01:16.0
At mga powerful po ng bicameral committee na yan which is composed of some members of the Senate and some members of the Congress para pag-usapan kung ano yung final version ng bill.
01:29.0
So ano yung Senate votes na nakita natin dyan?
01:34.0
At hindi napapanahon ng pagpapatayo ng Maharlika Fund. Sabi niya siguro in 5 or 10 years pwede na.
01:53.0
At naman si Binay nag-abstain po siya. Nineteen Senators approved the bill.
02:00.0
And si Sen. Escudero, I was surprised, maski si Sen. Aimee Marcos at si Sen. Coco Pimentel were absent.
02:09.0
And I think may bahay dito ng strategic purpose sakin. Napakahalaga ng bill na ito.
02:14.0
So bakit ka naman na-absent sa botohan? Tingin ko lang ay pwede kasing hugas kamay yan after o hindi ka nag-no talaga.
02:22.0
Pero may hesitation sila doon sa batas. Sitting on the fence yung mga yan.
02:28.0
Purpose of the Maharlika Investment Fund. It aims to stimulate the economy amid downgraded global growth projections
02:37.0
and seeks to support large infrastructure projects to fuel economic activity and development.
02:44.0
So ano yung mga target sectors for investments ng Maharlika Fund?
02:48.0
Sabi nila nakalagay doon, agriculture, energy, digitalization, and the fight against climate change among others.
02:55.0
Pero kung ano yung mga specific ng mga projects na yun ay hindi pa natin alam. So mga motherhood statements pa ito ngayon.
03:02.0
Critics voiced concerns over the lack of transparency regarding where the funds will be allocated.
03:08.0
So ngayon pa lang may problema na in terms of transparency.
03:13.0
Sabi nga doon sa mga best practice, dapat transparent and strong governance.
03:19.0
So panoorin natin itong video na ito na inihanda namin para sa inyo.
03:43.0
Kailangan ito dahil alam niyo bang kulay lang tayo sa dami ng greenhouses?
03:47.0
Meron tayong 300 hectares of rain shelter greenhouses samantala sa Vietnam, South Korea, at Japan.
03:53.0
May 6,000, 21,000, and 40,000 hectares of state-of-the-art greenhouses sila respectively.
04:00.0
Pero di ba na rin ang meaning para sa mga projects na ganito?
04:03.0
Magiging efektivo ang Maharlika Fund kung mag-iinvest ito sa mga projects na hindi kaya gawin ng mga existing government institutions.
04:11.0
Sa totoo lang kasi, matagal na dapat itong ginawa.
04:15.0
Tapos, dapat hindi lang sa production, kasama na rin dapat ang processing to higher value products at marketing.
04:22.0
Maharlika Fund ba ang sagot nito?
04:24.0
Di ba mas magandang palakasin mo lang ang tapayahan at taalaman ng DA?
04:29.0
Tapos, iluman na rin ito ng ibang government agencies tulad ng DOST para sa teknolohiya,
04:34.0
DPI para sa marketing, at DOF para sa pagpasok ng foreign direct investments.
04:39.0
Parang kaya na ito through the unity of government agencies. Ano sa tingin mo?
04:45.0
O, di ba? Ayan. So ano yung magmamanage ng ating Maharlika Investment Fund o Maharlika Fund?
04:52.0
Ito po yung Maharlika Investment Corporation.
04:55.0
At yung provisions nito sa Senate bill would allow foreigners to sit in the board.
05:00.0
Kaya nagre-raise din ng concern na ba pwedeng mag-control ng mga dayuhan yung mga local resources natin.
05:07.0
There's also criticism highlighting the potential for money laundering
05:11.0
dahil mayroong nakalagay doon na may discretionary powers ang mga board of directors.
05:18.0
So, sources of funds for Maharlika Fund.
05:22.0
Tinanong natin kanina sa tingin niyo ba saan maganda kunin ang pondo ng Maharlika Fund.
05:27.0
At tayo po ay nagpa-poll sa YouTube nito at meron pong 728 na bumoto.
05:35.0
At 13% po niya na nagsabi dapat manggaling sa budget surplus at pagbenta ng government assets.
05:42.0
7% ang nagsabi, General Appropriations Act dapat yan at private sector.
05:49.0
Ang sumunod naman ay pondo dapat daw ito mula sa SSS, GSIS at pag-EB.
05:58.0
So yan yung sabi nila na dapat daw pagmulan ng pondo, 5%.
06:05.0
At ano yung mga sumunod? 6%.
06:09.0
Ang pondo daw dapat magmula sa Land Bank of the Philippines, Development Bank of the Philippines at BSP.
06:15.0
At ang pinakamaraming sagot, 69%.
06:19.0
Nagmula daw dapat sa mga ninakaw sa kaban ng bayan.
06:24.0
Pagbenta ng idea yun. Yung mga corrupt dyan, i-bawiin sa kanila yung mga corrupt nila at yun yung ilagay sa ating Sovereign Wealth Fund.
06:35.0
Happy ako dyan. Agree ako sa ating mga bumoto.
06:40.0
So yung SSS and GSIS will not contribute to the initial round of funding because of the public outcry.
06:49.0
Pero ano po yung nasa fine print nito?
06:52.0
Board of Directors of SSS and GSIS have the power to authorize participation in the Maharlika Fund in the future.
07:02.0
So ganoon pa rin. Hindi lang ngayon pero next time pwedeng gamitin yung SSS and GSIS.
07:12.0
At pagkitignan natin yung sino ba ang nag-a-appoint ng board of directors ng SSS at GSIS.
07:20.0
At nangyayari po nga ito, na-resume namin sa isang mga member namin.
07:25.0
Nagkikipag-usap sa isa sa mga customer sales representatives natin.
07:31.0
Sabi niya, hello po ma, mahingi po sana ako ng opinion nyo.
07:35.0
Nag-start pa lang po kasi ako maghulog ng SSS at pag-ibig pero dahil sa Maharlika Fund,
07:40.0
nagdadalawang isip na ako ngayon kung itutuloy ko pa.
07:44.0
Ang dami pong ganyan ang feeling ngayon.
07:47.0
At sasagutin ko na ha, huwag nyo pong ititigil, huwag nating sukuan.
07:53.0
Dapat po ay mas mag-participate pa tayo para talagang mayroon tayong boses.
07:59.0
So para sa akin, paano ba poprotektahan ang SSS and GSIS because of this Maharlika Fund?
08:06.0
Para sa akin, ito po ang aking opinion lang.
08:09.0
May precondition dapat na at least 20 years ang actuarial life ng SSS or GSIS bago sila mag-invest.
08:18.0
So kayang-kaya naman ng SSS at GSIS yan kasi 23 years yata at saka 28 years naman for 23
08:28.0
at saka 31 years naman for GSIS.
08:33.0
So okay, yung kanilang actuarial life.
08:35.0
Yung actuarial life kasi yan yung panahon na kayang bayaran yung mga liabilities
08:42.0
with the current performance of the fund.
08:45.0
Ilimita yung proportion ng investment na ma-expose doon sa Maharlika Fund.
08:51.0
Para sa akin, maximum of 5% of total collections lang of per year yung pwedeng mailagay dyan sa Maharlika Fund
09:00.0
para talagang ma-diversify yung sources sa fund natin at hindi siya masayang.
09:06.0
Separate din natin yung SSS and GSIS fund contributions doon sa Maharlika Fund
09:13.0
para talagang maging transparent and accountable.
09:21.0
Make positive and negative list on which Maharlika Fund projects to support.
09:28.0
Kung ang susuportahan ay ganitong project, wag na tayo dyan.
09:32.0
Kung magpapatayo ng coal power plant, ayoko yan kasi bad for the environment.
09:38.0
Pero kung solar powers, okay ako dyan.
09:41.0
Kung greenhouse, okay ako dyan.
09:43.0
Kung magpapatayo ng building para madagdagan ng kasino dyan sa Pasay, ayoko dyan.
09:50.0
Mayroong sana ganoon, positive and negative list.
09:53.0
Mag-create din ng option for members to elect whether their excess contribution should be placed in Maharlika Fund.
10:01.0
Anong kunwari, maglagay si, di ba may WISC plus ngayon.
10:05.0
Maglagay sila ulit ng SSS Maharlika or GSIS Maharlika.
10:09.0
Tapos magsasabi yung miembro na o sige, may extra ako dito, ilagay ko dyan.
10:14.0
Yon, pwedeng maging source ng fund yon.
10:17.0
DBP, Land Bank at Banko Sentral ng Pilipinas.
10:21.0
Ang intent to use the DBP and LBP funds could be detrimental to farmers and small businesses.
10:29.0
Kasi yung pera na yan talaga ay para sa mga micro enterprises and farmers.
10:33.0
Ngayon, kung pupunin mo yung ibang pondo dyan kahit pa yung kinita yan,
10:37.0
ay inalagay mo sa Maharlika Fund.
10:40.0
E sa tingin ko nga, kulang pa ang pondo ng DBP at Land Bank
10:45.0
para matugunan ang problema ng mga farmers natin at mga micro enterprises.
10:51.0
Pag ang BSP naman, yung reserves natin yung pupunin,
10:54.0
e yung reserves natin, sabi ko nga sa inyo kanina, hindi pa kagandahan ng level.
10:59.0
Okay naman yung level niya pero mas igaganda ba ito?
11:02.0
Wala pa tayong surplus dyan.
11:04.0
Kapag nagkaroon ng economic downturn, walang pondo ang Banco Sentral ng Pilipinas,
11:10.0
makasumadsad ang piso, mag-depreciate siya.
11:13.0
At magkaroon ng maging counter ang objective, sabi, to fight inflation,
11:19.0
maka maging hindi makalaban ang Banco Sentral for price increases dahil kulang siya sa pondo.
11:27.0
So yan, Pagcore and IPO. Ako medyo okay ako dito.
11:33.0
Yung sa Pagcore, yung annual contributions kasi ng Pagcore,
11:37.0
ginagamit po yan talaga para sa ibang mga social welfare services.
11:45.0
At tingin ko kulang na kulang po yan.
11:46.0
So kung pupunin yun, less funds for social services and more funds for Maharlika.
11:55.0
So para sa akin, sa private sector na lang talaga sana ito manggaling.
11:58.0
Initial public offering through the Philippine Stock Exchange.
12:02.0
Sige, para public sector na lang ang bibili.
12:06.0
So ano yung mga criticisms and concerns sa Maharlika fund?
12:11.0
So yung Maharlika fund, bill was passed.
12:14.0
The funding should come from windfalls. Malampaya.
12:17.0
Yung Malampaya fund natin na gas, dapat meron na tayong windfall doon.
12:23.0
But that was a missed opportunity kasi hindi tayo budget surplus.
12:27.0
Nagamit pa rin natin yung pera.
12:29.0
Wala pong windfall for the Philippine economy for now.
12:32.0
And we are so much in debt.
12:35.0
At in fairness, hindi lang ako nagsasabi yan. Pakinggan natin ito.
12:40.0
Kasi ang pagkaintindi ko, nagkakaroon ng sovereign fund kapag nag-jackpot.
12:46.0
Pag nagka-jackpot ang isang bansa.
12:48.0
E.g. yung Malampaya sana jackpot yun, nagkakaroon tayo ng natural gas.
12:53.0
Sana nun nagka-sovereign fund.
12:55.0
Sa ibang bansa pag nakahanap sila ng oil, jackpot din.
13:01.0
When you get a windfall, that's usually the beginning of a sovereign fund.
13:07.0
I don't feel any windfall right now. I feel...
13:38.0
Pero hindi pa mapasa-pasa yan.
13:39.0
Pasa natin yan para magkaroon ng income at magka-surplus.
13:42.0
O di yun yung gamitin.
13:50.0
At saka sabi nila, kailangan pa ba ng bagong government agency?
13:56.0
E yung mga ibang existing national agencies naman natin
13:59.0
ay pwedeng i-improve or restructure na lang para ma-achieve yung goals na gustong mangyari.
14:07.0
It's not a tool for political patronage and corruption.
14:11.0
Yan yung sabi ng makabayan black.
14:14.0
Kasi nagkakaroon nga ng concentration of power to a select few.
14:20.0
So ano yung mga recommendations ko for maharlika fund?
14:25.0
Sana walang duplication of roles of national agencies.
14:29.0
Strengthen natin ang governance, enhance transparency,
14:32.0
clarify and diversify sorts of funds, strengthen government institutions
14:36.0
and clear investment guidelines.
14:39.0
Tapos mag-gradual ang implementation natin at magkaroon ng audits.
14:43.0
So sa governance and transparency,
14:45.0
hibuild natin yung capacity sana ng existing government institutions muna
14:50.0
para mayroong checks and balances
14:52.0
at ma-improve yung professionalism and accountability ng mga in-charge.
14:57.0
Mag-enhance din tayo ng transparency natin.
15:00.0
So dapat mayroon tayong detailed reporting on this
15:05.0
para yung ating mga activities at yung mga investments natin
15:08.0
ay alam ng publiko kung saan.
15:11.0
At sa akin talaga ito yung pinaka-importante.
15:13.0
Yung mga national government agencies sana
15:16.0
ay ma-fulfill nila yung kanilang mandates
15:18.0
at hindi parang walang magpondo sa maharlika fund.
15:21.0
At mas maganda na palakasin na lamang sila.
15:24.0
So yung land bank at DBP funds, gamitin yan for farmers and micro enterprises.
15:29.0
So ako, huwag yan gamitin sana sa maharlika fund.
15:32.0
At ganoon din at lalong-lalo sa GSIS and SSS, yung recommendations ko kanina
15:37.0
para maprotektohan natin ang ating future.
15:41.0
Pag-ibig sana huwag din maglagay kasi housing pangalang kulang na kulang na
15:46.0
so para ma-address.
15:48.0
Tapos yung government financial institutions, GOCCs and BSP
15:52.0
should not contribute to the fund.
16:00.0
I-strengthen natin yung ating existing government institutions
16:04.0
so rather than duplicating efforts
16:06.0
ay sana i-strengthen na lang natin sila para hindi tayo magkaroon ng...
16:25.0
...pag-establish na clear investment guidelines para mag-align ito sa ating economic goals and sustainability.
16:39.0
At ito pa, maximum of three specific investment projects lang per year
16:44.0
para talagang yung gradual implementation ay magawa natin ito.
16:47.0
Habang tayo ay gumagaling-gumagaling din saka natin siya pwedeng paramihin.
16:53.0
Gradual at dapat may external audit and oversight din
16:57.0
para may outsider na tumitingin doon sa pag-operate, pag-manage at paggamit ng pondo.
17:04.0
Yan po ang ating episode ngayong gabi.
17:07.0
Ako po si Sir Vince, ang inyong financial guro.
17:10.0
Nagsasabing ang pagyaman na pag-aaralan at napagtutulungan.
17:22.0
Pag-aaralan at napagtutulungan.
