00:32.4
So tulad ng paglalaro ng mga video games,
00:34.9
panonood ng mga video,
00:36.4
at pagtulong sa atin sa mga gawain sa eskwela.
00:39.7
May ibang-ibang bahagi ito na nagtutulungan upang maging ganap ang mga kaganapan.
00:50.2
Simulan natin sa pinakatukto.
00:52.4
Merong isang utak na tinatawag na CPU.
00:55.9
Ito ang boss ng computer na nag-iisip ng mga bilang
01:00.2
at nagpapasyah kung ano ang dapat gawin ng iba pang mga bahagi nito.
01:04.9
Parang isang tatay na nagbibigay ng mga utos sa mga anak niya.
01:08.2
Ito nga pala ang itsura ng isang utak ng PC.
01:11.7
At ang pangalan nito ay Intel Core i5-13600KF.
01:16.2
Mabilis ito kung mag-isip at siguradong masasakyan lahat ng trip mo sa buhay.
01:20.7
Pero may ibang-ibang klase ng utak ng PC.
01:24.4
Merong sobrang bilis at talino magbilang
01:26.7
tsaka meron din syempreng mabagal din lalo na pag matatanda na
01:30.9
kasi napaglipasan ng takbo ng oras at teknolohiya yun.
01:34.4
Kaya naman hindi ka niya masasamahan sa mga mabibigat na laro na gusto mo.
01:39.2
Ang titignan mo dito para malaman mo kung anong CPU ang bagay sa'yo
01:44.2
syempre dapat alamin mo mabuti ang use case mo para dito.
01:48.2
Maglalaro ka ba? Anong laro yan?
01:50.4
Gagawa ka ba ng video?
01:51.7
Sa mga tanong na yan, malalaman mo kung ilang cores at anong clock speed
01:56.0
ang dapat meron ang CPU na kukunin mo.
01:59.0
Punta naman tayo ngayon kung saan inilalagay ang utak ng isang computer
02:04.0
at ito ang tinatawag na motherboard.
02:07.5
Maghihahalin tulad naman natin ito sa central nervous system ng ating katawan
02:12.2
kasi nandito ang dalawian ng lahat o connection ng mga components natin
02:16.7
tulad ng CPU, RAM, storage at iba pa.
02:20.0
Pero pwede rin natin ito ihalin tulad sa skeletal system ng ating katawan
02:24.3
kasi parang kundasyon siya para sa ating mga components.
02:28.0
Basta espesyal siya na piraso ng electronic board
02:31.0
na may slots at connector.
02:33.3
Kung ang CPU ay parang tatay,
02:35.3
ang motherboard naman ay parang nanay kasi
02:38.0
dito mo patong si tatay.
02:39.5
Ese siya ang sinasandalan nito tuwing may problem siya.
02:43.0
Ang malalagang titignan mo dito dahil magpartner sila ng CPU
02:47.0
Tingnan mo kung compatible ba sila kasi may iba't ibang socket type ang CPU.
02:51.5
Pag LGA 1700 ang CPU mo,
02:54.0
dapat LGA 1700 din ang motherboard mo.
02:57.5
May iba't ibang sizes din ang mga motherboards
03:00.0
o tinatawag na form factor.
03:02.5
May E-ATX, ATX, Micro-ATX, Mini-ATX at iba pa.
03:07.5
Ayun, pag may utak,
03:09.0
ibig sabihin meron din itong memorya.
03:11.5
At dito sa computer, ang tawag ay RAM.
03:15.5
Ito ay parang maikling panandalian na memorya lang.
03:18.5
Kumbaga sa English, short term memory.
03:21.5
Ito ay tumutulong sa computer na mag-isip at magtrabaho ng mabilis.
03:26.0
Parang pagkakaroon ng natakaglis na utak
03:29.0
na kaya tandaan ang maraming bagay ng sabay-sabay.
03:32.5
Ngunit, pag nakatulog na,
03:34.5
nalilimutan niya na lahat.
03:36.0
Ang kailangan mong tandaan pag pumipili ka ng RAM
03:39.0
ay alamin mo ang size ng RAM na gagamitin mo
03:42.0
depende sa magiging usage mo para dito.
03:45.0
Tignan mo yung supportadong RAM speed and latency
03:47.5
ng motherboard mo.
03:48.5
At syempre, tignan mo din kung ilan ang RAM slots nito
03:53.0
para sa upgrade mo sa susunod.
03:55.5
Kung may maikling panandaliang memorya,
03:58.0
meron ding tinatawag na pangmatagalan na memorya.
04:01.5
At tawag dito ay storage
04:04.0
na may mga uri na tinatawag na hard drive o SSD.
04:08.0
Ang hard drive o HDD ay parang malaking aparador
04:11.5
pero mabigat yung bukasan niya.
04:13.5
Kaya, babagal mo siyang nabubuksan.
04:15.5
Ang solid state drive naman o SSD
04:18.0
ay parang aparador din pero magaan yung bukasan niya.
04:21.5
Kaya, sobrang bilis mo lang siyang nabubuksan.
04:23.5
In short, mas mabilis ang SSD kumpara sa HDD.
04:27.0
So, itong klaseng memory na to
04:29.0
ay hindi nakakalimutan yung mga kaalaman na pinasok sa kanya
04:32.5
hindi katulad noong nauna na RAM.
04:35.0
Kumbaga, parang sa tao lang na alam natin ang pangalan,
04:38.0
address, itsura, mga ex natin.
04:41.0
Hindi natin makakalimutan.
04:42.5
Huwag lang tayo magkaka-amnesya
04:44.5
na ang katumba sa computer ay pagka nareformat na sila.
04:48.0
Wala ka na yung mga files nila, di ba?
04:50.0
Kadalasan, pinipili ang SSD para sa iyong primary drive
04:54.0
para mabilis ang responsiveness ng sistem mo.
04:57.0
Tsaka, dyan mo i-install ang mga gamit na gamit mong mga programs o laro.
05:03.0
yung mga files mo na hindi mo palagi ginagamit o binibisita
05:06.5
basta yung hindi naman kailangan ma-access ng mga bilisan
05:09.5
tulad ng photos, videos, mga documents, and so on.
05:13.0
E ano naman ang katawan ng computer?
05:16.0
Yan no, katawan yan, di ba? Nakakawakan mo.
05:18.5
Ito yung palaging na magkakamalang CPU.
05:20.5
Uy, buksan mo nga yung CPU.
05:22.5
E alam mo yung tunay ng CPU, buksan mo talaga yun.
05:27.0
Para siyang katawan ng tao.
05:28.5
Kumbaga, pag tayo ay naiinitan,
05:30.5
yung katawan natin ay nagpapawis para malangan ito.
05:33.5
E yun yung way niya of cooling.
05:35.5
Dito naman sa case,
05:36.5
meron siyang mga maliliit na ventilador sa loob
05:39.0
na may papasok at may palabas na hangin.
05:42.0
Tapos, meron din siyang mga buttons at butas
05:45.0
para makakonektay yung mga peripherals mo.
05:47.5
Ang dapat mong tandaan sa magpili ng case
05:50.0
ay siguraduhin mong compatible
05:52.5
ang form factor ng motherboard mo dito.
05:55.0
Check mo kung may sapat na clearance ba
05:57.0
sa ilalagay mong CPU cooler at GPU.
06:00.0
Tsaka kung maganda ba ang dalawian ng hangin,
06:03.0
madali bang itago ang mga kable,
06:05.0
at kung ilang hard drive ang pwede mong malagay.
06:08.5
Pero kung ang puso naman natin
06:10.0
ay ang nagbabomba ng dugo
06:11.5
at nagde-distribute ng oxygen at nutrients
06:14.0
ating organs ng ating katawan,
06:16.0
matalinhagang salita na naman,
06:18.0
ganun din ang power supply unit o PSU
06:21.0
na siyang responsable sa pag-convert
06:23.5
at magpamahagi ng narapat na kuryente
06:26.0
para sa mga components ng ating computer.
06:29.0
Importante yung parte ito ng computer natin
06:31.0
at hindi dapat natin tinitipid.
06:33.5
Ayan yung bahagi natin sila sabi.
06:35.5
Kaya sisiguraduin nyo,
06:37.0
kukumpitin nyo yung power requirements
06:39.0
ng mga components nyo
06:40.5
at pumili ng marangal
06:42.0
at kapuro-puro yung brand ng power supply.
06:45.0
Isa pang malagang bahagi ng isang computer
06:47.5
at ang dahilan kung bakit hindi natin alam
06:50.5
ang itsura ng totoong CPU noong araw
06:53.5
ay ang CPU cooler, di ba?
06:56.0
Natatakpan niya kasi.
06:57.5
Malagang bahagi ito ng desktop PC
06:59.5
kasi kailangan rin natin
07:01.5
alagaan ang temperatura ng CPU.
07:05.0
Umiinit kasi yung CPU.
07:06.5
Parang sisirahan yung sarili niya.
07:08.5
Karanibang binubuo ito
07:09.5
ng isang malaking heatsink at isang fan.
07:12.0
Pagka-stock cooler yan.
07:13.5
Maraming uri ng CPU cooler.
07:16.0
Ang dalawang karanibang uri nito
07:18.0
ay una, ang air cooler.
07:20.0
Ito ang pinakakaraniwang uri
07:22.0
na binubuo ng heatsink.
07:24.0
Merong mga metal pins
07:25.5
at isa hanggang tatlong fans
07:27.5
na nagpapalabas ng hangin
07:29.0
patungo sa mga metal pins
07:30.5
upang mapalamig ang CPU.
07:32.5
At ang liquid cooler naman
07:34.0
na kilala rin bilang AIO
07:36.0
or all-in-one cooler
07:38.0
ay binubuo ng isang radiator,
07:40.0
waterblock at mga tubo.
07:42.0
Ang mga radiator ay naglalaman
07:44.0
ng mga likido na nagpapalamig
07:47.0
Habang ang waterblock
07:48.0
ang nakatatong sa CPU.
07:50.0
Ang likido ay umaandar
07:51.5
sa pagitan ng waterblock
07:53.0
at radiator upang
07:54.5
ilipat yung init mula sa CPU
07:56.5
patungo sa radiator.
07:58.0
Kung saan ito ay naalis
08:00.0
sa pamamagitan ng mga fans
08:02.0
na naka-install dito.
08:05.0
Ang mahalaga nang tatandaan nyo
08:06.5
kapag nag-i-install kayo
08:07.5
ng AIO liquid cooler
08:09.0
ay siguraduhin nyo
08:10.5
na baratan nyo yung plastic
08:12.0
na nakakabit sa contacts niya
08:13.5
kasi baka magtaka kayo
08:15.0
na nagdabog na yung PC nyo
08:17.0
kasi sobrang init ng ulo niya.
08:18.5
Ano naman ang graphics card,
08:21.0
o yung tinatawag din nilang GPU?
08:23.0
Sa totoo lang, mutak din siya
08:24.5
pero supplement siya.
08:26.0
Siguro, ang maasabi ko na lang
08:28.0
yung CPU ay parang left brain natin
08:30.5
tapos yung GPU naman
08:32.0
ay ang right brain natin.
08:34.5
nauugnay sa pagka-marikain,
08:37.0
spatial awareness,
08:38.0
at mayroon siyang parallel processing.
08:40.5
Pero ang kaiba lang
08:42.0
sa atin ng computer,
08:43.5
gagana pa din sila
08:44.5
kahit na walang GPU.
08:46.0
Tayo, hindi gagana
08:47.0
pag walang right brain.
08:49.0
graphical intensive tasks
08:51.0
binabagsap niya ito
08:53.0
Technically, coprocessor siya.
08:54.5
Pag puro left brain
08:55.5
ang ginagamit mo,
08:58.5
gamitin mo din ang right brain mo
09:00.0
para makulay ang buhay.
09:02.0
kung bakit ka nagkakating sa eskwela.
09:03.5
Kasi sobrang ganda ng mga laro
09:05.0
pagka meron ka nito
09:06.0
tapos may mga kalaro ka pa.
09:08.0
Ang sarap naman nun,
09:09.0
palo ka nga ng sapit pag uwi
09:10.5
kasi sinumbong ka ng advisor mo.
09:12.5
Ang mahalagang tatandaan niya naman
09:14.5
pagbipili kayo ng GPU
09:17.0
i-consider niyo muna
09:18.0
yung performance requirements
09:19.5
ng paggagamitan mo nito.
09:21.0
Pang-gaming lang ba?
09:24.0
Ilang biram ba ang kailangan mo?
09:26.5
Importante yung tinginan mo
09:28.0
ang dimensions nito
09:29.0
at power requirements
09:30.5
para siguradong compatible ito
09:32.0
sa case at power supply mo.
09:35.0
kung talagang metikuloso ka,
09:37.5
mababattle neck ba siya
09:39.5
Kaya dapat palagi ka nakasubscribe
09:41.0
dito sa Pinoy Gnostik
09:42.0
para malalaman mo
09:43.5
yung mga ganyan-ganyan bagay.
09:45.0
Para naman nakita mo
09:46.5
ang imagination ng computer
09:48.0
or pwede ko din sigurong sabihin na
09:50.0
mata ng desktop PC,
09:53.0
ayun, nasa digod ko,
09:55.5
Siya ang nagpapakita sa atin
09:57.0
ng lahat ng ginagawa ng computer.
10:00.5
ay isang output device
10:02.5
ng visual na impormasyon
10:04.5
na ginawa ng computer
10:07.5
madaling mauunawaan
10:11.0
ang bintana natin
10:12.0
sa virtual na mundo.
10:13.5
Kaya nga Windows e.
10:18.5
kung pipili ka ng monitor
10:20.5
malagang tingnan mo
10:28.5
bilhin nyo na itong
10:29.5
FreeSim Plus na monitor na ito.
10:31.0
Nasa video description
10:34.0
Makukumpleto na natin
10:35.0
yung parte ng katawan, no?
10:37.0
nasa ng kamay at paa
10:39.0
Di mo alam, di ba?
10:40.0
Ang kamay at paa mo
10:41.0
sa virtual na mundo,
10:42.0
ay ang tinatawag na
10:52.5
Yung pagpili naman ito
10:53.5
depende sa pictures
10:55.5
na pasok sa pang-araw-araw mo.
10:57.5
Yan na lang muna sa ngayon
10:58.5
kasi di naman required
10:59.5
yung ibang peripherals.
11:01.0
Basta yung mga nabanggit ko
11:02.5
ay mga pangunahing bahagi
11:04.5
ng isang desktop PC.
11:06.0
Nagtutulungan silang lahat
11:07.5
upang maging maayos
11:08.5
ang pag-andar ng computer
11:10.0
at matulungan tayo
11:11.5
sa maraming malasaya
11:12.5
at mahahanagang bagay.
11:15.0
dapat natin alagaan
11:16.0
ang ating mga computer.
11:18.5
at marinis din tayong
11:20.5
para hindi ka niya
11:22.5
na wala na lang siya mamamatay.
11:23.5
Mga ganong abalah.
11:24.5
Parang kailangan ko kata
11:27.5
sa paggamit ng computer.
11:30.5
magiging kakalimutan
11:34.5
ng mga components nyo
11:36.5
ang proper safety precautions
11:38.0
pagka nagbubuo kayo
11:40.5
Kung hindi kayo sigurado
11:42.5
magandang humingi kayo
11:43.5
ng tulong o gabay
11:47.5
kung nagustuhan mo
11:48.5
itong video na ito,
11:49.5
mag-subscribe ka na.
11:50.5
Tignutin mo yung notifications
11:51.5
kasi walang makakaligtas
11:54.5
Gustoin mo man ito
11:56.5
wala akong pakik.
12:00.5
Shoutout niya pala
12:03.5
May pabilis sa amin.
