00:30.8
Taasan din kaya kayo ng mga kaliyente nyo?
00:34.8
Ito pa nakakatawa eh, no?
00:36.4
Ito masakit minsan eh.
00:37.2
Baka yung mga trolls employed sa iba mga government agencies eh, no?
00:40.9
Kung bago, winawakwak ka na, tayong taong bayan,
00:44.0
ang ginagamit pa yung buwis natin, yung pera natin sa club, no?
00:48.1
Well, ganyan ang buhay, no?
00:50.1
Ito talaga, magdedevote ako na isang episode.
00:52.4
Isang episode lang talaga, mag-uusapan lang natin
00:55.3
Bakit ba gustong gusto natin na magnanakaw at korap sa mga leader natin, diba?
01:01.2
E para bang binababoy na tayo bilang tao, gustong gusto pa natin at pinagtatanggol pa natin, no?
01:06.9
Anong tawag doon?
01:08.7
Sobrang katangahan, diba?
01:10.2
Yan ang tawag doon, sobrang katangahan.
01:13.5
At yung mga lumalaban doon,
01:16.8
tayo pa yung mali, eh di wow.
01:22.1
Kaya minsan din ang hirap ipagtanggol ng mga kababayan natin na gano'n, eh, no?
01:32.5
O, sagot mga troll, sagot!
01:38.5
Alam nyo sa mga values ng mga pinagtatanggol yung politiko,
01:43.2
mga manyak, mga reprobate,
01:48.3
ang daming kaso, mga korap, mga magnanakaw pero pinagtatanggol nyo pa.
01:53.4
So ibig sabihin gano'n din kayo, happy kayo doon sa gano'ng values.
01:58.7
Sabihin, hindi nang gusto nyo.
02:03.9
Ngayon, paano nyo papaintindi sa mga anak nyo yun?
02:07.2
Kung matinoy ang pagpapalaki nyo sa anak nyo,
02:09.5
o mapapalaki nyo ba ng matinoy ang mga anak nyo kung ito yung mga values na in-espouse nyo?
02:16.8
Paano nyo tuturuan yung anak nyo na, o anak, huwag kang maungupit.
02:20.1
Huwag kayo magugulgol kung kinapitan kayo ng anak nyo.
02:22.2
Eh kasi yung values nyo, pinaprotektahan nyo yung magnanakaw.
02:25.2
O, di pa kayo naman yung kinapitan, dapat ipagtanggol nyo rin.
02:28.5
Hindi, o nga lang yan.
02:30.2
Ako nga, binotokong kandidato eh.
02:32.6
Million-million yun yung nanakaw eh.
02:34.1
O, ganun dapat, no?
02:36.6
Napakawalang kwenta ng gano'ng values.
02:43.8
Kumusta yung mga... Wala bang tinamaan?
02:47.1
O kausapin yung mga moderator nyo para lumabas yung ano, baka nagtatype sila mabilis sa talking points.
02:51.8
O, yung Christian is Guerra bumanat na naman o?
02:54.8
O ano sasagot nyo?
02:56.6
Ako nang sasagot para sa inyo.
02:58.8
Eh di ikaw nang magpresidente, di ba?
03:02.1
Ayan ang mga sagot nyo eh, no?
03:04.7
Tuwantawa kayo sa mga tinagtatanggol nyo mga magnanakaw eh.
03:09.1
So, kaya magrareklamo pag nanakawang kayo.
03:11.5
E magnanakaw binoton eh.
03:16.3
Tama na, umiinit yung ulo ko.
03:19.5
Kita kita tayo bukas.
03:21.3
Tatahimik sila, ba't naman ganun?
03:25.5
Tinitrigger nyo ako eh. Ngayon natrigger ako, tamatahimik kayo.
03:28.5
Ba't naman ganun?
03:32.7
Kaya magalala, patikim pa lang yan.
03:34.3
Meron tayong episode tungkol dyan, no?
03:37.4
Values natin bilang mga Pilipino, bilang mga butante, no?
03:44.0
Yan ang pag-uusapan natin.
03:45.7
Kasi gusto ko talagang palutangan yung discussion na yan, no?
03:53.5
Ayaw nyo nanakawang kayo pero gusto nyo naman magnanakaw yung namumuno sa atin.
03:59.7
Ang problema kung ganun, happy kayo sa ganun, nananakawang kayo, dinudukutang kayo,
04:07.0
kasi damay kaming lahat sa choice nyo eh.
04:08.8
Yung kababuhan nyo damay kaming lahat.
04:10.9
Buti kung kaya lang.
04:13.1
E hindi naman isolated yung realidad na yan sa inyo eh.
04:18.9
Hindi exclusive yan sa inyo.
04:22.4
Anyway, sige okay na.
04:33.9
Sana may tinablan.
04:34.9
Sana makarating sa mga trolls, sa mga kinauukulan, no?
04:40.0
Ito pala bago ko makakalimutan.
04:41.5
Alam nyo ba't ko binanggit yan?
04:44.2
Binanggit ko ito kahapon eh.
04:45.8
Pinasadahan ko ito.
04:47.6
Nagpunta ko sa Naga.
04:48.6
I was invited as one of the speakers doon sa first Metro Naga Young Leaders Forum.
04:56.8
Ang tagal bago ko inaccept yung invitation, sabi ko ano ba ito?
04:59.8
Hindi ko na maalam kung ano ito.
05:01.3
Tapos it turned out, ang audience pala siguro mga close to 200 youth.
05:07.4
Yung mga balaktobak mo sa SK.
05:10.3
Yung mga student leaders.
05:12.3
Iba naging member ng Campus Press.
05:15.6
Gulit ako sa atmosphere.
05:17.7
Ginawa ito sa hotel ba ito?
05:22.6
And then doon ko talaga na-realize sabi ko,
05:25.7
siguro ba bawasan ko na yung skepticism ko.
05:29.3
Kasi alam nyo pag nag-cover kayo ng politics for so long,
05:34.6
talaga makikita nyo na yung iba't ibang klase ng politiko from all shapes and sizes and levels of corruption.
05:42.2
In short marami na akong criminal na na-meet na politiko.
05:47.1
Para mawawalan ka ng pag-asa na parabang kahit may mga matitino sa gobyerno,
05:52.6
sa ating mga elected leaders, talaga nilalamon sila ng sistema eh.
05:58.4
O kaya ang hirap magpakatino in the company of crocodiles, yung mga magnanakaw.
06:03.4
Kasi yan, in-elect natin eh. Or nila.
06:07.4
Pero nakita ko yung audience dito, sabi ko,
06:10.5
wow, meron pala talagang ganun pa rin.
06:12.7
Kung maga matutuwa ka eh.
06:15.6
Kung maga may mga kabataan pa rin na...
06:19.4
hindi lang sa mulat eh, pero tama yung values.
06:21.7
Kaya nga I was very happy that I was able to converse with them.
06:25.5
At 10 ng mga ibang speakers na kasama ko, ang haba ng Q&A, sa amin umabot ng 2 hours.
06:30.8
Tatanong lang sila about values, leadership, bla bla bla.
06:34.8
Kasi ito yung future leaders natin eh.
06:36.8
Ito yung tatakbo sa pagkabaranggay captain siguro in the future,
06:39.8
tatakbo sa pagka-SK president, lahat na yan.
06:43.3
Eventually baka maging senador, mayor, congressman, yung mga ganyan.
06:47.3
So kahit pa paano, meron kang nakikitang pag-asa.
06:53.1
Kasi ang hirap ng ituwid ng mga baloktot na pag-iisip ng mga politiko natin.
06:57.1
Yung mga magnanakaw na nakalagay na dyan, ang hirap ng palitan yan.
07:01.1
Diba? Intayin nyo magretiro.
07:03.1
Tapos hopefully, dahil mga anak naman rin ipapalit nila,
07:07.1
isa na makachamba tayo dun sa next generation na ilalagay nila sa puwesto na yan,
07:12.1
makahanap pa lang tayo na medyo maayos mag-iisip, matino yung values,
07:16.1
alam nyo yung pagkakaiba ng mali sa tama.
07:20.4
Kaya sinabi ko rin doon, ang parting words ko rin sa talk na yan, sabi ko sa kanila,
07:26.4
ultimately, pagdating nyo sa gobyerno, ang tanong,
07:31.4
pag kayo na nasa position, will you do the same? Magnanakaw din ba kayo?
07:36.4
Diba? Yung mga kinocondem natin ngayon, pag tayo ba ina-under sa ganyan situations,
07:42.4
baka naman gawin din natin.
07:44.4
Sabi ko sa kanila, if you notice I've been talking about corruption,
07:47.7
including corruption in media dito sa programa, sa mga forums na ganoon,
07:50.7
kasi isa yun sa mga safeguards ko rin.
07:53.7
Naglalagay ako ng additional safeguards na dinidiscuss ko in public,
07:59.7
para kung dumating yung pagkakataon, ako naman yung matukso,
08:03.7
kasi it's a continuing challenge.
08:06.7
Pabalikan ko itong mga ganitong pagkakataon, sabihin ko,
08:08.7
Hoy, Christian Esguerra, daldal ka ng daldal against corruption.
08:12.7
Hindi ka pwede maging corrupt.
08:15.0
Yun din sinasabi ko sa kanila.
08:17.0
You have to put a lot of safeguards and safety nets
08:20.0
to put you on your toes all the time.
08:23.0
And it starts small. Yung corruption, it starts small.
08:27.0
Kapag binigyan ka ng isang pondo, kapag school project,
08:30.0
mas organization nyo, hindi mo na-liquidate,
08:33.0
o binulsa mo na maikikin ng resibo,
08:37.0
o government official ka, nagu-uwi ka ng school supplies.
08:41.0
Tinadaya mo yung timesheet mo, yung oras mo.
08:44.3
O kaya, nagpunta ka sa isang seminar,
08:48.3
pinadala ka sa ibang siyudad, di ba?
08:52.3
May plane fare, may representation allowance.
08:55.3
Pagdating dun sa conference, di ka naman nabaned.
08:58.3
Tumarating ka lang pagkainan.
09:00.3
Nagsha-shopping ka lang.
09:02.3
O, tapos pinipekey mo yung report mo.
09:05.3
Yung mga ganyan, pagpa-ulit-ulit mong ginagawa yung mga maling galaw na ganyan,
09:10.6
nagiging bisyo, di ba?
09:14.6
A deed, a wrong deed, that is done repeatedly,
09:20.6
But a good deed, done repeatedly, becomes a virtue.
09:26.6
Kung nagustuhan nyo po itong video na ito,
09:28.6
paki-like at share na lang po,
09:30.6
para mas marami pong makakita at makapanood.
09:32.6
Kung gusto nyo po makibalita,
09:34.6
follow nyo na rin po ako sa aking mga social media accounts
09:36.6
na nakasulat po sa screen.
09:38.9
Pwede po kayong magpadala ng super thanks,
09:40.9
super likes, super chat, at super stickers sa YouTube
09:42.9
saka Facebook stars po.
09:44.9
Alam nyo po, malayo po mararating ito
09:46.9
para makagawa po kami ng mas maraming video
09:48.9
na makatutulong po
09:50.9
sa pagpapakalat ng tamang impormasyon
09:52.9
para sa bawat Pilipino.
09:54.9
Kada like, subscribe, follow, at share
09:56.9
ay pagsuporta po sa tunay na independent journalism sa bansa.
10:00.9
Maraming maraming salamat po.
