* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Ito ay ang kwento kung papaanong naging mundo ang planeta na ginagalawan natin sa ngayon.
00:05.8
Ito po ay ayon sa kwento ng siyensya,
00:09.1
ang Milky Way, tahanan ng bilyong-bilyong mga bituin,
00:12.6
na siya namang sumisikat at lumulubog sa bilyong-bilyong mundo na katulad ng meron tayo.
00:18.4
Sa halos walang katapusang kalawakan,
00:21.1
papaano nga ba nagkaroon tayo ng haring araw?
00:23.9
Papaanong nagkaroon ang mga planeta?
00:26.0
Ano nga ba ang pinanggalingan nila?
00:28.1
Nitong mga huling dekada, ang karunungan at pag-intindi natin
00:31.8
tungkol sa kalawakan ay mas lumalawak pa at mas naiintindihan na.
00:36.5
Ngunit sa diyang may mga malalim pang mga katanungan
00:40.0
na nananatili pa rin na walang kasagutan.
00:42.7
4.5 bilyong taon na ang nakaraan
00:45.8
ang mga materyalis na kailangan upang mabuo ang ating sariling bituin
00:50.4
o ang ating haring araw ay matatagpuan sa parting ito ng kalawakan.
00:55.2
Kasama ng mga galabok ay ang hangin na mga hydrogen at helium.
00:59.8
Sa panahon ito ni ang ating haring araw ay wala pa.
01:03.4
Tanging ang makikita lamang ay ang matandang bituin na ito.
01:06.8
Naubos na ang kanyang panahon at wala na itong masusunog pa
01:10.5
na tilabah ang kanyang gasolina.
01:12.6
Kaya naman oras na ito ay maubos na.
01:15.2
Ang bituwing ganito ay sumasabog na.
01:18.0
Ang pagsabog na ito ay tinatawag nila na isang supernova.
01:22.2
Sa pangyayaring ito ay nabulapob ang puwersa ng kaulapan
01:26.0
at pinaghaluhalong alikabok at hangin.
01:28.5
At sa tagal ng panahon, sa tulong ng gravity ay iikot ang ulap na ito
01:33.5
at magiging patal.
01:35.1
Sa gitna naman ng kaulapang ito, matatagpuan ang nagbabangga ang mga puwersa
01:40.3
na nagdudulot naman ng hindi masukat na init at lakas
01:44.4
sa kalagitnaan ng mga alikabok.
01:46.2
Dahil sa init ay unti-unting natutunaw at saka ito ay nagkakadikit-dikit.
01:51.4
Dito na magsisimula ang magiging pondasyon ng ating bituwing.
01:55.9
Sa tagal ng panahon, ang butil ng buhangin ay unti-unti
01:59.4
ng magiging kasing laki na mga hole.
02:01.8
Hanggang sa tamang panahon, ito ay magiging kasing laki na ng isang bundo
02:06.0
hanggang isisilang na ang isang malaki at mainit na planeta.
02:10.7
Habang ang ibang materiales naman ay magiging mga asteroid na.
02:14.7
Ang mga asteroid ay literal na gawa sa bato,
02:17.6
pinaghalo-halong bakal, yelong, tubig at iba pang mga kamikal
02:22.2
maging ang pilak at ginto.
02:24.2
Dahil sa init at puwersa ng pagbabanggaan ng mga kamikal
02:28.5
ay ipangananak na ang magiging sandigan ng ating solar system.
02:33.4
Sa bayulenting pagsabog, ganap na na mayroon na tayo
02:37.2
na sarili natin na bituwin.
02:39.3
Sa dulo ng parte ng ating solar system,
02:41.8
unang nabuo ang mga planeta na gawa sa hangin.
02:44.7
Ito ay dahil iyaon lamang ang mga sangka na nasagap ng planeta.
02:49.3
Ito ay habang ito ay nabubuo.
02:51.6
Samantalang sa kaibotura ng ating nabubuo pa lamang na solar system,
02:56.7
dahil mas marami ang mga alikabo at tipak ng bato na natira
03:00.5
mula sa nabuo na bituwin,
03:02.5
ay mas mabato ang mga planeta na doon ay nabubuo.
03:06.8
Dahil na rin sa laki ng planeta sa labas ng ating solar system,
03:10.5
hinahatak nito pa loob ang mga nabuo na asteroid.
03:14.0
Kaya naman ang panahon na ito,
03:16.3
ang pinakabayulente sa kasaysayan ng ating mundo.
03:20.2
Literal na umuulan ng mga malalaking mga tipak ng bato
03:24.1
mula sa kalawakan upang hubugin ang ating planeta.
03:27.6
Dito unti-unting nagkakamukha na ang magiging ating solar system.
03:32.5
Ngunit hindi pa dito natatapos ang kalbaryo
03:35.6
na mga mababatong planeta na nabuo.
03:38.1
Limang daang milyong taon matapos na mabuo ang ating haring araw,
03:42.1
dahil sa dami na mga planeta na nabuo sa kaibotura nito,
03:46.4
naghahatakan at nagbabanggaan na ang mga ito.
03:49.9
Ang iba ay nahihagis at naitulak sa kawalan.
03:53.1
Sila ay ang mga tatagurian na mga ulilang planeta
03:56.9
o sa ingles ay rogue planet,
03:58.9
habang panahon na sila ay maglalakbay
04:01.1
sa kalawakan ng walang bituwin na iniikutan.
04:04.6
Ayon sa NASA na sa Milky Way tinataya
04:07.4
na kwadrilyon ang bilang ng mga ulila na uri ng planeta,
04:12.2
habang sa ating bakura naman ay tuloy-tuloy pa rin
04:15.2
ang banggaan at pagkakabuo at pagkawasak
04:18.9
ng mga planeta na natitira.
04:20.9
Sa panahon ito, ang mga malalaking tipak ng bato
04:23.7
o mga asteroid na bumabagsak sa kalupaan
04:27.0
ay siyang nagdadala ng tubig at mga organiko,
04:31.1
na kalauna naman ay ang magiging pundasyon
04:33.6
ng buhay sa bawat isa na mga planeta.
04:36.8
Kalauna naman ay magiging sandigan ito
04:39.3
ng ating mundo na ngayon ay ating ginagalawan.
04:42.6
Magpasa hanggang ngayon,
04:43.7
makikita pa rin ang ebidensya
04:45.4
ng mga natirang mga bato
04:47.1
sa parte ng ating solar system
04:49.2
na tinatawag po na ang asteroid bell.
04:52.1
Ito ay ang tinagurian ng siyensya
04:54.4
na ang kongkretong ebidensya
04:56.7
ang tirtirah na materiales
04:58.6
mula sa masalimut at bayulente
05:01.2
na pagbuo ng ating mga mundo.
05:03.8
Mga katinagalog ko,
05:04.8
ay susunod ko naman po ang kuwento
05:07.1
ng ating mundo ayon naman po sa Biblia.
05:10.3
Para sa inyong mga katinagalog ko,
05:11.9
ano po ang pinaka nakaiintriga na planeta?
05:15.3
Isulat po ang inyong salobin
05:16.9
sa comment section sa ilalim
05:18.5
at ang mapipiling pinakamagandang sagot
05:20.5
ay magkakamit po ng 100 Gcashload.
05:23.5
Maraming salamat po sa pagsama ninyo
05:25.5
sa segment natin sa araw na ito.
