaan sa paliwana.
40:10.0
But how do you do that?
40:12.0
May mataas na friction yun
40:14.0
within the family.
40:16.0
How do you establish that
40:18.0
open communication?
40:20.0
Wala talagang escape dyan.
40:22.0
Talagang kailaman mong harapin.
40:24.0
Ang maganda siguro ay
40:26.0
isa-isalin mo yung bawat members
40:28.0
of the family para makuha mo
40:30.0
ang bawat sides. Tapos saka tayo
40:32.0
pumunta as a whole.
40:34.0
So that's one strategy.
40:36.0
And then, we also want to collaborate on financial
40:38.0
decisions and plans.
40:40.0
Hindi ka naman pala diktador.
40:42.0
Hindi naman ibig sabihin na ikaw may pera.
40:44.0
Ikaw na lahat ang magledesign.
40:46.0
And encouraging family members
40:48.0
to improve their
40:50.0
financial literacy.
40:52.0
And of course, at the end of it all,
40:54.0
kailangan talaga na you have to take care of
40:56.0
yourself and your
40:58.0
loved ones in that order.
40:60.0
So you have to
41:02.0
take control of
41:04.0
your financial situation.
41:06.0
You have to be proactive in planning
41:08.0
and decision-making. And recognize
41:10.0
the value of
41:12.0
each of your
41:14.0
family members' efforts.
41:16.0
Sir, minsan nakikita ko dito na tricky situation.
41:18.0
Kapag tayo ay
41:20.0
inaalaga ng sarili natin, sometimes there's
41:22.0
a feeling of guilt.
41:24.0
Parang ito, binigay ko na lang
41:26.0
dito o binigay ko na lang dito.
41:28.0
Hindi na lang ako nagsinig.
41:30.0
Siguro mas malaki yung pera.
41:32.0
But how do you reconcile that?
41:34.0
Talagang yan eh,
41:36.0
balancing
41:40.0
you only live once
41:42.0
at saka you also
41:44.0
grow old. Iba balance mo yan
41:46.0
with BOLO. So balancing
41:48.0
obligations and luxuries.
41:50.0
Balancing of luxuries
41:52.0
and obligations.
41:54.0
Handa ka na bang lumevel up sa savings mo?
41:56.0
Join the SEDPICA
41:58.0
social community and get started to be a
41:60.0
social investor today. Step 1,
42:02.0
umattend ng self-paced
42:04.0
online pre-membership education seminar.
42:06.0
Mag-sign up sa bit.ly
42:08.0
slash sedpicooppmes
42:10.0
now na!
42:12.0
Step 2, i-deposit ang iyong
42:14.0
initial share capital, membership fee
42:16.0
at joint venture savings sa
42:18.0
GCash, BDO Online Banking,
42:20.0
BPI Online Banking, Maya,
42:22.0
EasyPay, or Direct Bank Deposit.
42:24.0
Daming options, di ba?
42:26.0
Sundin ang simple instructions
42:28.0
sa bit.ly slash sedpipay
42:30.0
para makapagsimula.
42:32.0
Step 3, mag-login
42:34.0
sa iyong SEDP SRI online account
42:36.0
at ipaalam ang inyong deposit.
42:38.0
Go to bit.ly
42:40.0
slash sedpionlinesri
42:42.0
at kami na ang bahala
42:44.0
sa iyo. Ano pang inihintay mo?
42:46.0
Sali na sa SEDPICA Sosyo ngayon
42:48.0
and let's start building a brighter
42:50.0
financial future together.