01:26.0
Bit-bit din nila ang pinadalang video na naglalaman ng mensayay at panawagan ng mga manging isda sa bitag.
01:33.0
Magandang araw po, kami po yung mga fisherman dito po sa Saudi Arabia.
01:38.0
Kami po yung nananawagan upang iparating ang aming sitwasyon po dito sa Saudi.
01:46.0
At yung aming amo sa palakad po na hindi po naging makatao po.
01:52.0
Ang nais po sa amin, lumahod po kami kahit po masama ang panahon dito.
01:57.0
Kung hindi kami lumahod, yung tinutuluyan po naming pinadlock po.
02:01.0
Hanggang ngayon po, nakapadlock at naiwag po ang aming mga personal na gamit po doon.
02:05.0
Sir Ben Tolpo at sa bitag, kami po ay pahingi ng tulong kasama ng mga binisak ng kasamahan dito.
02:14.0
Sana mabawi na kami para makasama namin ang aming pamilya.
02:19.0
Ang sumbong, iimbestigahan at aaksyonan sa hashtag ipabitag mo.
02:24.0
Makakasama na natin live ngayon ang pamilya ng mga mangisda. Ilan sa kanila dito? Magandang umaga sa inyo.
02:31.0
Alright. Nakita ko na yung sinasabing panawagan ng mga fishermen natin tulad ng kanina.
02:38.0
Sila mismo talagang lumapit na.
02:40.0
Tanong ko sa inyo rito. Itong mga mga mga isang mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga
02:51.0
Tanong ko sa inyo rito. Ito yung mga asawo ninyo? Kapatid ninyo? Ano sa iyo?
02:59.0
Alright. Anong pangalan mo?
03:01.0
Janet po, Talabo.
03:03.0
So Janet ang asawo mo. Alang kulay ang suot niya?
03:05.0
Yung grey po na nagsalita po.
03:07.0
Yung grey na nagsasalita. Nakasandang naka grey. Ikaw naman?
03:12.0
Saan diyan ang mister mo? Turo mo sa akin.
03:14.0
Yung naka blue pon jersey.
03:16.0
Jersey na yung may basketball. Ikaw naman? Anong pangalan mo?
03:21.0
Okay. Saan diyan ang kapatid mo? Anong kulay siya?
03:24.0
Yung napalagitnaan po ng dalawang nakawhite na sa gitna po siya.
03:27.0
So yun ba naka blue t-shirt?
03:29.0
Nakawhite po. Nasaan? Nakalikod po.
03:31.0
Sa likod? Yung saan?
03:33.0
Opo. Nasagitna po ng dalawa po.
03:35.0
Yung nandoon na pagitna ng dalawang sa tatlong naka t-shirt po ng kapatid mo?
03:41.0
Okay. Ikaw naman? Misis. Anong sa iyo?
03:43.0
Yung pong naka blue na t-shirt po.
03:47.0
Katabi po na may jersey po na t-shirt.
03:49.0
Katabi na jersey. Anong pangalan mo?
03:53.0
So, isang reklamo ninyo na itong mga mister ninyo roon, parang pinablak ng arabo yung kanilang tinutulugan.
04:03.0
Pero nandoon nang kanila mga gamit kasi ayaw nilang maglawag kahit na umuulan o masamang panahon. Parang ganun ba?
04:10.0
Hindi po nabigyan ng Coast Guard ng permit.
04:13.0
Ang Coast Guard ng permit, yung sinasabing fishing nila, veso nila.
04:17.0
So, Coast Guard ng Saudi Arabia.
04:21.0
O hindi nilang kasalanan bakit sila parang pinablak sa labas at sa labas lang sila.
04:26.0
Hindi ko maintindihan dito. Pakipaliwanag lang sa akin.
04:29.0
Ako nakahawa roon sa mga mister at kapatid ninyo.
04:32.0
Nandyan sila sa labas.
04:34.0
So, ang gusto nilang mangyari, makauwi na lang.
04:38.0
Sa iyo, mister mo, anong sinasabi sa iyo?
04:41.0
Wala po na siguro po ayaw niya rin kami mag-alala. Kaya po sabi niya okay lang naman daw.
04:47.0
So, okay lang siya? Tinitiis niya nalang?
04:51.0
Baka sakaling maayos naman.
04:53.0
Sa iyo naman, Mrs.?
04:55.0
Sa akin po kasi sabi niya parang titiisi nalang, total 1 year nalang.
05:00.0
Titiisi nalang, 1 year nalang.
05:02.0
So, parang yung mister ninyo sabi, hindi bale, titiisi nalang namin ito.
05:06.0
O si Papa, ano sila kakain kung ganyan lang ang sitwasyon nila?
05:09.0
Sa labas lang sila, tutulog na ganyan. May kinakain pa ba sila?
05:12.0
Meron pong mga Pilipinong...
05:16.0
Opo. Nagmagandang loob po sa kanila. Nagpatira.
05:19.0
So, nagpatira? O anong ibig sabihin? May trabaho ba sila? May sinasahod sila? Wala?
05:25.0
So, ang gusto nila, manatili muna doon? Baka sakali?
05:30.0
Anong gusto nila? Uuwi o magtitiis? Relax muna?
05:33.0
Bale po. Yung pagtitiis po kasi, nagkaroon po nang hangganan yun nung ipinadlak po yung tinitira nila.
05:40.0
Okay. So, dahil pinadlak ang tinitirahan, parang medyo nabwisit na sila, gusto nalang umuwi?
05:47.0
Yung ba yung dahilan kung bakit lumapit na sa akin para ganun na? Okay.
05:50.0
Sa iyo naman, ang kapatid mo?
05:52.0
Yan po. Ganun po. Kasi nahawa po ako sa pamilya doon sa probinsya.
05:56.0
Saan ang probinsya niya?
05:59.0
May asawa ang kapatid mo?
06:01.0
May dalawang anak po.
06:03.0
Anong sinabi ng kapatid mo sa iyo?
06:05.0
Eh, wala na po kasi yung nakakain yung pamilya doon eh.
06:08.0
Kasi walang napapadala?
06:12.0
Gaano katagal na walang padala ang kapatid mo?
06:15.0
Magti-three weeks na po. Eh, may ginagatas po kasi yun.
06:18.0
Okay. Doon ka naawa ng gusto? Sa mga pamangkin mo?
06:24.0
Ano naman ang sabi ng kapatid mo?
06:25.0
Yun po. Kung anong desisyon namin ng mga kasamahan nila.
06:30.0
Kasi sila naman po lahat grupo pag uwi.
06:34.0
Kasi gusto ko rin po umuwi siya.
06:36.0
Ako po kasi yung nagpasama sa asawa ko.
06:40.0
Kasi asawa niya magkapatid.
06:42.0
Yung kapatid ko, ako po yung sumama na lang doon sa Saudi.
06:46.0
Parang ako po yung...
06:50.0
Okay. Naintindihan ko yun.
06:52.0
Pero hindi naman natin alam na sila...
06:53.0
Naintindihan ko. Relax ka na.
06:55.0
Ikaw naman. Anong sa iyo? Siya sa likod mo?
06:57.0
Anong naman ang sa iyo?
06:59.0
Anong sinabi? Kapatid mo?
07:01.0
Asawa ko po. Yun din po yung sinabi sa akin na...
07:04.0
Hindi po siya nagsasabi kung ano po nangyayari sa kanila doon.
07:08.0
Kasi parang ayaw po niya kaming mag-alala sa kanya po.
07:11.0
Parang ang gusto niya, di ba?
07:13.0
Alitahimik kaming mandurusa. Huwag lang kayong mag-alala.
07:18.0
Sa linya ng telepono si Atty. David Castellon,
07:22.0
Welfare Counselor ng American Prime Manpower Services.
07:25.0
Atty. David Castellon, magandang umaga po sa iyo, sir.
07:30.0
Yes. Magandang umaga po, sir.
07:32.0
Atty. Ako'y lalapit lamang sa inyo.
07:35.0
Naawa ko rito sa mga asawa at kapatid nila,
07:38.0
mga doon sa Saudi.
07:40.0
Alam ko naman hindi niyo kasalanan ito, Atty.
07:44.0
Itong labing dalawang fishermen sa Jeddah, Saudi Arabia,
07:46.0
may problema naman ng kalang fishing vessel.
07:49.0
At kaya hindi pinapayagan ng Coast Guard.
07:51.0
Kaya naman itong mga asawa nila nagtitiis,
07:54.0
ayaw pang ipaalap sa pamilya.
07:56.0
Pero bandang huli dahil di na siguro matiis,
07:59.0
pinadlock yung kalantirahan,
08:01.0
nakikituloy nila kasaan kung saan saan.
08:03.0
E, kayo ay agency nito.
08:05.0
Ano bang magagawa ninyo?
08:07.0
At anong tulong namin po pwedeng maitulong sa inyo?
08:11.0
Yes po. Una-una nung nakarating po yan sa amin,
08:13.0
inaksyonan ko po agad yan.
08:14.0
Inibisigahan ko kung bakit na pinadlock yan.
08:16.0
Mali po yung ganyan, yung ginagawa ng employer.
08:20.0
Kasi kung masama ang panahon,
08:22.0
tapos pipilitin na magmangisda,
08:24.0
baka mapahamak po yan.
08:26.0
Kaya hindi naman po namin yung kinukonsente.
08:28.0
Sa aspeto po na yan,
08:30.0
kapag napatunayan talaga na ganyan ang ginagawain ng employer.
08:33.0
Kasi so far as sa report namin dito,
08:35.0
parang this is the first time na nakatanggap naman po kami.
08:39.0
Atay sa taon sila sir Ben.
08:41.0
Wala naman po naging problema sila noon.
08:43.0
Pero ito, hindi natin po ito kinukonsente.
08:45.0
Sa ganyang gawain, pwede po yan silang kasuhan, yung employer.
08:47.0
Kahit na dyan pa po yan sila,
08:49.0
meron po tayong tinatawag na on-site complaint.
08:51.0
For example, kukuhanan lamang po sila ng mga statement through the migrant workers office at may po forward po dito yan.
08:53.0
Makakasuhan po yan.
08:59.0
hindi naman po sila nakatanggap.
09:03.0
hindi naman po sila nakatanggap.
09:07.0
hindi naman po sila nakatanggap.
09:09.0
At pagdating po dito sa amin,
09:13.0
i-facilitate yung
09:15.0
kaso laban sa employer.
09:17.0
Kasi madadamay naman po ang agency.
09:19.0
At ang importante po sir Ben,
09:21.0
yung tulong na maipapaabot,
09:23.0
nag-instruction na po ako sa agency dito,
09:25.0
alamin po ang pangangailangan ng pamilya dito,
09:28.0
hindi kaya ng mga tao doon,
09:30.0
kung kailangan po na matutuloyan,
09:32.0
ready po ang recruitment agency na pagpadala ng pera para makahanap po sila na matutuloyan.
09:36.0
At yung matutulong po dito sa mga pamilya,
09:41.0
makipag-coordinate lang po sa amin at hindi po yan pababaya ng recruitment agency.
09:45.0
At Atty., maganda. Alam ko hindi po ninyo mali.
09:48.0
At wala po kayo kinalaman at ang pagkakamali ay nandoon sa employer.
09:51.0
Kasi unang-una sa lahat,
09:53.0
kung may nagbagman sila,
09:55.0
Coast Guard po nila sa Saudi Arabia,
09:57.0
ang hindi po nagpapalayag sa kanila,
09:59.0
gawa nga po siguro may mga violation,
10:01.0
na hindi nyo naman saklaw yan.
10:03.0
Tama po kayo, mali po ng employer yan.
10:06.0
Eto ngayon sir, handa kayong tumulong sa kanila?
10:11.0
Para sa akin, may nisis dito at guilty siya sa kanyang kapatid,
10:17.0
wala na raw kinakainan ka lang sa pamilya for the last 3 weeks.
10:22.0
Wala na pinapadala.
10:24.0
Yung iba naman sir, nagtitiis na lang ng husband nila
10:26.0
na para huwag na maperwisyo, huwag mag-alala,
10:30.0
tahimik sila na nagdurusa.
10:32.0
Ano po ba ang una sa lahat?
10:33.0
Una, yung mga pamilyang medyo nawawala.
10:37.0
Ano kung matutulong?
10:39.0
Financial assistant nga bang sinasabi ninyo?
10:41.0
Meron po. Nung isang araw pa po ako nag-order na ipadalay.
10:45.0
Nahanap na lang po kung sino ang nakasumpera doon.
10:48.0
Ganito sir, isa-isa sila sasamahan po namin sa inyo
10:53.0
para sa ganoon ma-identify yung kanilang pangangailangan
10:57.0
at mabigyan muna sila.
10:59.0
Kasi yung iba, mahira po talaga nanandoon tapos walang pinapadala.
11:03.0
Kami po itutulong sa pamamagintang ng inyong ginintuan puso.
11:08.0
Nakikita ko po sa inyong attorney.
11:10.0
So sasamahan po namin sila para una sa lahat,
11:14.0
ito muna ang pangangailangan ng pamilya nandito.
11:16.0
Pangalawa sir, siguro sir tingnan nyo rin ang kalagayan.
11:20.0
May magagawa po kayo sa employer kung sakaling kinikwestiyon nyo na po.
11:23.0
Baka magawa nyo po ng paraan habang nandoon po sila
11:26.0
kasi yung iba hindi naman nagreklamo.
11:28.0
Nagtitiis po sila, tahimik na nagdurusa.
11:32.0
Ayaw pa nga nila ang pamilya nilang mag-alala.
11:37.0
Siguro sir para sa akin, alam ko naman kabisado mo ito attorney.
11:41.0
Nakikita ko naman sa iyo willingness to help.
11:44.0
Two things ang gagawin natin.
11:46.0
Agad muna siguro ipapadala itong mga pamilya para matulungan sila financial assistance isa-isa.
11:52.0
Makita ninyo para nang sa ganoon maproseso po ninyong kanilang pangangailangan.
00:00.0
11:58.000 --> 12:01.000
12:02.0
Kung kinakailangan ng tumulong kami makakatulong din na mapa-uwi.
12:06.0
Kung hindi paman baka sakaling maayos pa rin ang problema.
12:11.0
Without telling the employer kasi baka mabuisit.
12:14.0
Kasi baka naman pwede pang ayusin.
12:17.0
E sayang naman yung isang taong natitira.
12:20.0
Sabi ng mga pamilya rito.
12:22.0
So ang mahalaga rito sir, yung financial assistance muna.
12:26.0
Opo sir. Naka-ready na po yung pera na ibibigay namin sa mga workers.
12:33.0
Sige sir, sa pamilya nila.
12:35.0
Pangalawa sir, baka magawang po natin.
12:38.0
Pakikipag-ugnayin din po sa ating siguro kung saan man yung ating polo.
12:43.0
Polo-Jeda po at asakop niyan.
12:46.0
Kung hindi, yung sa MWO, Migrant Worker Office natin, kung meron man.
12:52.0
Asikasuhin agad ang kalagayan ng mga OFW natin.
12:57.0
In the meantime, kami mag-aantay sa inyo.
13:02.0
Pero baka sakaling masungkit niyo, maayos niyo.
13:05.0
Mapapaganda pa rin.
13:07.0
Papuntahin po dito sir sa opisina. Welcome naman po yan.
13:10.0
Naka-ready naman po yung ibibigay na assistance niya.
13:13.0
At ginagawa po namin ng paraan ako mismo ang magkukonfronta doon sa employer.
13:17.0
Bakit niya po ginawa yan.
13:18.0
Kasi papaalala ko sa kanya na kung hindi niya maayos yan at hindi sila magkaroon ng dispute resolution procedure doon,
13:25.0
magbabackfire din naman yan sa kanya kasi babayaran niya yung unfinished portion of the contract, uuwi yung mga tao.
13:31.0
Kailangan ma-advisean ko rin doon ng employer na mamili po siya, ayusin niya yung problema niya,
13:36.0
or magkasangasanga po problema niya pag-uwi ng mga tao sa Pilipinas.
13:40.0
Alright sir. Salamat. Meron ba kayong sasabihin?
13:42.0
Pero sir, paano po yung kasama ko po? Pinakulong po kagabi ng employer, magkasama po po.
13:49.0
Nandun po sa Saudi. Ngayon po hindi na po namin alam kasi po hindi po makunta.
13:55.0
Huwag ka muna mag-emotional. Relax. Hinga.
14:00.0
Eh dito naman kayo tumutulong eh.
14:03.0
Wala po tayo maggawa kung magpuruiyakan. Ang importante rito, inaayos natin.
14:08.0
Okay? Napapansin mo ba ang ginagawa kong pangangailangan muna ninyo?
14:13.0
Hindi naman natin pinapabayanan si mister. Okay?
14:16.0
Sinisiguro natin, kayo na nga mismo, kung minsan parang sabi mo, ikaw na mismo nagsabi,
14:21.0
na parang nagtitiis ang mister mo kasi parang baka may pag-asa pa.
14:25.0
Huwag ka masyadong, kasi baka mag-away kayo ng mister sabi, lintik naman.
14:30.0
Nagtitiis ako tapos ikaw emotional. Dito tayo ngayon.
14:33.0
Meron kami nakikitang ganoon na sitwasyon.
14:36.0
Taka gustuhan ni misis, namimiss si mister. Ang feeling niya upping up eh.
14:41.0
Pag tinawagan mo iyong mga mister, ayaw nila. Kasi iba yung kanilang nakikita ro. Iba yung iyong damdamin.
14:48.0
So hayaan muna natin si attorney ayusin ito.
14:52.0
Attorney Castellon, magagawa mo naman siguro ang pamamagitan dahil kliyente po ninyo ito. Tama attorney?
14:58.0
Yes po. Yung reklama nila na nabalitaan namin kanina lang na parang pinakulong na po ata.
15:05.0
Ayusin po namin yan sir at titinan ko yan bakit naman ginawa ng employer.
15:10.0
Anong dahilan niya? Bakit niya ipinakulong? Anong kasalanan ng tao?
15:13.0
Kung wala, dadagdagan po natin ang kaso ng employer dito para ma-disqualify sila at ipinapag-hire ng mga Pilipino.
15:21.0
Okay. Yung ibang kasi, huwag ka masyado mag-imo. Naintindihan ko. Kaya lang, kumusta naman pangangailangan ng pamilya mo? Okay naman?
15:30.0
Okay naman po nakakalaos.
15:32.0
Ang gusto mo lang talagang umuwi yung mister mo. Paano pag sinabi yung mister mo, pwede ba sweetheart huwag muna?
15:37.0
Bakit sakaling pwede pa natin masungkip to? E baka mamaya pagdating sisisihin ka ng sisisihin?
15:41.0
Kasi ibang pananaw mo rito, ayusin nalang muna natin sa ganito para makuha muna yung financial assistance sa agency to.
15:51.0
Natuturong si attorney. Tapos sasamahan namin kayo para kumuha roon.
15:55.0
Ganoon muna. Relax muna tayo. Huwag muna maging emotional.
15:59.0
Okay sige. Sa kabilang linya naman natin si Administrator ng Overseas Workers Welfare OASI, Arnel Ignacio.
16:07.0
Sir Arnel Ignacio, magandang umaga po sa inyo sir.
16:09.0
Magandang magandang umaga po sir Ben.
16:12.0
Okay sir. Siguro narinig mo naman ang kalagay nila. Willing naman tumulong yung agency financial assistance.
16:19.0
Yung 12 manging sa Saudi Arabia, pinadlakpong kailan tirahan at the same time.
16:29.0
Hindi sila makapasok, hindi sila makalaot dahil may violation daw yung kanilang employer.
16:34.0
Kaya ayaw maipalaot ng Coast Guard sa Saudi Arabia itong kanilang pinagtatrabahuan.
16:41.0
Ang concern lang nito sir, parang siguro wala silang natatanggap dito, nag-aalala sila.
16:48.0
Pero ang mga asawa nila at kapatid nila, parang andating sir,
16:53.0
eh nagtitiis kasi baka may pag-asa pa, eh parang kung pupwede.
16:58.0
Kaya lang nagiging emotional po sir ang asawa at mga kapatid dito.
17:01.0
Hati po sila. Ano pong magagawa po sir ng ating awa sir Ignacio?
17:07.0
Nasa Jeddah po yan sir.
17:10.0
Tama sir. Tama Jeddah.
17:12.0
Ngayong araw na ito, makapupuntahan ko yan kung bakit sila kinukulong.
17:16.0
Ang intindi ko kasi kanina, akala ko pulisan nagkulong. Yung pala yung employer.
17:23.0
Sige sir, sige sir.
17:26.0
Today, kasi ngayon mga abandang, mga ano pala ngayon sa Jeddah eh.
17:34.0
Siguro parang mga 6 o'clock in the morning ngayon eh.
17:37.0
Alam ko sir nagagawa niyo, sanay naman po kami makipag-deal sa inyo.
17:42.0
Meron ka bang gustong sabihin kay Arnel, Administrator Mr. Arnel Ignacio?
17:46.0
Kilala niyo ito. Meron ka bang gustong sabihin? Parang medyo maibsa ng iyong pangangapagdamdamin mo. Sige sabihin mo.
17:57.0
Okay nagaan tayo. Sige sabihin mo.
17:59.0
Sir hinuli po kasi kagabi yung mister ko kasama po ng employer.
18:03.0
Hinuli na ng employer. Akala ko police.
18:06.0
Hinuli po ng police kasama po ng employer.
18:08.0
Kagabi ito. Ano daw ang dahilan?
18:11.0
Hindi po namin alam.
18:13.0
Sinabi ba sa iyo ng mister mo kung bakit siya hinuli?
18:16.0
Hindi po siya nakausap.
18:18.0
Sir siguro, sir Arnel, baka siguro kayo bilang sa OWA baka macheck niyo po sir itong labing dalawa para siguro isahin na lang po natin kalagayan po ng labing dalawang lumapit po sa amin. May magagawa po kayo rito sir.
18:32.0
Sige po. Malalaman ko yan kung bakit sila hinuli and babalitaan ko kayo agad.
18:39.0
Alam niyo ba ako? Ako pa ang taga-tatawag para maibigay ka sa inyo information about this.
18:45.0
Thank you so much sir. Mayroon pang iba sa inyo. Sinang gusto magsalita? Tanungin siya. Iba. Sige.
18:51.0
Ano dyan si Arnel Ignacio? Nakikinig sa inyo. Mayroon kang sasabihin?
18:55.0
Sir Arnel Ignacio, gusto na lang po namin na kung sakali po na ganyan pa rin, tuloy pa rin, na ganyan yung nangyayari sa kanila, ay mapawi na lang po sila at makasama namin.
19:07.0
Yan po ang damdamin ng misis. Samantala naman yung mister mo, kung makakapagtiis, titiis sila. Tama? Pero alam ko naman, damdamin ng misis mo yan. Nami-miss mo sila.
19:19.0
Siguro sir Ignacio, bakit tanungin nyo lang siguro kung may isa-isa kung ano ba talaga. Kung gusto na lang umuwi, alam nyo na lang siguro ang inyong magagawa.
19:27.0
Ito namang agency, makikipagtulungan, financial assistance at medyo gagawin din lamalaman kung bakit ganoon ang ginawa ng agency. May magagawa rin yung agency sa Saudi.
19:40.0
So dalawa po sa gobyerno, kayo po sa agency, tutulong din sila sa kanila sa bandandulo. So yan po ang gusto nang mangyari ng mga misis na ito at magkakapatid po nila mga mangis daan.
19:52.0
Sir Ben, unahin ko lang po na mapakuntahan, maalaman natin kung bakit ganoon ang kanilang sitwasyon. Medyo curious nga ako rito, bakit yung miss pati pala employer kasali.
20:06.0
Medyo masalamuot, basta babalita ako kayo agad-agad.
20:10.0
Basta importante sir, hindi po kasalanan ng mga mangingista. At ang lumalabas, ang sinasabi, hindi sila makalakot kaya hindi sila makalabas kasi may problema ang kanilang fishing vessel kasi may problema sa Coast Guard kaya nakatingga po sila.
20:25.0
Sila ko kaya talaga ay naka... talaga bang jeda base kaya ito? Hindi ko kaya natawid ito?
20:34.0
Albert Assis po. Ano daw? Ano yung Albert Assis?
20:40.0
Ano daw yung address nila.
20:43.0
Sir baka malaman niyo lang siguro kasi mahirap na ito, sketchy. Siguro sir makakatulong kayo dito.
20:49.0
Sige po ako ang bahala. Kapalitaan ko kayo agad.
20:52.0
Mayroon pa bang isa sa inyo? Gusto magsalita? Sige wala. Okay. Kayo Mrs. okay na?
20:58.0
Okay na po sir. Arnold Ignacio, sir. Administrator maraming salamat po sa ngayon pa lang. Ako yung napapasalamat po sa inyo sa tulong ninyo.
21:08.0
Baka bibigyan ko kayo agad. Mabilis ang update ito.
21:11.0
Okay. Thank you sir. Thank you so much.
21:14.0
Okay. Doon naman kay kasama, babalikan natin sa attorney. Atty. Castello, nandiyan ka pa?
21:23.0
Atty. Sasamahan po namin ito para kahit na papano, maibsa naman ang kalampangangamba at makausap niyo na naman siguro Atty.
21:32.0
Tapos kunting financial assistance. Sasamahan namin kayo. Okay?
21:35.0
Dalawang matutulong eh. Agency at yung OWA. Okay ba sa inyo?
21:38.0
Opo. Thank you sir.
21:40.0
Okay. Sige. Atty. Looking forward ng pagtulong niyo. Maraming salamat din Atty. Castello.
21:47.0
Okay po. Thank you po sir.
21:49.0
Okay na sa inyo. Relax. Dahan dahan muna. One at a time.
21:54.0
Pag-away mo. Kumusta naman kayo? Magde-date ka na mister. Tagal na kayo hindi na de-date.
22:01.0
Alam ko naman miss mo na pero alam mong gusto mo. Nandito siya pero bumalik may pera.
22:11.0
Gusto mo papabalikin pag sinabi. Pero paano pag sinabi niya?
22:14.0
Miss, okay, sweetheart, peace peace ka muna.
22:18.0
Sa bandang dulo ang ginhawa. Gusto mo ginhawa sa bandang dulo? Kalbaryo.
22:23.0
Alin doon? Ginhawa, kalbaryo sa dulo. Sakripisyo, ginhawa sa dulo. Alin sa dalawa?
22:31.0
Sakripisyo at ginhawa sir.
22:33.0
Sakripisyo at ginhawa. Makakapag-antay ka. Ibulong mo na lang sa unan.
22:43.0
Pinatawa ko lang kayo kasi medyo masyado kayong emotional eh. Pag medyo naluluha kayo parang nagudurog ako eh.
22:50.0
Okay? Relax kayo. Nandito kayo. Kaming mga tulfo talagang tumutulong ha.
22:57.0
Sa abot na aming makakaka. Hindi namin kayo papapayaan. Alright? Relax kayo. Sasamahan namin kayo.
23:03.0
And then kukuha din ng update kayo ng naglaso. Okay ba sa inyo?
23:07.0
Okay po. Thank you po.
23:09.0
Okay ka na ba? Sige na okay.
23:13.0
Pati tigil na ba? Kano umiyak eh? Kung naiiyak ka tuloy, pati tigil na.
23:24.0
Pati tuloy ako napapayak eh.
23:27.0
Tigil na ha? Okay po.
23:29.0
Ito po ang nag-iisang pambansang sumbungan.
23:32.0
Servisyo tulong tatak-tulfo.
23:34.0
Hashtag ibabitag mo.
23:43.0
Nakuha na yung subject. Nahulog na si Bitag.
23:46.0
Tama bang ginawa na akong mali?
23:48.0
Sana nag-confirm ka mo na.
23:50.0
Maswerte kayo, patay na. Kasi kung buhay pa to, hindi ko kayo patatahimikin. Duduroging ko kayo.
23:57.0
Kasama ko ho si Bitag Jr. at aking dalawang investigator ha.
24:01.0
Yung story na to, sinasabing pagawaang bata. Ito ba yung sinasabi mo? Ito talaga yun?
24:07.0
Mga boss, nagbabalik po ang hashtag ibabitag mo. Publications!
24:37.0
Public service po ito, pambansang sumbungan kayong mga abusado, mapanlait, mga dorobo, manloloko.
24:48.0
Isa lang aming sasabihin sa inyo kapag kayo ay hashtag ibabitag mo, na ibabitag kayo rito.
24:56.0
Kakaibang tulfuho ito. Pag ipinatulfuho kayo sa pamamagitan ng ibabitag mo, malilintik kang kayo.
25:04.0
Hindi kami nagbibiro. Ngayon, trabaho po namin mag-imbestiga at siguraduhin na wala pong nape nilalait.
25:12.0
Ito pong nangyari. Napalabas na po namin kaninang umaga ito. Again, inuulit po namin para sa ito, Philip Rosales.
25:21.0
Di pa ako tapos sa iyo. Makilig ka.
25:24.0
Walong katutubong, higaon nun, tumakas. Katutubo po sila. Tumakas po sila sa poultry farm sa Mahayhay, Laguna.
25:35.0
Mayo at 30, madaling araw, alas 12 ng ating gabi.
25:40.0
Malakas ang ulan mula sa kanilang poultry farm. Nagawa nilang bumaba sa barangay.
25:45.0
Mula sa barangay Isabang. Tapapunta po ng munisipyo ng Mahayhay, Laguna.
25:52.0
Dalawat kalahating oras ang kanilang nilakad. Sa gitna ng ulan, ating gabi, kinaumagahan na gawa po nilang makarating po sa bitag.
26:06.0
Sila po, ipagtinignan mo parang simple. Nakakala mo dito lang, probinsyano. Pero sila po yung mga katutubo.
26:13.0
Doon po sila na-recruit sa probinsya po ng Bukidnon, at doon po sa Cagayan, kaya tribu po sila.
26:22.0
Ngayon, pinangakuan po sila ng magandang sweldo at benepisyo.
26:26.0
Pumunta pa raw ang recruiter sa mga bahay nila, at kinausap yung mga kapitbahay.
26:31.0
At ganoon din po yung mga barangay na wala pong alam kasi ang pangako sa kanila, Manila.
26:37.0
Hindi po Manila ang Mahayhay, Laguna po yan.
26:42.0
Ngayon, nung dumating po sila sa poultry, tandaan niyo po ito, wala pong day off.
26:48.0
Labing-anin na oras ang trabaho. Maglinis po ng mga ipot ng ganyan. Walang bota, lahat.
26:55.0
Matutulog na po sila, alas 10 na ng gabi. Gigising po alas 3.
27:02.0
Ngayon, ang sweldo pinangako po sa kanila, pinagmalaki po nitong may-ari na si Philip Rasselis.
27:12.0
Sabi niya, kami ang pinakamalaking sweldo sa buong luson.
27:18.0
Nik-nik mo. Tumataginting 6,000 isang buwan.
27:24.0
Labing-anin na oras ang trabaho. Walang day off. Ah, ganoon.
27:28.0
Nagawa pa na may-ari. Sumbata na mga empleyado. Ito raw.
27:33.0
Sa tumataginting na 6,000 sweldo, libre daw sabon, toothbrush, toothpaste, shampoo,
27:38.0
kutsara, tinidor, toilet paper, tirahan.
27:41.0
Wala namang gusto toilet paper. Ewan nga pala, mga gyaryo-gyaryo.
27:44.0
Ibang pang-iwang ninyo. Mabahong poultry. Doon sila titira.
27:49.0
Ngayon, nagkaroon po ng mainit ang komprontasyon ng bita at may-ari.
27:53.0
Kung inyong matatandaan, sobrang yabang, sobrang panlalait.
27:59.0
Kaya ikaw, Philip Rasselis.
28:01.0
Akala mo ba siguro na kalimutan ko kahit na inayos mo, minasamasahin mo itong mga tao na ito?
28:07.0
Mamasahin kita ngayon ng mensahe ko para maintindihan ng mga kapareho mong nagpo-poultry diyan
28:13.0
kapag isa sa inyong nareklamo sa Laguna.
28:17.0
Mahihay kung mga karatig bayan, inabuso ninyo mga katutubo, kinukuha nyo sa Mindanao.
28:22.0
Pagdating yan, pagsasamantalahan nyo, kaming mga tulfo hindi nag-a-atubiling tumulong.
28:30.0
Maging si Rafi, si Erwin, ako ang Tigre.
28:35.0
Nagkaroon po na mainitang konfrontasyon.
28:37.0
Pero bago niyan, matatandaan nyo po ito, panoorin.
28:41.0
First time nyo bang pumunta ng Manila?
28:45.0
Talagang prom di kayo.
28:47.0
Ikaw, first time mo rin sa Manila?
28:49.0
Kamusta naman ang Manila?
28:52.0
Hindi naman Manila ang pinuntahan. Mahihay Laguna.
28:57.0
E ikaw, kamusta naman?
29:00.0
Pagkarinig nyo Manila, pagpunta nyo.
29:02.0
So hindi nyo alam ang Mahihay Laguna?
29:09.0
Mr. Philip, magandang umaga.
29:11.0
Hello sir, good morning.
29:13.0
Sir, si Ben Tulfo. Naka-live po tayo sa IBC TV 13 at CLTV 13.
29:18.0
Kamusta po kayo, sir?
29:22.0
Sir, nandito po yung mga tauha ninyo, na-recruit daw po ng kumpanya ninyo.
29:29.0
Sila po'y umalis. Gawa nga po, mababa raw ang sweldo at may mga bagay.
29:33.0
Ano po bang problema dito?
29:35.0
Explain ko po, Mr. Ben.
29:37.0
Pinadala ko sa Gcash niya ng P1,000 pamasahe from Manila going to Mahihay Laguna.
29:44.0
Bumalik ko siya. Tanong ko sa kanya kung ba't siya bumalik.
29:47.0
Bumalik ko siya dito, putla-putla, payat-payat. Ngayon, tumabahan na lang ulit dito sa amin.
29:51.0
Wala pang isang buwan, umutang na ng cellphone. Hanggang ngayon, hindi pa nababayaran.
29:55.0
Umutang siya ng cellphone. Kasi kami maluwag dito. Yan ang extra benefits.
30:00.0
Pinautang namin ng cellphone pag 3 months na. Wala pang isang buwan, P7,490 ang cellphone niya inuntang.
30:08.0
May balance pa siyang P1,000. Simula Jan 6, 2023 niya inuntang.
30:14.0
Yung limahong yan, alam ng pamilya nila ganyan ang sweldo. Libre po. Ito po mga libre.
30:26.0
Iisa-isa po. Ticket, papunta dito, may allowance na P6,700.
30:31.0
Tapos mayroon silang balig, blanket, towel, pinggan, cup, kutsara, shampoo, buwang-buwang,
30:39.0
araw-araw, sabong pampaligo, sabong palaba, powder kasi washing machine po ang gamit nila.
30:45.0
Chinelas. Tapos libre ang breakfast.
30:49.0
Mr. Philip, baka maubos ang oras natin sa mga benefits yung pinagbibigay ninyo.
30:55.0
Ako na po yung magsasalita.
30:58.0
Mr. Philip, pwede na po ako magsalita dahil nasa ere po tayo.
31:02.0
Parang ikaw naging host na eh. Ikaw yung guest mo eh.
31:05.0
Pero kung ganoon ang gusto mong mangyari, okay rin naman.
31:08.0
Una sa lahat, ano pa ba ang minimum wage ng agricultural workers sa Laguna?
31:13.0
Kasi nakikinig sa atin ngayon ang DA.
31:16.0
Gusto ko pong malaman sa Mahihay Laguna.
31:20.0
Kung pag-uusapan po ang minimum wage, may mga region, provinsya, syudad magkaiba po.
31:27.0
Ito po ang mga agricultural worker in a farm. Farm workers po ang tawag sa kanila.
31:33.0
Baka po kasi gusto kong malaman sa inyo kung magkano po ang agricultural minimum wage
31:40.0
ng isang farm worker sa inyo sa Laguna. Sabi niyo kasi kayong pinakamataas na sahod na binibigay sa inyo.
31:47.0
Kasi po, Mr. Ven, libre po sa amin ang tiraan.
31:50.0
Okay po yan. Wala po mo.
31:52.0
So ikaw po future po doon. Kasama po yun.
31:54.0
Sandali. So ganito po. Ano po ang minimum wage ng agricultural farm workers sa Laguna, sa Mahihay?
32:03.0
Hindi ko po alam.
32:05.0
Gusto niyo pong malaman?
32:08.0
Dapat po ang sweldo neto, P10,000, P10,500 sa P350 lang po yan.
32:15.0
Sandali muna. Pakinggan niyo po ako. Hindi tayo pwede magkatalo.
32:19.0
Ito po ang sinasabing mandatong susundin po natin. Wala pong sinabing libre pagkain.
32:28.0
Hindi po yan. Stay in. Ang kailangan po dito, stay in.
32:32.0
Kasi po pag lumalabas ng tao, delikado po ako sa virus.
32:37.0
Hindi naman ito taniman po. Ito is a poultry farm.
32:41.0
Ang agricultural establishment kasama po ang farm.
32:46.0
Pero iba po ang sitwasyon ng poultry farm. Kahit tigering.
32:49.0
Hindi po pwede lumabas. Pakain po yan.
32:51.0
Naintindihan ko po yan.
32:53.0
Pinakikinggan po tayo ng DILG, Lokal na Pamahalaan, for the implementation of the wage.
32:59.0
Hindi po ako makakaaway niyo diyan. Kayo magpapaliwanag sa kanila.
33:02.0
Ako po yung nagsasabi lamang sa inyo.
33:04.0
Wala pong problema kasi naka-record po tayo. May karapatan po kayo...
33:13.0
So ibig mong sabihin utang na loob nitong mga nagtrabaho sa iyo na gano'ng sweldo?
33:29.0
Kung mataas po kayo, hindi po mataas yan.
33:34.0
Mr. Philip, ngayon ibig sabihin tagapagligtas ka sa buhay nila na inayos mo ang buhay nila.
33:45.0
Dahil salamat nakikilala na si Philip Rosales.
33:48.0
Tulfo pong kausap ninyo rito sir. Baka po sir mapatawag.
33:53.0
Baka po sir mapatawag tayo sa Senado.
33:58.0
Sir, si Ben Tulfo, kapatid ni Raffy Tulfo, ni Erwin Tulfo.
34:06.0
Ako po magsasabi sa inyo, pinakikinggan ko po kayo sa lohika at rason po ninyo.
34:12.0
Nakikinig din po ng DILG, DIA. Ito po yung Labor. Nakikinig din po ng Department of Justice.
34:19.0
Sa Katarungan, may Republic Act po tayo. Sinusunod.
34:23.0
Sir Tulfo, ibig sabihin po lahat ng country pala hindi sumusunod sa patangaran ng Department of Agriculture.
34:30.0
May sinabi ba ako niyan sir? Wala naman galing sa bibig mo yan.
34:34.0
Isentro mo muna sa sarili mo may problema ka.
34:37.0
Wala po akong problema sir.
34:39.0
Sigurado ka? Kasi hinahamon mo kami magkita sa Labor. Ano kaya eyeball to eyeball nakikita mo kami?
34:49.0
Wala akong problema sa iyo. Ang yabang mo kasi.
34:54.0
Sa tono mo kanina, bullshit na ako. Nagpipigil lang ako sa iyo. Mayos ka.
35:01.0
Pag ito ang mga taong ganito, pinagtatanggol namin mga Tulfo.
35:06.0
Ang mga kapareho po kalaban namin kung mapang-ape. Umayos ka.
35:11.0
Wala akong pakialam kung si Esta, si Judas, eto ang mga nagrareklamo.
35:18.0
Harapin mo. Huwag ka magmamayabang sa akin. Umayos ka.
35:22.0
Hindi mo ako kilala. Hindi mo ako kilala. Ngayon nakikilala na kita.
35:29.0
Sa mga panalita mo at magturing mo sa kanila.
35:33.0
Ang nakikita ko rito mayabang ka. Wala akong pinagmamayabang. Pinakikinggan kita.
35:40.0
Kanina pa ako nagpapasensya sa iyo. Nakikinig sa atin. Ang gobyerno. Nasa istasyon din ako ng gobyerno.
35:48.0
Magpaliwanag ka parang medyo maayos. Huwag ka magmalaki.
35:56.0
Maganda-ganda ngayon umayos ng tono mo.
36:00.0
Ayaw na ayaw ko ang mga taong mayayabang magmamalaki.
36:10.0
Kung ganyan ang boses mo, hihinahon ako para sa iyo.
36:14.0
Pakita mo nga itong mga pictures na ito sa loob ng poultry.
36:18.0
Hindi po sila yan. Pero yan ang environment mo.
36:23.0
Walang mga boots. Ano kaya pagpaininspeksyon kita sa DA?
36:28.0
Kasama ang gobyernador. Hindi. Lugar mo yan.
36:32.0
Lugar nga po. Pero yan ang mga ekstra pang tagalabas na kumiliw ng ipot.
36:37.0
O ganito, sasabihin ko sa iyo.
36:39.0
Ang sinasabing environmental risk ng kahit sino yan, kahit di sila,
36:46.0
nagpapatunay lamang sa loob, baruba lang po ang poultry farm mo.
36:50.0
Umayos ka. Umayos ka.
36:54.0
Huwag mo akong kakantihin. Paamuhin kita.
36:58.0
Iteterminate kong conversation ko habang pipigil muna ako, pipreno ako.
37:02.0
Kasi malapit-lapit na matapos ang program.
37:04.0
Sana inuna kita para nakatikim ka ng hagupit ko.
37:07.0
Kasi pag ako naggawa, ipapatawag kita.
37:11.0
Hindi ako nagbibiro.
37:13.0
Magpapakita ka sa akin, sabihin mo sa harapan ko yan.
37:16.0
Huwag kang magmalaki kasi itong mga tao na ito, galing probinsya.
37:22.0
Sabi mo nga, mang-mang. Hindi ko gusto ang salitang mang-mang.
37:29.0
Nanlalait kayo. Sige, hatawin mo ko.
37:34.0
Ngayon, naroon mo ka magpapasensya.
37:38.0
Babalikan kita bukas, umayos ka.
38:12.0
Umarap ang may-ari na si Philip Rosales
38:15.0
kasama ang mayor ng Mahay-Hay Laguna na si Mayor Romeo Amorado.
38:42.0
Sabi nga, nagtataka ako.
38:44.0
Umutang ng cellphone.
38:46.0
Kasi sila pwede sabi, umutang ng cellphone, walang interes e.
38:49.0
Umutang ng cellphone. Hanggang ngayon niya, hindi pa nababayari.
38:52.0
Isang taon na dumakas.
38:55.0
Nagtataka nga yung mga kababayan na dyan.
38:57.0
Minuloko siya, sabi si Rolando,
38:59.0
walang utak ba't tumakas ang gangga ng trabaho dito?
39:01.0
Ipapakamuha sa amin, sir.
39:03.0
Saan yung pinigilin mo?
39:05.0
Saan yung pinigilin mo?
39:07.0
Saan yung pinigilin mo?
39:40.0
Kailangan si kaso po namin, ma'am.
39:42.0
Gano'n nga, yung kapatid nga nyan, matagal na sa akin, may benefits.
39:46.0
Hindi namin sila tina-charge. Sabot namin lahat.
39:50.0
Hindi katulad sa ibang kampany na hati.
39:52.0
Amin lahat po yung bigay na namin sa kanila.
39:54.0
Saan? Di ako maniniwalang alas 4, pinagigising ko.
39:57.0
Ay, alas 4, itulog pa ako noon eh.
39:59.0
Alas 6, magwawali siya.
40:03.0
Saan yung sir siya nagkakaproblema?
40:05.0
Saan nagkakaproblema?
40:08.0
Hindi po nagkakaproblema.
40:10.0
Wala po sa aming side may problema.
40:12.0
Actually ako nakikita po, may nakikita po akong mali.
40:14.0
Kahit si Sir Ben po sinasabi.
40:16.0
Noong kinuha niyo po ba sila sa mga probinsya,
40:19.0
ay nadiscussed niyo sa kanila kung ano ba talaga yung trabaho nila.
40:21.0
Kasi si Mayor, diniscussed ni Mayor eh.
40:23.0
Kung ano talaga yung pinakaano na responsibilidad nila dito sa poultry mo.
40:30.0
Nadiscussed sa kanila.
40:32.0
So kung nadiscussed sa kanila, tingin mo, huwag ka-complain.
40:33.0
Hindi ko po alam kung ba't sila nag-complain.
40:35.0
Ang offer namin, hindi na may bukas sa aming loob
40:37.0
para sila makauwi sa pamilya nila.
40:40.0
Ah, pamilya nila, sorry.
40:42.0
Para makita na sila ng mga mabulong nila,
40:47.0
Hindi na tumigil kayo ng ganyan.
40:51.0
bagay sa puso namin,
40:53.0
kasi kinuha namin sila eh sa kanila eh.
40:55.0
Ano ba lang, pumalit namin sila ng maayos sa kanila.
41:00.0
Ito yung gusto nila.
41:01.0
Yung italo ko sa kanila.
41:03.0
Dawin ko ng P15,000.
41:05.0
ngayon, ng pimili ng ticket.
41:17.0
Rrrrasatadahing kita!
41:19.0
Rrracasagaking kita!
41:21.0
Kulang pa ang ginawa ko sayo, ano?
41:25.0
Ang yabang-yabang mo,
41:28.0
doon na mismo sa harap ng kamera,
41:30.0
caught in the camp,
41:33.0
Kaya nga kinukuha mo may hihinang ulo,
41:35.0
ignorante mangmang,
41:36.0
para pagsamantalahan mo,
41:37.0
potok sa buuho ka.
41:40.0
hindi kita minumura,
41:41.0
binibigyan kita ng katawagan.
41:45.0
Magtago ka sa karsunsilyo ng mayor mo diyan,
41:47.0
wala akong pakialam.
41:49.0
Kahit na magtago ka sa karsunsilyo
41:52.0
wala rin akong pakialam.
41:55.0
isang sabihin ko,
41:57.0
ang kautosan ng DA.
42:00.0
Pagdating sa mga sweldo,
42:01.0
pinagsamantalahan mo,
42:05.0
National Council of Indigenous People.
42:11.0
yung makakaya mo,
42:16.0
mantakin mo rin lang yun
42:18.0
pupunta sa Maynila,
42:20.0
may swimming pool,
42:24.0
Yung mga tao naman yan,
42:34.0
At saka doon sa pinanggalingan ng tribo,
42:35.0
pareho nakita nila.
42:39.0
nung malaman nila,
42:48.0
didikdik ko sa iyong makapal na kokote,
42:52.0
ikaw ang pinakamalaking pasaho
42:57.0
particular sa buong Luzon.
42:59.0
Tumatagingting sweldo mo diyan.
43:04.0
Ilublob ko kayang ulo mo diyan
43:06.0
sa mga ipot na mga manok mo diyan.
43:07.0
Sino niloloko mo?
43:10.0
Kenkoy, kinig ka.
43:12.0
350 pesos per day,
43:15.0
hanggang 400 pesos,
43:19.0
ganoon ang sweldo diyan.
43:21.0
Pag minultiply mo yan sa 8 oras,
43:24.0
pang 8 oras lang yan.
43:26.0
O sige sabihin natin 10 oras.
43:30.0
imultiply mo yan,
43:32.0
E paano yung overtime?
43:33.0
Wala kang overtime.
43:34.0
Gusto mo nabihin,
43:36.0
tagapagligtas ka sa buhay nito
43:37.0
mga sinasabi mong mangmang,
43:40.0
kaya mo nga sila kinuha roon sa Mindanao
43:42.0
para dalhin dito,
43:44.0
lokoohin mo lelo mong panot.
43:46.0
Malapit-lapit ka na rin.
43:50.0
Itong sinasabi ko sa iyo,
43:51.0
hindi pa ako tapos sa iyo,
43:53.0
oo, binayarin mo sila ng 15,000.
43:56.0
Wala ka naman choice eh.
44:02.0
Ito pang ginawa mong,
44:05.0
niloloko mo kami.
44:10.0
pupuntahan ka namin.
44:12.0
nalilis ang ginawa mo sa poultry mo.
44:14.0
Pagdating na mga tao namin sa bitag,
44:21.0
nag-excursion kayo.
44:24.0
pinagswimming mo.
44:26.0
Swimming sa mga high-polls.
44:33.0
tapag tinuro ko sa mga investigator ko,
44:36.0
tanongin mo ang bawat isa,
44:38.0
kung saan sila na-recruit
44:39.0
kasi human trafficking,
44:41.0
walang makita ng tao.
44:43.0
Puro mga tak-tak-tak-tak-tak-tak-tak-tak-tak.
44:46.0
Nakutis mo, Riosef ka.
44:48.0
Niloloko mo kami,
44:49.0
akala mo makakaligtas ka
44:50.0
dahil nagbayad ka ng 15,000 doon sa walo.
44:53.0
E papano pa yung senior citizen dyan
44:57.0
at yung mga katutubong natatakot,
45:01.0
dalhin mo sa mga high-polls
45:02.0
na pinagmamalaki mong resort.
45:04.0
For the first time,
45:05.0
natuwa rin siguro,
45:06.0
natuwa na rin mga tao,
45:07.0
yung mga galing sa ano,
45:10.0
ang daming folds doon
45:14.0
Sana pinahotspring mo lang naman sana,
45:17.0
parang tikim nila.
45:21.0
Am I making sense?
45:24.0
sinabi ko na sa'yo,
45:27.0
sa Sabang-Isabang
45:29.0
at saka dyan sa Mahahay
45:31.0
at mga karating munisipyo
45:37.0
Oras na nakatinig kami ng reklamo.
45:42.0
Ito nang sasabihin namin,
45:45.0
pagiinitan ka ngayon
45:46.0
ang kapa mo ng mga poltroy operator.
45:51.0
Operator ng poltroy si Mayor.
45:53.0
Sabi niya siguro,
45:56.0
hindi lang tulfo,
46:01.0
hanggang sa huling sandali.
46:05.0
caught in a camera.
46:08.0
talagang mapanlait ka.
46:12.0
pag ako nakita mo,
46:16.0
ng sinasabing siling labuyo.
46:20.0
Isusot ko sa bibig mo.
46:24.0
Ihihilamos ko sa'yo.
46:26.0
Maanghang ka magsalita
46:29.0
yung mga katutubo.
46:32.0
Kaya ako nagsasabi lamang sa'yo,
46:39.0
Nagpapaliwanag lang.
46:42.0
Nagpapakilala lang.
46:44.0
Ito po ang nag-iisang pambansang sumbungan,
46:46.0
servisyo, tulong,
46:51.0
Isang pamilya mula Maguindanao
46:53.0
ang dalidalim pumunta sa Bitag Action Center
46:56.0
upang humingi ng saklolo.
46:58.0
Ang kanila kasing kamag-anak na OFW
47:01.0
dumaranas ng matinding problema
47:03.0
sa kamay ng kanyang amo.
47:06.0
nagdesisyon magtrabaho sa ibang bansa
47:09.0
bilang kasambahay.
47:11.0
Ang kontrata po niya
47:12.0
ay dalawang taon lang po.
47:15.0
Pero hanggang ngayon po,
47:17.0
hindi pa po nakawit.
47:18.0
Binubugbog ng employer po niya.
47:21.0
Tapos pinagsasampal pa po.
47:23.0
Sa pamamagitan ng video,
47:24.0
inakausap ng bitag investigator
47:28.0
Si Salama mismo ang nagdetalye
47:30.0
ng masalimut niyang sitwasyon
47:33.0
Ako po si Salama Andal.
47:34.0
May ingin po ng tulong.
47:36.0
Sana po matulungan niya po
47:38.0
kasi sobra lang po.
47:41.0
Hindi po ako matirapan din po.
47:45.0
Hindi ko napakain
47:47.0
ng bilaga sa akin.
47:54.0
at sasabihin nila po
47:57.0
Hindi ko na napakain
47:58.0
ng bilaga sa akin.
48:01.0
hindi na sasaktan nila po.
48:05.0
Sobra lang po ko na.
48:07.0
Hindi na napakain.
48:08.0
Matulungan niya po.
48:10.0
hindi ko na po kaya
48:12.0
yung ginagawa din niya sa akin.
48:40.0
Di po gano'n sa bitag.
48:42.0
Di po gano'n ang hashtag
48:44.0
Hindi po gano'n ang tataktulfo.
48:46.0
Kasama po natin ang pamilya po
48:52.0
Ito po sa studio.
48:54.0
Yan po yung Salama.
49:00.0
Siya po yung domestic helper.
49:05.0
Ang mga kamag-anak po ni Salama
49:07.0
kasama po natin ngayon.
49:08.0
Si Zucarno Guimaanday.
49:17.0
Ayan po nandito sila ngayon.
49:19.0
Kaya, makakausapin natin.
49:21.0
Lumapit po sila sa amin.
49:23.0
Kahapon, agad po namin inimbestigahan.
49:26.0
Kung kayo po'y nanunood po sa amin,
49:27.0
ito po ang gawin natin ngayon.
49:30.0
Ang domestic helper po,
49:31.0
nandoon sinasaktan.
49:33.0
Yan po si Salama Andal.
49:35.0
Sinasaktan po siya
49:39.0
Hindi pinapakain.
49:40.0
Dalawang taon sumobra na.
49:42.0
Tapos, kaya humihingi na po ng tulong
49:46.0
O ngayon, kakausapin natin.
49:48.0
Sino po yung nanay?
49:50.0
Sino pong marunong sa inyo mag Tagalog?
49:55.0
Okay, marunong kayo lahat.
49:59.0
Kayo'y pumunta sa amin.
50:00.0
May tinitirhan ba kayo rito?
50:02.0
Sa kanila po kami tumitira.
50:08.0
Talagang pumunta kayo rito
50:10.0
para lamang makaabot yung sumbong ninyo
50:12.0
sa kapatid ninyo?
50:15.0
Gano'ng katagaling kapatid ninyo doon sa kanyang amo?
50:18.0
Anong lugar to sa Middle East?
50:23.0
So dalawang taon na siya nagtatrabaho,
50:28.0
Sinasaktak pa po yung kamay niya
50:30.0
dahil po doon sa pinapipirmahan na papel
50:33.0
na hindi po niya alam kung anong ibig sabihin nun.
50:41.0
nag-message siya sa inyo,
50:42.0
nakita ko dugoan yung kanyang ilong
50:44.0
na parang pinupunasan niya
50:46.0
kung nakikita po natin ano.
50:48.0
Kaya lang, nakakaawa po ito.
50:50.0
Hindi po kami drama.
50:51.0
Hindi po kami palabas.
50:53.0
Public service po kami.
50:55.0
Kung titignan po natin dito,
50:57.0
na-bother po ako rito.
51:00.0
Nagsasalita po siya na pinupunasan niyang kanyang ilong.
51:03.0
Hanapin nga yung video kanina.
51:05.0
Ay hindi, yung pinupunasan niyang ilong,
51:07.0
nakalive po siya na dugoan.
51:10.0
Malamang sinuntok to sa ilong.
51:11.0
Kanina nakita natin.
51:13.0
Kung inyong matatandaan,
51:14.0
baka pwede niyong i-playback to.
51:15.0
Kasi hindi na tama to eh.
51:17.0
Nakakainit ng ulo.
51:19.0
So hanapin niyo yung video kanina
51:21.0
na nagsasalita siya tapos
51:23.0
dugoan yung kanyang ilong
51:25.0
habang pinupunasan niya.
51:27.0
Medyo sensitive po ang sumbong natin.
51:29.0
Hindi po sana namin kaya lang
51:31.0
papakita lang po natin.
51:33.0
Kaya ito hoy yung mga bagay na dapat makita rin po
51:35.0
ng agency at yung ating OWA.
51:37.0
Nahanap na ba yung video?
51:39.0
Kung importante po ito
51:41.0
na pinupunasan niya kanina.
51:43.0
Nakikita niya, pansin ninyo mga boss,
51:45.0
dugoan na po ang kanyang ilong.
51:51.0
Bakit siya nagpadala ng video
51:53.0
na nakita dugo ang ilong niya?
51:55.0
Anong sinabi niya? Sinuntok ba siya? Sinampal siya?
51:57.0
Pinagsasampal po sir.
51:59.0
At saka sinusuntok po.
52:01.0
Pinagsasampal, sinusuntok.
52:03.0
Gaano katagal na itong nangyayari sa kapatid ninyo?
52:05.0
Bago lang po yan sir.
52:07.0
Nito June lang po.
52:09.0
Dahil gusto pang papermahin siya na tumagal pa siya?
52:13.0
Kaya lang kumpleto na yung kanilang dalawang taon?
52:15.0
Opo. Sobrang na po eh.
52:17.0
Gusto niya na umuwi? Opo.
52:19.0
Kaya napilitan na kayong tumakbo sa amin
52:21.0
para mapa-uwi? Opo sir.
52:23.0
May agency ayaw sumagot
52:25.0
na ninareklamo ang
52:27.0
International Multi-Services Incorporated.
52:29.0
Pero may opisina sa Makati ito?
52:33.0
Isang text message pinadalahan nila
52:35.0
sa Bitag, nakausap ng
52:37.0
liaison officer po namin.
52:41.0
si Ma'am Yoli ng POE ay
52:43.0
repot. Need namin tawagan uli
52:45.0
si Andal OFW at videohan.
52:49.0
yung kamay nga na
52:53.0
na ma-pull out sa employer
52:55.0
at madalas sa agency hanggang ngayon.
52:57.0
Sunday, yung pong agreement
53:01.0
ay repatriation. Salamat. Wala po silang
53:03.0
ginama. Kung baka
53:07.0
yung mga sinasabi natin dito.
53:09.0
Kaya dito sa parting to,
53:11.0
diretso na po tayo sa Administrator ng Overseas Workers
53:13.0
Welfare. Ito si Arnel
53:15.0
Ignacio. Alam ko naman dapat ko
53:17.0
tabato. Kaya lang diretso na tayo dito
53:19.0
sa Administrator na ito. Nakakaawa kayo.
53:21.0
So sinasaktan, sinasampal,
53:23.0
sinasaksak ng ball pen. Pagkataas
53:25.0
duguan kanina sa ilong.
53:27.0
Gusto niya ng umuwi. Tapos ng kontrata.
53:29.0
Pinapipirma ng kontrata pero
53:31.0
hindi niya maintindihan kasi tapos na
53:33.0
yung kontrata niya. Tama?
53:37.0
Pero matagal na siya.
53:39.0
Dalawang taon ng kontrata niya dapat.
53:41.0
Kaya lang sumobra na
53:43.0
pinapipirma siya ng papel.
53:45.0
Nung hindi siya meron mo ng papel,
53:47.0
sinasaksak-saksak ang kamay niya
53:51.0
Tapos sinampalsampal kaya
53:53.0
duguan yung mukha.
53:55.0
Sa linyo ng telepono,
53:57.0
Administrator itong makakausap natin.
53:59.0
Mabait to si Arnel Ignacio.
54:01.0
Arnel Ignacio, Overseas Workers Welfare
54:03.0
OOWA. Sir, magandang
54:07.0
Sir Arnel Ignacio.
54:15.0
Alam ko action agad naman po.
54:17.0
Kasanayin po kami sa inyo.
54:19.0
Kapatid natin po ito
54:23.0
Kapatid nating Muslim. Lumapit po sa atin.
54:25.0
Mukhang hihirapan po sila.
54:27.0
Umiiyak po sila sa kanilang
54:33.0
Sinasaktan po ng kanyang amo.
54:35.0
Nakikita po yung pananampal.
54:37.0
Duguan na po yung ilong.
54:39.0
Nagbibidyo po siya.
54:43.0
nagbibid niya. Parang may mga bakat
54:45.0
na mga pagsasakal.
54:47.0
At yung mga nakikita po natin dito.
54:51.0
Baka may magawa po tayo.
54:53.0
Dahil yung agency rito sa
54:55.0
International Multiservices.
54:57.0
Parang wala po silang magawa.
54:59.0
Parang ayaw makipag-uusap.
55:01.0
May magagawa po kasi
55:03.0
habang nakikinig po sa atin yung
55:05.0
tatay, yung nanay, magkakapatid.
55:07.0
Apat po sila. Bumiyahi pa po
55:13.0
kakatok ulit sa iyo.
55:15.0
Alam ko naman siya nakakatulong kayo.
55:17.0
Ano magagawa po natin sir?
55:19.0
Kami na po sa awa mahala dyan.
55:21.0
Kung puni ko lang po yung pangalan
55:27.0
papapuntahan natin yan.
55:29.0
Malalaman natin kagad.
55:31.0
At immediately, ipupull out natin kung siya ay sinasaktan.
55:33.0
And then po, uwiin na natin.
55:35.0
Sir, mas maganda, makausap niyo muna
55:37.0
ang nanay. Kasi ang nanay,
55:41.0
Si sino gustong ikaw?
55:43.0
Ikaw nanay, kausapin mo si Arnel. Kilala mo si Arnel?
55:47.0
Nakita mo, tumatawa ka na.
55:49.0
Kausapin ka daw si Arnel ni nang nanay.
55:51.0
Nanay, maganda umaga po.
55:53.0
Maganda umaga rin po sir.
55:59.0
Pumunta kami dito kay sir.
56:01.0
Magingi kami ng tulong sa kanya.
56:03.0
Para magkauwi yung pamangkin ko.
56:05.0
Tutulungan natin agad-agad.
56:07.0
Kahit itong araw na ito.
56:09.0
Nahawa ako sir sa mga anak niya.
56:13.0
Alam niyo po ba kung saan sir yan?
56:15.0
Saan yung address niya sir yan?
56:23.0
Ibigay po namin sa inyo
56:25.0
kasi nagiging emotional sila.
56:27.0
Kanina pa umiiyak.
56:29.0
Nung narinig na po kayo sa ere,
56:31.0
lalo po sila napaiyak.
56:35.0
Ibigay po namin sa inyo sir Arnel.
56:41.0
May gusto kong sabihin?
56:45.0
Gusto mong sabihin.
56:47.0
Magsalita ka tay.
56:51.0
Anong gusto mong sabihin?
56:53.0
Magandang hapon po sir.
56:57.0
Magandang araw-araw din.
56:59.0
Akong tatay ni Salama Andal.
57:03.0
Tutulungan po natin kaagad ang inyong anak.
57:07.0
Maraming salamat sa inyong tulong.
57:09.0
Kasi napunta kami dito.
57:11.0
Magkaganyan ipopull out natin agad yan.
57:13.0
Pag malamang ko lang kung saan siya sa arian.
57:15.0
At mag-uutos na ako ngayong ding araw na ito.
57:17.0
Opo sir. Maraming salamat sa inyong tulong sa amin sir.
57:21.0
Ako na po kami na po sa AWM.
57:23.0
At maraming salamat kayo sir Bentulfo.
57:25.0
Sa pagsasalamat sa inyong tulong sa amin.
57:27.0
At maraming salamat kayo sir Bentulfo.
57:29.0
At maraming salamat kayo sir Bentulfo.
57:31.0
Sa paglapit sa amin.
57:33.0
We will take action immediately.
57:47.0
Sir ngayon palang papasalamat na ako sa inyo.
57:49.0
Dibigay po namin lahat na informasyon.
57:51.0
Pagkatapos po ng usapan.
57:53.0
Kasi ako na aawan na rin.
57:55.0
Siguro alam ko naman sir.
57:57.0
Aksyon agad kayo.
58:00.0
Asa na po kami? Tulungan na po natin sir.
58:02.0
Bahala na po kayo dyan sa awa.
58:04.0
Sige. Thank you sir. Thank you so much.
58:06.0
Thank you po sir Ben.
58:08.0
Ako na po bahala. Awa na po mahala.
58:10.0
Maraming salamat po.
58:12.0
Nakita niyo na nai?
58:14.0
Dyan na yan. Nakaabot na sa kanila.
58:16.0
So huwag kayong mag-aalala.
58:18.0
Ibibigay namin informasyon kung kinakailan
58:20.0
samahan namin kayo.
58:24.0
Relax na. Huwag na kayo.
58:28.0
Kamusta naman kayo dyan sa Maguindanao?
58:30.0
Kumusta ang buhay-buhay roon?
58:32.0
Okay rin po sir. Alhamdulillah. Okay rin naman.
58:36.0
Pero kami sir, taga na kami dito sa Maynila.
58:38.0
Okay. Sino yang si tatay?
58:40.0
Eh ito, kuya ano,
58:42.0
yung bilang pintang kami yan.
58:44.0
Pero yung tatay ni Salame,
58:46.0
na kumusta naman?
58:48.0
Doon ba siya sa Maguindanao?
58:50.0
Dito na sa Maynila?
58:52.0
Doon pa sa Maguindanao.
58:54.0
Kumusta naman buhay natin doon?
59:02.0
Lungkot ka lang sa anak mo dahil sinasakman?
59:06.0
Kumusta naman ang misis mo?
59:08.0
Sama mo o doon na iwan doon?
59:12.0
Ilan ba ang mga anak mo?
59:16.0
Pangilang si Salame?
59:20.0
Anong pinakabunso ninyo?
59:24.0
Yung pinakabunso,
59:32.0
May asama na ba si Salame?
59:38.0
Ilan ang anak niya?
59:44.0
Silang taon ang mga apong mo sa atay Salame?
59:46.0
Sa panganay mga 6 years old.
59:50.0
So maraming salamat sa entiwala na pagpunta niyo sa amin dito.
59:52.0
Tutulong agad kami.
59:54.0
Kami mga Tulfo Brothers.
59:56.0
Si Raffi, si Erwin, senador, congressman, ako.
59:58.0
Pag ganito ng usapan, wala na kaming patumpik-tumpik diretso ng public service.
60:00.0
Gagawin namin lahat para makatulong.
60:02.0
So okay na ba sa iyo?
60:08.0
Kasi kanina naging emotional.
60:22.0
Salamat sa atiwala at pagtiwala.
60:24.0
Salamat. Malaking bagay sa amin yan.
60:28.0
Hindi naman sa ano.
60:30.0
Nasisihan kami magkakapatid kapag medyo nakakatulong kami.
60:32.0
At pagkatapos, yun lang naman ang gusto namin.
60:38.0
Ang gagawin natin pagkatapos nito,
60:40.0
ay mag-uusap ulit tayo.
60:42.0
At sisikapi namin
60:44.0
na maidala kayo sa tanggapan
60:48.0
na maari siya mismo
60:50.0
makakatulong, kausapin kayo
60:52.0
para lahat masabay niyo kung gusto nyo.
60:54.0
Pakitapin niyo pa yung video.
60:56.0
Pagkatapos siguro,
60:58.0
siguro sa lunes to.
61:00.0
Pero ngayon pala makakaabot kikilo siya.
61:02.0
Kaninang umaga, kaninang na una-una,
61:04.0
may update na siya doon sa mga
61:06.0
kalagaya na mga manging isda
61:08.0
na hindi makalaot,
61:10.0
kinulong lang sila,
61:12.0
sinabi ko na agad siya.
61:14.0
Ang bilis. Kilala namin si Arnel.
61:16.0
So, meron pa ba sa inyong kongga?
61:18.0
Ikaw, eh, kamusta?
61:22.0
Kapatid ko po, yung asawa na.
61:24.0
Ikaw naman, sarili ko,
61:26.0
kamusta ka naman?
61:30.0
Malapit kayo sa bawat isa?
61:34.0
Isang bahay lang kayo.
61:36.0
Ako po kasi yung nag-aalaga sa mga anak niya.
61:38.0
Oo, ikaw yung nag-aalaga sa anak niya.
61:40.0
Ikaw mo yung hirap.
61:42.0
Kamusta naman yung mga anak niya?
61:44.0
Anong tawag sa inyo?
61:48.0
Hindi, tita lang po.
61:50.0
Kung ano yung tawag sa akin,
61:52.0
yung pinatawag nga.
61:54.0
Ganon ba talaga kayo sa
62:00.0
Ganon kayo kalapit sa bawat isa?
62:02.0
Isang bahay kayo?
62:04.0
Hindi kayo nag-aaway-aaway?
62:06.0
Pinsan po nag-aaway.
62:08.0
Hindi maiwasan na hindi mag-aaway, sir.
62:10.0
Masaya naman kayo lahat.
62:14.0
Eh, kasi ako magtatatanong.
62:16.0
Ipinanganak ako sa Lanao.
62:20.0
tawag dansalan nung araw.
62:22.0
Marawi na ngayon.
62:24.0
Eh, alam ko, sanay din kami mga tulfo
62:26.0
paikot-ikot sa Mindanao.
62:30.0
Mwangga, Kutabato,
62:42.0
So ngayon, okay na sa inyo.
62:44.0
Parang nabuhay na kami ng
62:46.0
may pag-asa na po, sir.
62:48.0
May pag-asa naman lahat eh.
62:50.0
Lumapit kayo sa amin. Bibigyan namin kayo ng pag-asa.
62:52.0
Iaasa rin kami doon.
62:54.0
May talaga kami. Ibang usapan pagdating dito.
63:04.0
Ganito lang amin magagawa.
63:06.0
Sige. Pagkatapos nito,
63:08.0
usap ulit tayo sa baba.
63:10.0
Hindi pa tayo tapos kasi kukulangin tayo sa oras.
63:16.0
hindi po kami palabas.
63:18.0
Hindi po kami entertainment.
63:20.0
Hindi po kami drama.
63:22.0
Hindi po kami production.
63:24.0
Mga totoong tao po ito.
63:26.0
Hindi na po mahalaga
63:28.0
kung anong kinabibilangan mo.
63:30.0
Kristiyano, kapatid na Muslim.
63:32.0
Lahat po tinutulungan.
63:36.0
Kahit na nga hindi Pilipino, tinutulungan namin.
63:38.0
Kahit dayuhan pag lumapit.
63:40.0
Simple lang pong aming sinasabi.
63:42.0
Pag lumapit po sa amin,
63:44.0
wala po kaming tinatanggian.
63:46.0
Libre pong aming serbisyo.
63:48.0
Mahalaga po sa amin
63:52.0
At bawat sumbong,
63:54.0
pinakikinggan po namin,
63:56.0
iniintindi po namin, tinitingnan po namin
63:58.0
mahakpang at susulosyon.
64:00.0
So mga hakpang na
64:02.0
kung paano namin lulutasin.
64:08.0
Umaasa rin po kami sa mga tanggapan ng pamahalaan.
64:10.0
Hindi po kami nagsisino.
64:12.0
Hindi po kami na magbagagaling
64:14.0
doon sa mga dalubhasa tulad ng mga abugado.
64:16.0
Malaki pong respeto namin sa mga abugado.
64:20.0
ang mga tanggapan na kung saan inataasan
64:22.0
ang gobyerno para
64:26.0
alagaan, tingnan ang karapatan
64:28.0
at kapakanan ng mga mamamayan natin
64:30.0
dahil yun po ang trabaho na sa gobyerno.
64:34.0
napapabilis lang namin.
64:36.0
Kaya bawat sumbong,
64:38.0
iniimbestigahan. Ano mang reklamo,
64:40.0
binibigyan ng pansin.
64:44.0
Pinag-aaralan. Mahalaga sa amin,
64:46.0
90% nasa sulosyon.
64:48.0
Hindi namin pinag-uusapan
64:50.0
ng problema. Aksyon!
64:52.0
Ito po naging isang Pampansang Sumbongan.
64:54.0
Tulong Tulfo. Servisyo Tulfo.
64:58.0
Ako po si Ben Tulfo.
65:00.0
Sampunan ang aking mga kapatid na si
65:02.0
Senator Rafi Tulfo, Congressman Erwin Tulfo.
65:04.0
Ito po ang hashtag
