#UsapangPera: Mga Tips sa Pagyaman with Sir Vince tackles money issues such as savings, loans, budgeting, and investing among others. Visit Sir VInce's website: www.vincerapisura.com. How to join SEDPI Coop: 1. Join SEDPI Foundation at bit.ly/SEDPIOnlineSRI by clicking “Register” and filling out the form 2. Take the online Pre-Membership Education Seminar (PMES) at bit.ly/SEDPICoopPMES 3. Pay membership fee and initial share capital Simulan ang pagiinvest the socially responsible way sa: bit.ly/SEDPIOnlineSRI Pag-IBIG MP2: * Watch the play list: https://www.youtube.com/playlist?list... SSS Retirement: Watch the playlist https://www.youtube.com/playlist?list... How to invest 100K: https://youtu.be/dxHRZn7uP-4 Celebrity guests include venus Raj (Season 1); Nicole Cordovez and Sinon Loresca (Season 2); Atom Araullo (Season 3) and Porky (Season 4). Smart Parenting Board of Expert

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

So, Money Management Strategies for Sandwich Generation natin, ang tiket na natin dito ay ang pag-create ng budget.

So, ipapalaw po natin ang 5-15-20-16 Budgeting Rule, where 5% is for savings, insurance, 15% for savings, 20% for investments, and 60% for expenses.

So, ayan naman po ay rule of thumb lang natin. Pero ang pinakamahal talaga natin dyan ay save and invest as much as you can.

And then, after natin sya mag-budget, we categorize and allocate funds for the expenses. Kung ano na yung gusto ninyo na magpagpastos.

Pero ang mahalaga dyan, mayroon naman kasubay for insurance savings and investment. And then, setting spending limits for each category.

Alam ko, mayroon ng spending limit for each category. For example, coffee. Anong spending limit mo sa coffee?

On a regular day, 10 pesos.

On a regular day, 10 pesos.

Kasi yan, yung kanyang pate, so totoo lang, kapag mag-validate, napagpunta pa yan sa makdo.

Kasi magdadala yan ng tumbler niya dahil refillable daw.

Ako talaga pala, yung tumbler niya dahil refillable sa makdo.

Mayroon naman ako sa makdo. Mag-groove na lang sa bahay.

So, magsaset tayo ng spending limits for each category.

Ako, may spending limit din ako dyan.

For example, sa mga bakasyon, para sa family members.

Anything in excess, ako babayaran na nila dapat ko dyan.

And then, we also want to regularly track and adjust our budget.

Kasi nagbabago yan habang tayo ay tumataga.

E service kunyari, sabi natin, sandwich generation kasi kinuusapan natin.

In that context, meron kang tatlong generation.

Yourself, sandwich. Your children, younger. And then your parents, older.

E service with competing interests and expenses.

Sino ba uunahin natin dapat dyan?

Actually, titignan natin talaga sya sa sitwasyon.

Hindi sino, kundi ano ang sitwasyon.

E kung meron ng kailangan itakbo sa emergency room,

uunahin mo pa ba ang mag-down ng condominium

o mag-ipot para sa mga anak mo,

ayun ka, emergency room na.

Yun yung uunahin mo.

Kung ano yung sitwasyon, that calls for it.

Kaya, bago pa mangyari, yung sitwasyon na yun,

pagplanahan mo nga.

5% for insurance, 10% for savings.

Para pag dumating yung mga pagkatataon na hindi inaasahan,

there's something to have your eyes on.

Parang ganito sya, i-anticipate mo na.

Nakakaporbid isipin yun,

pero mas maganda kasi that you make the plan now

so you don't make the difficult decisions

when you are in the middle of that difficult situation.

So, kumari, isipin mo na,

kung makakatakingin si mama at papa,

So, magagaling ang pera?

Actually, yung logistics pa niya na yung uunahin.

Una, may driver ba sila?

Kasi nasa probinsya, mga gano'n.

Tapos paano sila makakapunta dito?

Sinong tatawagan na doktor?

Itong mga maliliit na bagay na ganito,

it will help if you already list there.

And it becomes automatic when it happens.

So, yun.

Building an emergency fund.

So, mag-save tayo ng 9 to 12 months worth of our expenses.

Nakala mo ba? Nag-9 months lang yan dati.

Pero ako na 2 to 12 na talaga,

kahal sa pandemic nito eh.

And then, keeping funds accessible,

but separate.

And then, regularly contributing to grow the fund.

So, gawin na natin sya ng automatic.

Diba, sa bank accounts natin,

actually sa online banking,

pwede ka na maglagay ng automatic grants.

Nagawa ko na ba yun?

Oo ba?

Yes.

Kasi, siya minsan, parang naka-alarm na lang ko siya.

Ay, magka-transfer pala ko yun.

Sabi ko, alam mo ba, pwede naman na yan automatic.

Diba?

Magka-transfer.

O, sana ka lang sa bank account ko.

And then, managing debt effectively.

So, use loans only for productive purposes.

Naku, huwag mo na pang dagdagan ng utang ang problema ninyo.

Kasi, malaki na yung responsibilidad sa anak,

sa mga magula.

And don't make utang as your solution

for these challenges.

Hindi po utang ang solution dyan.

Create a debt repayment plan.

Avoid unnecessary new debt.

Para talagang tayo kayo lumayo.

Eh, sir. Gusto mo kayo

na muna itutaga?

Ay, actually.

So, ang nakailangan mong gawin dyan talaga

ay you really have to master

how to say,

NO!

Ayan, sabi nga ng pamanggin namin na si Thomas,

napaka-emphatic niya

magsabi ng NO!

So, saving for retirement,

ang gagawin natin dyan,

utilize natin ang ating available pension plans.

Ang pinaka-reliable natin dyan ay

SSS for the private sector

and GSIS for the

government.

Tapos, ang pag-ibig po din natin ay

savings program din po yan for our retirement.

And bakit sa SSS savings,

ang unahin natin, eh alam kong marami

nagkasabing, ang hiling naman makukuha.

Ito naman na talaga, maliit yung

makukuha natin. Pero hoy,

alam din naman, kalakihan yung

i-contribute natin sa SSS.

At so,

in-analyze natin siya,

compare natin sa mga private pension plans

kapag tayo maglalagay doon

versus sa SSS.

Wala pong tatalo sa pension

na ibibigay ng SSS

kapag tayo ay mag-retirement.

With the same amount of contributions?

Yes. Try nyo, the same amount of contributions

maglalagay nyo sa mga private pension plans

at i-compare nyo sa SSS.

Mas malaki pa rin ang makukuha natin

sa SSS. At ito ay

garantisado pa ng gobyerno.

Kung magsalaman, ayun, gobyerno

dapat mong magsalaman.

Rental properties,

co-op, and rural bank time deposits

pag-ibig MP2. Yan po ang ilanagay

natin for our retirement.

And then, we also want to

contribute to personal equity and

retirement account.

So, ikaw ang tatanungin,

saan ka maglalagay nyo? Puna rin,

sigurado ka, or maayos

ang pag-save mo.

Saan maglalagay nyo? Burto ng pera.

Actually, in this 4 version.

So, uunahin ko ang SSS pag-ibig.

Tapos, mag-iipon ako for rental properties.

Pag may rental property kasi pag nag-retire ka,

bakit ka sumusweling pag nag-retire niya?

Kasi may monthly ka na makukuha.

Tapos, co-op and rural bank time deposit.

And then, bago ako punta sa

personal equity and retirement account.

And then, funding our children's education.

Opening separate savings account

for education.

Tapos, pag-ibig ng mp2 ko, ang nakaka-perfect niyan.

Mawatch niyo po yung video ko about it

para malaman ninyo.

And then, researching scholarships

and financial aid.

Saan ka maraming ganyan na surgeries?

Actually, sa Germany.

So, kahit na foreigner ka,

kung mag-enroll ka doon,

ay free kung makatanggap.

Kung makatanggap, yun.

And then,

considering cost-effective

schooling options.

So, sa example niyo, mga State Universities

and Colleges, free.

Actually,

hindi naman lahat ng

SUCs ay pare-pareho.

Kasi ang UP, for example, ang SUC yan.

Pero, hindi naman lahat

ay UP-quality.

Pero, just the same, mas maiging na yun

kaysa UP.

Addressing elderly parents'

expenses. So, assessing our parents'

health fund.

Kailangan talaga natin

mas titignan natin

yan. Yung ating

health fund para sa ating

mga magulang.

Different surgeries ng health fund.

Sa health insurance.

Kasi kapag health insurance, ang binabayalan natin ay premium

natin mismo.

At kung walang mangyari,

walang makukuha.

And unfortunately, kapag kung kasi

wala na ang ating in-insure for health,

napaka-taas na ng

premium. Tapos,

ang dami pang mga

exclusions. Dahil na,

ako, pre-existing.

Ayos ko dahil.

Ano ba yung mga non-pre-existing

conditions ng mga magulang natin?

Parang 75%

ng mga sakit ay tanggal na.

So, para sa akin,

kung hindi ka napag-invest

for your health insurance at an early age,

ay mas maganda

na health fund na lang. Itong health fund naman,

instead na yung

ibabayad mo sa mahal na insurance

premium, ay itatabi mo na lang

ito as a separate savings

account as health fund for your

parents. Parang anytime naman mangyari

sa kanila, kahit anong sakit yan,

saan man sila ma-hospital, magagamit mo

yung mga mera. Of course,

mas relief talaga yung magiging

makukuha mo doon. Pero,

sure tayo na walang exclusion.

So, yun.

Exploring government programs.

Example, I feel health,

senior citizen

benefits. Kayaan.

Ano sa palagay mong service

yung tungkol dyan sa universal

basic pension? Oo. Actually,

talagang dapat kasi para sa akin,

ano, ay

sa alagayan ng mundo

ngayon, hindi talaga

equal ang paglagok ng pera

in such a way na kakayanin ng mga

hirap na isupport, supportahan

ng kanilang pagtanda. Kaya ako

ay supporter ako ng universal

basic pension. Which means,

kapag ikaw ay naging

senior citizen na, ay dapat

mayroon tayong minimum

na pension

para doon sa mga elderly.

Kahit mayamad kaman or mahira.

Actually, meron tayo yan.

Alam mo kung magkano?

My God, 1,000

peso.

Parang alo ka, di ba?

Anong kakayang 1,000 pesos?

So, para sa akin, ay dapat

maging equivalent yan ha, ng

minimum wage para sa akin.

So, ang minimum wage natin yung

11,000-12,000 pesos dito sa Metro Manila.

12,000 pesos per senior

citizen. So, at magandang

tulong na yun para

talagang maging matiwasan naman

ng pagtanda ni lolo at lola.

And then, you also

have to discuss your

shared financial responsibilities

with your siblings.

Hindi po dapat na ikaw lang

yung papasan ng mga

financial obligations.

It's a difficult conversation in most families.

So, how do you propose

na gawin yan ng isang

individual, isang

pamilyarong tao?

Sa totoo lang, hindi lang naman lahat ng resources

natin ay nasa pera.

Meron dyan, ako lang

ang pera, pero sa gana sa oras.

Hindi silang mag-alaga.

May mga ganon yung

magpupwede natin gawin.

Ako yung magbibigay ng

pang medisina,

pang araw-araw,

pero hindi bang ikaw

naman ang magbibigay ng

oras para alagaan si mama.

So, pwede yung pag-usapan.

At sa totoo lang,

masyado natin nilalagyan ng

presyo, ang pera.

Pero sa totoo lang, mas mahirap yung

pagbibigay ng oras at emosyonal

support for that.

Nakakalaki ko ng halaga

na bagay na yan. Pag yan yung bibigay

natin, at tingin ko, mas ma-appreciate

pa.

And then, identify yung resources for legal

and healthcare advice.

So, we really have to consult

with lawyers for estate planning

kapag tayo ay nandito sa

sandwich generation.

So, pagkano'ng service, kailan ka dapat

consulta? Actually, ang pinakamaganda

ng pag-consulta sa mga estate planning

na yan, ay

kapag buhay pa ang lahat.

At saka

habang wala pang nangyayari,

pag-desisyonan nyo na

bilang pamilya.

Huwag yung kapag may

namatay na, saka pa lang tayo

mag-uusap-uusap.

And then, mag-coordinate tayo with our healthcare

professionals and access natin

yung ating community-based resources

and services.

Ito lang, yung mga

tika-tika namin, talagang kahit na sila

ay naging citizen na abroad,

ay talagang bumalik pa rin ng Pilipinas

kasi iba talaga yung community

nito. Nakita ko, mga

Catholic Women's League,

mga Nun of the

Convolution,

Legion of Mary,

mga ganyan. Iba yung

nakukuha nila doon.

Importance of communication within the family,

of course, we have to openly discuss

financial expectations

and responsibilities. Lahat naman po

ay nadadaan sa paliwana.

But how do you do that?

May mataas na friction

within the family. How do you

establish

that open communication?

Wala talagang escape d'yan.

Talagang kailangan mong harapin.

Ang maganda siguro,

isaisalit mo yung bawat

members of the family para

makuha mo ang bawat sides.

Wala tayo pumunta as a whole.

So that's one strategy.

And then we also want to collaborate on

financial decisions and plans.

Huwag ka naman pala diktador.

Hindi naman ibig sabihin na ikaw may pera.

Ikaw na lahat ang magledesign.

And encouraging family

members to

improve their financial

literacy. And of course,

at the end of it all, kailangan talaga na

you have to take care of yourself and

your loved ones

in that order.

So you have to take control of

your financial situation.

You have to be proactive in planning

and decision-making. And

recognize the value of

each of your

family members' efforts.

Sir, minsan nakikita ko dito na

tricky situation. Kapag tayo

ay inaalaga ang sarili natin, sometimes

there's a feeling of guilt.

Di ba na parang, ah ito,

itinigay ko na lang dito, itinigay ko na lang dito.

Hindi na lang ako nagsiming.

Siguro mas malaki yung pera.

But how do you reconcile that?

O, talagang ano yan eh,

bolo nga.

Balancing you

also live once,

you only live once, at tsaka

you also grow old. Iba balance mo yan

with bolo. So balancing

obligations and

luxuries. Balancing of

luxuries and obligations.

Handa ka na bang lumevel up sa savings mo?

Join the

SEDPika Sosyo Community and get started

to be a social investor today!

Step 1. Umatend ng

self-paced online pre-membership education

seminar. Mag-sign up sa

bit.ly slash

sedpicoop.pmes now na!

Step 2. I-deposit

ang iyong initial share capital,

membership fee, at joint venture savings

sa Gcash, BDO Online

Banking, BPI Online Banking,

Maya, EasyPay, or

SEDP Bank Deposit. Daming options,

diba? Sundin ang simple

instructions sa bit.ly slash

SEDP Pay para makapagsimula.

Step 3. Mag-login

sa iyong SEDP SRI Online

Account at ipaalam ang inyong

deposit. Go to bit.ly

slash SEDP Online SRI

at kami na

ang bahala sayo. Ano pang inihintay mo?

Sali na sa SEDP Ka Sosyo

ngayon and let's start building a brighter

financial future together!