Reaksyon ni Atty. Roque hinggil sa pamimilit ng Amerika na magpadala ng Afghan refugees sa Pilipinas
* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
S-M-N-I Truth That Matters
00:30.0
... kundi mga dating Afghan employees ng US na nasa balag ng alanganin ang kanilang buhay at bibigyan daw ng special immigration visa. Pero lately lang ito niya nilinaw. Ano masasabi mo dito Atty.?
01:00.0
... Atty. ay tumatakas o maalis sa kanyang bayan dahil may bantas sa kanyang buhay dahil sa political persecution, ang pang-aapin na politikal. Ngayon, bagamat hindi nating tinatawag na refugee ito at yan ang inamin ni Ambassador Mualdez, o pwede sila mag-qualify kung talagang ang buhay nila may abirya dahil sila ay nanungkulan para sa US. At naintindihan naman natin yan.
01:30.0
... Nagsimula yan sa Samar nung dumating ang mga Ruso matapos matanggal sa kapangyarihan itong kahuli-hulihang Tsar ng Russia. So ang mga supporters ng Tsar, ilan sa kanila naglayag at nakarating dito sa Pilipinas. At tayo naman pinatuloyin natin sila dahil yan ang mga taong dapat gawin at nagkaroon pa nga ng kaso na landmark.
02:01.0
... Yung lolo niya, yung isang Russian refugee na pumasok at naisanang i-deport ng Commission on Immigration and Deportation. Pero sabi ng SC, bago pa tayo magkaroon ng konbensyon tungkol sa karapatan ng refugees, kinakailangan hayaan natin sila dito manatili sa Pilipinas dahil may mga bantas sa buhay dahil sa kanilang paniniwala, dapat naman bigyan natin ang pagkakataon na mabuhay ng matiwasay.
02:26.0
So makikita nyo na nanguna ang Pilipinas sa larangan ng pagpapakilala ng karapatan ng refugees at asylum seekers. Ganyan din po nangyari nung pangalawang pandaying digandigmaan. Napakadaming Hujo ang napunta sa Pilipinas at napakadaming mga Hujo ang nasalba sa gas chambers ni Hitler dahil pinayagan silang pumasok sa Pilipinas.
02:49.0
So sa akin, ang pananaw ko, kung talagang itong mga Afganeto ay may bantas sa kanilang mga buhay dahil sila na nilbihan sa Amerika, yan ang makataong dapat gawin. Pero meron lang akong isang tanong. Ang tanong ko, bakit kinakailangan dito pa i-process sa Pilipinas? E nanong kulang sila sa Amerika? Bakit hindi na sila dumiretsyo doon sa Amerika?
03:07.0
Ang katotohanan, hindi sila makadiretsyo sa Amerika dahil sa Amerika, ayaw tumanggap ng mga asylum seekers. Di ba? Napakalaki dibate yan, lalong-lalo na sa paning ng Democrats at ng mga Republicans, bagamat lumiliit na yung hanay ng mga sumusuporta sa pagtanggap sa mga asylum seekers sa Amerika.
03:26.0
Ang nangyayari nga, for instance, yung mga nanggagaling ng Latin America, nakakarating ng Florida, alam mo ginagawa nila pang inis? Yung gobernador ng Florida, dinadala sa New York. Kasi New York, demokrat, tumatanggap, e di doon kayo sa New York. Doon kayo mag-asylum seeker. At parang paliit ng paliit ngayon ng mundo para sa mga asylum seekers dahil yung mga mayayamang mga bansa, sila pa yung tumatanggih.
03:50.0
So ang tanong ko lang, dahil itong mga taong naman ito, ang banta sa buhay nila ay dahil sila na nilbiyan sa Amerika, bakit ikinakilangang dito pa iprocess? E po pwede namang iprocess yan doon mismo sa Amerika? Mas malaki ang land area nila. O sabi ni Ambassador Romaldes, Amerika magbabaye ng lahat ng gastos, e bakit dito pa? Ba't hindi na idiretso sa Amerika? Ano ba ang pagkakaiba no?
04:14.0
Kahit galing Afghanistan, baka nga mas mabilis pa makarating na Amerika kaysa Pilipinas dahil sa geography. O lilipad lang sila across Russia, nasa Amerika na sila. O bakit hindi pa dumiretso sa Amerika?
04:27.0
Ang katotohanan po, hindi malinaw kasi P50,000 ang pinag-uusapan natin kung sila talaga ay matatanggap sa Amerika kasi ang proseso sa Amerika ng refugees ay dadaang kasas sa hukuman, doon sa tinatawag na immigration court. At alam ko yan kasi noong panahon ng fertilizer scam na hinabol ko si Jokjok Bulante, kung naalala nyo, tinutulang ko yung kanyang asylum bid. Doon ako naghahain ang aking pagtutol doon sa immigration court ng Amerika.
04:57.0
So chances are, natatakot ang mga Amerika na hindi mabibigyan ng refugee status itong P50,000 nito. At pag nangyari yun, isa naman titira itong mga Afghans narito na sa Pilipinas. Yan ang isang punto. Kung ang kanilang serbisyo ay sa Amerika, dapat dumiretso na sila sa Amerika. Hindi na dapat ma-process dito.
05:18.0
Alam mong pagkakaiba, noong dekada 70s naman, yung mga Vietnamese boat people, ang dami kasi noon. Hindi lang P50,000, hundreds of thousands. So ako naman, talaga namang supportado ko yung ginawa natin na dito sila na-process bago sila na-deploy sa iba't ibang parte ng daigdig. Hindi lang naman sa Amerika yan.
05:37.0
Pero ito talaga mga nanungkulan sa Amerika mismo. So dapat Amerika ang managot sa kanila, e bakit tayo ang tinutulak ngayon ng Amerika? Dahil wala nga silang kasiguruduhan. Makakapasok yan sa Amerika. Sinasabi nila magkakaroon ng special visa. Well, hindi ako masyado bihasa dyan sa mga special visa na yan.
05:55.0
Pero kung talagang special visa ang ibibigay sa kanila, parang inamin na rin ng Amerika na hindi talaga silang refugees and asylum seekers. So kung sila ay hindi qualified as refugees and asylum seekers sa Amerika, pareho naman tayo ng batas. Kasi isang convention lang yan pinatutupad ng lahat ng batas pagdating sa refugees. Yung Geneva Convention on the Rights of Refugees and Asylum Seekers, chances are, hindi rin sila magkwakwalify para maging refugee or asylum seeker dito sa Pilipinas.
06:22.0
So sa akin, ang tanong, e bakit hindi pa dumiretso sa Amerika lahat naman pala ng gastos ay sasagutin ng mga Amerikano at saka eventually papuntar sila ng Amerika? Ang kasagutan po, walang kasiguruduhan na makakarating sila ng Amerika. And meanwhile, anong mangyayari dito sa 50,000 mga Afghans na ito?
06:41.0
Ang second concern ko po ay yung concern ng ilang mga tao sa DFA. Kasi hindi naman natin kilala kung sino yung mga taong yan. At saka wala tayong pamamaraan para matrace kasi wala naman tayong embahada doon sa Afghanistan. Ang nagsuservice ata ng mga Pilipino dyan ay yung ating embassy sa Pakistan.
07:00.0
Sa pagdating sa refugee law, may grounds of disqualification. Isa na dyan kung meron siyang ginawang war crime o iba pang international crime. Yung paglabag sa Geneva Conventions na umiirad kapag may labanan. At alam naman natin yung war against terror, lahat po yan umiirad pa rin ang Geneva Conventions. At yan na yung naging desisyon ng Quotid Suprema sa dalawang kaso ng Hamdi at Hamdan.
07:31.0
Sino itong mga ito? Hindi natin kakilala yan. At wala tayong pamamaraan para matrace kung meron silang krimen na ginawa sa Afghanistan. Dahil wala namang NBI clearance na mapapakita yung mga yan. Dahil wala na. Hindi naman masyado gumagana ngayon ang gobyerno dyan sa Taliban Afghanistan.
07:47.0
So yan po yung pangalawang konsiderasyon. Bakit natin ipa-fast track? Bakit natin hindi sundin yung ating mga batas? Kasi naka-in-place. Meron talaga tayong DOJ issuance na sang-ayon sa Convention on the Rights of Refugees na dapat masunod kung sila po ay magpapaprocess as refugees. Kung sila naman po ay magpapaprocess under any other category, e wala tayong batas that will authorize us to process them.
08:15.0
Hindi gaya ng mga boat people na classified talaga. Nagkaroon ng mass declaration na sila ay would be asylum seekers. Pero dito sa Afghanistan, lininom na nga ni Ambassador Romualdez na hindi sila mga refugees, e paano gagawin natin?
08:28.0
Meron tayong vacuum in our laws kasi nga luma na yung batas natin pagdating sa immigration. Commonwealth Act pa yan. Panahong pa ng mga Amerikano yan. Anong legal na basihan natin para tanggapin sila? Hindi naman po pwede isang tabi yung mga batas natin dahil nag-request ng Amerika para naman masyado tayong sunod-sunod.
08:45.0
So yan po. Ang issue dito kung talaga silang refugees dahil tayong makatao at meron tayong napakahabang kasaysayan sa pagiging makatao sa mga refugees, patuloy yan. Pero nga yung sinasabi mismo ni Ambassador Romualdez na hindi naman silang refugees, anong legal na basihan natin silang tatanggapin?
09:04.0
Kung hindi yung visa-free entry sa Pilipinas at hindi ko na maalam kung ang Afghanistan will qualify under that. Kapag naman tayo sumuno dahil gusto lang ng Amerika, ako naman paano naman nangyari sa ating saruberenya at ating jurisdiksyon? Para talagang sunod-sunuran nalang tayo sa mga Amerikano. Pinagamit ang mga basa-militar natin ngayon kapag sila humingi, automatic ipibigay. E ganoon na lang ba talaga tayo na talagang sunod-sunuran nalang sa Amerika?
09:34.0
Pero ito mga refugee, ang sabi ng ilan, tayo ba i-extension territory na ng Amerika dahil nga susundin natin yung kanilang magiging hiling?
09:45.0
Yan nga yung aking punto na parang sunod-sunuran naman tayo masyado sa mga Amerikano kung walang legal na basihan para tanggapin. Pero alam mo may aaminin ako sa inyo. Tubulong din ako dyan sa mga Afghan refugees pero totoong refugees yung tinulungan ko.
09:58.0
Parang isang eroplano sila at may isang international agency on refugees na humingi ng tulong sa akin nung ako nasa Malacanang pa, din-discuss ko naman ito kay Pangulo at pinagbigyan. Pero yan ay isang eroplano lamang. At sila po ay nagpatuloy sa kanilang biyahe, hindi na natili sa Pilipinas, hindi kinailangan mag-process.
10:18.0
Ang nangyari lang, inalaw natin mag-landing yung eroplano kasi parang hindi siya talaga commercial aircraft, hindi ko nga alam kung paano nila nakuhi ang aircraft na yan. Pero dahil may international, refugee, international NGO na humiling, ako naman ay itinanong ko kay Presidente, sabi naman ni Presidente bakit hindi?
10:37.0
Pero mukhang tunay na refugees yung mga yan dahil yung kasagsagan na may labanan sa panig ng Taliban at dating gobyerno ng Afghanistan. So pagdating sa pagiging makatao, bukas tayo. Pero kung sasabihin na hindi talaga sila refugees, paano naman yan?
10:54.0
Kung sila ang magiging economic migrants, wala naman talaga tayong basihan para tanggapin sila rito. At wala rin tayong batas na nagsasabi na pwede tayo maging processing center para sa ibang bansa na nangangako na tatanggapin sila. Ang sa akin lang, dumiretsyo na kayo sa Amerika. Ano bang diferential? Bakit pa kailangan dumating dito sa Pilipinas kung hindi sa katotohanan na baka hindi sila makapasok sa Amerika?
11:24.0
E dapat sila din ang magiging responsable dito sa mga mamaya na umalis sa kanilang bansa.
11:54.0
At nakikita natin talaga na humahabol yung mga supporters ng mga Amerikano dun sa mga lumilipad na mga aeroplano. So ito yung mga naiwan. Sa akin naman, nakakahabag rin ang damdamin dahil alam natin na pag supporter ka na Amerika, pwede kang patayin ng Taliban regime. Pero at the same time, ang tanong ko, hindi naman sila nanongkulang sa Pilipinas. Doon ka kung sa nanongkulan kung hindi talaga sila refugees.
12:24.0
At nagsilbi sa kanila dahil hindi nga refugee binago kasi naging issue din ito at attorney dahil marami pa lang mga pinangakuan na Afghan na sumuporta sa kanila during military operation ng US dyan sa Afghanistan na naiwan at pinangakuan lang sila na huwag mag-alala makakaalis kayo dyan at tatanggapin kayo sa Estados Unidos na hanggang sa kasulukoy na tila pangako pa lamang.
12:54.0
Ang gusto nilang gawin ay yung kanilang ipinangako na hindi nila kayang maipatupad, gusto nilang tupare-pare sa ibang bansa. Hindi ba masyado malayo ang Pilipinas? Mayroon naman siguro wala bang best friend ang Estados Unidos na malapit sa Afghanistan na pwedeng kumanlong sa kanila?
13:24.0
Mayroon pa sa Pakistan napakadami ng mga estado pa sa South Asia na malapit din sa Amerika. Bakit hindi sa Bangladesh? Bakit hindi sa Sri Lanka? Eh bakit dito sa Pilipinas dadalhin? Anong masang totoo lang napakalayo natin sa kanila. Mas mabilis makarating na Amerika via Europe kasi Afghanistan na yan eh.
13:43.0
So lalo na pa norte na sila ang flight, mas mabilis ang flight. Ito, iikot pa sila sa kabilang parte ng daigdig bago siya makarating na Amerika. So nag-around the world pa yan. From Afghanistan, tatawid pa yan ng Indian Ocean, pagpunta pa yan dito sa atin. Tapos tatawid na naman ang Pacific Ocean, pagpunta ng Amerika.
14:00.0
O di naman kaya bakit hindi Guam? Dahil ang Guam naman napakalapit sa Pilipinas at yan, Amerika na. So ang totoo dahilan po dyan, baka wala silang legal na basihan na idiretsyo sa Amerika. Kaya gusto nilang munang i-process. At kung sila naman ay bibigyan ng special immigrant status, that means hindi talaga sila refugees o wala talaga tayong legal na basihan para sila ipapasukin.
14:30.0
Q1. Parang nilalabhan muna nila ang gusot?
15:00.0
Pagdating sa asylum seekers and refugee status. Pero ako naman kung hahawak niya mga kaso na mga yan, pwede ko naman patunayan na talagang may banta sa buhay nila dahil sila nagtrabaho para sa Amerikano. Alam nila kung ano talaga ang relasyon sa Taliban at mga Amerikano na talagang sinuporta ng mga Amerikano yung kahuli-hulihang rahimen ng Afghanistan.
15:24.0
O nga pala partners, pagdating sa UN, hindi pa kinikilala itong mga Taliban. Doon sa UN, yung dating gobyerno pa rin ang nakaupo. Kaya nga hindi maintindihan ngayon kung sino talaga ang kikilalanin dyan. So yan po ang dilemma dyan.
15:40.0
Ang sakin lang, kinakilangan tayo naman ay mag-desisyon bilang isang suruberyang bansa. Either tanggapin natin sila as refugees or talagang sabihin natin sa mga Amerikano mukhang hindi sila mag-qualify as refugees, dapat idiretso niya sa mga Amerikano, sa teritoryo ninyo sa Amerikano dahil Anguam naman ay napakalapit sa Pilipinas din.
16:10.0
Pero ang pinagtatakaw ko kasi may lumabas na artikulo attorney, 1,500 per month lang ang sigatanggap. Dito sa Pilipinas, target.
16:22.0
Yan ang darating, 1,500 per month. Eh kasi nga mahirap ilabas din sa Afghanistan. Mahirap din lumabas yan sa Afghanistan although mayroon ng flights ngayon. Pero siguro dadapas pa yan na galing siguro sa Pakistan o hindi talaga lahat yan magagaling sa Afghanistan airport.
16:40.0
Yan nga ang nakakapagtakay, bakit ang dami 50,000 unang-una. At pangalawa, eh kung mailalabas na naman nila sa Afghanistan, idiretso na nila ng Amerika, wala talagang hadlang. Kung talagang bibigyan nila ng status anyway, edi bigyan ng status doon. Kung ayaw nilang palabasin muna, edi ilagay nila sa immigration detention facility. Saan naman natin ilalagay ang 50,000 na yan? Sabihin mo nga sa akin.
17:08.0
Sa Clark lang yung sinabi nila. Pero kung 50,000, hindi ko alam kung saan nilalagay sa Clark yan. Mas malawak yung Amerika, bakit kaya hindi talagang doon?
17:17.0
Baka ilagay nila yan sa ating sports arena doon sa Clark kasi yun lang yung gano'ng kalaki para mag-occupy. But I don't think we have 50,000 hotel rooms in Clark. Diba? Tsaka ano mangyayari doon sa turismo ng Clark kung magiging refugee center ang Clark?
17:32.0
Pwede naman silang pansamantala na detention facility na gawin sila na naka-contain pa rin sila doon habang pinoproseso.
18:02.0
So yun ang pinagtataka ko. Saan natin i-detain ito? At siyempre karamihan yan na alam nilang wala naman kasigurado kung makarating sa Amerika, magtatangkat, magtatangkat, tumakas yan sa detention facility. At hindi nga natin kilala kung sino-sino ang mga yan.
18:32.0
Nakagulo ng lugar na yan. Hindi mo maintindihan kung meron talagang batas na umiral dyan. Then and now. Hindi mo naman masasabi na bago dumating ang Taliban talagang meron demokrasya din dyan at meron rule of law din. Wala rin naman. Magulo rin naman dyan.
18:48.0
So can you imagine kung may mga terorista na makakapasok sa Pilipinas? Kung anong gagawin yan? At saka alam mong problema dyan sa Afghanistan. Hindi ideology eh. It's fundamentalism. Diba? Yung mga radical Islamic forces na ganyan naman ang Taliban. Diba?
19:06.0
So mantakin mo kung yan ay makarating ng Mindanao at makasama yung mga ISIS-Maute group, ano na mangyayari sa atin? At huwag dating kalimutan. Yung mga pagkakataon na nagkaroon talaga ng digmaan sa panig ng ISIS-Maute, may mga dayuhan na nakitang patay.
19:25.0
At ang mga dayuhan na yan ay mga South Asians na nangagaling dun sa mga ilang mga Islamic states at sila po ay mga fundamentalist. Eh yan po ang uri ng Afghanistan. Maraming mga fundamentalist dyan. Now having said that, meron po talaga akong matalik na matalik na kaibigan na Afghan.
19:43.0
At siya po ay isang anak ng isang doktor na nagtrabaho sa ADB. Alam mo nung ako nag-aara sa UK, unang-unang beses ko siya na-meet doon kasi ang lungkot-lungkot niya. Nung siya ipaalis ng embassy sa London, sabi ko, ba't ka nalulungkot? Eh sabi niya, alam mo ako, buong buhay ko sa Pilipinas ako lumaki. Form SPARP pa nga ang bahay ko dahil taga ADB ang tatay ko.
20:05.0
Namatay ang tatay niya. Nawala yung trabaho niya sa ADB at wala siyang status sa Pilipinas dahil hindi siya pwede manatili sa Pilipinas. Nako yun, napakalungkot dahil sinabihan siya ng Philippine Embassy na hindi siya pwede manatili sa Pilipinas, biski siya ay nananagalog, Tagalog na Tagalog talagang sarita at siya ay lumaki sa Pilipinas. At wala na siya ibang lugar na tinatawag na tahana kung di Pilipinas. Napakalungkot nun si Najib yan.
20:30.0
Pero anyway, ito mga kaso ng mga ibang Afghan, ibang usapin ito. Yan ang papatunay lang na talagang walang legal na basihan para sila itanggapin kung hindi sila asylum seekers. Yan lang kong pagkakataon. Kung talagang sila asylum seekers, ako 100% supportado pakitaan natin sila ng pagiging makatao.
21:00.0
Q1. May kaso sa isang matino na Afghan at hindi bahagi ng Taliban?
21:30.0
Q1. May kaso sa isang matino na Afghan at hindi bahagi ng Taliban?
22:00.0
Q1. May kaso sa isang matino na Afghan at hindi bahagi ng Taliban?
22:30.0
Pupwedeng madagdagan pa ang hanay ng mga dayuhan na sasali. Hindi lang sa Abu Sayyaf kundi sa ISIS Maute group.
23:00.0
Thank you for watching!
