00:29.0
I'm sure nakatikim ka na ng kamatis.
00:31.5
At kung hindi ka masyadong kumakain nito,
00:34.0
baka mapabago ng video na ito ang isip mo.
00:37.0
Dahil napakaraming benefits na makukuha mula sa kamatis.
00:40.5
Ang ilan sa mga ito ay
00:44.5
Ang kamatis ay may nutrients na beta-carotene at lycopene
00:48.5
na nagbibigay dito ng matingkad nitong kulay
00:51.5
na siyang nagbibigay buhay sa ating mga lutong ulam.
00:54.5
Ngunit alam mo bang hindi lang kulay ang beneficyo mula sa mga nutrients na ito?
00:59.0
Ang beta-carotene at lycopene ay mga nutrients na nakakatulong sa ating mga balat
01:04.5
upang labanan ang mga UV damage na nakukuha natin sa araw.
01:11.0
Ang kamatis ay may vitamin K at kalsyum.
01:14.0
Ito ay mga nutrients na kailangan ng katawan natin
01:17.5
upang patibayan ang ating mga buto, pati na rin ang ating bone mass.
01:22.0
Critical ang role ng mga buto sa ating katawan,
01:25.0
pagbibigay ng struktura,
01:27.0
pagprotekta sa ating mga organs,
01:29.0
at ito rin ang pinagkakabitan ng mga laman at muscles.
01:35.5
Isa pang kagandahan sa lycopene na matatagpuan sa kamatis
01:39.5
ay ang paglaban nito sa cancer cells sa ating katawan.
01:43.0
Dahil na rin sa isa itong antioxidant,
01:45.5
nakakatulong ito sa pagdepensa mula sa mga damages
01:49.5
na regular na kinakaharap ng mga cells natin.
01:55.5
Ang kamatis ay may mineral na chromium
01:58.0
na tumutulong upang mapanatiling balanse ang ating blood sugar
02:02.0
na nakakatulong upang maiwasan ang diabetes.
02:05.0
Ano mang edad natin,
02:07.0
importante na nare-regulate ang ating blood sugar sa lahat ng oras.
02:11.5
Siyempre, kailangan pa rin alalay tayo palagi sa pagkain ng matamis.
02:16.0
Pero ang kamatis ay isa sa mga sangkap
02:18.5
na pwede nating regular na kainin para mapababa ang ating blood sugar.
02:25.5
Sa panahon ng smartphones, laptops,
02:28.0
at kung ano-anong gadget na nakakaapekto sa kalusugan ng ating mga mata,
02:32.5
isa ang kamatis sa makakatulong sa atin.
02:35.0
Meron itong vitamin A,
02:37.0
isang nutrient na kailangan ng ating mga mata
02:40.0
para i-maintain o i-improve ang ating paningin.
02:47.0
Maraming sabi-sabi na ang pagkain raw ng buto ng kamatis
02:50.5
ay nakakasama sa ating kidney.
02:52.5
Ngunit taliwas ito sa ibang pag-aaral
02:55.0
na nagsasabing ang kamatis raw ay posibling makatulong
02:58.5
upang madissolve ang mga gallstones.
03:00.5
Isa sa nirecommend na pangontra dito
03:03.0
ay ang citrate o citric acid na nakukuha sa mga citrus fruits
03:07.0
kagaya ng lemon, calamansi, o orange.
03:10.0
Ayon sa mga research,
03:11.5
mas mataas pa raw ang citrate content ng kamatis
03:15.0
kumpara sa ibang mga citrus fruits.
03:17.0
Ayon sa pag-aaral na ipinablish
03:19.0
sa Journal of Agriculture and Food Chemistry,
03:22.0
ang citrate content ng mga fresh tomatoes
03:25.0
ay nagrirange from 0.05 to 0.25 grams
03:29.0
per 100 grams ng kamatis,
03:31.0
depende ito sa variety.
03:33.0
Habang ang citrate content naman
03:35.0
ng mga processed tomato products
03:37.0
gaya ng tomato juice, tomato paste, and tomato puree
03:41.5
ay nagrirange from 0.01 to 0.09 grams
03:45.0
per 100 grams ng produkto.
03:51.0
Ang mga ibat-ibang klase ng sakit sa puso
03:53.5
ay ang pinakakaraniwang cause of death sa buong mundo.
03:56.5
Ang potassium and vitamin B sa mga kamatis
03:59.5
ay nakakatulong sa pagpapababa ng blood pressure
04:02.5
at mga level ng kolesterol
04:04.5
na kung saan ay maaaring makatulong
04:06.5
sa pag-iwas sa mga stroke, atake sa puso,
04:09.5
at iba pang mga problema na uugnay sa puso.
04:12.5
Number eight, nakakatulong ito sa weight loss.
04:15.5
95% ng kamatis ay tubig.
04:18.0
Ibig sabihin nito,
04:19.5
mababa lamang ang kaloris ng bawat peraso nito.
04:22.5
Kung pagkukumparahin ang nutrients na nakukuha rito,
04:26.0
mas matimbang ang advantage mo.
04:28.5
At hindi lang yun,
04:30.0
ang mga nutrients na nakukuha sa kamatis
04:32.5
ay nakakapagpataas ng metabolism ng isang tao.
04:36.5
Pinapabilis nito at pinaparami
04:38.5
ang kakayahan ng katawan nating tumunaw ng kaloris.
04:42.0
May side effects ba ang pagkain ng kamatis?
04:45.0
Ang kamatis ay maaaring maging isang
04:47.0
importanteng part ng balanced diet.
04:49.5
Bukod sa makatas at matamis ito,
04:52.0
puno rin ito ng mga antioxidants
04:55.0
at maaaring makatulong sa paglaban sa iilang sakit.
04:58.5
Nakakagulat ang napakaraming beneficiong
05:01.0
na bibigay ng kamatis.
05:02.5
Kung ganito rin lang ang advantages nito,
05:05.5
bakit hindi pa araw-arawin ang pagkain nito, diba?
05:10.0
bago mo ito gawin,
05:11.5
ay dapat mong malaman ang mga risk o side effects nito,
05:18.0
Pagamat bihira ang nagkaka-allergy sa kamatis,
05:21.5
ang mga taong allergic sa pollen ng damo
05:24.0
ay mas malaking chance na maging allergic sa kamatis.
05:27.5
Ang kondisyon na ito ay tinatawag na
05:29.5
Pollen Food Allergy Syndrome
05:31.5
o Oral Allergy Syndrome
05:33.5
na kung saan inaatake ng ating immune system
05:36.5
ang mga prutas at gulay na may protein
05:39.5
na kaparehas ng pollen.
05:42.5
maaaring makaranas ng pagbahing,
05:46.0
o maging pamamaga ng lalamunan.
05:51.0
Kung ikaw ay madalas nang nakakaranas ng acid reflux,
05:54.5
maaaring mas lalo itong matrigger
05:56.5
sa pagkain ng maraming kamatis.
05:58.5
Ayon sa pag-aaral,
06:00.5
ang kamatis ay may malic acid at citric acid.
06:04.0
Mababa lang ang dami ng mga acid na ito
06:06.5
sa bawat piraso ng kamatis,
06:08.5
kaya naman nangyayari lamang ito kung nasobrahan.
06:14.5
Ang kamatis ay mataas sa lycopene,
06:17.0
isang compound na nauugnay na maganda
06:19.5
para magkaroon ng good health ng puso,
06:22.0
pag-iwas sa cancer,
06:23.5
at protection laban sa sunburn.
06:26.0
Ngunit lahat ng sobra ay pwede rin makasama.
06:29.0
Bagamat bihira at maliit ang chance
06:31.5
na ma-overdose sa lycopene,
06:33.5
hindi ito imposible.
06:35.5
Maaaring makaranas ng pananakit ng chan,
06:38.0
pagtatae, o pagsusokah.
06:43.0
Ang lycopenodermia ay isang rare disease
06:45.5
kung saan mapapansin ang pagbabago
06:48.0
ng natural na kulay ng balat.
06:50.0
Ito ay hindi pangkaraniwang sitwasyon
06:52.5
kung saan ang pagkain ng kamatis
06:54.5
ay kinokonekta sa pagpula ng balat.
06:57.0
Bagamat may mga risk o side effects
06:59.5
ang pagkain ng kamatis,
07:01.0
importanteng tandaan na bihira lamang
07:04.5
Kadalasan pa, nangyayari ito
07:06.5
kapag nasosobrahan lamang tayo
07:09.5
Wala namang specific recommendations
07:12.0
para sa daily intake ng kamatis.
07:14.0
However, nirecommend na kumain tayo
07:17.0
ng iba't ibang prutas at gulay
07:19.0
as part ng isang healthy diet.
07:21.5
Ang dietary guidelines para sa mga adults
07:24.5
ay mag-consume ng 1.5 to 2 cups ng fruits
07:28.0
at 2 to 3 cups ng vegetables per day.
07:31.0
Pero depende ito sa age, gender
07:34.0
at level ng physical activities.
07:36.5
Ang kamatis ay pwedeng isama dito
07:39.0
dahil masustansya ito at good source
07:41.5
ng vitamins, minerals
07:43.5
at mga beneficial plant compounds.
07:46.0
Ikaw, anong luto mo madalas
07:48.0
sinasama ang kamatis?
07:50.0
Ako, madalas ko itong sinasama
07:52.0
sa fresh salad kasama ng lettuce at pipino.
