* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Ang Pilipinas ay matatagpuan sa tinatawag na parte ng mundo na ang Pacific Fire
00:05.1
na ang ibig sabihin ay napapaligiran tayo ng mga kalupaan
00:09.0
kung saan maraming mga akibong mga bulkan sa ibabaw man ng kalupaan
00:13.8
maging sa ilalim din ng karagatan
00:16.0
Ayon sa ating mayamang kultura at makalumang paniniwala
00:19.8
limang mga bathala dito sa Pilipinas ang maaaring makapagdulot ng lindul at pagsabog ng bulkan
00:26.5
Ito ay nangangahulugan lamang mga katinagalog ko
00:29.3
na kahit ang mga kanununuan natin ay nakaranas na ng bagsik ng malakas na pagsabog ng ating mga bulkan
00:37.2
Kaya naman inihahandog ko po mga katinagalog ko
00:40.6
ang naitalang pinakabayulenting pagsabog ng bulkan na naitala sa kasaysayan ng Pilipinas
00:47.6
ang pagsabog ng Bulkang Hibok-Hibok ng taong 1871
00:52.8
Sa tala ng kasaysayan, limang beses pa lamang na ang bulkang ito ay sumabog na una namang naitala
00:59.0
Nang 1827 pa matatagpuan ang aktibong bulkang ito sa maliit na isla ng Kamigin sa Mindanao
01:07.0
Nang taong 1871 ay ipinamalas nito ang kanyang mapaminsalang lakas
01:13.1
sa pamamagitan ng sunod-sunod na lindul at kalaunan ay ang tuluyan nga na pagsabog nito
01:19.2
Napalubog nito ang isang bahagi ng bayan na malapit dito kasama na ang isang buo na simenteryo
01:26.6
Nabuo rin ang isa pang bulkan dahil sa pagsabog nito na siya naman ngayong tinatawag na ang Mount Vulcan
01:33.6
Sa ngayon, ang lumubog na simenteryo ay dinadayo na ng mga turista
01:38.2
na siya ring nagsisilbing alaala ng bayulente ng nakaraan na bulkan
01:43.7
Bulkang Taan, 1754
01:46.6
Ayon sa mga historyador na ang naitalang pinakamalakas na pagsabog ng Bulkang Taal ay isinulat pa ng ating mga sinauna na mga ninuno
01:55.8
Ayon sa tala na 7 buwan na nagalboroto ang bulkan na siya namang naglibing sa 4 na sinaunang bayan ng Batangas
02:04.7
Sa 40 pulgada na lahar na dumaloy mula sa pumupotok na Bulkan na Taal
02:11.0
Ang Sinaunang Pagsabog ng Mayon, 1814
02:15.2
Ayon sa tala ng Phebox na nang sumabog ang Mayon ay tila ba umulan ng malalaking tipak na bato na siya namang direktang tumama sa bayan ng kagsawa
02:25.9
Kinitil nito ang buhay ng 1,200 mga tagabaryo
02:30.8
Samantalang ang mga mapapalad at nakatakas sa bagsik ng bulkan ay tumakbo sa kalapit na bayan ng daraga
02:38.4
Ayon pa rin sa tala na ang laki ng mga nag-aapoy na bato na umulan sa bayan ay kasing lalaki ng mga sasakyan na damay maging ang mga baybayin at dalampasigan ng probinsya ng Ligaspi sa Albay
02:52.5
Naging itim ang kanilang dati ay magandang puti na mga buhangin
02:56.8
1991 Ang Pagpotok ng Pinatubo
03:00.3
Kasama ang Pagpotok ng Pinatubo ng taong 1991 sa pinakamalakas at pinakamapaminsalang sakuna na dulot ng kalikasan sa kasaysayan ng buong mundo
03:11.9
Sa pagsasanib pwersa ng Phebox at ng Bansang Amerika, ito ay talaga naman na napaghandaan
03:18.4
Ayon sa Phebox na ang Bulkang Pinatubo ay kasama sa mga aktibong bulkan sa mundo na sumasabog, ito ay sa tuwing ilang libo na taon
03:28.4
Ayon sa tala ng obserbasyon ng Amerika na ang mga naitala na pag-aalboroto nito ay ng ika 15,000 B.C., 7,000 B.C., 3,000 B.C., 300 B.C., 1,500 B.C. at ng taong 1991
03:46.8
Ayon sa Amerika na naitala nila na nagbuga ito ng 10,000,000,000 toneladang tunaw na bato at 20,000,000 toneladang kemikal na ang sulfur dioxide
03:58.5
Na nagresulta naman upang mailibing ang mga parte ng probinsya ng Pampanga, ito ay sa 10 talampakan na abo
04:06.8
Sa tindilang pagsabog nito ay lumamig ang klima ng buong mundo, ito ay dahil natakpan ng abo sa kalangitan ang sikat ng araw
04:16.1
Umabot ang abo ng pinatubo hanggang sa mga karatig na bansa ng Vietnam, Malaysia, Singapore, Indonesia at maging sa Cambodia
04:25.8
Dahil dito napilitan ding abandunahin na mga noon ay nakaestasyong mga Amerikano ang base nila sa Clark
04:33.4
Ito ay ang isa sa pinakamalaking base militar sa nabas ng Amerika
04:37.8
Ayon sa Amerika ang Pilipinas ay kabilang sa kanilang palagian at mahigpit na binabantayan pagdating sa bagsik ng mga aktibo na mga bulkan
04:47.7
Dagdag nila na ang ilan sa kanilang mahigpit na inaabatan ay ang Mount Banahaw, matatagpuan sa kalagitnaan ng Laguna at probinsya ng Quezon
04:57.4
Ito ay ang tinuturing na ang pinakamatayog sa rehyon, tinagurian din ito na ang isa sa pinakabanal na lugar dito sa Pilipinas
05:05.6
Kakaunti pala mga ang naitala at nalalaman sa bayulenti nito na nakaraan
05:10.6
Ngunit tinitiyak ng mga dalubhasa pagdating sa usapin ng mga bulkan na isa ito sa pinakamalakas na maitatalang pagsabog sa kasaysayan
05:22.2
Ayon sa mga alamat na ang mahiwagang bundok na ito ay pinanahanan ng makapangyarihang dewata na si Maria Sinucuan
05:31.2
Ngunit kung sense siya naman ang pagbabasihan ayon sa pinagsamang pag-aaral ng Phibox at Sangay ng Amerika na ito ay kasama sa mga natutulog na mga uri ng bulkan
05:42.2
Tahimik man, natatanaw naman sa tuktok nito ang tilaba marahang mainit na usok na doon ay lumalabas
05:49.3
Ito ay signos na kahit kailan, kung kailan nito gusto ay maaaring maging napakalakas ng pagsabog nito
05:57.2
Bundok ng Makiling
05:58.9
Matatagpuan sa gitna ng probinsya ng Laguna at Batangas, ito rin na yung sanhi kung bakit saksakan ng dami ng hot springs sa probinsya
06:08.2
Ang mainit na bukal ay senyalis po mga katinagalog ko na aktibo ang bulkan
06:13.6
Katulad ng Bundok ng Banahaw, kakaunti lamang ang tala tungkol sa pagsabog nito at kung gaano ito ay kalakas
06:21.0
Sa Makiling, sinasabi naman na nananahan ang dewata na si Maria Makiling
06:26.6
Mga katinagalog ko, ayon sa Feebox na meron po tayo dito sa Pilipinas na dalawampu at tatlong aktibong bulkan
06:34.2
Mabuti na lamang at mabibilang lamang sa daliri ng kamay ang masasabi na talaga namang napakalaki at mapaminsal
06:41.8
Ang ganitong sakuna ay gawang kalikasan, walang sino man ang may kakayahan upang ito ay mapigilan
06:47.8
Ang tanging magagawa lamang natin sa pagkakataong katulad ngayon na sabay-sabay ang ilan sa kanila
06:54.3
Sa pagpapakita ng kanilang lakas ay maging handa at makinig sa babala
06:59.4
Sa mga katinagalog ko na kasalukuyang malapit sa Mayon, Taal at sa iba pang mga nagbabadyang mga bulkan
07:06.0
Mag-ingat po, maging alerto, huwag pong kalimutan na tumawag sa May Kapal at hinding-hindi niya po tayo pababayaan
07:13.9
Ano pong bulkan ang naabutan nyo mga katinagalog ko na pumutok?
07:17.5
Ako naabutan ko yung 1991 na pagputok ng bulkan
07:21.7
Maraming salamat po mga katinagalog ko sa pagsama ninyo sa segment natin sa araw na ito
