00:51.8
Ana, masyadong mabigat to para sa'yo.
00:55.0
Ang mabuti pa'y ismana ka kay Bukan.
01:00.1
Diyos, wait kayo sa akin.
01:05.6
Kano pa mo ang panggat?
01:07.4
Sakit mo ang kungkung eh.
01:11.3
Ako naman mo si Noli.
01:14.0
At ito naman si Bukan at si Yugyob.
01:16.8
Kahina pa sila nagtatrabaho kasi
01:18.7
kailangan matapos ng payo para makapagtanong na bago dumating ang ulan.
01:24.0
Dito pa pwede magtanin ng dongla.
01:26.0
Malambot ko ang kundasyon ng payo dito.
01:32.0
Ah, dun siya ba ipinatanim nito
01:34.5
para maging malakas ang kader ng payo.
01:39.5
Ah, payo pala ang tawag nila sa agda ng palayan.
01:43.5
Oo, payo din aamod.
01:46.0
Ibig sabihin, palaya ng mga ninuno.
01:48.5
Masabihin ni Apo Chadli na pamanaraw namin ito
01:52.5
sa magiging anak at apo.
01:56.0
Anong gagawin namin para kami makatulong?
01:58.5
Timulong kayo magbulot ng lamong.
02:07.5
Matapos ang ilang oras ng pagtatrabaho,
02:10.5
nagtawag ang isang katutubo sa kanila mga kasama
02:14.0
para magpahinga naman.
02:16.0
Magpampalakas tuhod muna tayo.
02:18.5
Ilabas ang mga butong.
02:20.5
Ilabas ang mga mama.
02:30.5
Bilang bahagi ng kanilang pahinga,
02:33.0
nagnangata sila ng hanga.
02:35.5
Kung tayo, bago gamang inangata natin,
02:39.0
sila naman ay mama o buto, ikmok at dahon.
02:57.0
Sakit ng butong-buto ko eh.
03:09.5
Alam niyo, ang Liuliwa,
03:11.0
ayun ang sinakanta ng mga tinata
03:14.0
para sa mga kadalagaan dito.
03:16.5
Kung ko yun sa pag-ibig.
03:18.5
Kaya lang, hindi pwedeng makita ng mga katatanda.
03:21.5
Sige lang, matulog na kayo.
03:26.0
Alam niyo, ang palayan eh,
03:28.0
napakahalagang simbolo sa buong buhay ng mga katutubo rito.
03:33.0
Ito rin ang paraan sa aming pagkakaisa.
03:38.0
Kaya heto, kahit pagod kami,
03:41.0
magkikita't nagsasaya pa rin kami.
03:45.0
O sige na, matulog na kayo.
03:47.0
Kasi maaga pa tayong pupunta sa bundok.
04:03.0
Puntaan mo yung palayan!
04:05.0
Wala ka pag-ubos ang tubig sa ilog!
04:13.0
Asama na lang tayo sa mga gumawa na rasteroses.
04:16.0
Hindi pa na natin makikita buong hagdang-hagdang palayan.
04:20.0
Hindi mo ba nakikita?
04:22.0
Hindi po, sa postcard.
04:27.0
Wow! Ang ganda pa rin yung rasteroses.
04:30.0
Sige mo, ang tarik ng bundok.
04:32.0
Saan naman ang palay?
04:34.0
Ang palayan ay hindi lamang sa pagtatanim.
04:37.0
Ito rin dinadawas ang ilang pagkahalay.
04:40.0
Nagiging palatandaan din ito ng mga nangangasot.
04:43.0
Nakakatulong ang palayan kung papano masusukat kung gano'ng kalas
04:47.0
at kung paano masusukat.
04:49.0
Ito rin ang palayan.
04:52.0
Loli, ang ganda oh!
04:55.0
Saan mismo naghahabi na tayo ang ginagamit nila?
05:02.0
Kahit sa paghahabi, makikita nyo ang hagdang-hagdang palayan.
05:06.0
Sa buong buhay ng komunidad, napaka-importante ng palayan sa amin.
05:10.0
Sa buong buhay ng komunidad, napaka-importante ng palayan sa amin.
05:13.0
Sa buong buhay ng komunidad, napaka-importante ng palayan sa amin.
05:16.0
Sa buong buhay ng komunidad, napaka-importante ng palayan sa amin.
05:23.0
Salamat na nabutangon pa kayo.
05:25.0
Katatapos ko lang hukitin ang bulol. Ito oh.
05:32.0
Pag nakapagtanim at nakapag-ani na kami,
05:35.0
sana nakapagbantay at nakapangalaga ng mga palay sa bahay taguan.
05:43.0
Pag nakapagbantay at nakapag-ani na kami,
05:45.0
sana nakapagbantay at nakapagalaga ng mga palay sa bahay taguan.
05:51.0
Malalaking bato ang naghulog mula sa punto at pinipigilan at daloy ng ilog!
05:57.0
Mukhang saksina mo lang ang gabi.
05:59.0
Sabi ko na nga ba.
06:05.0
Kailangan ang alisin natin ang mga bato sa ilog.
06:08.0
Kapag kaumapaw ang bubig dito,
06:10.0
ibaka masira mga hagdang-hagdang mga mga buhay na ngayon.
06:14.0
Mga batong mga batong.
06:15.0
Mga batong mga batong.
06:16.0
Kapag kaumapaw ang bubig dito, ibaka masira mga hagdang-hagdang palayan.
06:21.0
Ngunit kailangan ang isinatin ang bahay ng mga dito.
06:25.0
Tawagin ang mga mumbagi!
06:27.0
Sino na yung tatawagin?
06:29.0
Mabakan, Mama Ong.
06:30.0
Mga lalakad ng bahay mabailan na ngayon.
06:33.0
Alam mo ba ang mabailan?
06:35.0
A-o-o, kaibigan namin ang mga mabailan.
06:46.0
PABAYAN ANG MABAILAN
07:17.0
Bago sila kumilos,
07:19.0
nagsagawa mo na sila ng seremonya
07:22.0
para umingi ng palit ng mga dito.
07:25.0
Ang nagsasagawa nito ay ang mga mabailan.
07:46.0
Ayaw paggalaw ng mga dito kailangang tiraan,
07:49.0
kaya gumawa sila ng paraan.
07:55.0
Ganito po na hulog ang mga bato mula sa bundok,
07:58.0
kaya kung hindi na dumaloy ang tubig sa ilog.
08:04.0
Kapag kaumapaw ang tubig sa ilog,
08:09.0
nasasalangka ang ating palayan.
08:11.0
Kailangan dahan-dahan natin tanggalin ang mga bato.
08:14.0
Ang sagayon ay dahan-dahan din dumaloy ang mga tubig
08:17.0
patungo sa ating palayan.
08:21.0
Ito'y hindi madaling gawin.
08:24.0
Kailangan kon'yong tulong.
08:27.0
Pakahanda ba kayo?
09:12.0
Maraming salamat sa mga dito
09:15.0
at sa mga kabataan na narito ngayon.
09:20.0
Tandaan ninyo ang payo.
09:25.0
Ang payo ay maaalala ng inyong lipi at kanuluha.
09:31.0
Ang payo din na, Amod,
09:34.0
ang siyang magtutuloy sa inyo
09:36.0
sa inyong nakaraan at kasalukuyan.
09:41.0
Ituloy ang danyal!
