00:22.4
baka magkaroon ng malakas na ulan
00:24.6
tapos mag-landslide?
00:26.0
Pag malakas ang ulan, sir,
00:27.2
lalabas talaga kami.
00:28.3
Baka yung babaw, mag-landslide.
00:33.5
Kung dito sa baba ay minanangginto
00:35.8
yung makikita natin,
00:37.0
sa ibabaw naman nito,
00:38.3
komunidad na kung saan nakatira yung mga
00:41.1
At dito makikita po natin
00:42.8
ang napakagandang formation ng mga bahay
00:45.1
dito sa taas netong bundok.
00:54.5
So mula sa Bukidnon
00:55.6
e nag-travel po tayo ng may gitlimang oras
00:58.2
papunta dito sa bahaging eto ng Surigao
01:00.8
para subukan at explore
01:02.8
yung mga bagay-bagay na meron dito.
01:05.6
Kaya naman, good morning mga KaSaiyaf TV
01:07.7
panibagong vlog, panibagong lugar na naman
01:10.0
ang ating explore ngayong araw.
01:12.0
Ayan, so ngayon nga pala
01:12.9
ay nandito po tayo sa bahaging eto ng
01:16.0
kung saan makikita
01:17.3
etong napakagandang view,
01:18.9
tanaw etong kabundukan.
01:21.3
makikita po natin
01:22.7
ang malawak at malalim na Mainit Lake.
01:27.0
At doon sa kabila na etong kabundukan
01:29.2
ay yun po yung pupuntahan natin
01:31.9
At mula dito ay kailangan lang po natin mag-travel
01:34.4
ng may gitisang oras
01:36.9
yung sityo na pupuntahan natin ngayong araw.
01:40.0
Dahil nasa hindi natin kabisado etong lugar,
01:42.6
kaya kasama din po natin
01:44.4
ang isa pang vlogger na taga rito din sa Mindanao.
01:50.7
o itinatampok niya yung mga lugar na
01:52.5
bibihiri lang nating makita
01:54.1
sa ibang mga vloggers.
01:55.8
Kaya naman subscribe niya po si Sir
01:57.5
para makita niya po yung
01:58.5
iba pang content na mayroon dito sa
02:18.6
So kasalukuyin po natin
02:20.0
dinadaanan etong kalsada
02:21.6
na kung diderechuhin
02:23.0
ay mararating po natin yung
02:25.8
Kaya naman makikita po dito
02:27.2
na marami yung mga sasakyan na
02:29.3
nakakasabay at nakakasalubong natin
02:31.5
kasi mula doon sa Lipata Port
02:33.3
ay eto yung kalsadang
02:34.6
dinadaanan papunta sa
02:36.2
Butuan at Davao City.
02:38.5
Maging yung mga papuntang
02:39.8
Cagayan de Oro ay dito din dumadaan.
02:55.8
Okay lang kayo dyan?
02:58.8
nagtanong-tanong po muna tayo
03:00.6
kung kaya ba natin makaderechuh
03:02.8
dito sa kalsadang to
03:04.2
kasi ayon sa mga kasama natin
03:06.8
nung huli daw nilang daan dito ay
03:08.8
medyo nahirapan sila
03:09.8
dahil nga sa laki ng mga bato
03:12.6
ay tatawirin mo sa baba.
03:14.8
Nagtanong-tanong po muna tayo
03:16.0
kung kakayanan etong sasakyan
03:17.2
na makatawid doon.
03:18.2
At sabi naman nila ay
03:20.4
kaya at mas malapit
03:23.8
At mas malapit etong rutang to
03:26.6
kung diderechuh pa tayo ng city.
03:28.6
So dito medyo maganda pa yung kalsada
03:31.6
pero tingnan po natin
03:32.6
yung ating madadaanan doon sa unahan.
03:54.6
So natawid na po natin yung unang ilog
03:56.6
at meron pa tayong madadaanang
03:58.6
isa pa raw na ilog.
03:59.6
So kayang-kaya naman
04:00.6
kasi dito mga nakarang araw
04:04.6
kaya hindi tumaas yung level ng tubig.
04:11.6
Nung nakita nyo naman
04:12.6
na wala po tayong pinipiling lugar
04:15.6
o rough road yung kalsada
04:17.6
pinupuntahan po natin.
04:23.9
Can I give you your number?
04:51.6
Nandito po tayo ngayon
04:52.7
sa CTU file ng itong barangay Mat-I
04:55.9
kung saan yung terminal na itong mga habal-habal.
04:59.5
So, itong mga habal-habal ay kilala po ito dito sa Mindanao
05:05.0
Bakit sir Skylab yung tinawag niyo?
05:07.0
May pakong kasi siya rin.
05:08.5
May pakor, kahoy.
05:10.6
Diba yung sky, langit, yung lab?
05:15.8
Ito sila, yung karaniwang habal-habal na nag-aantay ng pasayero dito
05:20.0
na aakyat naman o pupunta naman doon sa CTU Brasil.
05:24.0
So, mula dito sir, mga ilang minuto papunta doon sa CTU Brasil.
05:28.4
Depende sa bilis ng 30.
05:30.2
Yung pamasahin naman, nasa magkano?
05:34.3
Tapos, yung isang ganito, mga ilang katao yung kasha?
05:38.0
Depende. Karga kami ng 6 kung paakyat.
05:40.6
Kung dito pa baba, pwede kahit 10.
05:43.6
Maliban sa tao, ano po ba yung mga kinakargan niyo?
05:46.6
Kahit ano mga kargamento, mga groceries, kahit ano, bigas.
05:50.4
Ano yung pinakamabigat na karga na nadalan niyo dito?
05:53.8
Stak ng minahan, ganoon.
05:56.6
Itong habal-habal ay pinawag po siyang habal-habal dahil nga sa salitang habal.
06:01.6
Isang salitang Cebuano na ang ibig sabihin ay mating.
06:05.4
Kung makakita po tayo ng mga asos sa daanan na nagme-mating, parang nag-aangkas,
06:09.8
yun po yung naging rason kung bakit natawag itong habal-habal.
06:13.5
Kasi karaniwan sa mga nakasakay dito, ay parang nagme-mating.
06:17.4
Nakaangkas sa likod.
06:27.2
Sa wakas, ay nasubukan ko rin sumakay na itong Skylab.
06:31.0
Diba yung experience pag dito ka nakasakay sa gilid.
06:44.5
Dito pa lang, nangangawit na ako.
06:46.8
So siguraduhin nyo lang na hindi kayo mag-alaw
06:49.7
pag sumasakay kayo ng itong Skylab kasi para hindi mahirapan
06:54.4
yung mga nagmamaneho na itong motor.
06:57.5
Importante kasi dito yung balance.
07:00.2
Kaya nakasalala din sa mga pasahero yung kanilang kaligtasan.
07:13.8
Yung nadaanan natin kaninang paahon
07:15.8
ay 1 phort pa lang yun sa mas matarik na kalsada
07:19.6
na madadaanan pa natin dito sa unahan.
07:22.4
So nakita po natin sa drone shot
07:24.2
na medyo nakakalula yung daanang dadaanan pa natin dito sa unahan.
07:39.8
yanng naggrouting!
07:41.4
Yung daanang dadaanan pa natin dito sa unahan.
07:43.4
Pero kaya naman daw na itong mga ganitong motor!
08:02.3
Mula dito, mga ilang minuto yung lalakari natin para marating yung tunnel.
08:09.2
Dapat palusong lang?
08:16.2
Tamang-tama yung punta natin dito kasi maganda yung panahon.
08:20.0
Yan, walang ulan at hindi masyadong mainit yung araw.
08:23.6
Tamang-tama at hindi madulas itong ating ginadaanan.
08:27.0
Kasi pag nagkataong maulan, talagang dobling hamon yung kailangan nating haharapin
08:32.3
bago marating o makita yung tunnel.
08:35.4
Yung mga ganitong halaman, yung tawag sa amin nito ay lokdo.
08:41.3
Ginagamit ito sa...
08:42.8
Pang-decorate sa kasal.
08:43.8
Oo, yun, pang-decorate.
08:48.3
Grabe, lakas ng hangin!
08:50.8
So, alam ko na meron tayong tunnel na pupuntahan,
08:54.8
pero hindi ko ine-expect na ganito yung daanan para makapunta doon.
08:59.9
Iliwa, p soupeda ka lang.
09:12.5
Silang, siya na, de justo.
09:18.3
Because of your sacrifices,
09:20.1
Don your services tohing inhibits
09:21.9
your health and longevity
09:23.6
and restore it to existing.
09:26.2
Oh, I didn't mean like that.
09:28.2
I didn't mean it like that,
09:32.8
So, doon sa kabila na itong bundok
09:34.8
ay tahimik at wala tayong
09:36.8
masyadong mapapansin na kakaiba.
09:38.8
Pero, pag nalampasan na
09:40.8
yung unang tunnel,
09:41.8
yung abandonadong tunnel doon sa unahan,
09:43.8
e, dito bubungod sa atin
09:45.8
yung mga aktibong tunnel
09:47.8
na pinagmiminahan ngayon
09:48.8
ng mga small-scale miners.
09:54.8
Hindi ba kayo, sir, natatakot
09:55.8
baka lumakas yung ulan
09:57.8
o magkaroon ng malakas na ulan
09:58.8
tapos mag-landslide?
10:00.8
Ah, pag malakas na ulan, sir,
10:01.8
lalabas talaga kami.
10:03.8
Huwag na namin ipilit na pasukin.
10:04.8
Baka yung bobaw maglaslide.
10:06.8
Iwasan talaga namin yan.
10:08.8
Sa isang araw, sir,
10:09.8
nakaka-ilang gramo ko ba kayo
10:10.8
ng ginto na nakukuha?
10:13.8
Minsan, sir, mayroon
10:16.8
Minsan, dalawang gramo.
10:18.8
Hindi na masyado dito na
10:19.8
palaging may ginto.
10:21.8
So, tsamba-tsamba lang din?
10:22.8
Tsamba-tsamba lang.
10:23.8
Pinatawag dito yan sa amin
10:24.8
na buhay-buhay lang minsan.
10:25.8
Nagkaroon na ba ng pagkakataon
10:27.8
na halos buong linggo
10:29.8
wala kayong nakuha?
10:30.8
Ah, palagi na yan, sir.
10:31.8
Pero paano yan, sir?
10:32.8
Pag alimbawang lampas isang buwan
10:33.8
na kayong hindi nakakuha ng ginto,
10:35.8
ititigil nyo po ba yung paggawa ng tunnel?
10:37.8
Patuloy pa rin, sir,
10:38.8
pero yung ulam namin,
10:40.8
mahirap na talaga.
10:41.8
Minsan, yung asin.
10:42.8
Para lang makasurvive
10:43.8
kasi hindi natin alam
10:44.8
na pag ating sa unaan,
10:46.8
nakita da rin ang ginto.
10:47.8
Pag mag-ginto ka,
10:48.8
wala nang pag-asa.
10:49.8
Pero pag patuloy ka,
10:57.8
Ayan, so makikita po natin
11:00.8
papasok dito sa tunnel,
11:02.8
ito ang mga aparato
11:03.8
na nagbibigay ng hangin
11:05.8
para sa mga nagmimina
11:07.8
sa baba ng etong tunnel.
11:09.8
Napaka-importante po
11:10.8
ng mga ganitong aparato
11:11.8
para patuloy na makasagap
11:13.8
ng oxygen yung mga
11:15.8
nasa loob na etong tunnel.
11:16.8
Masikip lang po ito
11:17.8
kung titignan dito sa labas,
11:19.8
pero sobrang lalim na po nito.
11:23.8
mahigit 60 meters
11:24.8
ayon sa mga nagmimina dito.
11:26.8
Yung mga nakukuha nilang bato
11:29.8
ay hinahakot naman nila
11:31.8
papunta doon sa taas
11:34.8
para madaling mahanap
11:35.8
yung mga nakadikit na nag-ginto.
11:37.8
Mula naman doon sa tunnel,
11:39.8
yung ilang mga bato
11:40.8
na mayroon ng ginto
11:41.8
ay dinadala dito,
11:44.8
yung bato sa ginto
11:57.8
Kung dito sa baba
11:59.8
yung makikita natin,
12:00.8
sa ibabaw naman nito
12:02.8
ay yung komunidad
12:05.8
kung saan nakatera
12:06.8
yung mga nagmimina.
12:07.8
At dito makikita po natin
12:09.8
ang napakagandang
12:10.8
formation ng mga bahay
12:14.8
Yun naman po yung pupuntahan natin
12:15.8
mula dito sa bahaging
12:27.8
Mula doon sa baba
12:29.8
inaket naman po natin
12:32.8
kung saan makikita
12:34.8
ang mga kabahayan.
12:37.8
napansin po natin
12:42.8
Sa kitna po nito,
12:55.8
Sa kitna po nito,
12:56.8
ay bubungad sa atin
12:57.8
etong malaking cross
12:58.8
na etong kanilang simbahan
13:00.8
at nakapalibot po dito
13:03.8
etong mga kabahayan.
13:12.8
So bago po natin ituloy
13:13.8
yung ating pag-explore
13:14.8
dito sa kanilang simbahan
13:16.8
tingnan po muna natin
13:20.8
na nandito sa sityo Brasil.
13:22.8
So nakalagay dito sa taas
13:25.8
yung flag ng Brasil
13:27.8
ng nakatira dito.
13:28.8
Ayon sa mga napagtanungan natin
13:30.8
etong pangalan daw
13:31.8
na nandito sa itas ng bahay
13:33.8
ay meron daw etong lampara.
13:35.8
Pag halimbawang gabi
13:37.8
ay kita yung flag ng Brasil
13:41.8
na nakasulat dito.
13:42.8
Ginawa daw po nila eto
13:43.8
para kung halimbawang
13:45.8
may mga kamag-anak
13:47.8
na magpupunta dito ng gabi
13:49.8
kung sino yung nakatira
13:52.8
So yung mga ganitong
13:54.8
ay eto daw yung nauna
13:55.8
dito sa sityo Brasil.
13:58.8
ay wala ng mga name tag
14:00.8
na nakalagay dito sa taas.
14:14.8
merong tatlong pintuan
14:16.8
dito sa main door
14:19.8
at dito sa likuran.
14:22.8
dito papasok yung mga babae
14:24.8
habang sa kabila naman
14:27.8
yun yung mga lalaki.
14:28.8
Para sa mga napuprosesyon
14:30.8
dito naman dadaan
14:33.8
etong loob ng simbahan.
14:45.8
May pagkakataon daw dati
14:49.8
etong pabilog na to.
14:51.8
At yung mga nandito sa loob
14:53.8
ay yun yung mga nakasuot
14:55.8
mula ulo hanggang sa paa.
14:57.8
Kaya makapanindig palahibo
14:59.8
yung tanawin dati dito
15:01.8
dahil nga sa puno
15:07.8
na etong simbahan
15:08.8
makikita po natin
15:10.8
na halos matumba na
15:12.8
dahil sa kalumaan.
15:13.8
Eto daw yung bahay
15:19.8
nang umpisang masira
15:22.8
at nung dumaan pa si Odette
15:23.8
na doble yung pagkasira
15:26.8
Pero bagamat may mga
15:27.8
nagdaang malalakas na bagyo dito
15:29.8
ay still makikita pa rin natin
15:32.8
etong lumang bahay.
15:44.8
at napuntaan natin
15:46.8
eto ng Surigao City
15:50.8
yung ilang pamamaraan
15:51.8
ng ibang katoliko
15:53.8
sa pagsasagawa ng misa.
15:55.8
Bagamat may ministro sila dati
15:57.8
nung nawala yung kanilang ministro
15:58.8
ay wala nang nagle-lead dito.
16:00.8
So yung mga nagaguide
16:01.8
ay yun yung mga matatandang
16:04.8
netong kanilang simbahan
16:05.8
yung ginagawa daw nila dito
16:07.8
ay praising na lang
16:08.8
wala nang pagbabasa ng Biblia.
16:10.8
Mula umpisa po yan
16:12.8
hanggang sa matapos.
00:00.0
16:32.780 --> 16:34.780
16:34.8
etong malaking bahagi
16:36.8
Kitang-kita po natin dito
00:00.0
16:39.780 --> 16:40.780
16:41.8
at yung mga barko
16:43.8
na nakadaw ngayon
16:44.8
dun sa Surigao City Port.
16:45.8
Kitang-kita din po natin dito
16:48.8
na sakop ng Surigao del Norte
16:50.8
at Surigao del Sur.
