00:58.0
Sige, akit lang po tayo. Tanggalin ko lang po aking janelas.
01:06.0
Huwag kayong maya, ah.
01:09.0
Agka-ulaw, ako si Paul. Hi.
01:14.0
Anong pangalan mo, ate?
01:25.0
Isa, dalawa, tatlo.
01:26.0
Yung babae yung nasa inalim?
01:28.0
Okay. Anong trabaho ng imong bana?
01:34.0
Nagmamama din siya, oh.
01:37.0
Ilan taong ka na?
01:52.0
Pila edad ka nagminyo?
02:08.0
Yung panganay mo ilang taon ah?
02:21.0
Hindi niya alam yung...
02:22.0
Siguro mga nasa 18 ka nag-asawa?
02:27.0
Hindi ka minor nag-asawa?
02:35.0
Dili, nag-asawa lang?
02:38.0
Pwede kami sulod sa balay mo?
02:40.0
Pwede ka dito tayo?
02:43.0
Oo, may mga dahon.
02:44.0
Ano yung dahon-dahon?
02:46.0
Anong gagawin dyan?
02:50.0
At least maayos-ayos po ang kanilang bahay dito.
02:54.0
Maayos naman pero...
02:56.0
Wala silang mga ano.
02:58.0
Mga sanina nyo, te?
03:02.0
Wala silang maayos na lagay ng gamit.
03:04.0
Hindi, may kusina mo.
03:10.0
Kamusta ang buhay nyo dito?
03:12.0
Kamusta nyo ang kinabuhid ni Riba?
03:24.0
Tilagsamin kuan sa bukas.
03:26.0
Minsan lang kayong makainang bigas?
03:29.0
Yung mga anak mo nag-aral?
03:31.0
Nagskwela mong mga anak?
03:34.0
Hindi na sila nag-aral?
03:43.0
Wala kayong pang-tustos sa pag-aaral?
03:46.0
So lahat ng mga anak mo hindi nag-aral kahit isang beses dili nag-aral?
03:53.0
Sana nag-aaral yung mga bata.
03:56.0
Upo tayo dito, ti.
03:57.0
Para maayos yung ano.
04:03.0
So yung panganay mo, yung nasa baba,
04:05.0
mamaya puntahan po natin,
04:07.0
hindi siya nag-aaral din?
04:09.0
Dosi anyos na tao?
04:12.0
Kahit grade one dili?
04:14.0
Nakapa grade one?
04:18.0
Naka-school, wala.
04:19.0
Wala yung matapos.
04:21.0
Ah, walang matapos.
04:24.0
Ang gaganda ng mga bata.
04:25.0
Ito na yung pinakabunso?
04:27.0
Wala nang kasunod yan?
04:31.0
Ah, ito bahay nyo talaga to?
04:35.0
Pag-uuma lang trabaho ng mister?
04:37.0
Yung anak mo sa baba,
04:39.0
nakita namin gumagawa siya ng,
04:41.0
sa Tagalog, sasa.
04:45.0
O gagamitin sa balay?
04:53.0
nagawa siya ng nipa.
04:58.0
Gagamitin sa balay?
05:03.0
Ibububung sa kanilang balay.
05:08.0
May matrapa lang.
05:09.0
Nakatawa kasi sila,
05:11.0
at least dito may ganito.
05:13.0
Dito kami kasi sa Agusan.
05:16.0
Katotobo rin sila,
05:17.0
pero ang maganda sa kanila,
05:19.0
may nagagawa silang nipa.
05:21.0
Compare dun sa mga napuntahan namin talagang,
05:24.0
di sila nakakagawa ng ganyan.
05:26.0
Pambubung daw po nila.
05:29.0
May pagkain kayo dyan?
05:44.0
panaibto niyo kamote.
05:57.0
kasi wala may naiinuan.
06:00.0
Pero sanay naman kayang kumainun, no?
06:03.0
Healthy naman yung kamote.
06:05.0
Healthy yung mga kamoting kahoy.
06:09.0
At least mayroon pong
06:12.0
Ang kaganda naman ang mga anak mo.
06:17.0
Bibigyan namin kayo ng bigas
06:20.0
para kahit paano eh
06:23.0
makatikim ulit ng bigas.
06:26.0
Pahinga muna yung kamote.
06:29.0
healthy naman talaga yung pagkain na yun.
06:32.0
Bibigyan din namin kayo dito ng grocery.
06:36.0
Magtitingkoy lang ako kay
06:38.0
para sa grocery natin.
06:40.0
Thank you so much.
06:43.0
Bibigyan ko kayo ng tinapay.
06:50.0
Oo, naintindihan namin.
06:51.0
Mahirap lang talaga yung buhay mo
06:53.0
kayo po ay nasa bundok.
06:55.0
Gusto mo ang tinapay?
07:01.0
Dali, bukang plato.
07:02.0
Ikakain ko yung tinapay.
07:36.0
Pabukas na akong tinapay.
07:42.0
Binilang ko kayo nito
07:46.0
para mayroon kayo
07:57.0
Magkakapi kayo dyan?
08:00.0
O, nandiyan kape.
08:02.0
May siyampu, sabon,
08:14.0
kasi favorite po nila yung tinapa.
08:18.0
O, kumain mo ito.
08:20.0
Ang tapos binigyan ko kayo nito,
08:22.0
binilan natin sila ng
08:24.0
pag may kalantura ang mga bata.
08:28.0
Pag may kalantura ang mga bata,
08:30.0
anong ginagamot nyo?
08:36.0
Pero at least sanay sila dun sa
08:37.0
kahit walang gamot, gumagaling.
08:39.0
Pero just in case lang na
08:40.0
may lagnat ang bata,
08:44.0
hatiin lang para sa bata.
08:49.0
Pag sumakit ulo nyo,
08:51.0
inom kayong biogessic.
08:55.0
pag masakit ang mga katawan,
09:00.0
minsan may kabag,
09:10.0
Nakain kayo yung tinapay?
09:25.0
Para sa inyo yan.
09:28.0
Nakain kayo yung tinapay.
09:32.0
Ang wakain din si kuya.
09:38.0
Ito na, sa inyo na ito.
09:42.0
Mas maigi na po na
09:43.0
talaga nagdadala kami ng ganito.
09:46.0
mayroon kami yung bigas dito.
09:51.0
Nakain kayo yung bigas.
09:54.0
may pagkain na kayo mamayang gabi.
09:57.0
At saka sa mga susunod na araw.
10:03.0
Pera, mayroon kayong pera?
10:11.0
Paano pag may kailangan kayong bilhin?
10:19.0
O, may asin na dyan.
10:21.0
Binila ka na may asin,
10:22.0
kasi importante sa mga katutuboy yung asin.
11:02.0
Kasi pag tinignan nyo po yung kusina nila,
11:04.0
wala kayong makikita na kahit na,
11:07.0
kahit na ano-ano nila.
11:09.0
Kahit na bedsheet or asin.
11:15.0
Kundi yung mga kaldero na nandyan dyan.
11:20.0
Wala rin silang istak na bigas,
11:23.0
So, bundok na ito,
11:24.0
napakalayo nito sa syudad.
11:28.0
Kung kayo po ay nakarating na ng Dabao
11:31.0
at nakapunta kayo dito,
11:32.0
dumadaan yung aeroplano dun sa bundok mula Balensia.
11:36.0
Yung bundok na natatanawin nyo pa,
11:38.0
landing ng Dabao,
11:39.0
yung pong bundok na yun.
11:41.0
Agusan na ito eh.
11:44.0
Hindi na po ito part ng Dabao region.
11:46.0
Nasa Agusan del Sur na po kami.
11:48.0
Pero nasa bundok po kami ngayon.
11:51.0
At dito namin sila natagpuan.
11:57.0
Bigyan kitang pera, ate.
12:00.0
Pasensya na po kayo kung yung naibibigay namin ay
12:03.0
kumbaga hindi siya bariya.
12:06.0
kaya naman hindi bariya yung naibibigay namin
12:08.0
kasi minsan pag nagwi-withdraw kami,
12:10.0
wala din naman po kami.
12:11.0
Sa bank, minsan wala din available,
12:13.0
kaya mga buo na lang yung nadadala namin.
12:16.0
Pero mayroon naman siguro dito sa mga tindahan,
12:18.0
kahit nasa sa bundok,
12:19.0
kahit paano may kabuhayin yung mga tao
12:21.0
na kinikita pa rin na may pang-bariya pa din.
12:25.0
Bigyan kita nito, ate.
12:27.0
Ganon mo yung kamay.
12:31.0
Kabalo mo kung ilan to?
12:37.0
Bigyan kita one thousand?
12:41.0
Pag dinagdagang ko yan, ilan na siya?
13:06.0
Meron ka nang five thousand.
13:09.0
Anong gagawin ni ate sa five thousand?
13:14.0
Sige, palitin niya mo gran sa five thousand.
13:16.0
Kuan, ubag, mga palato, kaldero.
13:22.0
Kasi wala kayo noon.
13:29.0
Malipay ta kay Nakay nakita.
13:38.0
O, bensan hindi natin ine-expect yung biyaya ng Panginoon, ano?
13:42.0
Magte-thank you lang po kay Tita Phoebe Angels.
13:45.0
Maraming salamat po sa five thousand.
13:47.0
At para sa grocery, parang thank you po tayo kay Tita Phoebe Lab.
13:51.0
So, yung five thousand, bahala ka na kung ano ang gusto mong bilhin.
13:55.0
Kung ano ang palit.
13:56.0
Sabi niya po, bibili siya ng kaldero.
14:05.0
Ano ba yung centro? Santo Tomas?
14:13.0
So, Loreto po ang centro nito. Napaka-layo.
14:17.0
Pupunta pa kayo doon?
14:19.0
Saan kayo magpalit?
14:20.0
Kuan ro, mag centro.
14:24.0
Sino po punta doon?
14:33.0
at least po magkakaroon sila noon.
14:35.0
So, next time na pag-akit namin ng bundok,
14:38.0
at least nagkakaroon kami ng idea sa bawat dadali namin.
14:42.0
So, minsan, bumibilit talaga kami ng banig,
14:47.0
pero usually ang dala talaga namin pagkain.
14:49.0
So, at least nagkakaroon kami ng idea ngayon
14:52.0
na sa bawat pag-akit namin ng bundok,
14:54.0
kung ano yung dadali namin.
14:55.0
So, ngayon pwede kami magdala ng kaldero,
14:58.0
Yung mga baso, mga ganyan,
15:00.0
para malaking tulong at nagagamit po ng mga katutubo.
15:06.0
Maabala ka namin.
15:08.0
So, siya po ay gumagawa ng sasa.
15:10.0
Yung taong ka na.
15:15.0
So, siya po yung panganay ni ate.
15:18.0
So, ikaw gumagawa nito
15:20.0
para may pangbubong ka sa bahay, no?
15:25.0
Napakaganda na rin batang ere.
15:27.0
Hindi ka na daw nagskwela.
15:29.0
Hindi mo na magskwela?
15:37.0
So, pumapasok ka nang wala kang baon sa school?
15:42.0
Na ano lang grado mo nung nag-aral ka?
15:45.0
Nakapag-grade one ka?
15:48.0
Pero gustong-gustong mong mag-aral?
15:50.0
Ano yung pangandoin mo?
15:55.0
Gusto daw po niya maging maestra.
15:57.0
Usually talaga yung mga katutubo,
16:00.0
maestra talaga yung gusto.
16:02.0
Para makanood doon ng mga buti.
16:09.0
Ang mga katutubo din?
16:12.0
Pero paano lang na yun?
16:13.0
Hindi mo na matutupad yung pangarap mo?
16:21.0
Plano mo pang mag-aral?
16:24.0
Madulsi anyos na itong mga kabahayan.
16:27.0
Buti nga, hindi ka pa nag-asawa.
16:31.0
Bukod doon sa pagiging teacher,
16:33.0
ano pa yung pangarap para sa pamilya?
16:35.0
Pangandoin mo sa imong pamilya?
16:39.0
Para masayang bahay.
16:44.0
Nakakaintindi ka ng Tagalog?
16:47.0
Nakakaintindi siya ng Tagalog.
16:50.0
Gumagawa po siya nito.
16:53.0
Ikaw din magkakabit niyan sa bubo?
16:57.0
Hindi, aking daddy.
17:00.0
Ah, ang tawag mo sa tatay mo, daddy?
17:06.0
Ah, napakasipag mong bata.
17:07.0
Ano pa yung ginagawa mo dito sa family
17:19.0
Ano pa ang ginagawa mo?
17:25.0
Paano yan ngayon?
17:28.0
tapos hindi ka naman nag-aaral.
17:31.0
Hindi mo ba pinipilit
17:32.0
sina papa at daddy mo
17:33.0
na pag-aralin ka?
17:36.0
Sinasabi mo na pag-aralin ka?
17:38.0
Next, ngayong pasokan,
17:47.0
Wala ka pang pambilin ng
17:50.0
Ah, di grade 1 ka ulit?
17:53.0
Malayo ba school niya dito?
17:57.0
Ah, hindi na pinuntahan natin.
18:04.0
Marami kayong kasama.
18:06.0
Marami kayong kasama?
18:08.0
Diyan at diyan pa.
18:10.0
Ganda na rin batang area mo.
18:12.0
di kailangan mo ng bag?
18:23.0
Para sa sunod na pasokan,
18:26.0
Kahit bigyan kita pang bili.
18:42.0
Pero yung grade 1 lang ito.
18:44.0
Pero nabaro ko nun siya.
18:47.0
Ang galing naman.
18:49.0
Bili ka ng gamit, ha?
18:51.0
Para may magamit ka sa school,
18:52.0
sa sunod na pasokan,
18:57.0
Para yung pangarap mo sa pamilya.
19:04.0
O gaano mo kamahal ang mong pamilya?
19:09.0
May mga sanina ka ba?
19:11.0
Wala. Gamay lang.
19:13.0
Ilan ang sanina mo?
19:16.0
Ilan ang mong sanina?
19:17.0
Ilatan ang mong sanina.
19:18.0
Ilan ang mong sanina?
19:19.0
Ilatan ang mong sanina?
19:29.0
At least may gamit.
19:30.0
Maya may bibigyan kita ng gamit.
19:33.0
Sige, tago mo muna yung pera mo.
19:34.0
Ilating mo sa bulsa.
19:42.0
Sige nga, gawa ka nga nito.
19:44.0
Ang galing na rin batang R.O.
19:48.0
Yung ibang mga katutubo,
19:50.0
dun sa pinupuntahan namin,
19:52.0
walang mga ganito.
19:53.0
Pero mabuti sila,
19:56.0
Pero may tong batang ito siya pa
19:58.0
ang gumagawa ng mga ibububong nila sa bahay nila.
20:02.0
Nagtutulong ako sa aking daddy.
20:05.0
Nagtulong ka sa daddy?
20:07.0
Napakabait naman ito.
20:15.0
ubos na yung uway.
20:38.0
Dosi anos lang ito mga kababayan.
20:44.0
gumagawa ang nanay ko nito,
20:45.0
pero hindi kami tinuruan eh.
20:52.0
Ay, matinik pala yan.
20:57.0
kasi ang ginagawang ganito,
21:02.0
mga tabi ng dagat.
21:22.0
ibabalik ulit pa ganoon.
21:39.0
O, yung iba nakaka-relate dito.
21:42.0
O, yung mga marunong gumawa po nito.
21:49.0
Ito na yung finished product.
21:51.0
Ikaw lahat gumawa nyan?
21:53.0
O, galing naman na rin batang ere.
21:55.0
Ito na po yung finished product niyang ginawa.
21:59.0
Kasi yung bahay po nila sa taas,
22:01.0
yung bubong doon yung papaltan po nila.
22:08.0
Mag-aral ka pagdating na school, ha?
22:11.0
Para matupad mo yung pangarap mong maging teacher, no?
22:14.0
Sana makabalik kami dito.
22:16.0
Ano ulit pangalan mo?
22:22.0
Ah, si tatay mo to?
22:25.0
Ah, anong dala ni kuya?
22:33.0
Ah, Gabi at siya ka.
22:37.0
O, sige. Halika sa taas.
22:38.0
At kukuunin natin yung mga damit mo.
22:41.0
Ito po si Marbilin.
22:43.0
So, alam niyo po mga kababayan,
22:44.0
lahat ng mga tinutulungan natin,
22:45.0
talagang may Lin,
22:48.0
ngayon may Marlin,
22:49.0
at saka may Angeline pa tayong tinulungan.
22:52.0
Talagang sa mga Lin po,
22:53.0
talaga tayo dinadala.
22:57.0
Anong pagpangalan?
23:00.0
Napakaganda nitong bata na to.
23:08.0
Bagong opera kasi ako eh.
23:12.0
kung bumati ni Kuya Franky mo,
23:14.0
magiging kayo ng mga sanina.
23:15.0
O, salamat tayo sa balay.
23:34.0
Ibigay natin ang sanina,
23:41.0
Ay, bagay talaga.
23:42.0
Sakto, sakto to kay Marbilin.
23:48.0
Ang bagay to sayo.
23:52.0
Pwede ko siyang suotan?
24:13.0
Para pag nagskwela ka na ulit.
24:31.0
Ang ganda nila yung batang ere.
24:34.0
Pamukha na kanyang nanay at tatay.
24:38.0
Ayan, may cortina na.
24:40.0
Marunong ka mag-ayos ng balay?
24:43.0
Ayan, may cortina, Bi.
24:45.0
Kakabit mo sa inyo.
24:51.0
Pangana ito sa kanila eh.
24:53.0
May damit na si baby.
24:56.0
Para yan kay kuya.
24:58.0
Para ba ito kay kuya?
25:00.0
Gusto mo ito kuya?
25:08.0
Agwa na, tanggalan ng damit.
25:22.0
Come up, come up.
25:32.0
Thank you so much po sa nag-donate.
25:37.0
Anong kaya erigaling?
25:44.0
Tuloy ko nalang sa sky.
25:46.0
Wala kayong towel?
25:54.0
Towel kayo para pag naligo, may towel.
26:00.0
Ay, ito nakasya na ito kay kuya.
26:13.0
Kasi pag December, malamig.
26:17.0
O, bugnaw para...
26:31.0
Dito, kasha rin ito dito eh.
26:33.0
O, parang kay ate.
26:36.0
Kaso baka alabas yung anong nya.
26:50.0
Pag nagsuot ka nito,
26:51.0
magdoble ka damit ha?
26:53.0
Para di labas yung likod.
26:58.0
Ay, ito kay ate na ito.
27:01.0
O, ito sa'yo ito.
27:03.0
Inaantay niya sabi,
27:04.0
bakit ako wala pa?
27:08.0
Ay, bagay talaga ito sa'yo.
27:18.0
Thank you so much po
27:19.0
sa nagpapigay nitong damit na ito.
27:21.0
Ayaw na sa sky niyo po.
27:22.0
Maraming, maraming salamat.
27:25.0
ibibigay namin sa ibang kapitbahay ha?
27:29.0
kasuotan o damit.
27:32.0
Magte-thank you lang.
27:35.0
Magte-thank you lang po ulit
27:36.0
ang kay tita P.B. Love
27:37.0
at kay tita P.B. Angels.
27:39.0
Maraming salamat.
27:40.0
Masaya po ang mga bata
27:48.0
At sana hangad ko
27:49.0
nakapag-aral ang mga bata.
27:51.0
Para hindi ganito
27:52.0
yung buhay po nila.
27:56.0
Maraming salamat.
