* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Sa loob ng bansang Senegal ay matatagpuan ang maliit at napakakitid na bansa, ang The Gambia.
00:07.6
Meron itong lupain na nasa 320 km ang haba at lapad na less than 50 km lamang.
00:15.4
Napakakitid niyan. Ang pinakamalapad na parte ng bansa ay mas malapad lang ng 10 km sa Palawan.
00:23.1
Pero ang tanong, bakit kaya napakanipis ng lupain ng The Gambia?
00:27.8
At bakit nga ba nasa loob ito ng bansang Senegal?
00:35.1
Ang Gambia o kinikilala sa opisyal na pangalang The Gambia ay ang pinakamaliit na bansang nasasakop ng kontinente ng Afrika.
00:43.8
Matatagpuan ang manipis na bansang ito sa kanlurang bahagi ng Afrika.
00:48.3
Maliban sa 80 km na baybaying dagat, ang lupain ng bansa ay napapalibutan ng bansang Senegal.
00:55.6
Meron itong total land area na 11,300 km2.
01:00.5
Maliit lang talaga ito na bansa dahil mas malaki pa dito ang probinsya ng Palawan.
01:05.8
Kung napapalibutan ito ng bansang Senegal, ito naman ay nakapalibot sa Gambia River na may habang nasa 1,100 km.
01:15.0
At mapapansin na ang hugis ng bansa ay naaayon sa daloy ng ilog.
01:20.1
Kaya nga ang pangalan ng bansa ay sinasabing nagmula sa salitang kambra o kambaa na ang ibig sabihin ay Gambia River.
01:28.3
Talaga ngang nababagay sa bansa ang pangalan ito lalo pat 10% ng bansa ay binubuo ng tubig na halos lahat ay mula sa ilog ng Gambia.
01:37.9
Napakanipis ng lupain ng bansa na meron lamang nasa 320 km ang haba.
01:44.2
Ang pinakamakitid na lupain nito ay nasa 25 km at ang pinakamalapad naman ay nasa 50 km lamang.
01:52.6
At kung iyong titingnan, ang kakaibang hugis nito ay tila balabing nakangiti.
01:58.1
Kaya binansa ganitong The Smiling Coast.
02:00.8
Nagsilbi rin itong brand name ng bansa para makahikayat ng turista.
02:05.4
Pero bagamat manipis at pinakamaliit na bansa sa Afrika, ang The Gambia ay may makapal na populasyon na umaabot sa 2.5 milyon.
02:14.5
Kaya naman isa ito sa pinakamataong bansa sa Afrika.
02:18.2
Sa lahat man sa lupain, mayyaman naman ang bansa sa likas na kagandahan.
02:22.8
Matatagpuan dito ang 540 species ng mga ibon, kung kaya't itinuturing ito bilang bird watchers paradise.
02:31.4
Dagdag pa rito ang iba't ibang hayop gaya ng manatees, hippos, crocodiles, at colobus monkey.
02:38.4
Ipinagmamalaki rin ito ang kanyang baybayin, kung kaya't paboritong pasyalan ng mga turista ang beach dito.
02:47.8
Sa liit ng lupain ng The Gambia, bakit hindi na lang sila makipagsanib sa bansang sanigal at maging isang bansa?
02:55.0
Well, sinubukan naman talaga ng dalawang bansang magsanib noon sa pamamagitan ng Senegambia Confederation.
03:01.8
Pero hindi ito na ipagpatuloy, at noong 1989 ay kumalas na ang The Gambia sa Konfederasyon.
03:08.7
Pero ang tanong, bakit nga kaya ganito ang hugis ng The Gambia?
03:12.7
Para mas maintindihan natin ang posisyon at hugis ng bansa, ay balikan natin ang nakaraan.
03:18.6
Noong 16th century ay nagsimulang maglakbay ang mga British sa Gambia River.
03:23.8
Ang mga French at British na mananakok ay naglaban para mapasakontrol ang ngayon ay baybayin ng Senegal at The Gambia,
03:32.0
ang rehyon ay tinuturing kasi noon na sentro ng kalakalan, lalo na ng slave trade.
03:37.8
Nais na mga British na magkaroon ng akses sa loob ng The Gambia para mas madaling marating ang Timbukto,
03:44.5
isang syudad sa Mali at isang regional trade center noong mga panahong iyon.
03:49.2
Napasakontrol ng French ang Senegal River, habang hawak naman ng British ang Gambia River.
03:55.6
Mahalaga kasi para sa mga British ang Gambia River dahil ito ang main outpost nila sa West Africa.
04:02.4
Isa rin itong koneksyon sa kanilang binuong pamayanan at trading post sa Gold Coast sa Sierra Leone at Ghana.
04:09.9
Pero maliit na lupain lamang ang nasa kontrol ng mga British noon.
04:13.8
Konting lupain kung saan pwede nilang ilagay ang kanilang mga produktong kalakal.
04:18.5
Mula dito ay makakabiyahe at makakapagkalakal sila sa ibang lugar sa West Africa.
04:25.1
Pero pagdating ng 19th century, nag-iba ng strategy ang France at nagsimulang sakupin ang itaas at ibabang bahagi ng Gambia River.
04:34.7
Nagdulot ito ng tensyon at negosasyon sa pagitan ng mga French at British.
04:40.1
Kaya naman idiniklara ng mga British ang The Gambia bilang isang protectorate una sa kontrol at proteksyon nila.
04:47.5
Pagdating ng 1889, napagkasunduan ng dalawang bansa ang kanilang magiging border.
04:53.2
Gumuhit sila ng dalawang straight lines mula sa baybangin.
04:56.8
Napagkasunduan nilang makukuha ng The Gambia ang lupa sa kanlurang bahagi ng Halahin Bolong River.
05:03.3
Makukuha rin ng The Gambia ang bahagi ng Ginak Peninsula na siyang pinaghatian ng dalawang bansa.
05:09.4
Gumuhit naman sila ng nasa 9 to 12 kilometers sa magkabilang bahagi sa paligid ng ilog
05:16.0
at aabot sa 320 kilometers ang haba ng lupain.
05:20.5
At ito na nga ngayon ang itsura ng lupain ng The Gambia.
05:24.8
Taong 1965 nung lumaya ang bansa mula sa mga British at nagkaroon ng elected president bilang isang republikang bansa.
05:32.9
Pero alam mo ba na sa The Gambia, ang gamit nila sa pagboto tuwing eleksyon ay holland.
05:39.0
Kung gusto nyong malaman kung bakit at paano nila ito ginagawa,
05:42.6
ilalagay po namin ang link ng video sa description at comment section.
05:47.2
Kung nagustuhan nyo po ang content natin ngayon, pakicomment po ng yes.
05:51.7
And by the way, nais po namin magpasalamat sa inyong walang sawang suporta, mga kaosang.
05:56.8
Shoutout dyan kina Mamre Celembaco, Ome Deleon, Winwin, Joy Salas, at Elmer Shoson.
06:05.2
Salamat din sa ating mga top fan, Janwari, Darwin Idked Mora, Garden Antiva, at The Capital City of Colorado.
06:14.8
At syempre, salamat rin po sa mga nagbigay ng stars, Alicia Catalina Elmion, at Oyen V. Bacaro.
06:22.2
Salamat po mga ka-awesome!
06:24.0
This is your Ati O from Our Republic. Hanggang sa muli and stay awesome!
