* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Good evening, guys. Welcome to tonight's episode of Facts Verse.
00:28.0
As always, maraming maraming salamat po sa patuloy niyo pong pag-suporta dito po sa ating programa. Alam niyo po ang mga pinag-uusapan natin dito ang mga hard issues.
00:38.0
And ang goal po natin is to simplify many of these hard, difficult issues para mas maunawaan po natin yung epekto sa atin nitong mga issues na ito.
00:48.0
So para ngayong gabi ang pag-uusapan po natin kasi bago po yung ating Secretary of the Department of Health si Dr. Ted Erbosa and marami siya mga finofloat na mga ideas or mga plans in the coming months or even years.
01:03.0
So ganoon naman talaga. Pagbago ka sa position, siyempre dapat may roadmap, may plano ka. Isa po ito sa mga binabanggit niyang proposals or plano ay yung payagan daw yung ilang mga nursing graduates na hindi pa pumapasa sa nursing licensure examinations na makapagtrabaho na sa ilang mga ospital.
01:21.0
Pero in short, yung mga hindi pa pumapasa o yung mga bumagsak doon sa mga nakaraang licensure examination. Pero sinasabi niya, hindi naman daw lahat. So yung mga nakakuha ng grades between 70 and 74, baka pwedeng i-absorb temporarily sa mga ospital at of course magde-designate sila ng isang deadline kung saan dapat eventually pumasa sila doon sa board exams.
01:48.0
So pag-usapin po natin yan sa konteksto ng paglayas ng napakaraming nurses natin, nagpupunta sa iba't ibang mga bansa dahil nga hindi ganoon kaganda yung opportunities dito sa Pilipinas comparado sa opportunities na meron sa ibang bansa.
02:03.0
So isa sa mga itatanong natin sa mga panahuhi natin, okay ba itong plano ng Department of Health Secretary ngayon? At pangalawa, ano ang problema natin? Kulang ba tayo sa nurses? O kulang lang talaga sa tamang pasweldo, tamang pasahod at beneficia sa mga nurses? At marami naman talaga tayo pinuproduce. Yan ang mga pag-uusapan natin ngayong gabi.
02:33.0
So ito siya po, matagal na yan. Advocate po siya ng mga reforma sa ating public health. Magandang gabi po sa inyong lahat and welcome po sa ating Facts First program. Good evening Dr. Tony, good evening Ma'am Jocelyn.
03:03.0
Q1. Sa Filipino Nurses United, hindi kami nag-agree doon? Sa tingin namin mas maganda sana ma-prioritize na ma-employ ang registered nurses na walang trabaho o kaya nagtatrabaho sa mga non-nursing jobs?
03:33.0
Q1. Sa Filipino Nurses United, hindi kami nag-agree doon? Sa tingin namin mas maganda sana ma-employ ang registered nurses na walang trabaho o kaya nagtatrabaho sa mga non-nursing jobs?
04:03.0
Q1. Sa Filipino Nurses United, hindi kami nag-agree doon? Sa tingin namin mas maganda sana ma-employ ang registered nurses na walang trabaho o kaya nagtatrabaho sa mga non-nursing jobs?
04:33.0
Q2. Sa Filipino Nurses United, hindi kami nag-agree doon? Sa tingin namin mas maganda sana ma-employ ang registered nurses na walang trabaho o kaya nagtatrabaho sa mga non-nursing jobs?
05:03.0
Q3. Sa Filipino Nurses United, hindi kami nag-agree doon? Sa tingin namin mas maganda sana ma-employ ang registered nurses na walang trabaho o kaya nagtatrabaho sa mga non-nursing jobs?
05:33.0
Q3. Sa Filipino Nurses United, hindi kami nag-agree doon? Sa tingin namin mas maganda sana ma-employ ang registered nurses na walang trabaho o kaya nagtatrabaho sa mga non-nursing jobs?
06:03.0
Q4. Sa Filipino Nurses United, hindi kami nag-agree doon? Sa tingin namin mas maganda sana ma-employ ang registered nurses na walang trabaho o kaya nagtatrabaho sa mga non-nursing jobs?
06:33.0
... At pag lahat tayo on one page, lahat tayo magkakasundo. Yan sa akin kasi mahirap magsalita ng hindi mo nakikita ang helicopter view of the situation at talaga marami ang madibismaya pagkaganoon. So yan sa akin pauna nasagot ko.
07:03.0
... Ito natatawag na ibang trabaho na maaaring ang isang nurse ay guwa pero hindi directly related sa panggagamot. Yan ang ginagawa sa staff gap measure pero short term lang siya. We need a long term and solid and definitive solution."
07:33.0
Q5. Sa data sa board exams, pero hindi pa sumeswelde ng tama, tama ba contractual pa lang at ang iba hindi pa naabsorb sa ating healthcare system? Ilan pinag-uusapan natin dito?
08:03.0
... May nakapasang mahigit 10,764. Noong November 2022 ay mayroong 18,529 na nakapasa. So ano po yan? Pulang-pulang 30,000 na ang bagong pasa. Kaya ang tanong po namin saan ba itong bagong pasa ng board exam?
08:34.0
... Bukod pa po doon sa napakaraming unemployed nurses at hindi regular ang position o permanent. Napakadami pa po na wala sa non-nursing jobs. Bakit po wala sila sa nursing profession kasi hindi po sila natutuwa o masaya sa kinalaglagyan nila bilang nurse?
08:57.0
... Napakababa niyang sako, napakabigat ng responsibilidad, napakadaming hinahandal na patient. Lampas-lampas sa tamang work hours, nag-work ng 12 hours, 18, 36 hours ang isang nurse sa kada shift.
09:14.0
... So sino ba naman ang matutuwa? Yung talagayan ng mga kontrakto, halimbawa after 3, 6 or 1 year wala na silang online trabaho, mateterminate na ang contract nila. Ironically po sa mismo Department of Health ang daming under ng Nurse Deployment Program nurses ang hindi na-rehire ngayong taon...
09:44.0
... So hindi po natin ihire itong mga job order nurses na nangangailangan ng trabaho at gusto naman nating mahikayat na mag-stay on. So kung ikaw tinanggal ka sa trabaho syempre dismayado pa. Tapos nandito ng napakagandang oportunidad, napakaraming oportunidad na in-offer ng recruiting countries...
10:14.0
... Pero kung ganyan ang nakikitang kalagayan na napakababa na ng sahod, wala pang security of tenure, hindi pa nabibigay ang reserve na beneficyo, ang daming usapin na sa tingin ng FNU dapat matugunan muna at kaagaran, yan ang panawagan namin sa pamahalaan...
10:44.0
... Kundi kahit sa aming profesyon umaanis na rin ang ating mga license. Lumilipat na po ng ibang karir. Napansinan natin yan sa mahabang panahon pero lalo higit pa nitong height ng pandemic at pagkatapos ng pandemic."
11:14.0
Q1 of 2022, may provision na dapat ang government nurses should have been receiving salary grade 15, which is sa salary standardization law umaabot ng P32,000 to P35,000.
11:44.0
... Kung ini-implement nila ang tama ay P35,000 to P36,000. Pero marami pong nurses sa gobyerno na hindi pa rin nakakatanggap dahil na-exclude ang job order nurses, ang mga nasa LGUs, so nasa salary grade 11 lang sila.
12:14.0
... So yan nagre-range ng P10,000 to P12,000 a month. Napakababa po yan. Kung hindi rin sila regular, mas mababa pa. Kaya kahit sa website ng DOLE, ang national average na natatanggap ng isang nurse sa private sector ay P10,000.
12:44.0
Q1 of 2022, may provision na dapat ang government nurses should have been receiving salary grade 15, which is sa salary standardization law umaabot ng P32,000. Pero marami pong nasa LGUs, ang mga nasa LGUs, so nasa national average na natatanggap ng isang nurse sa private sector ay P10,000. Kaya kahit sa website ng DOLE, ang national average na natatanggap ng isang nurse sa private sector ay P10,000.
13:14.0
... Parang ganoon nga siguro pero ang siguro maganda kasi yan i-discuss sa PRC, Philippine Nurses Association para sa nurses, then sa PMA at other societies kung may classification ng nurses na nakapasa o hindi nakapasa at anong kanilang magiging job description at magkano ang magiging sweldo nila.
13:44.0
... May mga josie kasi marami mga nurses na nasa ibang trabaho at jobs at mababa ang sweldo. Kaya may urban migration din ang ibig sabihin ng Christian, lumilipat from the countryside sa national capital region. 50% of the healthcare workers are practicing in the NCR. So may urban migration.
14:14.0
... Kasi nabanggit ni Ms. Josie na ang sweldo pagpalagay ng P15,000 ang layo ng P30,000 at P40,000 sa government. So mag-aagawan din yan. Pero kahit nasa government ka after 2-3 years din, aalis din kasi din siya. According to the PHAP, 50% na umalis ng nurses for the last 2-3 years.
14:44.0
... Ang pag-solve yan nakikita ko, bayaran muna natin ang dapat bayaran sa pandemya. You have to walk the talk. Narinig ko sinabi ni Sec. Erbosa kakausapin niya ng DBM sa una niyang meeting sa Department of Health para ma-release yan. Kasi that will be, as an example of commitment na gusto mong solve ang problema.
15:14.0
... Ang number 1 siya ang healthcare workers at dapat bayaran. And number 2, i-gather mo silang lahat para malaman talaga at magkaalaman isang meeting lang yan. Ang healthcare workers siya ang backbone ng healthcare system. And then from there magkakaroon sila ng plan of action na i-carry out natin. Sa tingin ko yan ang dapat na gawin.
15:44.0
... But hindi pa pwedeng gawin ng PRC yan without the imprimatur of the national organization ng doktor at nurses at magiging ibang healthcare workers."
16:14.0
Q1. Ang tanong po namin diyan? Ano ba talaga ang gusto natin solusyonan? Ano ba talaga ang gusto natin tulunan?
16:44.0
... Ito pa ang makakasolusyon sa ating problema o baka maka-create tayo ng dagdag na problema sa ating healthcare system at sa kalusugan ng mga mayan. Nag-agree din ako sa sinabi ni Dr. Liatso na maaaring meron tayong issue diyan ng competency.
17:14.0
... At gustohan po siyempre ang ating mga pasyente, ang ating komunidad, ang ating mga mayang Pilipino. Gusto po natin sana mag-maintain ang ating standards sa ating healthcare system.
17:44.0
... Ang talidad, komprehensibo at safe na patient and nursing care, healthcare sa ating mga mga mga. So sa amin sa FNU hindi po namin nakikita ang top at tamang solusyon kundi kailangan po tugunan natin ano ang mga core issues kung bakit umaalis po, hindi kontento at hindi nararamdaman ng mga nurses ang pagpapahalaga sa kanina.
18:14.0
At sa FNU, kung pinapahalagahan po natin ang nurses, pinapahalagahan din po natin ang kalusugan at buhay po ng bawat mamamayang Pilipino. Kasi kung tutusin ang nursing profession po isa sa napakahalagang component ng ating sistema ng pangkalusugan, gaya ng sabi ni Dr. Liatso na mahalaga ang kalusugan...
18:44.0
... Kumbaga hindi natin dapat magdalawang isip. Kailangan pag-isipan natin mabuti paano natin ma-prioritize ang kalusugan ng mamayan. At ang nurses po bumubuo ng pinakamaraming sa healthcare system ayon sa World Health Organization na 71.2% ang nurses ng healthcare professionals sa kanilang datos noong 2021.
19:14.0
Q1. Ano ang kalaki ang papel na ginagampanan ng mga nurses sa atin? At gano'n kapatay?
19:44.0
... Muka siyang matakas pero pag pininan natin ang presyo ng bilihin ngayon, I don't think mabubuhay kayo ayos dyan, 32-35 or even 36.
20:14.0
... Ang tingin ko kasi hindi nare-recognize ang problema head-on. Ang diagnosis kasi nakita natin sa sinabi mismo ng organization. Ang una mababang pasahod, pangalawa job security, at ang pangatlo benepisyo.
20:44.0
... Kasi kahit anong gawin ni Sec. Erboza o kung sino pang susunod na Department of Health Secretary o Presidente, pumunta nga si BBM noong unang convention ng nurses, tuwan-tuan sila nasa Manila Hotel. Tapos narinig ko ipari-release ni BBM ang budget para sa nurses. Akala ko yan na yan, hindi pala yan."
21:14.0
... So sabi ko wow, big time. E yan din, hindi rin. So nakikita ko ganito, i-recognize natin ang problema ay budget. So kung budget dapat i-discuss ng Kongreso tapos aproba ng Senado. So we will not come up with the P300,000 na inu-offer minimum sa other countries.
21:44.0
... People naman will stay for a reason. Hindi lang lahat pera yan. May vertical growth ka ba? May academic growth ka? May ecosystem ka ba? So nandun ka sa Singapore may financial capital ka pero at the expense of social capital hiwalay ka, ayaw mo rin yan.
22:14.0
... P300,000 may cost of living na ganito, nandito naman ang pamilya ko. Rather than I'll be in Singapore P300,000, ang high cost of living ganito. Wala rin iuuwi. So you gain in the financial capital pero you lose on the family and social capital. Eventually walang mananalo doon.
22:44.0
... Slow burn lang siya pero hindi lang ko inisip na umalis doon kasi umalis din ng mga kaklasi ko. Pero okay din ako with time kasi ang family mo okay din. So hindi lang puro pera siya, it should be a holistic view na may vertical growth, may benefits ka at integrity mo doon.
23:14.0
... May risk na una nag-inject ng bakuna. Ngayon sa atin sa pandemia, ang heroes, inaasam ko yan sino ang heroes ng pandemic. Ginanap niya sa Singapore the other day, ang PM nag-award sino ang heroes ng pandemic at talagang binigyan yan.
23:44.0
So sa akin maraming bagay na dapat pag-usapan. It's not all about money. Kaya lang lumalabas ang pera ngayon dahil talagang hirap-hirap ang mga tao. So kailangan lang increase mo para you have reason to stay and then add vertical growth and other things for them to stay.
24:14.0
So may benefits ng mga tao roon. Ako hindi nakuha alas kung P80,000 ang sweldo at P300,000 sa Singapore. E ako I can go to Manila anytime. Pwede na dito kasama mo naman ang pamilya mo. Those are important things we need to consider as well."
24:44.0
Q1. Inhumane naman ang pasweldo sa nurses? Even sa residents, alam ni Dr. Toni yan. Pag nag-medical resident ka sa private hospital, napaka pitan sa sweldo, parang utang na loob mo na tinanggap ka. Pero napaka vital ng role na ginagawa ng residente sa mga private hospitals. Mamaya papasagutin ko kayo diyan. Sa mga nurses muna, bakit parang napaka kunat ng mga private hospitals? Hindi makapagbigay ng humane salary?
25:14.0
Itanong din sa pamahalaan kasi yan nagbibigay ng minimum wage sa ating mga nurses sa private sector. Wala silang nilalabag na batas dahil sumusunod sila sa minimum wage. Yan ang nakasaad. Wala kasing category na hire.
25:31.0
Wala pwedeng sabihin na professional category. Kaya meron mga malalaking private hospitals na nagbibigay ng perks, mga incentives. Kaya ang take-home pay nila ay mas malaki sa minimum wage.
26:01.0
Pero talagang mababa pa rin po. At marami pa pong problema dyan kasi mga bagong hired nila, yan ang tinasa nila. Yung mga senior nurses na dati na, yan pa ang mababa. So na-demoralize yung ibang nurses na dati nang nakatrabaho, bakit yung bagong pasok mas mataas pa yung sahot sa akin. So yung iba, aalis na lang sila.
26:31.0
Pero tulungan sana doon sa on the ground. Pero syempre marami pong problema or issues dyan. Kaya yan sinasabi namin, sabi ni Dr. Leacho, dapat taasan yung sahot ng mga nurses. Kaya yung panawagan nga po sana namin ay maging P50,000 ang entry salary ng mga nurses, both sa public and sa private sector.
27:01.0
So may overhouse na may phenyl na house bill, house bill 4599, an act increasing the minimum salary of nurses to P50,000 every month in private and public sector. Nakasaad din po dyan yung proposal na sana may subsidy po sa maliliit at medium size na private hospital. Subsidy sa unang 3 taon.
27:29.0
Yan po yung aming proposal. Recognizing yung may maliliit na hospital na nag-suffer talaga sa krisis natin sa talusugan ngayong height ng pandemya at sa economic crisis, yan po sana ang gaya nang sabi ni Dr. Leacho, dapat may steps ang ating legislators kung paano ang steps.
27:59.0
Pero tulad ng mandated COVID benefits bakit hanggang ngayon hindi pa binigay. So isang cost din yan ng demoralization ng nurses at iba pang healthcare workers na sinasabi natin paulit-ulit na heroes ng ating pandemya.
28:29.0
Meron 12.5B pesos pa na utang na COVID benefits sa ating healthcare workers na sa tingin namin mas malaki pa dapat. Kasi binawasan pa nga po ng DOH yung beneficiaries ng COVID benefits kasi sabi nga natin hindi namin na-limit sa 500,000 na healthcare workers.
28:52.0
Yung unang data ng DOH yan ay 1.8M kaning lahat. Bakit naging 500,000 plus nalang nung tatanggap ng health emergency allowance? So ang daming deserving na naglingkod sa bayan lalo ng height ng pandemic na hindi nabigyan. At kasaguyang hindi pa rin nabigyan. Ang dami pa.
